مدیر عامل شرکت آب منطقه ای تهران در گفت‌وگوی تفصیلی با فارس خبر داد
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای تهران در گفت‌وگوی تفصیلی با فارس خبر داد
افزایش ۱۵ درصدی فروش آب خام/ فرار نیمی از آب سد لار و طرح علاج بخشی
خبرگزاری فارس: افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی تعرفه فروش آب خام به شرکت آبفای استان تهران، تاخیر در وصول مطالبات بعد از هدفمندی،رخ ندادن قیمت واقعی آب در بخش کشاورزی،فروش هر متر مکعب آب خام ۲۰ تا ۳۰ تومان و فرار نیمی از آب سد لار و طرح علاج بخشی سد لار خبرهایی بود که مدیر عامل شرکت آب منطقه ای تهران اعلام کرد.
http://media.farsnews.com/media/Uplo...442_PhotoA.jpg
خسرو ارتقایی در گفت و گو ی تفصیلی با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس به چالش های فروش آب خام به شرکت آب و فاضلاب استان تهران اشاره کرد و گفت که معاونت آب و آبفای وزارت نیرو رقم ۱۰ تا ۱۵ درصدی را برای افزایش تعرفه فروش آب خام به شرکت آبفای استان تهران استخراج کرده اما هنوز ابلاغ نکرده است.
وی در خصوص اینکه آیا تاخیر در پرداخت ها از سوی خزانه بعد از هدفمندی یارانه ها دامن شرکت آب منطقه ای را نیز گرفته یا خیر گفت:بله اما نه به شکل مستقیم. چرا که شرکت آب منطقه‌ای در حال حاضر بالغ بر 40 میلیارد تومان از شرکت آب و فاضلاب استان تهران و شرکت برق چه سنواتی و چه جاری طلبکار است که از این مقدار 12 میلیارد تومان شرکت برق و 28 میلیارد تومان نیز شرکت آب و فاضلاب استان تهران بدهکار است.
طبیعتا این تاخیر در پرداخت ها باعث شده تا مطالباتی که شرکت آب منطقه‌ای از آبفای استان تهران یا شرکت برق دارد یا به موقع داده نشود یا کم داده می‌شود.
ارتقایی در خصوص چالشی که میان آب منطقه ای و آب و فاضلاب استان تهران بر سر فروش آب خام وجود داشته و با گذشت مرحله اول هدفمندی هنوز این چالش برطرف نشده گفت: محاسبات دقیقی را ستاد وزارت نیرو و معاونت آب و آبفای این وزارتخانه انجام داده است و بر روی آن بحث کرده‌اند که چه بخشی از آن افزایش قیمتی که در حال حاضر نرخ فروش آب توسط شرکت آب و فاضلاب صورت می‌گیرد به آب خام بازمی‌گردد.اما به هر حال عدد ۱۰ تا ۱۵ درصد رشد تعیین شده اما هنوز به ما ابلاغ نشده است.
وی از طرح علاج بخشی سد لار بعد از احداث این سد در سال ۶۱ اشاره کرد و گفت:طرح علاج بخشی سد لار در حال انجام است تا از فرار نیمی از آب جلوگیری کنیم و بتوانیم به طور متوسط به جای ۲۰۰ میلیون متر مکعبی که در این چند سال گذشته وارد سد شده بتوانیم این مقدار برداشت را از سد لار به حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰میلیون متر مکعب برسانیم.
گفت و گوی تفصیلی خبرگزاری فارس با خسرو ارتقایی مدیر عامل شرکت آب منطقه ای تهران را با هم می خوانیم:
طلب ۴۰ میلیارد تومانی از آب و فاضلاب استان تهران و برق منطقه ای
فارس:آیا تاخیر در پرداخت ها از سوی خزانه که ماهها جزء چالش های اصلی وزارت نیرو بود دامن شرکت آب منطقه ای را گرفت؟
ارتقایی:شرکت آب منطقه‌ای در حال حاضر بالغ بر 40 میلیارد تومان از شرکت آب و فاضلاب استان تهران و شرکت برق چه سنواتی و چه جاری طلبکار است که از این مقدار 12 میلیارد تومان شرکت برق و 28 میلیارد تومان نیز شرکت آب و فاضلاب استان تهران بدهکار است.
