مسجد جامع کبیر قزوین

ایوانهای مسجد :

ایوان شمالی : با دو مناره ی با شکوه که در دو طرف آن قرار دارد با کاشیهای رنگارنگ مزین است و به احتمال قوی از بنا های دوره ی شاه تهامسب صفوی است .چون کاشی های مناره ها و ایوان بر اثر مرور زمان ریخته بود بین سالهای 132-1313 ه ق به امر میرزا علی اکبر خان اتابک مرحوم سعدالسلطنه فرماندار قزوین گلدسته های مناره ها را ساخت و کاشیکاری مناره و ایوان و گنبد را به اتمام رسانید . در سال 1318 ه ق صاعقه به یکی از مناره ها اصابت کرد و مقداری از کاشیها فروریخت . از آن پس کاشی های هر دو مناره و ایوان تدریجا ریخته و صورتی زشت و زننده به این ایوان و مناره ها داد . در سال 1317 ه ق تا اندازه ای به وسیله رئیس فرهنگ وقت آقای رضا جعفری مرمت شد و در سالهای 1326-1327 معادل 120000 ریال مردم نیکوکار شهر بوسیله ابو تراب مجتهد و به دستیاری آقای حاج علی اصغر معمار زاده صرف تعمیر رواقهای شمالی و غربی مسجد نممودند .
ایوان شمالی قدری از کف حیاط بالاتر است و دهنه آن10 ذرع یا در حدود 110 متر و عرضش 11.5 متر است . ارتفاع مناره از کف حیاط تا نوک گلدسته 25 ذرع است . این مناره ها را همانند منار جنبان باید جنبان دانست . چون مکررا برای آزمایش ظرف آبی را در یک مناره گذارده اند و مناره ی دیگر را که تکان داده اند آب این ظرف حرکت کرده و ریخته است .در بالای ایوان شمالی و در بین دو مناره ماذنه بزرگی وجود داشته است که اینک به واسطه فرسودگی و خرابی آنرا برچیده اند .

http://www.marshal-modern.ir/Archive/8783.aspx

ایوان غربی : این ایوان در برابر ایوان شرقی واقع شده است و در طرفین آن دو راهروی شمالی و جنوبی است که به هشی پشت ایوان می رفته است و نخستین در مسجد در این قسمت بوده است و معلوم نیست به چه سبب این در را به طور کلی مسدود کرده اند .این ایوان هم از آثار دوره ی صفویه و با کاشیکاری های زیبا بوده است اما اینک کاشیکاری های آن ریخته است و به صورت متروکی در آمده است . ایوان غربی در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شده است . دهنه ی ایوان هشت ذرع و طول آن یازده ذرع است .

http://www.marshal-modern.ir/Archive/8784.aspx
ایوان جنوبی : مهمترین و زیباترین ایوان مسجد است . این ایوان از لحاظ عظمت و رفعت بنا و اسلوب ساخت وتزیینات متناسب از بناهای کم نظیر شمرده می شود بانی آن شاه عباس دوم صفوی است و در سال 1069 ه ق موفق به اتمام آن شده است .
ایوان چهار ده ذرع و عرض آن داوزده ذرع است و ارتفاعی نزدیک به بیست و یک ذرع دارد . قطر دیواری که این ایوان را از طرف جنوب به گنبد متصل نموده است شش آجر می باشد . ازاره های ایوان با سنگ و بقیه با آجر تراش بنا شده است و در فواصل آجر ها به جای بند کشی گچ کاری های باریک لاجوردی رنگ به کار رفته است از این ایوان دو راهرویی که به راقهای شرقی و غربی می رود مسدود کرده اند و راهرو طرف غربی را هم با در بزرگی مانند در حیاط قفل کرده اند . در این ایوان کتیبه ی باریکی است به خط نستعلیق و به رنگ لاجوردی در زمینه کاشی زرد رنگ .

http://www.marshal-modern.ir/Archive/8785.aspx

کتیبه دیگری هم در این ایوان قرار دارد که به خط نسخ است و سوره ی جمعه به رنگ طلایی در کاشی لاجوردی نوشته شده است و آخر آن چنین است :
« غلام شاه وایت شریف کاشی پز » . شریف کاشی پز ، از کاشی کاری هی معروف آن زمان بوده است . اداره ی باستان شناسی در سال 1318 خورشیدی این ایوان محتشم را که از نیمه خراب شده بود مرمت کرد .در دو طرف ایوان لوحه هایی از سنگهای مرمر صیقلی نصب شده است و در آنها معافی و رفع پاره ای تحمیلات و عوارش نوشته است .

آب انبار : در نزدیکی این مسجد ( سمت دیگر خیابان سپه ) آب انباری قرار دارد که متعلق به مسجد جامع بوده است . این آب انبار در حال حاضر مرمت شده است و یکی از پایگاه های سازمان میراث فرهنگی جهت نمایش دادن عکس های از دیدنیها ی شهر قزوین است .

هر ذرع حدود 104 سانتی متر است .

http://www.marshal-modern.ir/Archive/8782.aspx