طحال و برداشتن طحال

طحال يك عضوداخل شكمي، با ابعاد حدوداً دوازه در هشت سانتي متر است كه به طور طبيعي در سمت چپ قسمت فوقاني شكم، دركنار معده و بالاي كليه چپ قرار گرفته است. طحال توسط دنده محافظت مي شود و در حالت طبيعي، اگر اندازه نرمال داشته باشد، نمي توان آن را از طريق جدار شكم لمس كرد. های 9 1و10و11
وزن طحال، در بالغين 75 تا 150 گرم است و درهر دقيقه، حدوداً 300 ميلي ليترخون از آن عبور مي كند . بنابراين يك بافت كاملاً پرخون محسوب مي شود. طحال در دوران مختلف زندگي وظايف كاملاً متفاوتي را بر عهده مي گيرد.
در دوران جنيني و در ماه هاي پنجم تا هشتم بارداري، طحال به عنوان يك مركز خون ساز عمل مي كند و گلبول هاي سفيد و قرمز خون را مي سازد. پس از تولد، با انتقال مراكز خون سازي به مغز استخوان، اين فعاليت طحال خاموش مي شود. در عين حال، قابليت تبديل به بافت هاي خون ساز همواره در طحال باقي مي ماند و در برخي بيماري ها كه با درگيركردن مغز استخوان، باعث مهار ساختن سلول هاي خوني مي شوند ، سلولهاي طحال مجدداً شروع به فعاليت خونسازي مي كنند. اين فعاليت، معمولاً فاقد ارزش باليني است و تنها موجب بزرگ شدن بيش از حد طحال و بروز عوارض ناشي از آن مي شود
.اما نقش اصلی طحال در دوران بعد از تولد:در طحال نواحی سفید رنگی به نام پالپ سفید دیده میشود که در زمینه ی قرمز و پر خونی به نام پالپ قرمز قرار گرفته اند. تعداد زیادی لنفوسیت در پالپ سفید وجود دارند که نقش مهمی را در پاسخ های ایمنی بدن ایفا می کنندودرپاسخ به میکروب ها و عوامل خارجی شروع به ترشح پادتن و انتی بادی می کنند.پالپ قرمز هم شامل تعداد زیادی گلبول قرمز وماکروفا یعنی بیگانه خوار است.
سلول هاي ماكروفاژي كه در طحال استقرار يافته اند، نقش پاك كننده خون از سلول هاي غير طبيعي را بر عهده دارند. گلبول هاي قرمز داراي اشكال غير طبيعي يا آنهايي كه بيش از اندازه پير شده اند و همچنين پلاكت هاي غير طبيعي، توسط طحال از گردش خون برداشته مي شوند. در هر روز، 20 ميلي ليتر گلبول هاي قرمز فرسوده توسط طحال جمع آوري و از گردش خون خارج مي شوند. به طور طبيعي، يك سوم از كل پلاكت هاي بدن، در طحال ذخيره شده اند و در موارد لزوم، مي توانند به گردش خون وارد شوند.
با وجود كاركردهايي كه به طحال نسبت داده شد، فعاليت هاي اين عضو در بالغين، توسط اعضاي ديگر، نظير كبد و مغز استخوان هم قابل انجام است. بنابراين، برداشتن طحال در بالغين، معمولاً عارضه عمده اي ايجاد نمي كند. در كودكان، با توجه به نقش طحال در پيدايش پاسخ هاي ايمني، برداشتن طحال بايد با دقت و وسواس بيشتري صورت گيرد، زيرا حذف اين عضو در سنين پايين، با كاستن از توانايي ساخت آنتي بادي در بدن، موجب استعداد ابتلا به برخي عفونت هاي خاص مي شوند.
طحال، كاملاً در مجاورت دنده هاي نهم تا دوازدهم قرار گرفته است. آسيب طحال و پارگي آن، يك مشكل شايع در تصادفات و ضرباتي است كه به سمت چپ شكم و قفسه سينه وارد مي شوند. مهم ترين خطري كه در اين موارد بيمار را تهديد مي كند، خونريزي شديد از بافت پرخون طحال به داخل شكم است، بدون اينكه خونريزي از سطح بدن وجود داشته باشد. تشخيص خونريزي داخلي، در اين موارد از اهميت فوق العاده زيادي برخوردار است. زيرا در بسياري از موارد، براي كنترل آن نياز به اعمال جراحي وجود دارد. در صورت پارگي طحال، گاهي نياز به برداشتن كامل اين عضو پيش مي آيد.
در برخي بيماري ها، برداشتن طحال يا اسپلنكتومي، يكي از پايه هاي درماني محسوب مي شود. اين بيماري ها يا مستقيماً در نتيجه عملكرد غير طبيعي طحال حادث شده اند و يا كاركردهاي طحال موجب تشديد يا استمرار آنها مي شود.
گاهي طحال، عملكرد پاكسازي خون را بيش از حد لازم انجام مي دهد و نه تنها سلول هاي معيوب و فرسوده را از گردش خون خارج مي كند، بلكه بسياري از سلول هاي سالم را نيز از بين مي برد. اين حالت كه "هيپراسپلنيسم" ناميده مي شود، از مواردي است كه برداشتن طحال ، به بهبود بيماري مي انجامد.
در بيماري هاي همولتيك، كه نوعي كم خوني ناشي از متلاشي شدن زودهنگام گلبول هاي قرمز هستند، گاهي برداشتن طحال، به كاهش كم خوني كمك مي كند . در حالات پيشرفته تالاسمي، كم خوني داسي شكل و كم خوني هاي همولتيك خود ايمني، برداشتن طحال به تخفيف بيماري كمك مي كند. افرادي كه به هر علت، طحالشان برداشته شده است، بايد واكسن ضد برخي ميكروب هاي خاص را دريافت كنند، زيرا حتي در بزرگسالان نيز كاركردهاي طحال نبايد كاملاً بي اهميت تلقي شود و نقش طحال در دستگاه ايمني بدن را بايد هميشه در نظر داشت. آنتي بادي هايي كه درطحال ترشح مي شوند، به خصوص عليه باكتري هايي كه داراي كپسول هستند موثرند و بيماراني كه در آنها طحال برداشته شده ، مستعد ابتلا به عفونت با باكتري هايي نظير پنموكوك و هموفيلي هستند. واكسيناسيون مناسب و رعايت اصول پيشگيري، احتمال وقوع اين عفونت را به ميزان قابل توجهي كاهش مي دهد.





لينك دانلود فايل PowerPoint كه ارايه شده : [


http://download.bioemm.com/colloquiu...j/f.khalaj.rar



http://www.laparoscopy.net/images/spl3a.gif