-
قدیمی‌ترین جزیره ایران
قدیمی‌ترین جزیره ایران
http://img.tebyan.net/big/1390/12/20...6169146170.gif
جزیره گردی، شاید یکی از بهترین انواع سفری باشد که ما کمتر تجربه کرده ایم. زندگی در جزیره، سبک متفاوتی دارد و سفر به میان مردمی که با این سبک روزگارشان را می گذرانند، می تواند شما را به دنیای متفاوتی ببرد. دنیایی پر از ماهی و بوی دریا!
جزیره خارك یکی از آن جزیره هایی است که باید آن را از نزدیک ببینید. این جزیره در شهرستان گناوه از استان بوشهر قرار گرفته و حدود 30 كیلومتر از نزدیك‌ترین ساحل ایران یعنی بندر ریگ فاصله دارد. فاصله خارك با بوشهر هم حدود 57 كیلومتر است. بنابراین در سفر به خارک، می توانید یک جنوب گردی خوب هم داشته باشید.
در قسمت شمالی خارك، جزیزه بسیار كوچك‌تر و باریكی با نام خاركو وجود دارد كه این نام توسط بومیان منطقه بر آن گذاشته شده است.
با این كه یكی از مهم‌ترین مراكز صادرات نفت خام جهان در خارك قرار دارد، اما این جزیره فقط دارای حدود 8 هزار نفر جمعیت بومی است.
موقعیت جغرافیایی جزیره به گونه‌ای است كه از اواخر اسفند ماه هوا رو به گرما رفته و در كنار افزایش دما رطوبت هوا هم بالا می‌رود، پس بهترین زمان برای بازدید از خارك فصل‌های پاییز و زمستان است.
جزیره خارك بزرگ‌ترین پایانه نفتی ایران است که بیش از 95 درصد از كل صادرات كشور را تامین می کند اما این تنها دلیل اهمیت خارک نیست؛ میراث فرهنگی به جا مانده از تمدن‌های عظیم كهن پارسی در این جزیره لقب باستانی‌ترین جزیره ایران را به آن داده است. این جزیره را به لحاظ سابقه حضور تمدن‌های مختلف می‌توان «موزه طبیعی دیرینه‌شناسی و باستان‌شناسی ایران» نامید.
ورود پر دردسر
در دوران جنگ تحمیلی ورود افراد متفرقه و غیربومی به جزیره ممنوع بود و این قانون به دلیل وجود تاسیسات مهم نفتی و... در جزیره اجرا می‌شد، متاسفانه پس از پایان جنگ این قانون مورد بازنگری قرار نگرفت و هنوز هم اگر كسی قصد بازدید از این جزیره را داشته باشد باید از فرمانداری مجوز دریافت كند كه باعث ركود گردشگری در این جزیره زیبا می‌شود.
البته در حال حاضر روزانه یك كشتی گردشگران را از بوشهر به خارك منتقل كرده و یك كشتی نیز در روز از جزیره به سمت بوشهر حركت می‌كند كه بهترین امكان دسترسی به جزیره نیز همین كشتی‌ها هستند.
جزیره شگفت انگیز
این جزیره از فسیل‌ها و اندام‌های مرجان‌ها، دوكفه‌ای‌ها و دیگر جانداران دریایی كه آمیخته با ذرات ماسه شده‌اند، تشكیل شده و تنها لایه‌ای نازك از سطح جزیره كه ضخامتی حدود 20 سانتی‌متر تا 5 متر دارد، از سختی بیشتری برخوردار است. درخت بومی جزیره، درخت انجیر هندی یا banyan tree است كه بسیار بزرگ و پرسایه است. این درخت دارای ریشه‌های هوازی است كه از خاك بیرون آمده و با پیچیدن بر تنه درخت از آن بالا رفته و از شاخه‌ها آویزان می‌شود.
جزیره خارك از معدود جزیره‌های خلیج فارس است كه آب شیرین فراوان دارد و در سراسر جزیره آثار و نشانه‌های استفاده از آب شیرین به چشم می‌خورد. علاوه بر آن كاریزهای كهنسالی هم در جای‌جای جزیره دیده می‌شود كه در حال تخریب هستند. همچنین چاه‌های دیگری نیز در جزیره وجود دارند كه مردمان خارك مانند دیگر نواحی جنوبی ایران، در انتهای آنها درختان مو می‌كارند. این درختان بدون نیاز به آبیاری و با استفاده ار رطوبت اعماق چاه، هر كدام سالانه تا چند صد كیلو انگور می‌دهند.
در این جزیره امكاناتی از قبیل مراكز خرید و رستوران و... وجود دارد و همچنین می‌توانید از سواحل شنی زیبای آن برای شنا استفاده كنید. بهترین ساحل برای شنا در جزیره، پلاژ شركت نفت است كه امكانات مناسبی برای شنا كردن دارد.
