جراحی تغییر رنگ چشم در ایران
آرزوی رنگی شدن چشم از آن آرزوهایی است که خیلی از خانم‌ها از همان دوران کودکی در ذهن داشته‌اند و همین آرزوی دیرینه موجب به بازار آمدن انواع و اقسام لنزهای رنگی و فروش بالای آنها شده است اما این روزها رویای رنگی شدن چشم شکلی جدید به خود گرفته است، تغییر رنگی دائمی تا دیگر نیاز نباشد دردسرهای لنز و شست‌وشو و گذاشتن و برداشتن آن تحمل شود، عمل جراحی مشکل وگران‌قیمتی که اولین بار در بیمارستان فوق تخصصی نور انجام شد و هنوز هم تنها مرجع معتبر برای کسب اطلاع همان‌جاست. برای آگاهی از جزئیات این عمل سراغ این بیمارستان فوق‌تخصصی رفتیم و در ادامه نظر چند پزشک متخصص را در مورد این جراحی زیبایی جویا شدیم.
این افراد به کاشت عنبیه مصنوعی نیاز دارند
جنبه زیبایی به‌کار‌گیری عنبیه مصنوعی در چشم قدمت زیادی ندارد تا پیش از این، این شیوه برای درمان بیماری‌های مختلفی همچون بیماری زالی یا آلبینیسم یا افرادی که به علت ضربه دچار پارگی عنبیه شده‌اند یا تحلیل‌رفتگی شدید عنبیه یا درمان کسانی که فاقد عنبیه هستند یا درمان افرادی که به دنبال ضربه، دچار پارگی عنبیه شده‌اند و... کاربرد داشته است. بسیاری از مشکلات این بیماران از جمله حساسیت به نور و کاهش بینایی آنها پس از جراحی برطرف می‌شود.
رنگ چشم از کجا می‌آید؟
رنگ چشم هر فرد ناشی از رنگ عنبیه (Iris) است. عنبیه بخش رنگدانهدار چشم بوده و رنگ آن از صفاتی است که به ماهیت ژنی بستگی دارد. رنگ عنبیه معمولا قهوه‌ای، مشکی، آبی، خاکستری یا سبز است و به طور کلی به 2 نوع رنگدانه بستگی دارد: ملانین و لیپوفوشین (برای برخی از انواع سبز). در صورت نبود هیچ‌گونه رنگدانه که به آن زالی یا آلبینیسم گفته می‌شود، چشم می‌تواند به رنگ خونی که در آن جاری است در بیاید.
رنگ‌های عنبیه در نقاط مختلف جهان بسیار گوناگون است و در برخی افراد از ترکیب 2 یا چند رنگ مختلف تشکیل شده است. رنگ‌های قهوه‌ای، مشکی و بلوطی متداول‌‌ترین رنگ‌های چشم یا عنبیه هستند که حدود سه چهارم جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند. در ایران بیشتر چشم‌ها به رنگ قهوه‌ای تیره است.
تغییر رنگ در کشورهای پیشرفته ممنوع است
جراحی تغییر رنگ چشم می‌تواند، آسیب‌های جدی چشمی از جمله کوری را به همراه داشته باشد، این روش به دلیل قرار گرفتن صفحه رنگی سیلکونی داخل اطاق قدامی چشم و روی عنبیه (قسمت رنگی چشم) می‌تواند، باعث ایجاد التهاب داخل چشمی، بالا رفتن فشار داخل چشم، صدمه به سلول‌های قرنیه و کدر کردن آن، آب سیاه، پخش رنگدانه به داخل چشم و روی سطح پشتی قرنیه و آب مروارید شود.
عمل جراحی تغییر رنگ چشم به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) به عنوان معتبرترین مرکز علمی - پزشکی جهان که استفاده از داروها و فرآورده‌های غذایی را مورد تایید قرار می‌دهد، نرسیده و این مرکز درباره عوارض آن تحقیقاتی انجام نداده است. با وجود اینکه این لنزها از ايالات‌متحده وارد کشور می‌شود، انجام اعمال جراحی تغییر رنگ چشم در ايالات‌متحده ممنوع بوده و داوطلبان اینگونه اعمال جراحی بايد، برای انجام تغییر رنگ چشم به کشورهای توسعه‌نیافته سفر کنند.
آسیب غیر قابل جبران چشم‌ها
برای تغییر رنگ چشم کره چشم را باز میکنند و صفحه رنگی که یک جسم خارجی است وارد آن میکنند؛ وقتی چشم باز می‌شود احتمال دارد زوایای مسئول فشار چشم آسیب ببینند و در نتیجه فشار چشم بالا رود یا ممکن است عدسی یا عنبیه چشم صدمه ببیند یا حتی به مرور آب مروارید ایجاد شود، به وجود آمدن التهابات چشمی از دیگر عوارضي است که گاهی می‌تواند به حدی جدی شود که پزشک دوباره مجبور شود چشم را درآورده و آن صفحه رنگی را بیرون بیاورد. اگر بخواهیم به زبان ساده‌تر بگوییم چشم همچون بادکنکی است که کوچک‌ترین تلنگری می‌تواند به آن آسیب برساند و چشمی که آسیب دیده دیگر همانند دست و پا نیست که جوش بخورد و بهبود پیدا کند بلکه تا ابد آسیب دیدگی روی آن باقی می‌ماند. ناگفته نماند که این عمل چندان شایع نیست و آن چند نفری هم که انجام داده‌اند به اصرار خودشان به زير تیغ جراحی رفته‌اند و گویا این روزها هم دیگر ادامه ندارد.
