حقایقی درباره داروهای کورتیکواستروئید
حقایقی درباره داروهای کورتیکواستروئید
کورتیکواستروئیدها، غالبا به نام استروئید خوانده می شوند. کورتیکواستروئیدها در مقابل عفونت، سیستم ایمنی بدن را حفظ می کنند. باید بدانیم که آنها چگونه کار می کنند و چگونه می توان با خیال راحت از این داروها استفاده کرد.
http://img.tebyan.net/big/1390/11/81...9724235135.jpg
کورتیکواستروئیدها چه هستند؟
کورتیکواستروئیدها داروهایی هستند که رابطه نزدیکی با کورتیزول دارند. کورتیزول، هورمونی است که از آدرنال یا غده فوق کلیوی ترشح می شود.
کورتیکواستروئیدها شامل داروهای زیر هستند:
بتامتازون (Celestone )
بودزونید (Entocort EC)
کورتیزون (کورتون)
دگزامتازون (Decadron)
هیدروکورتیزون (Cortef )
متیل پردنیزولون (Medrol )
پردنیزولون (Prelone )
پردنیزون (Deltasone )
تریامسینولون (Kenacort, Kenalog)
نقش کورتیزول در بدن چیست؟
کوتیزول نقش مهمی را در حفظ تعادل املاح و آب، تنظیم سوخت و ساز کربوهیدرات، چربی و پروتئین در بدن برعهده دارد.
هنگامی که در معرض استرس قرار داریم، غده هیپوفیز در مغز هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک ( ACTH) را آزاد می کند. هورمون ACTH، غده فوق کلیه را برای تولید هورمون کورتیزول تحریک می کند.
وجود کورتیزول، به بدن اجازه مقاومت در برابر استرس هایی همچون: عفونت، آسیب، جراحی و دیگر مشکلات احساسی را می دهد.
هنگامی که استرس از بین رود، تولید هورمون کورتیزول به حد معمولی خود برمی گردد.
چگونه کورتیکواستروئیدها عمل می کنند؟
کورتیکواستروئیدها بر سیستم ایمنی بدن عمل می کنند.
کورتیکواستروئیدها، مانع از تولید موادی می شوند که آلرژی و التهاب را تشدید می کنند.
آنها مانع عملکرد سلول های سفید خون می شوند. سلول های سفید خون، جسم خارجی را نابود می کنند و به عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن کمک می کنند.
تداخل با عملکرد سلول های سفید خون باعث عارضه جانبی افزایش حساسیت به عفونت می شود.
افرادی که این داروها را برای بیشتر از 2 تا 3 ماه مصرف می کنند، باید تحت نظر پزشک مکمل ویتامین D و کلسیم برای جلوگیری از پوکی استخوان دریافت کنند و همچنین باید آزمایش تراکم استخوان را بدهند
کورتیکواستروئیدها چه بیماری هایی را درمان می کنند؟ - کاهش التهاب
- آرتریت روماتوئید (التهاب مفاصل)
- لوپوس
- التهاب مفاصل ستون مهره ها و مفاصل بین لگن و مهره ها.
- آرتریت نوجوانان
- کولیت زخمی
- بیماری کرون
- درماتومیوسیت: بیماری عضلانی و التهاب و خراش پوستی.
- پلی میوسیت: التهاب چندین عضله
- بیماری بافت همبند: بیماری خود ایمنی.
- بیماری بهجت: بیماری تداخل سیستم ایمنی و التهاب رگ های خونی.
- پلی میالژیای روماتیسمی: التهاب و درد و سفتی در شانه و مفصل ران.
- اسکلرودرمی: بیماری خودایمنی و بیماری بافت همبند و تغییراتی در پوست، رگ های خونی، عضلات و اعضای داخلی.
- آرتریت تمپورال: التهاب و تخریب رگ های خونی.
- واسکولیت: التهاب رگ های خونی.
چگونه آنها استفاده می شوند؟
- خوراکی
- تزریق در رگ و یا عضله
- اعمال محلی در پوست
- تزریق به مفاصل ملتهب
http://img.tebyan.net/big/1390/11/45...1181117212.jpg
تزریق این دارو بهتر از مصرف خوراکی است؟
تزریق کورتیکواستروئید گاهی به نام درمان داخل مفصلی خوانده می شود. در این روش از مقدار زیادی کورتیکواستروئید در محل التهاب استفاده می شود.
در این روش، از آنجا که فقط در محل التهاب کورتیکواستروئید تزریق می شود، بنابراین بقیه بدن از غلظت بالای آن در امان است.
