دندان دردهایی که به دندان مربوط نیستند
همه دردهایی که در ناحیه فک و صورت ایجاد می‌شود، مربوط به دندان نیست. گاهی منشاء این درد‌ها، عامل دیگری است؛ مثلا دردهای ناشی از نورالژی عصب ۳ قلو، زونا، میگرن و سینوزیت گاهی با دردهای دندانی اشتباه گرفته می‌شوند.
از دیگر دلایل مهم درد دندان، سکته قلبی است که درد ناشی از آن، خود را به صورت درد دندان و فک پایین سمت چپ نشان می‌دهد. به همین دلیل دندان پزشکان توصیه می‌کنند هر ۶ ماه یا حداکثر سالی یکبار به پزشک مراجعه کنید تا از نظر سلامت دهان و دندان بررسی شوید. با این کار علاوه بر حفظ سلامت دندان‌ها، احتمال اینکه علایم این بیماری‌ها با دردهای دندانی اشتباه گرفته شوند، کاهش می‌یابد.
زونا
گاهی بیماری‌های ویروسی مثل زونا به صورت درد دندان تظاهر می‌کند. زونا، بیماری عفونی حادی است که در اثر دوباره فعال شدن ویروس آبله مرغان ایجاد می‌شود. ویروس آبله مرغان بعد از سپری شدن این بیماری به صورت غیرفعال در بدن باقی می‌ماند و در اثرعواملی چون استرس، پیری و ضعیف شدن دستگاه ایمنی بدن و... دوباره فعال می‌شود.احساس درد و سوزش در یک ناحیه از بدن از علایم اولیه این بیماری و ناشی از هجوم ویروس به سیستم اعصاب نخاعی است. گاهی هم علایم بیماری در ناحیه صورت و گردن دیده می‌شود که علت این امر هجوم ویروس آبله مرغان به عصب حسی دندان‌های فک پایین و بالا و برخی نواحی صورت است. اگرچه این ویروس می‌تواند تمام اعصاب بدن را درگیر کند اما عصبی که بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرد، عصب تری ژمینال (سه قلو) است.
تشخیص: فعالیت ویروس در نواحی عصب تری ژمینال (سه قلو) باعث درد می‌شود بنابراین فرد مبتلا تصور می‌کند دچار دندان درد شده است و به دندان پزشک مراجعه می‌کند. معمولا زونا باعث ایجاد ضایعات و تاول‌های قرمزی روی پوست می‌شود که دندان پزشک می‌تواند با مشاهده این علایم متوجه مشکل اصلی شود اما گاهی با آنکه بیمار دچار زوناست، علایم بیماری نمایان نیست و در این موارد تشخیص، مشکل است.به همین دلیل متخصصان دندان پزشک در مواردی که علت خاصی برای بروز دندان درد تشخیص نمی‌دهند، سایر موارد را هم در نظر می‌گیرند و با استفاده از رادیوگرافی یا معاینه کامل دندان‌ها می‌توانند مطمئن شوند دردی که بیمار از آن شکایت می‌کند، مثلا به دلیل مشکلات دندانی مثل پوسیدگی و بیماری پریودنتال است یا نه.معمولا دردهای ناشی از زونا با علایم زخم داخل دهانی همراه است و به صورت یک طرفه و مداوم بروز می‌کند و با درمان و بهبود زونا، درد هم برطرف می‌شود.
نورالژی عصب سه قلو
گاهی اختلالات رشته‌های زوج پنجم اعصاب مغزی (عصب سه قلو) می‌تواند به صورت درد در فک یا صورت ظاهر شود. در این موارد بیمار دردهای صورت را به دندان نسبت می‌دهد و بیشتر از درد در ناحیه فک و دندان‌ها شکایت دارد و به همین دلیل به دندان پزشک مراجعه می‌کند.
تشخیص: با معاینه دقیق و توجه به چند نکته ساده، دندان پزشک می‌تواند درد رشته‌های عصبی را از درد ناشی از پوسیدگی دندان تشخیص دهد. مثلا درد ناشی از عصب ۳ قلو، آنی است و چند ثانیه طول می‌کشد درحالی که دردهای دندانی طولانی‌تر و گاهی همراه با ضربان و با علایمی درخود دندان است.دردهای ناشی از رشته‌های عصبی، دردهای بسیار تیز و یک طرفه هستند به نحوی که بیمار اظهار می‌کند گویی خنجر در صورتش فرورفته است و برای ثانیه‌هایی ادامه دارد. از دیگر ویژگی های دردهای رشته‌های عصبی (نورالژی)، وجود نقطه شروع درد است که با تحریک آن درد آغاز می‌شود.
متاسفانه گاهی به علت اشتباه در تشخیص، درمان های غیرضروری مانند عصب کشی و ترمیم دندان بی‌دلیل انجام می‌شود.
سینوزیت
سینوزیت، ریشه دندان‌های فک بالا را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به دلیل نزدیکی این دو عضو، گاهی درد سینوزیت با درد دندان اشتباه گرفته می‌شود.
تشخیص:پزشک به راحتی می‌تواند با معاینات بالینی، سوال از بیمار و همچنین رادیوگرافی، درد دندان را از سینوزیت تشخیص دهد. اگر درد با منشاء سینوسی باشد هنگامی که فرد انگشت خود را روی صورت، زیر چشم‌ها و دو طرف بینی فشار دهد، احساس درد خواهد داشت. معمولا موقع خم شدن مثلا در رکوع نیز در ناحیه صورت درد حس می‌شود. از دیگر علایم سینوزیت، تب و سردرد و ترشحات پشت حلق است. با انجام رادیوگرافی هم می‌توان پی برد درد دندان ناشی از علایم سینوزیت است یا مشکلات دندانی.
