خانه معین التجار نخستین نویسنده کتاب خلیج فارس در آستانه تخریب

خانه معین التجار بوشهری که برخی او را به دلیل نخستین کتابی که در مورد خلیج فارس نوشته پدر خلیج فارس می دانند توسط کمیته پیگیری خانه های تاریخی در محدوده خیابان لاله زار(قدیم) شناسایی شده است. اما این خانه اکنون در خطر نابودی است و تاکنون در فهرست آثار ملی کشور ثبت نشده است.

خانه معین التجار بوشهری در محدوده خیابان لاله زار و سعدی جنوبی و در کوچه ای به نام بوشهری واقع شده است که روزگاری خانه معین التجار بوشهری مالک دوم باغ لاله زار محسوب می شد.

معین التجار بوشهری یکی از شخصیتهای پرآوازه تاریخی تجاری، سیاسی و دریایی ایران است که فعالیت های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی وی به طور مستقیم موجب احیای موقعیت ایرانیان در خلیج فارس شد.

پس از پیروزی انقلاب مشروطه و تشکیل مجلس، وی یکی از ۱۰ نماینده تجار بود که وارد مجلس اول (۱۷ مهر ماه ۱۲۸۵هجری . شمسی) شد و از چهره های با نفوذ و شجاع مجلس به حساب آمد. در دوره سوم قانونگذاری نیز معین التجار از بوشهر به وکالت انتخاب شد و در مجلس جزِ هیئت علمیه که رهبری آن با سیدحسن مدرس بود، قرار گرفت.

معین التجار در دوران جنگ جهانی اول و قیام مردم جنوب همانند درگیریهای رئیس علی دلواری با انگلیسی ها از آزادی خواهان و مبارزان ضد استبداد و استعمار پشتیبانی می کرد و در تحولات سیاسی اقتصادی حضور فعالی داشت. وی به دلیل قدرت و نفوذ سیاسی، اقتصادی بالایی که پیدا کرده بود در نهادهای اقتصادی و سیاسی اواخر عهد قاجار یعنی دوره احمد شاه نقش فعالی داشت.

او ضامن برافراشته بودن پرچم ملی ایران در نقاط جنوبی محسوب می شد و نخستین کتابی که در مورد خلیج فارس نوشته شده به قلم معین التجار بوشهری در سال ۱۲۸۵ هجری قمری است بنابراین می توان گفت معین التجار بوشهری پدر خلیج فارس و تثبت کننده نام آن و مالکیت آن بر کشور ایران است.

حاج محمد معین التجار در مدتی که در تهران سکونت داشت، نزدیک به سی هزار متر از باغ لاله زار را که امروزه در حد فاصل بین خیابان های سعدی جنوبی و لاله زار است از ناصرالدین شاه خریداری کرد و در آن چندین عمارت با شکوه ساخت.

خانه ای که اکنون در این خیابان قرار دارد جز یکی از مجلل ترین خانه های تهران است .تابلوهای نقاشی روی گچ آن منحصر به فرد است. به همین دلیل این خانه قابلیت تبدیل شدن به نخستین موزه بین المللی نقاشی روی تابلوهای گچی را دارد اما اکنون خانه معین التجار بوشهری که قدمت آن به دوره قاجاریه می رسد، در معرض خطر نابودی قرار دارد و تا کنون در فهرست آثار ملی کشور ثبت نشده است.

اکنون مالکیت خانه معین التجار بوشهری که معماری آن به نوعی قرینه معماری اروپایی _ ایرانی خانه قوام السلطنه در خیابان سی تیر است، در اختیار بنیاد تعاون ناجاست.