بخشی از طلب‌های ما که مربوط به سال جاری می‌شود در برق نمود بیشتری دارد. در حال حاضر بیش از 10 میلیارد تومان علیرغم اینکه گفته می شود پرداخت‌هایی از خزانه صورت گرفته است طلبکار هستیم. از مسوولان هم که پیگیری می‌کنیم و علیرغم دستور رییس جمهور که گفته 400 میلیارد تومان بدهند که ظاهرا در دو مرحله هم به آنها داده شده است همان موقع که پول به آنها داده می‌شود در سراسر کشور میان شرکتهای برق توزیع می‌شود و رقمی هم که به تهران می‌رسد معمولا 10 درصد یا 20 درصد مطالبات شرکت آب منطقه‌ای است و 80 درصد طلب ما باقی می‌ماند.
فارس:شرکت آب و فاضلاب چطور؟آیا آنها هم بدهی های خود را دیر می دهند.
ارتقایی:شرکت آب و فاضلاب استان تهران هم سعی دارد که بدهی‌های خود به شرکت آب منطقه ای را بدهد و البته از لحاظ مطالبات شرکت آبفا بهتر از برق است اما همین شرکت آب و فاضلاب استان تهران نیز که به تازگی با آنها جلسه‌ای داشتیم اعلام می کنند که مطالبات شرکت آبفای استان تهران از خزانه سنگین است اگر مبالغ آنها را بدهند ما نیز طلب آب منطقه‌ای را می‌دهیم.
*مطالبات آبفای شهر تهران بابت ضریب آبرسانی است
فارس:چرا مطالبات شما از آب و فاضلاب بالاست؟
ارتقایی:مطالباتی را که آبفای شهر تهران دارد بابت آن ضریب آبرسانی است.
فارس: پس این پرداخت‌ها بعد از هدفمندی که به خزانه می‌رود از قبل هم به صورت مستقیم به شما صورت نمی‌گرفت.
ارتقایی: خیر. شرکت آب منطقه‌ای در خصوص آب بها به هیچ وجه با خزانه درگیر نیست.
فارس: اما به هر حال این تاخیرها دامن‌گیر شرکت آب منطقه‌ای شده است.
ارتقایی: طبیعتا مطالباتی که شرکت آب منطقه‌ای دارد یا به موقع داده نمی‌شود یا کم داده می‌شود.
*تحلیل مدیر آب منطقه ای از مرحله اول هدفمندی یارانه ها
فارس: تحلیل شما به عنوان مدیرعامل آب منطقه‌ای تهران از مرحله اول هدفمندی یارانه‌ها چیست. آیا نظرات شما را جلب کرد و پاسخگوی نیازهای شما بود.
ارتقایی: به هر حال آثار مثبتی که این طرح بزرگ ملی داشت آثاری بود که برای همه بخش‌ها مخصوصا برای بخش آب به جا گذاشت.البته شاید درآمدها به آن شکلی که ما از محل درآمد عمومی دولت داریم هزینه های جاری ما تامین نمی‌شود، بنابراین طبعا یک آثاری را برای ما داشت که درآمد ما یک مقدار در وصول مطالبات تاخیر صورت می‌گیرد. اما اینکه مردم را به سمت این که این آب ارزش دارد برده است نکته مثبت آن است. ما همیشه بر این باور بودیم که ارزش ذاتی آب و ارزش اقتصادی آب از این مبالغی که امروز و حتی بعد از هدفمندی یارانه‌ها از مردم گرفته می‌شود خیلی بیشتر است و کالایی که ارزان باشد نمی‌شود بر روی آن کالامدیریت کرد. کما اینکه در حال حاضر علیرغم این همه تاکیداتی که جهاد کشاورزی استان ، وزارت جهاد و وزارت نیرو در ارتباط با آبیاری تحت فشار دارد هنوز ما به آن درصدهای مطلوب نرسیده‌ایم.پس تا وقتی که آب ارزان در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد چه ضرورتی دارد که کشاورز هزینه کند و آب را بهینه استفاده کند. چرا که کشاورز پیش خود می‌گوید که وقتی که می‌شود برای هر هکتار یک لیتر در ثانیه استفاده کنم پس نیازی به این که هزینه کنم و آب را بهینه مصرف کنم ندارم. اثرات اساسی هدفمندی یارانه‌ها این بود که قیمت واقعی این کار در بخش کشاورزی هنوز اتفاق نیفتاده است. علیرغم اینکه نظر رییس جمهور این است که در بخش کشاورزی هم قیمت‌ها باید هدفمندی و چارچوب‌دار شود. البته وزارت نیرو هم بر روی آن در حال کارکردن است. اما همین که قیمت آب شرب افزایش یافت بر روی مصرف اثر گذاشت و مصرف را کاهش داد.
