انواع کودک آزاری در ایران و دلایل رشد آن
استاد دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اثرات مخرب کودک آزاری بر روی کودکان به انتقاد از ضعف قوانین موجود درباره برخورد با کودک آزاری در کشور پرداخت و اظهار داشت:«برخی از والدین کودک خود را به دلیل کنجکاوی‌هایی که در مورد اندام خود و یا جنس مخالف خود دارند به شدت تنبیه و تا حد مرگ کودک خود را تنبیه می‌کنند در حالی که کنجکاوی کودکان در این سن امری طبیعی است و نباید عکس العمل های شدید نشان داده شود.» دکتر فرید براتی در گفتگو با خبرنگار سلامت نیوز اظهار داشت:«متاسفانه کودک آزاری توسط والدین مسئله‌ای است که در جامعه ما وجود داشته و بخشی از آن ناشی از نقص قوانین ما است که به این قضیه توجه چندانی نمی شود البته کارهایی صورت می گیرد اما به گونه‌ای است که اگر روان شناس و مددکاری بخواهد از طریق سازمان بهزیستی کشور وارد عمل شود محمل قانونی ندارد و حتی با آنها برخورد می شود.»
وی افزود:« کودک آزاری مثل هر پدیده و آسیب اجتماعی دیگری پدیده‌ای چند وجهی است و ناشی از عوامل زیستی، روانی، اجتماعی و معنوی است و می‌تواند یک سلسله علتی وجود داشته باشد.در خصوص جنبه‌های زیستی، والدین از نظر مغز و هورمونی، کم کاری و یا پرکاری تیروئید مشکل دارند و یا از لحاظ زمینه شخصیتی پرخاشگرانه هستند و یا به صورت ارثی پرخاشگری را از خانواده خود به ارث برده‌اند و زمانی که در شرایط مساعد محیطی قرار می‌گیرند آن را ابراز می‌کنند.»
این روانشناس تصریح کرد:« البته از عوامل فیزیولوژیکال هم نمی‌توان گذشت به عنوان مثال فرد دچار محرومیت فیزیولوژیک شده و زمانی که نیاز وی برآورده نشود دست به خشونت می‌زند.»
استاد دانشگاه علامه طباطبایی یادآور شد:« از علائم روانشناختی والدین کودک آزار می‌توان به استرس‌ها و عدم کنترل هیجان‌ها و فشارهای زندگی و کم تحملی و نوع ناتوانی در نحوه درک شرایط و رشد بچه ها نام برد به عنوان مثال برخی از والدین کودک خود را به دلیل کنجکاوی‌هایی که در مورد اندام خود و یا جنس مخالف خود دارند به شدت تنبیه و تا حد مرگ کودک خود را تنبیه می‌کنند در حالی که اگر به شرایط رشد و آموزش لازم به بچه ها آگاهی داشته باشند باید بدانند که کنجکاوی کودکان در این سن امری طبیعی است و نباید عکس العمل های شدید نشان داده شود.»
وی گفت:«از لحاظ عوامل اجتماعی می‌توان به فقر، مسائل بیکاری والدین، وجود خشونت در خانواده و رسانه و نحوه انعکاس مسائل در رسانه‌ها که گاهی به جای عبرت باعث آموزش و یادگیری والدین می شود اشاره کرد.در خصوص مباحث معنوی و اخلاقی باید گفت که این والدین هنوز خود را به عنوان کسی که مسئول است نشناخته و به لحاظ هنجاری و ارزشی خود را درک نکرده‌اند و نمی‌دانند مسئولیت پدر و مادر بودن یعنی چه و با وظایف خود آشنا نیستند.در مجموع همه این عوامل دست به دست هم می‌دهند و پدر و مادر را به سمت مبادرت به خشونت علیه کودک خود که موجودی ناتوان است سوق می دهند.»
دکتر فرید براتی تاکید کرد:«بسیاری از والدینی که اقدام به کودک آزاری می کنند بیمارروانی نیستند و در کتب و منابع گفته شده کسانی که نسبت به کودکان اعمال خشونت می کنند بیمار نیستند و تنها تعداد کمی از آنها بنا به دلایل روانی دست به کودک آزاری می‌زنند.در این میان وظیفه دستگاه‌های متولی و آموزشی و فرهنگی زیاد میشود و صدا و سیما نقش موثری درباره اطلاع رسانی و آموزش در این خصوص را خواهد داشت اما متاسفانه به محض اینکه گاهی اخباری در خصوص کودک آزاری منتشر میشود بعد از گذشت چندی از یادها می‌رود و کار اساسی در این خصوص صورت نمی‌گیرد.»
