تفکرات غلط در مورد مو و بیماری های آن

مالیدن سیر به پوست سر موجب کاهش ریزش مو و درآمدن موهای ریخته شده می گردد.سیر یکی از درمان های سنتی برای بیماری پوستی به نام طاسی منطقه ای می باشد ولی در حال حاضر با ورود داروهای مدرن و جدید مصرف نمی شود. سیر تأثیری در افزایش رشد موهای معمولی (یعنی بدون وجود بیماری فوق) نداشته و تبلیغاتی که در مورد اثر سیر و شامپوی سیر در کاهش ریزش مو وجود دارد کذب محض است.
رنگ کردن مو با حنا موجب تقویت مو می شود.حنا یک رنگ موی طبیعی بوده و عوارض رنگ موهای شیمیایی را ندارد. چون حنا موجب تشکیل یک غلاف نازک از رنگ به دور ساقه مو می گردد لذا ظاهراً مو را ضخیم تر کرده و یک حس تقویت مو در شخص بوجودمی آورد ولی در حقیقت حنا نقشی در رشد مو و تقویت آن نداشته و صرفاً یک رنگ مو می باشد.استفاده از کتیرا موجب تقویت مو می شود.کتیرا نرم کننده خوبی برای مو بوده و اثرات مضر نرم کننده های شیمیایی را ندارد ولی نقشی در تقویت و رشد مو ندارد.شامپوهای حاوی پروتئین، ویتامین، کتیرا، مورد، حنا، سیر، فلفل، بابونه و غیره برای رشد و تقویت مو سر مفید هستند.شامپو و مواد موجو د در آن برای مدت کوتاهی روی پوست سر باقی مانده و لذا جذب پوستی ملکول های موجود در آن بسیار ناچیز می باشد. از طرف دیگر پروتئین و ویتامین ها ملکول های بزرگی بوده و از طریق پوست جذب نمی شوند. بدلایل فوق شامپو هیچ اثری در رشد مو نداشته و فقط جنبه پاک کننده دارد. البته توصیه می شودکه با توجه به نوع مو (خشک، چرب،معمولی، شوره دار، آسیب دیده ، رنگ شده، ضعیف و غیره) شامپوی مناسب استفاده شود تا آسیبی به موها وارد نیاید ولی در هرحال شامپو باعث تقویت رشد مو نمی گردد و صرفاً مو را تمیز می کند.رنگ کردن موها باعث استحکام و تقویت مو می گردد .در جریان رنگ کردن مو با فرآورده های شیمیایی آسیب هایی به ساقه مو وارد شده که در درازمدت موجب ریزش مو می گردد. رنگ موی طبیعی مثل حنا این اثر مضر را ندارد. در هر حال هیچکدام از انواع رنگ مو (طبیعی یا شیمیایی) اثری د رتقویت رشد مو نداشته و موجب استحکام آن هم نمی گردند.ویتامینه و پروتئینه کردن مو در آرایشگاه اثرات مفیدی بر مو دارد.ویتامین و پروتئین از راه جریان خون به ریشه مو می رسد و از طریق ساقه مو و پوست جذب نمی شود لذا ویتامینه و پروتئینه کردن مو کار بی معنی و غیر سودمندی بوده و فقط موجب اتلاف وقت و هزینه فرد می گردد و غالباً برای موها مضر هم می باشد.تراشیدن موها باعث رشد بیشتر، افزایش تعداد و ضخیم تر شدن موها می گردد.با تراشیدن یا کوتاه کردن مو، ساقه مو که یک جسم مرده و بی جان است تحت تأثیر قرار گرفته و این کارها اثری بر روی ریشه مو (که بخش کنترول کننده رشد و سایر مشخصات مو است) ندارد.برای داشتن موهای سالم باید مقدار زیادی پروتئین مصرف کرد.موعمدتاً از پروتئین (97 درصد مو از پروتئین است) و آب تشکیل شده است و لذا مصرف مقدار کافی پروتئین برای رشد و سالم بودن مو بسیار حیاتی است ولی نکته مهم این است که مصرف اضافی پروتئین موجب رشد بیشتر مو نمی گردد و لذا اضافه خوردن مواد پروتئینی کار بی فایده ای است.شستشوی مو با صابون های دست ساز خانگی مفید است.