دیدنی‌های جزیره خارك
بقعه میرمحمد: این بنا مربوط به اواخر قرن 7 هجری قمری است كه دارای دو گنبد مخروطی بوده و از سنگ و گچ ساخته شده است. امكانات بنا عبارتند از یك نمازخانه بزرگ به همراه پوشش گنبد مخروطی و یك اتاق كوچك كه ضریح و قبر امامزاده در آن قرار دارد. مردم بر این باورند كه این بقعه مدفن محمد حنفی فرزند حضرت امیرالمومنین(ع) است، كتیبه‌ای هم با این مضمون در آن وجود دارد: «هذه المشهد محمد بن امیرالمومنین علی.»
امامزاده میرارم: امامزاده میرارم یا «پیرارم» در جنوب شهر خورموج واقع شده است. درون بقعه ضریحی وجود ندارد. مقبره با سنگی قدیمی و سخت به طول 12متر با تراش اسلیمی و نقش سروك‌سازی بسیار ظریف روی پایه‌ای مستطیل شكل قرار دارد. در كنار این سنگ اسلیمی شكل، خطوط و نقوش ظریف در اندازه‌های مختلف به چشم می‌خورد.
دو پایه آتشدان سنگی نظیر آتشدان‌های سنگی دوره هخامنشی روی این سنگ قرار دارد. علاوه بر آن یك قطعه سنگ بیضی شكل در داخل بقعه و روی آن قرار گرفته كه قابل جابه‌جا شدن است. به نظر می‌رسد قدمت این سنگ به زمان‌های بسیار دور پیش از اسلام و به دوران سلطه یونانیان و عهد سلوكیان می‌رسد. مردم خورموج بر این باورند كه این مقبره مدفن میرارم فرزند سام، پسر نوح پیامبر است.
قلعه هلندی‌ها : یكی از دیدنی‌های خارك بقایای قلعه‌ای است كه در شمال شرقی جزیره قرارگرفته است. گذر زمان به همراه تخریب‌هایی كه توسط انسان‌ها صورت گرفته بخش‌های بسیاری از این قلعه را از بین برده است. این‌گونه كه از اسناد و شواهد بر می‌آید این قلعه در گذشته دارای برج و بارویی بوده كه امروزه از آن اثری دیده نمی‌شود.
متون تاریخی، سازنده قلعه را فردی هلندی به نام كینپ هاوزن معرفی می‌كند كه وی در دوره تسلط بیگانگان بر جزایر خلیج فارس در سال 1747 میلادی این قلعه را بنا نهاد؛ همان زمان كه هلندی‌ها به بهانه تجارت این جزیره را تصرف كردند و به عنوان مركز تجاری از آن استفاده می‌كردند.
كتیبه هخامنشی: این كتیبه كه متعلق به اواخر دوره هخامنشی است روی صخره‌ای مرجانی به ابعاد 85 در 116 حك شده است. البته كشف این كتیبه به صورت اتفاقی و حین عملیات راهسازی برای ساخت جاده‌ای منتهی به كتابخانه عمومی واقع در محله 3 تانكی جزیره صورت گرفت.متاسفانه در خرداد ماه سال 1387، افرادی ناشناس از حصار دور كتیبه عبور كردند و با شیء نوك تیز مابین حروف میخی كتیبه را بشدت تخریب كرده و به آن آسیب رساندند. از این كتیبه به عنوان قدیمی‌ترین سندی كه نام خلیج فارس در آن ذكر شده است، یاد می‌شود.
گورستان باستانی: در قسمتی از كوهستان جزیره خارك قبرهای زیادی وجود دارد كه باتوجه به عمق كم و سطح مدور برخی از آنها، می‌توان آنها را به زرتشتیان نسبت داد. روی بعضی از قبرها كه مدخل‌های كوتاهی دارند نقش صلیب وجود دارد كه نشان می‌دهد مسیحیان نیز مرده‌های خود را در آنجا به خاك سپرده‌اند.
باستان‌شناسان تعدادی از قبرها را در گورستانی در قسمت شرقی جزیره شكافته‌اند كه همگی به اواخر دوره ساسانی مربوط است؛ در گور مردان شیء‌هایی به دست نیامده ولی درقبر زنان شیشه‌های كوچكی كه احتمالا در آن عطر می‌ریختند و همچنین جواهرات كم‌ارزش مانند حلقه انگشتری و آینه‌های مفرغی پیدا شده است.
سایر مكان‌های دیدنی جزیره خارك عبارتند از: باغ هلندی‌ها، آبادی خارك، خط راه‌آهن، گورستان اسلامی، قبر علمدار، گورستان پیش‌اسلامی، دخمه‌ها و ... .
فرآوری: الهام مرادی
بخش گردشگری تبیان