*کاهش مصرف آب یکی از اثرات مثبت هدفمندی
فارس:مصرف آب چقدر کاهش یافت؟
ارتقایی:طبق گزارش‌هایی که آبفای شهر تهران می‌دهد علیرغم اینکه به طور متوسط هر سال 5 درصد افزایش رشد مصرف و انشعابات صورت می‌گیرد اما میزان مصرف آب بعد از هدفمندی یارانه‌ها کاهش پیدا کرده است. یعنی این آمار نشان می‌دهد که بیش از 5 درصد صرفه‌جویی صورت گرفته است. همان لحظه که کالایی بها پیدا می‌کند مردم در مصرف آن دقت بیشتری از خود نشان می‌دهند این یکی از اثرات هدفمندی یارانه‌ها در بخش آب بوده است. اما سعی ما بر این است که در ارتباط با بخش خود نیز حال اگر روی قیمت آب زراعی که در حال حاضر ما حق النظاره‌ای از چاه های کشاورزی براساس قانون مجلس نمی‌گیریم و در ارتباط با شبکه نیز قیمت بهره‌برداری را هم نمی‌گیریم چه برسد به اینکه قیمت مربوط به سرمایه‌گذاری و تمام شده را بگیریم. به عنوان مثال کانال انتقال آب جنوب تهران به رباط‌کریم از کشاورزان هر متر مکعب 6 تومان گرفته می‌شود در حالیکه فقط هزینه‌های بهره‌برداری آن هر متر مکعب بالای 50 تومان است. این را دولت در قالب طرحی به آب منطقه‌ای تهران هر سال 500 تا 800 میلیون تومان در این چند سال به آب منطقه‌ای تهران کمک کرده است برای اینکه این شرکت آب بها را از کشاورزان دریافت نکند.
فارس:پس دولت در حال دادن یارانه به این بخش است.
ارتقایی:بله.به گونه‌ای دولت در حال دادن یارانه است. هزینه‌های تامین آب به قیمت ثابت که از 10 سال پیش بالغ بر 45 میلیارد تومان بوده است به قیمت امروز بیش از 200 میلیارد تومان ارزش این سرمایه‌گذاری است. این مسایل به هیچ عنوان در معادلات نمی‌آید فقط ما قیمت کادری که مشغول هستند و در حال بهره‌برداری هستند را می گیریم و همین‌ها 200 میلیارد تومان هزینه دربر دارد بنابراین در این بخش هنوز ما اقدام خاصی نکرده‌ایم.
