یک کهکشان تهدید برای آینده زمین
یک کهکشان تهدید برای آینده زمین
جهان مفهومی بزرگ‌تر از سیاره زمین دارد اما جهان اصلی انسان‌ها زمین است که نابودی آن به وسیله برخوردهای سیارک‌ها، برابر با نابودی انسان‌ها است، رویدادی که محور بسیاری از فیلم‌ها بوده که به اعتقاد بهرام مبشر اختر‌شناس دانشگاه کالیفرنیا تخیلی و به دور از واقعیت‌اند.
به گزارش مشرق به نقل از مهر، جهانی که در آن زندگی می‌کنیم در دید انسانهای مختلف ابعاد متفاوتی دارد، عده‌ای آن را به اندازه خانه‌ای می‌بینند که در آن ساکنند، بعضی آن را به بزرگی شهر، کشور و یا یک قاره می‌بینند، تعدادی نیز کل زمین را برابر کل جهان تصور می‌کنند و عده‌ای نیز برای آن حد و مرزی قائل نیستند، با این همه واقعیت عظیم و بی‌نهایتی که شاید به واسطه دسترسی نداشتن به رسانه‌های مختلف از دید گروهی از انسان‌ها پنهان مانده باشد، خانه، شهر، کشور، قاره و سیاره زمین را به ذره‌ای نامرئی تبدیل می‌کند: سیاره زمین در برابر جهان هستی ذره‌ای ناچیز و کاملا بی‌دفاع است.
خبر عبور سیارک‌ها از نزدیکی این سیاره و یا شایعه نابود شدن زمین به واسطه یک سیارک یا سیاره گاه و بی‌گاه در روزنامه‌ها، وب سایتهای خبری، وبلاگ‌ها و شبکه‌های اجتماعی و به تازگی در فیلمهای سینمایی غوغایی زودگذر را ایجاد کرده و دوباره به فراموشی سپرده می‌شود، درست مانند سیارکی که چندی پیش در حالی که بسیاری بی‌خبر از وقوع چنین پدیده‌ای لحظات زندگی خود را سپری می‌کردند، از فاصله‌ای نسبتا نزدیک از کنار سیاره زمین گذشت.
سیارک ۲۰۱۲ Bx۳۴ به قطر ۱۱ متر جمعه شب، هفتم بهمن ۱۳۹۰ در حدود ساعت ۱۹: ۳۰ به وقت ایران از کنار زمین عبور کرد. این سیارک ۶۰ هزار کیلومتری سیاره زمین عبور کرد، برای درک بهتر میزان نزدیکی این سیارک از زمین می‌توان گفت که فاصله ۲۰۱۲ Bx۳۴ از زمین در حدود دو برابر فاصله‌ای است که ماهواره‌های مخابراتی قرار گرفته‌اند اما به دلیل ابعاد کوچک این سیارک رصد آن با تلسکوپهای زمینی بسیار دشوار بود. عبور این سیارک باوجود ابعاد کوچکی که داشت واقعه‌ای بزرگ به شمار می‌رود، چون به ندرت یک جرم آسمانی تا این حد به زمین نزدیک می‌شود.
در حدود دو ماه پیش نیز سیارکی دیگر با وسعتی برابر ۴۰۰ متر از فاصله ۳۲۵ هزار کیلومتری از زمین عبور کرد. این سیارک با نام ۲۰۰۵YU۵۵ در گذشته به عنوان سیارکی شناخته می‌شد که طی بازگشت دوباره‌اش به سوی زمین در سال ۲۰۲۹ و یا ۲۰۳۶ با این سیاره برخورد خواهد کرد. با این همه محاسبات جدید نشان می‌دهند این سیارک نیز برای زمین خطری به حساب نمی‌آید و از فاصله‌ای بسیار نزدیک، در حدود ۲۹ هزار و ۵۰۰ کیلومتری از سیاره، عبور خواهد کرد.
دانشمندان دانشگاه پوردو در آن زمان اعلام کردند در صورتی که این سیارک به زمین برخورد می‌کرد، می‌توانست انفجاری چهار هزار مگاتنی ایجاد کرده و منجر به ایجاد زمین لرزه‌ای هفت ریشتری شود. همچنین در صورتی که این سیارک بر روی اقیانوس فرود می‌آمد می‌توانست امواجی به ارتفاع ۲۱ متر به وجود آورد که می‌توانستند تا مسافت ۹۶. ۵ کیلومتری در خشکی پیش بروند.