در قدیم مواد پاک کننده کم بوده و مردم فقط از صابون های دست ساز و سنتی (معروف به صابون مراغه) استفاده می کردند. چون این صابون ها دست ساز هستند لذا میزان اسیدیته و مواد موجود در این صابون ها از استاندارد و کنترول کیفی برخوردارنیست و بنابراین در حال حاضرکه مواد شوینده جدید، با کیفیت و دارای استاندارد در دسترس می باشند صلاح نیست که از صابون مراغه (که اکثراً در شرایط غیر بهداشتی ساخته می شوند) استفاده شود. در هر حال بایستی گفت که هیچ شوینده ای اعم از صابون مراغه، صابون و شامپوهای جدید (که باکیفیت و استاندارد هستند) تأثیری در رشد و تقویت مو ندارند.مو یک ارگان زنده است و هر کاری با آن بکنیم دارای قابلیت ترمیم و بازسازی می باشد.یکی از تصورات اشتباه در مورد مو این است که "مو یک جسم زنده می باشد"، در حالی که اینطور نیست. ساقه مو یک جسم غیرزنده بوده و لذا در صورت آسیب رسیدن به آن دارای قابلیت ترمیم نمی باشد مگر اینکه یک موی جدید از محل موی قبلی رشد نماید. هر گاه به ساقه مو آسیبی وارد شود لایه چربی محافظ روی سطح بیرونی ساقه مو از بین می رود. این لایه چربی مسئول شفاف و درخشان بودن مو می باشد و لذا با آسیب به آن مو کدر و پژمرده می گردد. استفاده از مواد شیمیایی شایع ترین علت آسیب به مو می باشد.طاس شدن سر آقایان ناشی از نرسیدن خون به پوست سر است.این موضوع صحت ندارد. البته پوست بدون مو بتدریج مقداری از رگهای خونی اش را از دست داده و لذا نازک و براق می شود ولی این تغییرات ثانویه به از دست دادن موها بوده نه اینکه عامل بروزآن باشند. بدین ترتیب که فولیکول های مو چون دارای متابولیسم بسیار بالایی هستند لذا خون رسانی خوبی داشته و هر جا که تعداد فولیکول های مو زیاد باشد تعداد رگهای خونی هم زیاد خواهد بود و متعاقباً با از دست رفتن موها (مثلاً در طاسی با طرح مردانه) تعداد رگهای خونی هم کاهش می یابد. شاهد این مدعا این است که مشاهده شده درصورت پیوند مو در بافت اسکار ( جوشگاه محل خوب شدن زخم که رگهای خونی آن خیلی کم هستند) و هم زمان با رشد موهای پیوند زده شده تعداد رگهای خونی نیز افزایش پیدا می کنند.ریزش مو در آقایان بدلیل بسته شدن منافذ پوست توسط چربی است.در عکس هایی که از مناطق طاس گرفته اند منافذ پوست بصورت مملو از چربی و بدون مو مشاهده شده و لذا اینطور تصور می شود که انسداد منفذ با چربی موجب ریزش مو شده است. اگر این موضوع صحت داشت بایستی طاسی با طرح مردانه در خانم ها نیز با همان شدت آقایان دیده می شد در حالیکه اینطور نیست. از طرف دیگر در صورت صحیح بودن این ادعا پس چرا طاسی با طرح مردانه در مناطق حاشیه ای سر (که به همان میزان جلوی سر دارای چربی هستند) مشاهده نمی شود؟حقیقت این است که چربی سر از همان منفذی از پوست خارج می شود که مو از آن بیرون می آید و در صورت وجود مو این چربی موجب چرب شدن ساقه مو می شود ولی اگر مو بریزد چون چربی همچنان ترشح می شود لذا مقداری از آن در دهانه منفذ گیر کرده و تصویر منفذ مملو از چربی را بوجود می آورد.ریزش مو در آقایان بدلیل عدم رسیدن هوا به موها است.اغلب افراد اعتقاد دارند که پوشیدن مداوم کلاه باعث ریزش مو شده چون هوا به موها نمی رسد. حقیقت این است که موها اکسیژن و مواد مغذی را از طریق جریان خون دریافت می کنند نه از راه هوای اطراف خود و لذا صرف پوشیدن کلاه موجب ریزش موها نمی شود مگر اینکه کلاه دارای فشار شدید و مداوم بر پوست بوده و به اصطلاح موها در اثر وجودکلاه (یا هر چیز دیگری مثل کلاه گیس) بطور دائم کشیده شوند. بدین حالت ریزش موی ناشی از کشش مو گفته شده و با طاسی با طرح مردانه فرق می کند.