مخاطرات زندگي در سايه دكل‌هاي برق
كابل‌ها و خطوط برق فشار قوي مدت‌هاست به تهديد جدي براي ساكنان كلانشهرها تبديل شده است. شهرونداني كه ساكن دائمي منازل محدوده اطراف اين كابل‌هاي برق هستند، حالا ديگر خوب مي‌دانند كه اين كابل‌هاي برق فشار قوي، سلامت آنها و خانواده‌شان را نشانه گرفته‌اند.
سلامت نیوز: شهروندان ساكن منازل اطراف محدوده كابل‌هاي برق فشار قوي در داخل حريم شهرها و بخصوص بزرگراه‌هاي شهري پايتخت از جمله صدر، كردستان، همت، حكيم و... مصداق بارز اين وضعيت ناخوشايند هستند و اين در حالي است كه با وجود هشدارهاي متعدد و دنباله‌دار كارشناسان نسبت به تاثيرات مخرب اين كابل‌ها بر سلامت شهروندان و افزايش احتمال ابتلا به بيماري‌هاي خطرناك تاكنون سازمان‌هاي مسوول در اين زمينه سياست سكوت و بي‌تفاوتي در پيش گرفته‌اند.
كابل‌ها و خطوط برق فشار قوي مدت‌هاست به تهديد جدي براي ساكنان كلانشهرها تبديل شده است. شهرونداني كه ساكن دائمي منازل محدوده اطراف اين كابل‌هاي برق هستند، حالا ديگر خوب مي‌دانند كه اين كابل‌هاي برق فشار قوي، سلامت آنها و خانواده‌شان را نشانه گرفته‌اند.
شهروندان ساكن منازل اطراف محدوده كابل‌هاي برق فشار قوي در داخل حريم شهرها و بخصوص بزرگراه‌هاي شهري پايتخت از جمله صدر، كردستان، همت، حكيم و... مصداق بارز اين وضعيت ناخوشايند هستند و اين در حالي است كه با وجود هشدارهاي متعدد و دنباله‌دار كارشناسان نسبت به تاثيرات مخرب اين كابل‌ها بر سلامت شهروندان و افزايش احتمال ابتلا به بيماري‌هاي خطرناك تاكنون سازمان‌هاي مسوول در اين زمينه سياست سكوت و بي‌تفاوتي در پيش گرفته‌اند.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد در بسياري از كشورهاي توسعه‌يافته و اروپايي و حتي كشورهايي مانند امارات، كابل‌هاي برق فشار قوي با پوشش‌هاي ويژه از درون شبكه‌هاي تاسيسات شهري عبور مي‌كنند كه اين امر علاوه بر آزادسازي فضاي سطح زمين از بروز مشكلات مختلف از جمله برق‌گرفتگي‌هاي احتمالي در صورت سقوط و تاثيرات آن بر سلامتي شهروندان به ميزان قابل توجهي كاسته است.
اين در حالي است كه در كشور ما به دليل گران بودن هزينه انتقال اين خطوط به كابل‌هاي زيرزميني و توليد نشدن كابل‌هاي ويژه زيرزميني، اين موضوع مهم مورد بي‌توجهي و سهل‌انگاري قرار گرفته است و تنها در تعداد انگشت‌شماري از كلانشهرها، اقداماتي نه چندان چشمگير براي انتقال اين خطوط به زير زمين انجام شده است.
شهروندان در تهديد سرطان و ناباروري
بررسي‌ها از تهديد جدي سكنه‌اي كه منازل مسكوني‌شان در اطراف و نزديكي محدوده كابل‌هاي برق فشار قوي قرار دارد حكايت مي‌كند.
احتمال ابتلا به سرطان در شهروندان ساكن محدوده اطراف كابل‌هاي برق فشار قوي جدي است.
