انواع روکشهای زهکشی آبهای سطحی
شبکه زهکشی بسطی برای آنکه آب به داخل دامنه نفوذ نکند باید ترتیبی داد تا هرچه زودتر سطح دامنه را ترک گوید. احداث آبروهای مناسب در سطح دامنه ، یا در روی پلکانها ، یکی از مهمترین تمهیدات در این مورد است. این آبروها باید ضمن دارا بودن گنجایش و شیب کافی ، بسترشان نیز غیر قابل نفوذ باشد. برای جلوگیری از تخریب و پر شدن این جویها در طول زمان ، می‌توان آنها را با قطعات سنگ پر نمود.
شبکه زهکشی بسطی
برای آنکهآب به داخل دامنه نفوذ نکند بایدترتیبی داد تا هرچه زودتر سطح دامنه را ترک گوید. احداث آبروهای مناسب در سطح دامنه، یا در روی پلکانها ، یکی از مهمترین تمهیدات در این مورد است. این آبروها بایدضمن دارا بودن گنجایش و شیب کافی ، بسترشان نیز غیر قابل نفوذ باشد. برای جلوگیریاز تخریب و پر شدن این جویها در طول زمان ، می‌توان آنها را با قطعات سنگ پرنمود.
این روش در مورد دامنه‌های خاکی یا دامنه‌های متشکل از سنگهای تجزیهشده ، مفید واقع می‌شود و می‌تواند علاوه بر پیشگیری ، در مراحل اولیه حرکت دامنهنیز نقش ترمیمی داشته باشد. نقش مهم دیگر شبکه زهکشی سطحی جلوگیری ازفرسایش سطحدامنه توسط آبهای جاری است.
مسدود کردن شکافها
ترکها و شکافهای سطحی محلهای مناسبی را برای نفوذ آب بهداخل دامنه فراهم می‌کند. وجود این شکافها ، مخصوصا در مراحل آغازین توسعه یکناپایداری جدید ، مشکل آفرینتر می‌شود. پر کردن این شکافها توسط مواد غیر قابلنفوذی مثلرس ،بتن یا مواد نفتی می‌تواند تاحدود زیادی از انباشته شدن آب و نفوذ آن به داخل دامنه جلوگیری کند. این روش هم درمورد دامنه‌های خاکی و هم سنگی قابل اجراست و می‌تواند هم در پیشگیری بکار رود و همدر مراحل اولیه ایجاد یک زمین لغره ، پیشرفت آن را کند یا متوقف نماید.
غیر قابل نفوذ کردن بخش دامنه
یکی از رایجترین روشهای غیر قابل نفوذ کردنسطح زمین ، پاشیدنمواد نفتی (مالج) به سطح دامنه است. مالج بهانواعی از مواد نفتی سنگین مایع اطلاق می‌شود که معمولا جزء محصولات زایدپالایشگاه یا کارخانه‌های پتروشیمی است. این روش ضمن جلوگیری از نفوذ آب به داخل دامنه ، باچسباندن ذرات خاک به یکدیگر ، سطح دامنه را در برابر آثار فرسایشی باد و تا حدیآب جاریمحفوظ نگاه می‌دارد.
انواع روشهای زهکشی آبهای داخل دامنه
با وجود کوششی که برای جلوگیری ازنفوذ آب به داخل دامنه صورت می‌گیرد باز هم ممکن است قسمتی از آبها از سطح دامنهنفوذ از محلی دورتر توسطآبزیرزمینی به داخل دامنه حمل شود. این آبها قبل از هر چیز با افزودن به وزننیروهای رانشی را زیاد می‌کنند.
زهکشی ثقلی افقی
ایجاد زهکشهای تقریبا افقی می‌تواند نقش موثری در کاهشفشار آب داخل دامنه‌های سنگی و خاکی داشته باشد. از اینرو می‌توان از این روش همبرای پیشگیری از حرکت و هم جلوگیری از تحرک یک زمین لغزه در حال تشکیل استفاده کرد. به این منظور در بخشهای پایینی دامنه افقی ، با شیب ناچیزی به سمت خارج برای ایجادجریان ثقلی آب ، حفر می‌شود.
گالریهای زهکش
حفر نقب یا گالریهای زهکش در دامنه‌های سنگی و خاکی ،مخصوصا در جاهایی که زهکشی عمیق بخشهای داخلی دامنه مورد نظر است، مفید واقعمی‌شود. چنین گالریهایی می‌توانند هم نقش پیش گیرنده داشته و هم در مراحل اولیهحرکت دامنه جهت جلوگیری از حرکات بیشتر آن بکار روند. کارایی گالریهای زهکش رامی‌توان با حفرگمانه‌های شعاعی از داخل گالری افزایش داد.
زهکش ثقلی قایم
این نوع زهکشی بیش از همه برای تخلیه آب سفره‌های معلق کهبر روی یک بخش غیر قابل نفوذ تشکیل شده و در زیر آن لایه‌های نفوذپذیر و بازکشیآزاد وجود دارد، بکار برده می‌شود.
پمپاژ
حفر چاههای عمیق و پمپاژ آنها می‌تواند بطور موقت در بهبود وضعیتدامنه ناپایدار موثر باشد. این روش عمدتا در مورد دامنه‌های سنگی بکار می‌رود.
زهکشهای فشار شکن
حفر چاه، چاهک یا خندق (تراشه) در پایدامنه ، برای جلوگیری از افزایش بیش از حد فشار آب و بالا راندگیهای ناشی از آن دربخشهای مجاور پای دامنه ، اغلب مفید واقع می‌شود. این روش منحصرا در مورد دامنه‌هایخاکی و معمولا در مجاورت دامنه پایابسدهای خاک یایجاد می‌شود.
خندق در بالای خاکریز
این روش ، در مورد دامنه‌های خاکی حفاری شده و یاخاکریزها، مخصوصا خاکریزهایی که در دامنهایجاد می‌شود، به کارگرفته می‌شود و علاوه بر پیشگیری از تفرش می‌تواند در مراحل اولیه ناپایداری نقشترمیمی نیز داشته باشد.
زهکش ورقه‌ای
این روش ، همانگونه که از نام آن پیداست، به صورت یک لایهزهکش عمل می‌کند. در خاکریزها ، مخصوصا خاکریزهایی که در دامنه ایجاد می‌شود، وجودلایه‌ای از مواد نفوذپذیر در زیر خاکریز ، ضمن زهکشی آبهای محلی دامنه و داخلخاکریز ، از افزایش بیش از حد فشار آب در خاکریز ، جلوگیری به عمل می‌آورد.
الکترواسمز
این روش عمدتا در دامنه‌های خاکی که از لای درست شده باشندبکار گرفته می‌شود و ضمن تسهیل تخلیه آب برمقاومت خاکمی‌افزاید. به این منظورالکترودهایی را در عمقی که مایلیم آب آن تخلیه شود، قرار می‌دهیم و جریان مستقیم بهآنها وصل می‌کنیم. جریان باعث می‌گردد که آب بین ذره‌ای از قطب مثبت به سمت قطبمنفی حرکت کرده و در آنجا توسط پمپاژ به خارج هدایت شود.
مواد شیمیایی
مواد شمیاییعمدتا در مورد دامنه‌های خاکیرسی بکار گرفته شده و وظیفه اصلی آنها بالا بردن مقاومت رسوبهاست. این روش می‌تواندبه عنوان پیشگیری ، یا در مراحل اولیه ناپایداری ، به منظور تصحیح و ترمیم بکاررود