*چالش شرکت آب منطقه ای بر سر فروش آب خام به آب و فاضلاب تهران
فارس:چالشی که بین آب منطقه‌ای با آب و فاضلاب استان تهران برسر فروش آب خام وجود دارد و با توجه به اینکه مرحله اول هدفمندی در حال به اتمام رسیدن است آیا در مرحله دوم فکر می‌کنید این چالش برطرف شود؟
ارتقایی: محاسبات دقیقی را ستاد وزارت نیرو و معاونت آب و آبفای این وزارتخانه انجام داده است و بر روی آن بحث کرده‌اند که چه بخشی از آن افزایش قیمتی که در حال حاضر نرخ فروش آب توسط شرکت آب و فاضلاب صورت می‌گیرد به آب خام بازمی‌گردد. این موضوع استخراج شده است. البته دوستان آب و فاضلابی ما هم هزینه‌هایی که در واقع در حال انجام دادن هستند را استخراج کرده اند. حالا جدا از فرایند تصفیه که برخی از اقلام افزایش قیمت داشته است و علیرغم اینکه تعرفه چاه‌های آب شرب نسبت به سایر تعرفه‌ها خیلی افزایش پیدا نکرده است اما همان مقداری که افزایش پیدا کرده است یک هزینه قابل توجهی به لحاظ برق مصرفی بر دوش شرکتهای آب و فاضلاب قرار داده است.بنده در جریان هستم که این شرکت آب و فاضلاب در حال حاضر بابت برق مصرفی چاه‌ها به برق منطقه‌ای بدهکار است. در داخل شهر تهران در حال حاضر برای مناطق شمالی شهر که از تصفیه‌خانه کن پمپاژ صورت می‌گیرد این برق قابل توجهی را نیاز دارد. علیرغم همه این هزینه‌ها، مباحث رفته و معرفی شده است و به یک عدد معقول ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش بر روی تعرفه آب خام رسیده‌اند. اما با توجه به مشکلاتی که برگشت این پول فروش آب دارد در حال حاضر هیچ‌گونه افزایش تعرفه‌ای به ما ابلاغ نشده است.
فارس: این رشد ۱۰ تا ۱۵ درصد از کی اجرا می‌شود.
ارتقایی: هنوز برنامه‌ای به ما در خصوص افزایش تعرفه آب‌خام ابلاغ نشده است . در کمیته مزبور بحث‌های کارشناسی در حال نهایی شدن است اما هنوز معلوم نیست.
فارس: چرا مگر نه اینکه افزایش ۱۵ درصدی قیمت آب‌خام استخراج شده است پس چرا اعمال نمی‌شود.
ارتقایی: چرا که شرکتهای آب و فاضلاب دچار مشکل نقدینگی هستند و اگر ابلاغ شود آب منطقه‌ای تهران باید آنرا وصول کند.
*قیمت فروش آب خام ۲۰ تا ۳۰ تومان و هزینه تولید آب ۷۰ تومان
فارس: فروش هر متر مکعب آب‌خام در حال حاضر چقدر است.
ارتقایی: فروش آب از هر سه قیمت‌های متفاوتی دارد از حدوداً ۲۰ تومان آغاز و تا ۳۰ تومان برای هر متر مکعب ادامه دارد.
فارس: در حالیکه ۳۰ تومان می‌فروشید اما هزینه تولید آب بیش از ۷۰ تومان برای هر متر مکعب است.
ارتقایی: چون هزینه‌های سرمایه‌گذاری را در نظر نمی‌گیریم. قیمت تمام شده آب در آب منطقه‌ای های مختلف متفاوت است با توجه به عمر سرمایه‌گذاری و هزینه استهلاک باید بگویم که ما از محل همین فروش آب‌خام بیشتر هزینه‌های نیروی انسانی را تأمین می‌کنیم و گاهی اوقات در ارتباط با نگهداری تأسیسات سد و نیروگاه حتی اعتبار کافی را موفق نمی‌شویم داشته باشیم این نشان می‌دهد که علیرغم همه این فشارها و تعرفه‌های موجودی که می‌گیریم پاسخگوی بهره‌برداری و نگهداری از سد و شبکه هم نیست. البته قیمت تمام شده آب با توجه به اینکه چارچوب‌های متفاوتی هم در آب منطقه ای های متفاوت وجود داشته یک برنامه و نرم‌افزار واحدی را شرکت مدیریت منابع آب تدوین کرده است و احتمالاً تا دو ماه آینده ابلاغ می‌شود که این قادر خواهد بود که هر آب منطقه‌ای با یک فرمول مشخصی برای همه کشور بتواند قیمت تمام شده آب را استخراج کند.
*نیمی از آب سد لار فرار می کند
فارس: بحث فرار آب از سدلار به کجا رسید ظاهراً قرار است با انتخاب مشاورانی برای همیشه این مشکل حل شود.
