-
چهلستونی در قزوین
عبارت چهلستون برای بیشتر ما با نام اصفهان تداعی می شود اما شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید قزوین هم یک چهلستون معروف و ماندگار دارد که از دوران صفویان تا به حال یکی از بناهای دیدنی این شهر بوده است. عمارت باشکوهی که به کلاه فرنگی هم معروف است و در وسط باغ بزرگی قرار گرفته است. چهلستون قزوین تنها کوشک باقی مانده از مجموعه کاخ‌های سلطنتی روزگار شاه طهماسب به حساب می‌آید.سال 951 هجری قمری بود که شاه طهماسب صفوی به دلیل تهدید ترک های عثمانی تصمیم به انتقال پایتخت از تبریز به قزوین گرفت و در همین سال بود که اراضی موسوم به زنگی‌آباد را از میرزا شرف جهان یکی از بزرگان و معتمدان شهر برای احداث بنای شاهی خریداری کرد. شاه طهماسب به معماران برگزیده کشور دستور داد تا باغی به شکل مربع در آن بسازند و در میان آن عمارت های عالی، تالار، ایوان ها و حوض های زیبا بنا کنند.این نقطه شروع تاریخ عمارت کلاه فرنگی بود که به همراه سردر عالی قاپو تنها بناهای باقی مانده از باغ های دوره صفویه در قزوین هستند. این مکان، کاخ شاهی بوده که شاه طهماسب صفوی بنای آن را از روی نقشه یک معمار ترک با شیوه شطرنجی خیلی کوچک ساخته و دارای پنجره‌های چوبی بسیار ظریف و زیبا است. تا جایی که برخی معتقدند بنای هشت بهشت اصفهان با گرته برداری از این اثر ساخته شده است.اگر گذارتان به موزه چهلستون قزوین بیفتد، می‌توانید نقاشی‌های دوران صفوی را ببینید که روی دیوارهای این بنا خودنمایی می کنند. نقاشی‌های دیواری طبقه اول نمونه‌ای از هنر نگارگری مکتب قزوین است و به همین دلیل شهرت خوبی در محافل معماری دنیا دارد. تعداد نقاشی‌های دیواری این بنا مشخص نیست، اما طبق گفته‌های "عبدالملک شیرازی" و "قاضی احمد حقی"، این نقاشی‌های دیواری از آب طلا بوده‌اند.مکتب حاکم بر این نقاشی‌ها از تغییر و تحولات سیاسی تاثیر گرفته، به نحوی که ظهور نادرشاه و مکتب افشاریه در چهل ستون دیده می‌شود. ظهور قاجار هم در سومین لایه نقاشی های کاخ چهل ستون دیده می‌شد که به مرور زمان از میان رفته است.چهلستون ساختمانی 8 گوش دارد که با مساحت تقریبی 500 متر مربع ساخته شده است. با تالارها و اتاق هایی کوچکی که در هرکدام از دو طبقه آن به چشم می خورد. رواقی با ستون های آجری و قوس های نیم دایره ای بنا را در برگرفته و بر بالای آن ایوانی با ستون های چوبی استوار شده است.بد نیست بدانید که عمارت کلاه فرنگی" به همراه"سردر عالی قاپو" تنها بناهای باقی مانده از باغهای دوره صفویه در قزوین هستند. بعدها این بنا در دوره قاجاریه توسط "سعدالسلطنه" فرماندار وقت قزوین بازسازی شد. و در سال 1337 به عنوان گنجینه اشیای تاریخی و باستانی مورد استفاده قرار گرفت. در حال حاضر هم از ساختمان چهلستون قزوین به عنوان موزه خوشنویسی قزوین استفاده می شود.