عفونت در محل تزریق، از جمله عوارض جانبی می باشد. تزریق مداوم به یک مفصل ممکن است سبب آسیب رسانی به غضروف شود.
اگر درمان های دیگر اثر نداشت، پزشکان درمان تزریقی را هر چند ماه یک بار انجام می دهند.
انواع داروهای کورتیکواستروئید
داروهای چشمی (برای درمان بیماری های مختلف چشمی)
داروی استنشاقی (برای درمان آسم و یا بیماری برونشیت)
قطره ها و اسپری های بینی ( برای درمان مشکلات مختلف بینی)
کرم ها و پمادهای موضعی (برای درمان مشکلات پوستی مختلف)
عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها
عوارض جانبی این داروها، شبیه علائم بیماری کوشینگ است. بیماری کوشینگ، بدکاری غده فوق کلیوی می باشد و در نتیجه مقدار زیادی هورمون کورتیزول تولید می شود.
کورتیکواستروئیدها باید به تدریج کم شوند تا به غده فوق کلیوی اجازه تولید طبیعی هورمون کورتیزول را بدهند
عوارض جانبی این داروها شامل موارد زیر است: - افزایش اشتها و افزایش وزن
- رسوب چربی در قفسه سینه، صورت، پشت و معده
- احتباس آب و نمک که منجر به ادم و ورم بدن می شود
- فشار خون بالا
- دیابت
- کند شدن روند التیام زخم
- پوکی استخوان
- آب مروارید
- تاری دید و یا درد چشم
- جوش
- کهیر
- نازک شدن پوست
- ضعیف و بیحس شدن و دردناک بودن عضلات
- افزایش حساسیت به عفونت
- زخم معده
- افزایش تعریق
- نوسانات خلق و خوی
- مشکلات روانی همانند افسردگی
- تنگی تنفس
- نشانه های عفونت: تب، گلودرد، آبریزش بینی و یا عطسه
- تهوع و استفراغ
- مدفوع خونی و یا سیاه
درمان کوتاه مدت و بلند مدت
کورتیکواستروئید می تواند با دیگر داروها ترکیب شود و برای درمان بلند مدت و یا کوتاه مدت بیماری ها مورد استفاده قرار گیرد.
برای درمان های کوتاه مدت از پردنیزون استفاده می شود. هدف از درمان با این دارو این است که به طور ناگهانی، بهبودی حاصل شود.
پردنیزون یکی از شایع ترین داروهای کورتیکواستروئید برای ورم مفاصل می باشد. پردنیزون، 4 تا 5 بار قویتر از کورتیزول می باشد.
درمان های طولانی مدت، برای موارد شدید آرتریت روماتوئید یا بیماری های مرتبط به آن می باشد.
دوز زیاد استروئید برای موارد نادر و شدید التهابات تجویز می شود.
دور زیاد پردنیزون عبارت است از: 1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم بدن و یا 60 میلی گرم در روز.
برای کاهش عوارض جانبی، مقدار کم کورتیکواستروئیدها تجویز می شود.
چگونه مصرف دارو را قطع کنم؟
کورتیکواستروئیدها باید به تدریج کم شوند تا به غده فوق کلیوی اجازه تولید طبیعی کورتیزول را بدهند.
اگر ناگهان مقدار مصرفی را کم کنیم، باعث بروز بحران در غده فوق کلیه خواهیم شد و مقدار کافی کورتیزول را در بدن نخواهیم داشت.
کورتکواستروئیدها باید در طی ماه ها و یا سال ها کم شوند.
یکی دیگر از عوارض قطع استروئیدها، دوباره برگشتن علائم می باشد.این علائم می تواند شامل: تب، درد عضلانی و درد مفاصل باشد.
برای پزشک، تشخیص فرق بین نشانه های ترک دارو و شعله ور شدن بیماری سخت است.
هشدارها
- هنگامی که شما این دارو را مصرف می کنید، در برابر افراد بیمار قرار نگیرید و اگر واکسنی می خواهید بزنید، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
- افرادی که این دارو را برای بیشتر از 2 تا 3 ماه مصرف می کنند، باید تحت نظر پزشک مکمل ویتامین D و کلسیم برای جلوگیری از پوکی استخوان دریافت کنند و همچنین باید آزمایش تراکم استخوان را بدهند.
- زنان باید این دارو را در زمان بارداری مصرف نکنند.
مریم سجادپور
بخش سلامت تبیان