محسن پوررفيع‌عرباني، كارشناس برق فشار قوي با اشاره به اين‌كه قطعا عدم رعايت حريم خطوط برق فشار قوي و زندگي در داخل يا محدوده اطراف اين حريم مي‌تواند موجب بروز مشكلات و بيماري‌هاي متعددي از جمله سرطان‌ها شود، تاكيد مي‌كند: بايد خطوط برق فشار قوي در داخل شهرها و بافت مسكوني در صورت تامين اعتبار مورد نياز به زير زمين منتقل شده و در خارج شهرها نيز حريم اين خطوط حفظ شود.
دكتر ربابه طاهري‌پناه، معاون وقت پژوهشي مركز تحقيقات بهداشت باروري و ناباروري نيز چندي پيش درخصوص تاثير امواج الكترومغناطيسي بر سلامت شهروندان بطور جدي هشدار داده و گفته بود يكي از عوارض منفي بر باروري و توليدمثل، قرار گرفتن انسان‌ها در ميان امواج الكترومغناطيسي است.
يك هشدار جدي!
«هنگام رعد و برق هرجايي كه مي‌خواهيد پناه بگيريد به جز زيركابل‌ها و دكل‌هاي برق فشار قوي!» اين هشدار جدي كارشناسان و متخصصان در حوزه برق است كه بي‌توجهي افراد نسبت به اين هشدار را مساوي با خطرات جاني جدي و حتي مرگ آنها مي‌دانند.
عرباني نيز با هشدار نسبت به تاثيرات مخرب خطوط برق فشار قوي هنگام بروز صاعقه مي‌گويد: اين خطوط مي‌تواند در زمان بروز صاعقه و برخورد با آن، برق را به سطح زمين در حريم خود منتقل كند و باعث بروز مرگ و مير در انسان يا حيواناتي كه در آن محل قرار دارند شود، بنابراين توصيه مي‌شود كه شهروندان در زمان بروز صاعقه به هيچ عنوان در زير خطوط برق فشار قوي قرار نگيرند.
به گفته عرباني براي خطــوط برق ۲۰ كيلوولت ۵ متر، ۶۳ كيلوولت ۱۳ متر، ۱۳۲ كيلوولت ۱۵ متر، ۲۳۰ كيلوولت ۱۷ متر و ۴۰۰ كيلوولت ۲۰ متر حريم درنظر گرفته شده است.
وي علت تعيين اين حريم را جلوگيري از تاثير جريان‌هاي الكترومغناطيسي بر مردم و پيشگيري از احتمال رخداد حادثه بر اثر برخورد با اين دكل‌ها و سقوط آنها روي زمين دانسته و تصريح مي‌كند: اگر فاصله‌هاي تعيين شده رعايت شوند، قطعا اثرات الكترومغناطيسي به وجود نيامده و مشكلي براي شهروندان ايجاد نخواهند كرد.
انتقال كابل‌ها به زير زمين
كارشناسان در حالي نسبت به خطرات كابل‌ها و خطوط برق فشار قوي بر سلامت شهروندان و افزايش احتمال ابتلاي آنها به بيماري‌هاي خطرناكي همچون سرطان هشدار مي‌دهند كه معتقدند بهترين راهكار براي كاستن از اين اثرات مخرب انتقال اين كابل‌ها به زيرزمين است.
رييس ستاد محيط‌زيست و توسعه پايدار شهر تهران نيز در گفت‌وگو با ايلنا با بيان خطرات ناشي از عبور خطوط انتقال برق فشار قوي از مناطق مسكوني معتقد است: عبور خطوط انتقال برق فشار قوي از مناطق شهري خطرات بسياري براي انسان‌ها و ساير جانداران همچون پرندگان دارد در حالي كه بسياري از عوارض مخرب آن هنوز ناشناخته است.
به گفته محمدهادي حيدرزاده يكي از بهترين راه‌حل‌ها براي كاهش اثرات سوء خطوط انتقال برق فشار قوي در مناطق مسكوني نيز عبور اين خطوط از طريق تونل‌هاي زيرزميني است كه نمونه آن در تونل نيايش اجرا شده است زيرا اين انتقال در كاهش اثرات زيانبار زيست‌محيطي ناشي از جريانات قوي مغناطيسي روي ساكنان مجاور مسير و شهروندان بسيار تاثيرگذار است.