ارتقایی: شرکت آب منطقه‌ای تهران از حدود یک و نیم سال پیش یک ردیفی را به نام ردیف علاج بخشی سد لار گرفت. علیرغم اینکه در سال ۶۱ سد لار به بهره‌برداری رسیده و طراح و سازنده آن نیز خارجی‌ها بودند هیچ موقع این سد نتوانسته ظرفیت اسمی خود که ۹۶۰ میلیون متر مکعب است را پر از آب ببیند یعنی اگر این سد به خوبی نقش خود را ایفا می‌کرد شاید نیازی به ساخت سد طالقان برای اهداف شرب نبود. اگر چه برای زراعت پایین دست چرا نیاز بود اما هیچ موقع این سد از ۴۲۰ میلیون متر مکعب بالاتر از ظرفیت اسمی یعنی به نصف ظرفیت اسمی خود هم نرسید.
فارس: سد لار چقدر فرار آب دارد.
ارتقایی: در حال حاضر ۶ متر مکعب ورودی آب این سد است که ۲.۸ متر مکعب آب به تهران و ۲.۲ متر مکعب به سمت مازندران می‌رود یعنی بیش از نیمی از آب ورودی به هدر می‌رود. حدود ۱۰ تا ۱۵ سال هم با تزریق سیمان و روش‌های مختلف انجام شد اما کار ساز نشد. تا اینکه دو سال بیش بر آن شدیم تا برای یک بار هم که شده ببینیم آیا می‌شود برای این سد علاج بخشی کنیم یا خیر. اگر همین مخزن موجود را نمی‌شود که فرار آب را در عمق و یا در سطح گرفت بیاییم بالاتر از سد و نقاط دیگر مطمئنی را پیدا کنیم و بر روی آن نقاط فضای کوچکتری بزنیم و آب را به این سمت بیاوریم .خوشبختانه وزارت نیرو با اجرای سد پایین سد موافقت کرده و آب آن را به آب منطقه‌ای تخصیص داده است یعنی به این معنا که گفته که پایین دستی که آب فرار می‌کند با اجرای سد پایین دست آن مقدار آبی که جمع می‌شود را کاملاً تکاپوی آب مازندران می‌کند فقط باید یک حقابه زیست محیطی را به پایین دست بفرستیم تا حیات رودخانه زنده باشد.
فارس:اگر این طرح علاج بخشی چاره ساز شود چه میزان از فرار آب سد جلوگیری خواهد شد.
ارتقایی:علیرغم اینکه سیاست‌گذاری شده است اما ما هنوز داریم گزینه‌های خود را نهایی می‌کنیم که در حال حاضر به طور جدی داریم کار می‌کنیم و این مطالعات ارتقایی:ممکن است ظرف ۶ ماه به جمع‌بندی برسد و سپس عملیاتی شود و ما بتوانیم به طور متوسط به جای ۲۰۰ میلیون متر مکعبی که در این چند سال گذشته آوردیم بتوانیم این مقدار برداشت از سد لار را به حدود ۳۰۰ تا ۲۵۰ میلیون متر مکعب برسانیم یعنی بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون متر مکعب آورده آب را از سد لار سالانه افزایش دهیم.
فارس: این طرح مطالعاتی توسط شرکت ایرانی صورت می‌گیرد؟
ارتقایی: بله. توسط شرکت مهاب قدس و با مشاور یک کشور خارجی در حال انجام است چون که بتوانیم از تجارب دنیا هم استفاده کنیم.
فارس: بودجه شرکت آب منطقه‌ای در سال ۹۱ چقدر است.
ارتقایی: بودجه امسال ما عدد زیادی نبود و حدود یک میلیارد تومان بوده است اما سال آینده افزایش پیدا کرده است که در لایحه بودجه بالغ بر ۳ تا ۵ میلیارد تومان دیده شده است تا علاوه بر تکمیل مطالعات بتوانیم اجرا را هم آغاز کنیم.
فارس: از یک میلیارد تومان چقدر توانستید جذب کنید.
ارتقایی: جذب طرح‌های ملی و ملی استانی شده ما ۹۸ درصد است البته ۲۰۰ میلیون تومان هم در بخش ملی منفی هستیم یعنی بیشتر خرج کردیم.