وی گفت:«کودک آزاری اقسامی دارد و تنها به کودک آزاری جسمی ختم نمی‌شود و در بسیاری از موارد کودکان مورد آزار جنسی قرار می‌گیرند و کودک آزاری جنسی یعنی به قصد تلذذ جنسی از کودکی که آگاهی ندارد استفاده می شود و کودک وادار به اعمال جنسی میشود و متاسفانه گاهی فیلم هایی هم توسط این افراد تهیه می شود اما بیشترین مواردی که در خصوص کودک آزاری منتشر میشود در مورد کودک آزاری جسمی است و به موارد دیگر کودک آزاری پرداخته نمی‌شود.»
روانشناس و مدرس دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه گفت:«نوع دیگری از کودک آزاری، کودک آزاری روانشناختی و عاطفی است که بسیار هم در جامعه ما رایج است.
هر عملی که باعث شود احترام به خود و عزت نفس در کودک منکوب شود و کودک تحقیر شود و یا مدام با دیگران مقایسه شود جزء ابیوزهای روانشناختی به حساب می‌آید.
و در بسیاری از موارد می‌بینیم که والدین القابی را به کودک می‌دهند و یا وی را با دیگران مقایسه می‌کنند.نوع دیگر آن غفلت والدین از کودکش است که به دلیل فقر و بی توجهی به کودک است که یا نمی‌توانند و یا نمی‌خواهند نیازهای اساسی و جسمی و روانشناختی کودک خود را برآورده کنند.»
وی تاکید کرد:«در کشورهای دیگر قوانینی وجود دارد که روانشناسان و مددکاران به محض دریافت گزارش کودک آزاری و یا حتی مشکوک شدن به بدرفتاری والدین سریعا وارد عمل شده و بررسی می‌کنند و در صورت صحت موضوع کودک را از والدین جدا کرده و از والدین سلب مسئولیت می کنند اما در کشور ما متاسفانه کارشناسان، بهزیستی و اورژانس اجتماعی از طرف قانون حمایت نمی‌شوند البته چندین کارگروه در قوه قضاییه در این خصوص فعال هستند اما یا قوانین با سرعت انجام نمی‌شود و یا با طمانینه عمل می کنند.»
مدیرکل سابق امورخانواده بهزیستی افزود:« در حالی که در کشورهای دیگر اگر همسایه ای از کودک آزاری والدینی آگاه باشند و گزارش ندهند محکوم شده و تحت تعقیب قرار می گیرند اما در کشور ما مرزهای بین تربیت و تنبیه و آزار کودک روشن نیست و قوانین شفاف نیست و عزم همگانی لازم است تا این مسائلی که در جامعه رواج دارد و روح جامعه را آزار می دهد حل شود تا میزان خشونت روز به روز بالاتر نرود و حتی برخی از افراد از شرایط اجتماعی موجود تاثیر نگیرند.»
دکتر فرید براتی گفت:«تحقیقات نشان داده است که کودک آزاری علاوه بر پیامدهای کوتاه مدت مخربی که بر روی کودک به جای می گذارد و کودک دچار احساس ناامنی، اضطراب، عدم تمرکز حواس، ترس، افسردگی، بی توجهی و رفتارهای اختلال PTSD (استرس پس از ضربه) می شود، پیامدهای بلند مدتی را هم به دنبال خواهد داشت.
به عنوان مثال تحقیقات نشان داده است که اگر فردی در دوران کودکی خود یک یا چند نوع کودک آزاری را تحمل کرده باشد دچار اختلالات روانی به ویژه اختلال شخصیت می شود و اغلب کسانی که قاتلان سریالی و یا آزارگران هستند در دوره کودکی ضربه های روانی و کودک آزاری را تحمل کرده اند.»
وی در ادامه اظهار داشت:«کودکی که توسط والدین خود مورد آزار قرار می‌گیرد دچار ضربه روانی میشود که به مانند زلزله‌ای است که همه افراد خانواده وی را از او گرفته است و در واقع یک تروما(حادثه بزرگ) برای وی است و کودک در جهان خود نمی‌تواند تحلیل کند که علت کار والدینش چیست و تحقیقات نشان داده خشونت علیه دیگران از پیامدهای بلند مدت کودک آزاری است و در واقع آنها خود هیولا می شوند و کودک آزاری پیامدهای فردی و اجتماعی زیادی را برای کودک به دنبال خواهد داشت.»
سلامت نیوز
