نکات مهم در سوختگی کودکان
http://images.seemorgh.com/iContent2/Files/160299.jpg
شاید اگر خانواده‌ها بدانند بدن در تماس با مایعات داغ در عرض سه ثانیه دچار سوختگی عمیق می‌شود و اجسام داغ، بویژه آب جوش می‌تواند در مدت سه ثانیه بدن را بسوزاند، بدون شك اجازه نمی‌دهند پوست لطیف فرزندان كوچكشان با آب داغ تماس پیدا كند.
متاسفانه از آنجا كه بسیاری از خانواده‌ها نیز هنگام استفاده از كتری، سماور یا طبخ غذا نكات حفاظتی را رعایت نمی‌كنند و نسبت به اهمیت آن از نظر حفظ ایمنی كودكان بی‌توجهند، سوختگی با مایعات داغ 70 درصد سوختگی اطفال را در كشور تشكیل می‌دهد.
دكتر بهنام ثبوتی، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی كودكان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران بیش از آن كه به بحث درمان سوختگی در اطفال بر حسب زمان تماس جسم داغ با بدن كودك و حجم سوختگی تاكید داشته باشد، بر پیشگیری از سوختگی كودكان با اجسام داغ در منازل از طریق افزایش آگاهی و فرهنگسازی مناسب از یك سو و رعایت استانداردهای لازم برای ایجاد ایمنی بیشتر از سوی صنایع مرتبط با لوازم خانگی تاكید می‌كند.
وی بر رایج بودن روش‌های غیرعلمی، غیرموثر و حتی آسیب زننده از سوی والدین در زمان بروز سوختگی در فرزندانشان اشاره می‌كند و می‌گوید: یكی از مهم‌ترین باورهای غلط رایج در میان خانواده‌ها استفاده از یخ در سوختگی‌های شدید است. در صورتی كه یخ باعث می‌شود كه خونرسانی به بافت‌های پوست كم شود و سطح عملكرد بدن برای مقابله با التهابات كاهش یاید. به این ترتیب میزان آسیب به بافت‌های آسیب‌دیده نیز افزایش خواهد یافت. پس هرگز نباید پوست سوخته را با یخ خنك كرد، بلكه به جای آن می‌توان از آب سرد برای خنك‌كردن ناحیه آسیب‌دیده بهره گرفت.
با كودك دچار سوختگی چه كنیم؟
متاسفانه در برخی خانه‌ها، سماورها و منابع آب جوش در دسترس كودكان قرار دارد و كودكان بسیاری با آنها می‌سوزند. در حالی كه با افزایش آگاهی خانواده و رعایت نكات حفاظتی از سوی آنها میزان سوختگی كودكان با مایعات داغ در منازل تا درصد زیادی كاهش می‌یابد؛ پس بهترین راه جلوگیری از مرگ و میر ناشی از سوختگی‌های بالای 30 درصد، پیشگیری است.
دكتر ثبوتی با تاكید بر این‌كه تنها اقدام موثر در سوختگی، مراجعه فوری به مراكز درمانی سوختگی است، می‌افزاید: اقدامات صحیح اولیه از سوی خانواده‌ها در كاهش عوارض شدیدتر ناشی از سوختگی كودكان موثر است و مهم‌ترین مسأله آن است كه والدین با اقدامات اولیه صحیح مانع از بروز عفونت در ناحیه سوختگی شوند.
او توصیه می‌كند: بر این اساس ابتدا باید لباس كودك را در آورید و او را زیر دوش آب سرد قرار دهید و از موادی چون یخ، سیب‌زمینی یا خمیر دندان برای كاهش سوزش و التهاب محل سوخته استفاده نكنید.
به گفته وی همچنین نباید از از كرم، پماد یا لوسیون‌هایی كه مطابق موازین علمی تهیه نشده باشد، استفاده كرد. نكته بسیار مهم آن است كه در سوختگی‌های در جه یك سطحی در حد آفتاب سوختگی می‌توان از یخ استفاده كرد، اما در سوختگی‌های درجه 2 كه پوست تاول می‌زند، فقط باید از آب سرد بهره گرفت و یك باند استریل روی تاول گذاشت سپس آن را با پنبه و چسب پوشاند و هرگز نباید تاول‌ها را دستكاری كرد، زیرا بسرعت عفونت می‌كند.
سوختگی با غذا یا شیر داغ خطرناك‌تر است
به گفته دكتر ثبوتی متاسفانه سوختن با غذا یا شیر داغ به دلیل داشتن مواد مغذی احتمال عفونت‌های ثانویه را در پی خواهد داشت و باید بسرعت تحت اقدامات درمانی تخصصی قرار بگیرد.
این متخصص بیماری‌های عفونی اطفال تاكید می‌كند: میزان آسیب تا دو سه روز پس از بروز سوختگی نیز حتی برای متخصصان مشخص نیست و برای تعیین عمق سوختگی و ماهیت آن باید حداقل سه تا چهار روز منتظر ماند و كودك سوخته را در موارد سوختگی بالای 15 درصد در مراكز درمانی تحت مراقبت قرار داد، اما در مواردی كه سوختگی زیر 15 درصد از سطح بدن باشد، می‌توان از كودك در منزل نگهداری كرد و با نوشاندن مایعات به او از كم آبی بدن كودك كه از عوارض اولیه پس از سوختگی است، جلوگیری كرد. همچنین در این مدت باید از داروهای آنتی‌بیوتیك خوراكی و كرم‌های موضعی برای كاهش درد و سوزش محل سوختگی استفاده كرد.
كمك به كاهش درد كودك
متخصصان كودك تاكید می‌كنند كه استفاده از شربت و شیاف استامینوفن یا تركیبات آنتی‌هیستامینی موثرترین روش برای كاهش درد كودك در موارد مختلف، همچنین پس از بروز سوختگی‌های سطحی است. در چنین مواردی می‌توان از پماد زینك اكساید یا پماد ویتامین آ + د یا وازلین برای كاهش درد محل سوختگی استفاده كرد البته استفاده از این تركیبات باید با تائید پزشك و تائید او مبنی بر سطحی بودن سو ختگی و مراقبت از كودك در منزل صورت بگیرد.
اما بدون تردید هیچ كمكی برای كاهش درد ناشی از سوختگی در كودكان موثر تر از پیشگیری از سوختگی و توجه به حفظ ایمنی كودك در مواجهه با عوامل خطر ساز در منازل یا خارج از آن نخواهد بود.