روش دیگر تغییر رنگ چشم
روش تغییر رنگ چشم به دو روش موقت یا دائم صورت می‌گیرد. در روش موقت لنز می‌تواند رنگی طبی یا بدون شماره صرفا براي تغییر رنگ چشم باشد.در صورت تمایل به استفاده از لنز برای تغییر رنگ چشم یا تجویز پزشک برای بهبود قدرت بینایی باید دقت كرد تا لنز از مطب‌های چشم‌پزشکی یا مراکز بینایی‌سنجی تهیه شود. در این راستا علاوه بر تایید پزشک برای استفاده از لنز نحوه کارگذاری صحیح برای کاهش عوارض جانبی بسیار حائز اهمیت است. در استفاده از لنزها باید از مایع مخصوص نگهداری لنز استفاده شود همچنین رعایت بهداشت فردی در جلوگیری از بروز عفونت‌ها بسیار موثر است.یادتان باشد هر چه زمان تعویض لنز کوتاه باشد برای سلامت چشم بهتر است، بنابراین به ترتیب لنز روزانه از هفتگی، هفتگی از فصلی و فصلی از سالانه برای سلامت چشم بهتر است.
جنس عنبیه مصنوعی از چیست؟
همان‌طور که گفتیم عنبیه بخش رنگدانهدار چشم را تشکیل می‌دهد و برای تغییر رنگ چشم از یک عنبیه مصنوعی استفاده میکنند. جنس این عنبیه از یک پروتز نازک، غیر سمی، انعطاف‌پذیر و سازگار با بافت بدن است. عنبیه مصنوعی از موادی تهیه شده است که در ساخت لنزهای داخل چشمی به کار می‌روند و این لنزها سال‌هاست که داخل چشم بیماران (به عنوان مثال پس از جراحی کاتاراکت) قرار داده می‌شوند، بنابراین از موادی بی‌خطر و بدون عارضه ساخته شده‌اند.
به طور کلی چنین عملی جنبه‌های درمانی دارد و اصلا برای زیبایی توصیه نمی‌شود و درمان بیماری‌هایی که در ادامه به آنها اشاره می‌شود از کاربردهای اصلی این جراحی هستند و افرادی که به دلایل ذیل، نمی‌توانند دید خوبی داشته و نور خورشید و محیط باعث آزارشان می‌شود، با بهره‌گیری از جراحی کاشت عنبیه مصنوعی، بینایی مناسبی کسب می‌كنند.
ضعیفی چشم با این عمل درمان می‌شود؟
هدف از کاشت عنبیه مصنوعی (تغییر رنگ دایمی چشم) اصلاح عیوب انکساری نیست و چنانچه بیمار قبل از عمل تغییر رنگ چشم، برای اصلاح دید خود از عینک یا لنز استفاده می‌کرده است، بعد از انجام عمل همچنان به آنها نیاز خواهد داشت. البته می‌توان نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم را قبل یا بعد از کارگذاری عنبیه مصنوعی، به وسیله لیزر اصلاح كرد و تغییر رنگ دایمی چشم مانعی برای انجام این قبیل اعمال محسوب نمی‌شود. این عنبیه‌ها در رنگ‌های سبز، آبی، خاکستری و عسلی موجود است و افراد می‌توانند به کمک بروشور، از بین رنگ‌های موجود، رنگ مورد نظر خود را انتخاب كنند.
مراحل عمل چگونه است؟
این جراحی تحت بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام می‌شود، افرادی که قصد انجام این عمل را دارند باید قبل از هر چیز توسط چشم‌پزشک معاینه شوند و شرایط لازم را دارا باشند. از جمله این موارد می‌توان به تعیین ضخامت قرنیه، فشار داخلی چشم، تعیین نمره چشم و عیب انکساری، معاینه شبکیه و... اشاره کرد. جراحی برای هر چشم نیم‌ساعت زمان می‌برد و بیمار کاملا بیهوش می‌شود. بعد از یک شب بستری شدن در بیمارستان، بیمار با اجازه پزشک مرخص خواهد شد. یک هفته تا یک ماه هم ممکن است دید بیمار تار باشد اما پس از آن به دید قبلی بازخواهد گشت. سالی یک‌بار هم بیمار موظف است برای معاینه به چشم‌پزشک مراجعه کند. پس از جراحی هر زمانی که لازم باشد، امکان برداشتن عنبیه مصنوعی وجود دارد.
حالت چشم‌ها بعد از عمل چگونه است؟
نباید توقع داشته باشید که بعد از عمل چشم‌ها کاملا طبیعی به نظر برسند، انگار که از روز اول همان رنگ بوده‌اند بلکه بعد از جراحی چشم‌ها تا حدی مصنوعی و مثل چشم‌های عروسک می‌شوند تا جایی که اگر کسی به چشم‌ها خیره شود متوجه غیرعادی بودن آن می‌شود چراکه چشم‌ها مثل رنگ پارچه رنگی تقریبا یکدست دارند مثلا یکدست آبی یا سبز هستند. در واقع شیارهای طبیعی که در عنبیه‌های هر فرد وجود دارد در عنبیه‌های مصنوعی نمی‌بینیم.
