خداحافظی با شاتلها
اکنون چند ماهی از بازنشسته شدن شاتل ها می گذرد و این غول های فضایی برای همیشه در موزه های مختلف سکنی گزیده اند. تصاویری که در ادامه شاهد آن ها خواهید بود از اولین ماموریت های شاتل های فضایی انتخاب شده است و دربگیرنده نگاه ساکنین آن به فضا و زمین است. این تصاویر در واقع حسن ختامی است برای وداع همیشگی با این پرنده های غول پیکر.
پنجشنبه 30 تیر 1390 آخرین شاتل فضایی از سفر 13 روزه خود به زمین بازگشت تا دوره سی ساله‌ای را که از امید و آرزو و یأس و اندوه پر شده است به پایان برساند.
کریس فرگوسن، فرمانده آتلانتیس پس از فرود این شاتل اظهار داشت: "ماموریت ما تکمیل شد. پس از خدمت به دنیا برای بیش از 30 سال، شاتل فضایی جای خود را در تاریخ یافته و به نقطه پایان رسیده است. شاتل فضایی روش نگاه ما به دنیا و روش نگاه ما به جهان را تغییر داد. ما امروز بسیار پرشور هستیم اما یک چیز مسلم است: اکتشافات تمام نشده است."
30 سال موفقیت شاتلها از 12 آوریل 1981 آغاز شد. در طول این 30 سال شاتلها شاهد دو حادثه دلخراش بودند که اولی در 28 ژانویه 1986، با انفجار شاتل چلنجر و دومی در اول فوریه 2003 با انفجار شاتل کلمبیا رقم خورد.
شاتل های فضایی از بسیاری از جهات یک دستاورد فنی بی نظیر به شمار می روند که رکوردهای بی نظیری به دست آورده اند
برنامه شاتل های فضایی در واقع گام بزرگ ناسا پس از ماموریت های موفق آپولو بود که با هدف اکتشاف در مدار زمین طراحی شد. دستور این برنامه در زمان ریاست جمهوری نیکسون صادر شد و شاتل های فضایی ساخته شدند. این ابزارهای مداری در حقیقت ابزارهای رفت و برگشت به مدار زمین بودند که قابلیت جابجایی 7 خدمه و مقادیر انبوهی از تجهیزات را به مدار زمین داشتند. به کمک این شاتل ها بود که بخش عمده ای از ساخت و ساز ایستگاه فضایی بین المللی صورت گرفت و از سوی دیگر بسیاری از ماهواره های مهم تاریخ فضا نوردی مانند تلسکوپ فضایی هابل با کمک این ابزارها به مدار زمین رفتند و همچنین عملیات پیچیده ای مانند تعمیر تلسکوپ فضایی هابل به وسیله این شاتل ها صورت گرفت. ناوگان شاتل های فضایی در کل شامل 5 شاتل فضایی عملیاتی به نام های کلمبیا، چلنجر، آتلانتیس، دیسکاوری و ایندیور و یک نمونه آزمایشی به نام اینترپرایز بود.
شاتل های فضایی از بسیاری از جهات یک دستاورد فنی بی نظیر به شمار می روند که رکوردهای بی نظیری به دست آورده اند:
** شاتل ها اولین سیستم پرتابه های فضایی بودند ( و هستند) که بخش عمده ای از آنها قابل استفاده مجدد است و توانسته اند 135 ماموریت را به انجام برسانند.
** آن ها این قابلیت را دارند که حجم زیادی از محموله ها را از مدار زمین به زمین باز گردانند و این چیزی است که هیچ سامانه دیگری حتی به آن نزدیک هم نشده است . شاتل ها در پایان ماموریت برروی باند، فرود می آیند.
** این سامانه از موتورهای دارای قابلیت بالا و قابل استفاده مجدد هیدروژن مایع / اکسیژن مایع استفاده می کنند.
** این سامانه نخستین پیشگام هواپیماهای بزرگی بود که از سیستم های ناوبری دیجیتال استفاده می کردند و بعد ها در نسل هواپیماهای غول پیکر مانند بوینگ 777 و ایرباس a320 مورد استفاده قرار گرفت.
** این شاتل ها قابلیت به همراه بردن تعداد بالایی از خدمه (بیش از 8 نفر) را داشتند و به آنها حریم خصوصی قابل قبولی را ارایه می کردند که به ویژه در پروازهایی که حضور همزمان زنان و مردان را نیاز داشت کارآمد بود و همچنین می توانستند از 5 راهپیمایی فضایی پشتیبانی کنند. (نظیر آنچه در ماموریت تعمیر هابل مورد استفاده واقع شد)
** در این شاتل ها برای اولین بار از سامانه سپر حرارتی استفاده شد که درآن کاشی های مخصوص دما را بازتابش می کردند و این خلاف نمونه های قبلی بود.
**شاتل ها قابلیت شکار و بازیابی ماهواره های کوچک را از مدارهای پایین داشتند.
<
فرآوری: م.ح.اربابی فر
