-
زندگینامه تئوفراستوس
تئوفراستوس(287-380 ق . م) در جزیره لسبوس، در همان جایی که ممکن است ارسطو را ملاقات کرده باشد به دنیا آمد. او به آتن رفت و در آکادمی افلاطون حضور یافت و سپس به لیسه ی ارسطو روی آورد. تئوفراستوس پیرو وفادار ارسطو بود و در لیسه جانشین او شد. او سیاستهای ارسطو را به مدتی حدود 30 سال پس از مرگ ارسطو تداوم بخشید.
تئوفراستوس(287-380 ق . م) در جزیره لسبوس، در همان جایی که ممکن است ارسطو را ملاقات کرده باشد به دنیا آمد. او به آتن رفت و در آکادمی افلاطون حضور یافت و سپس به لیسه ی ارسطو روی آورد. تئوفراستوس پیرو وفادار ارسطو بود و در لیسه جانشین او شد. او سیاستهای ارسطو را به مدتی حدود 30 سال پس از مرگ ارسطو تداوم بخشید.
در حالیکه اثر ارسطو درباره گیاهان از بین رفته است، خوشبختانه اثر تئوفراستوس در مورد گیاهان، که علم گیاه شناسی یونان را متجلی می سازد محفوظ مانده است. نوشته های وی درباره تاریخ گیاهان به صورت مجموعه هایی آمیخته با داستانهای گیاهان و فرهنگ آمیانه تدارک یافته بود.
مدارک دال بر این است که به هر حال تئوفراستوس در وهله اول به منظور جمع آوری و انباشت مواد برای نوشته هایش، بر مشاهده شخصی خود بر گیاهان تکیه داشت. او از طریق این مشاهدات به تهیه شرح و تعریف گیاهان و اجزای آنها پرداخت که کاملاً دقیق بود.
وی برتری علم بنیادین را آشکار ساخت و از شناخت گیاهانی که دارای ارزش دارویی بودند، بسیار پیشتر رفت. بعلاوه او درباره منابع شیره های گیاهی و فنون عصاره گیری از این گیاهان و خصوصیاتی مانند چسبندگی، چسبناکی، طعم و بو و رنگ آنها صحبت کرد.
اثر بزرگ وی، تاریخ گیاهان یا تحقیق در باب گیاهان، پایه ای برای فصل گیاه شناسی تاریخ طبیعی پلینی شد و بطور غیر مستقیم گیاه شناسی نوین علمی را پایه ریزی کرد. این اثر قرنها درسنامه استاندارد گیاه شناسی بود. اثر دیگر تئوفراستوس، «منشاء گیاهان» بسیار فلسفی است. این اثر با رشد و نمونه زندگی و تولید مثل سروکار دارد. وی در این اثر بطور تقریبی 500 گونه و نوع را شرح داده است که بیشتر آنها گیاهان کاشتنی هستند. او بر طبق مشاهدات شخصی خود، به شرح جوانه زدن و ترتیب حوادث رویش پرداخت که این تشریح تا قبل از قرن هفدهم بهترین اثر قابل دسترس بود.
تئوفراستوس نخستین کسی بود که گیاهان تک لپه ای و دو لپه ای را از یکدیگر متمایز ساخت. او خصوصیات متمایز درختان، بوته ها و علف ها را فهرست بندی کرد و گیاهان را به انواع یکساله، دوساله و چند ساله طبقه بندی کرد.
تئوفراستوس معتقد بود محیط پیرامون، متغیرهای موثر گیاهان را تحت کنترل خود دارد. در نتیجه وی از طریق تاثیرات مستقیم محیط به تغییرات غیر وراثتی پرداخت.
نقل قول از او در مورد همین موضوع (تغییرات غیر وراثتی) : «دانه ها و بذرهای درون خاک، گیاهانی را بوجود می آورند که مشابه والدین خود می باشند، از سوی دیگر انواع معدودی از گیاهان در برخی از مناطق، دستخوش تغییر و تحول می شود، بطوریکه از دانه های وحشی و کشت شده، یکی از دیگری بهتر محصول می دهد.»
تئوفراستوس درخت را به عنوان عالی ترین نوع جهان گیاهان در نظر گرفت، همانند ارسطو که وجود انسان را بر بالای هرم سلسله مراتب فرامانروایی حیوانات قرار می داد.
وی درختان کوهستانی را بر اساس محل رشدشان به 3 دسته تقسیم کرد :
1- درختانی که در مناطق آفتابی خوب رشد می کنند.
2- درختانی که بر سراشیبی های سرد شمال می رویند.
3- درختانی که در قله های یخبندان پرورش می یابند.