نگراني شوراي شهر
اما اين فقط كارشناسان حوزه برق و متخصصان بخش سلامت و بهداشت جامعه نيستند كه نسبت به عوارض و تاثيرات مخرب كابل‌هاي برق فشار قوي بر سلامت جسمي و روحي ساكنان محدوده‌هاي اطراف محل نصب خطوط و دكل‌هاي برق فشار قوي هشدار مي‌دهند.
اين موضوع همواره مورد انتقاد جدي اعضاي شوراي شهر تهران نيز بوده است به طوري كه آنها بارها در جلسات شورا از مسوولان امر خواسته‌اند هرچه سريع‌تر در اين زمينه چاره‌انديشي كنند، هرچند تاكنون با وجود تاكيدهاي مكرر اعضاي شوراي شهر تهران، سازمان‌هاي مسوول در اين زمينه اقدام خاصي انجام نداده‌اند.
معصومه ابتكار، دبير كميته محيط زيست شوراي شهر تهران با انتقاد از وجود كابل‌هاي برق فشار متوسط در مجاورت مناطق مسكوني و بوستان‌هاي شهري مي‌گويد: بسياري از اين كابل‌ها خارج از محدوده استاندارد است و بايد براي جمع‌آوري آن برنامه‌ريزي شود.
احمد مسجدجامعي، عضو ديگر شوراي شهر نيز با انتقاد از وجود كابل‌هاي فشار قوي در مناطق مسكوني، وجود كابل‌هاي فشار قوي و متوسط هوايي را دليل بسياري از بيماري‌هاي رواني دانسته و اصلاح و رسيدگي به اين موضوع را بسيار حائزاهميت دانسته و تاكيد مي‌كند كه به دليل تاثير مستقيم اين موضوع بر سلامت مردم، صلاح نيست كه سازمان‌هاي مسوول نسبت به حل اين مشكل بي‌توجه باشند.
كوتاهي كافيست
موضوع خطرآفريني دكل‌ها و خطوط برق فشار قوي در سال‌هاي اخير يكي از بحث‌هاي چالش‌برانگيز حوزه شهري بوده است.
اظهارنظرها و گفته‌هاي كارشناسان متخصص اين حوزه از يكسو و هشدارهاي جدي كارشناسان حوزه سلامت و بهداشت كشور و برخي از مسوولان شهري از سوي ديگر همگي گوياي اين واقعيت است كه نمي‌توان اثرات مخرب نصب اين دكل‌ها و خطوط برق فشار قوي بر سلامت شهروندان و بخصوص ساكنان اطراف اين محدوده را انكار كرد.
تهديدي كه با پنهان كردن و سياست بي‌تفاوتي در پيش گرفتن نسبت به آن نمي‌توان از اثرات مخرب آن كاست، اما موضوعي كه شايد با خواندن اين گزارش در اذهان عمومي نقش ببندد اين است كه به‌رغم تمام اين هشدارها و ابراز نگراني‌هاي مطرح شده چرا سازمان‌ها و دستگاه‌هاي اجرايي مسوول تاكنون اقدام جدي در اين زمينه انجام نداده‌اند؟ شايد اثرات وجود كابل‌هاي برق فشار قوي بر سلامت شهروندان مانند موضوعات ديگر همچون آلودگي هوا هنوز به وضعيت بحراني نرسيده كه در روزهاي آلوده سال به يكباره تعدادي از شهروندان را روانه مراكز اورژانس و بيمارستان‌ها كند، اما نبايد فراموش كرد كه تاثير مخرب خطوط برق فشار قوي نيز شايد آنقدرها مشهود و عيني نباشد، اما اين‌طور كه كارشناسان و متخصصان اين حوزه مي‌گويند در طولاني‌مدت اثرات جبران ناپذيري بر سلامت جسم و روح شهروندان باقي خواهد گذاشت.
به نظر مي‌رسد ضروري است متوليان امر از جمله وزارت نيرو يك‌بار براي هميشه چاره‌اي در اين زمينه بينديشند، پيش از اين‌كه اين موضوع به بحران غيرقابل حل ديگري تبديل شود.