سیارک آپوفیس از دیگر شخصیتهای مشهور فرضیه‌هایی است که پایان آن‌ها نابودی زمین است، از سال ۲۰۰۴ تا کنون که این سیارک کشف شده پیش بینی‌هایی در خصوص فجایای برخورد این شهاب سنگ با زمین ارائه شده است به طوریکه پیش بینی‌های اولیه نشان می‌داد که در سال ۲۰۲۹ آپوفیس با زمین برخورد خواهد کرد اما ارزیابیهای بعدی نشان داد که در ۱۳ آوریل ۲۰۲۹ این شهاب سنگ عظیم از فاصله بسیار نزدیک از زمین (۳۶ هزار و ۳۵۰ کیلومتری) عبور خواهد کرد (در این فاصله ماهواره‌های مخابراتی در مدار اطراف استوا می‌چرخند) و در سال ۲۰۳۶ این شهاب سنگ بار دیگر به زمین رسیده و این بار به این سیاره برخورد خواهد کرد.
هر چند درصد این احتمالات بسیار پایین (یک در ۲۵۰ هزار) است با این وجود، زمین نمی‌تواند کاملا دور از خطر باشد چرا که حتی مدارهای حرکت شهاب سنگ‌ها نیز می‌تواند در اثر تاثیرات نیروهای گرانشی سیارات تغییر کنند. اگر این شهاب سنگ به زمین برخورد کند شدت برخورد آن به ۸۷۰ مگاتن می‌رسد. این شدت ۶۵ هزار برابر بزرگ‌تر از بمباران اتمی هیروشیما است.
کهکشان آندرومدا تنها خطر محتمل آینده زمین
در میان تمامی این فرضیه‌ها و احتمالات، صنعت سینما نیز بیکار ننشسته و با استفاده از شدت بالای جاذبه چنین موضوعاتی، فیلمهایی ساخته می‌شوند که نابودی زمین را به شکلهای مختلف، به ویژه به واسطه رویدادهای فضایی به تصویر می‌کشند. از جمله جدید‌ترین این فیلم‌ها، «مالیخولیا» اثر کارگردان دانمارکی «لارس فون تریه» است که در آن علاوه بر روابط اجتماعی میان انسان‌ها، به نابودی زمین به واسطه برخورد سیاره‌ای چندیدن برابر بزرگ‌تر پرداخته شده است.
فون تریه خود معتقد است که طرح اصلی فیلمش واقعا در مورد پایان دنیا نیست بلکه در مورد مالیخولیای دنیای ذهنی است.
با این همه با نگاهی صرفا علمی به بخش نجومی این فیلم، این نگرانی به وجود می‌آید که با در نظر گرفتن اینکه بسیاری از پدیده‌های کیهانی قابل پیش بینی یا قابل رصد نیستند، روزی احتمال وقوع چنین رویدادی وجود دارد؟
بهرام مبشر، اختر‌شناس دانشگاه کالیفرنیا ریورساید از جمله دانشمندانی است که نسبت به این نوع از فیلم‌ها بی‌تفاوت است. وی در پاسخ به ابهاماتی که برخی فیلمهای تخیلی درباره پایان زمین و نابودی آن دارند گفت: این فیلم‌ها آثاری صرفا علمی تخیلی هستند و من معمولا چنین فیلمهایی را نگاه نمی‌کنم.
مبشر در پاسخ به این سوال که در آینده‌ای دور یا نزدیک امکان وقوع رویدادی مشابه با آنچه در این فیلم‌ها از سرنوشت زمین به خوبی به تصویر کشیده شده، یعنی برخورد سیاره‌ای چندین برابر بزرگ‌تر با زمین، وجود دارد؟ می‌گوید: هیچ سیارک یا ستاره دنباله داری که در آینده‌ای نزدیک، یعنی تا چند میلیون سال آینده، با زمین برخورد کرده و یا حتی از فاصله‌ای بسیار نزدیک از کنار زمین عبور کند، وجود ندارد.
به گفته مبشر فضا به اندازه‌ای وسیع و خالی است که احتمال وقوع چنین پدیده‌ای بسیار نادر است، اما غیر ممکن نیست. در مقیاسی بزرگ‌تر می‌توان گفت که کهکشان آندرومدا یکی از تهدیدهای احتمالی برای آینده زمین است.
مبشر می‌گوید کهکشان آندرومدا با سرعتی برابر ۳۰۰ کیلومتر بر ثانیه در حال نزدیک شدن به کهکشان راه شیری، سکونتگاه سیاره زمین، است. در پی این رویداد اینکهکشان طی چند میلیارد سال دیگر به راه شیری رسیده و با آن برخورد خواهد کرد که این برخورد می‌تواند پیامدهایی نیز برای زمین داشته باشد. به گشفته مبشر، آنچه افراد مختلف در فیلم‌ها به تصویر می‌کشند تخیلی هستند و هیچ ارتباطی با واقعیت جهان ندارند.