با دارو و وسایل خاص می توان موهای از دست رفته را باز گردانید.داروها و وسایل زیادی با این ادعا و بصورت وسیعی در دنیا فروخته می شوند ولی عمدتاً پایه و اساس علمی نداشته و بی اثر هستند. انواع لوسیون ها با فرمول های ناشناخته و بعضاً اسرارآمیز و انواع شانه ها و برس های مغناطیسی و الکتریکی (و در سال های اخیر لیزری) در این زمینه در بازار وجود داشته که سود هنگفتی را نصیب فروشندگان آن می نماید ولی فقط دو داروی شناخته شده و دارای تأییدیه FDA آمریکا در این زمینه موجود بوده که عبارتند از محلول موضعی ماینوکسیدیل (Minoxidil) و قرص خوراکی فیناستراید (Finasteride) و در مورد این دو دارو هم باید گفت که همیشه اثر مفید بر طاسی با طرح مردانه ندارند.شانه و برس زدن زیاد پوست سر برای رشد موها مفید است.هرگونه دستکاری کردن بیش از حد مو منجمله شانه و برس زدن زیاد بالقوه آسیب رسان بوده و در دراز مدت موجب ریزش مو می شود.سیگار هیچ ربطی به ریزش مو ندارد.دقیقاً بر عکس! سیگار یکی از علل شایع و مهم ضعف مو و ریزش آن به ویژه در آقایان است.اگر موی سفید را بکنیم به جای آن چندین موی سفید درمی آید.کندن مو عادت بسیار بدی است که ممکن است منتهی به عفونت یا اسکار در محل گردد ولی اثری بر روی تعداد موهای سفید ندارد و زیاد شدن موهای سفید بستگی به ژنتیک و عوامل بیشمار دیگر دارد.قدرت مردانگی در افراد طاس کمتر است و یا مردان پرمو دارای نیروی جنسی بالاتری هستند.قدمت این باور غلط به هزاران سال قبل می رسد. در افسانه ها آمده است که قدرت و مردانگی سامسون با کوتاه کردن موهایش توسط دلیله از بین رفته است. در حال حاضر این نظریه مردود اعلام شده و هیچ ارتباطی بین نیروی جنسی و بودن یا نبودن موها وجود ندارد. بعبارت دیگر ممکن است نیروی جنسی مردی بسیار بالا بوده و موهایش هم کم باشد و یا بالعکس.اگر پدر و یا مادر فردی دچار طاسی باشد، وی نیز حتماً طاس خواهد شد.توارث طاسی با طرح مردانه از طریق چندین ژن کنترول شده و صرف وجود طاسی در والدین دلیل وقوع حتمی آن در فرزندان پسر نمی شود هر چند که احتمال وقوع آن بسیار بالاتر می رود. آلوپسی آندروژنتیک (طاسی با طرح مردانه) فقط پس از بلوغ رخ داده و سن معمول بروز آن حدود 25 سالگی است. بطور کلی 95 درصد ریزش مو در آقایان از نوع طاسی با طرح مردانه بوده و درحدود 50 درصد آقایان تا سن پنجاه سالگی این عارضه را تجربه خواهند کرد.خانم های دچار آلوپسی آندروژنتیک همانند آقایان دچار طاسی کامل سر می شوند.شایعترین فرم ریزش مو در خانم ها (همانند آقایان) طاسی با طرح مردانه است. آلوپسی آندروژنتیک در خانم ها معمولاً در زمان هایی رخ می دهد که تغییرات هورمونی اتفاق می افتد شامل:1) زمان بلوغ2) پس از حاملگی3) پس از قطع مصرف طولانی مدت قرص جلوگیری از حاملگی4)در زمان یائسگی و پس از آنتخمین زده شده است که 50 – 40 درصد خانم ها تا زمان رسیدن به سن یائسگی دچار درجاتی از آلوپسی آندروژنتیک شده اند. آلوپسی آندروژنتیک در خانم ها معمولاً قسمت های بالا و طرفین سر را درگیر کرده، به حالت گسترده و پخش بوده، بیشتر بصورت نازک شدن موها (نه از دست رفتن کامل مو) جلوه کرده و شدت آن بطور کلی کمتر از آقایان می باشد. شدت این عارضه با شروع یائسگی در خانم ها بیشتر شده و از نظر نمای بالینی به طاسی با طرح مردانه در آقایان شبیه تر می گردد.