آثار اعمال صالح و رفتارهای پسندیده

[tina]

عمل صالح، ضامن سعادت بشر، سعادت و نیک فرجامی که از آمال هر انسان آزاده و خردمند است، متاعی ارزان نیست که در هر بازاری و صندوق هر عطاری قابل دستیابی باشد، بلکه متاعی گرانبهاست که تنها در بازار گرم دین، دینداری و نیک رفتاری وجود دارد. در طول زندگی، افزون بر ایمانی استوار، به اعمال صالح و رفتار خداپسندانه نیز اقبال نمود، چراکه ایمان کامل و عمل صالح معیار و محک سعادت آدمی است؛ همچنان‏که بی‏ایمانی و بی‏بندوباری نیز معیار و ملاک بد فرجامی است.(وطن دوست،ص 1382،219)

راه دستیابی به سعادت را از سعادتمندترین مردان روزگار، حضرت علی(علیه‌السلام) بیاموزیم که فرمود: عمر که بزرگترین سرمایه آدمی است، کابین سعادت و نیک فرجامی وی است. اگر انسان‏ها آن را در فرمان‏برداری از معمار هستی و نیک رفتاری با همنوعان خود مصرف کنند، سعادتمند خوش فرجام خواهند شد.

مراتب سعادت

ایمان و عمل صالح، نخستین گام و اولین مرتبه‏ی سعادت است و آخرین درجه‏ی سعادت و رسیدن به خدا و ملاقات با اوست. میان این دو، مراتبی از سعادت است که با روی آوردن به اعمال صالح، یکی پس از دیگری، نصیب آدمی می‏گردد، مانند حیات طیب، بهره‏مندی از بیکران دریای رحمت خداوندی، برخورداری از درجات عالی و دخول در بهشت جاودان. هرکس از مرد یا زن، کاری شایسته انجام دهد و او مؤمن باشد، او را به حیاتی پاکیزه زنده می‏داریم.(سوره‏ی نحل آیه‏ی 97)(وطن دوست،ص220، 1382)

حضرت علی(علیه‌السلام)که راه سعادت را پشت سر گذاشته‏است، در راه دستیابی به سعادت می‏فرماید: سعادت تنها با پرهیزگاری و اجرای دستورات خداوند قابل دستیابی است.(وطن دوست،ص221،1382)

فخر رازی به رغم این‏که اشعری مذهب بود و اعتقادی به اختیار انسان نداشت در تأثیر گذاری اعمال بر روح و روان انسان می‏نویسد: اعمال هر کس بر روی وی اثر خاص می‏گذارد اگر اعمال وی از نوع اعمال صالح باشد، سبب جذب جوهر روح او از خلق به خالق می‏شود و از این رهگذر، سعادت وی را تضمین می‏کند و اگر از نوع اعمال ناپسند باشد، سبب جذب جوهر روح او از خالق به خلق و پدیده‏های دنیوی می‏شود و بدین وسیله وی را در برهوت شقاوت گرفتار می‏سازد.(وطن دوست،ص 222)

فلاح و رستگاری در عمل

فلاح و رستگاری که به معنای نجات از بدی‏ها و رسیدن به خیر و نیکی است.

عمل صالح، پس از ایمان، بزرگترین بهایی است که خریداران فلاح و رستگاری را به منظور به دست آوردن آن کمک بسیار می‏کند. فلاح و رستگاری را میوه‏ی شیرین پرهیز از ناشایستیها معرفی کرده است، چراکه رفتارهای ضد ارزشی در فرهنگ قرآن، لغو و بیهودگی است و پرهیز از لغو و بیهودگی‏ها، رستگاری را دنبال دارد.(وطن دوست،ص 1382،222)

« در حقیقت، مؤمنانی که در نمازشان فروتنی می‏کنند، رستگار شدند.»( سوره مؤمنون آیه‏ی 2-1)

« مؤمنان! ربا را که سود نا مشروع است، چند برابر مخورید و از خداوند پروا کنید! باشد که رستگار شوید.»( آل عمران،130)

در فرهنگ قرآن، فلاح و رستگاری، ثمره‏ی اعمال صالح است، هر نوع لغزش و گناه نیز آفت رستگاری است که فرمودند:« بدکاران رستگار نخواهند شد»( یونس /17)

« همچنان که به دروغ سخن گفتن درباره‏ی خدا آفت رستگاری است.»( یونس69، نحل 116)( وطن دوست، ص 223)

عمل صالح، آبشخور کمال آدمی

کمال انسانی، متاعی بی‏بدیل و گرانبهاست که تنها خردمندان، خریدار آن هستند که بالطبع، هر خریداری به قدر همتی که دارد، از آن بهره می‏برد.

برای به کف آوردن کمال زحمت‏ها و سختی‏ها باید کشید. با این وجود، کمال، نایافتنی نیست.

پیامبر اکرم( صل ا... ‌علیه‌‏و‏اله‏‌و‌سلم) در پاسخ به سؤال که« کمال چیست؟» فرمود: کمال پرهیز از ناخشنودی‏های خداست.

از جمله ابزارهایی که آدمی را در دست یابی به کمال، یاری می‏کند، عمل صالح است که گاه در قالب دانش آموختن صبوری نمودن و میانه روی در امور زندگی و امثال آن، جلوه می‏کند.

پس باید تا آن‏جا پیش رفت که کمال خدایی در چهره او جلوه‏گر شود و چونان ماه که نور خورشید بر صورت او منعکس می‏شود نور خدایی در صورت و سیرت او منعکس گردد.

و خداوند عالمیان فرمود:« گنجی پنهان بودم؛ چون دوست داشتم شناخته گردم خلایق را آفریدم تا شناخته شوم.»( وطن دوست، ص 225)

عمل صالح، سر چشمه مهرورزی‏ها

ایمان و عمل صالح کششی وی‍‍‍‍‍ژه و معجزه آسا دارد؛ زیرا هرگاه پس از ایمان به خدا، عمل صالح در قالب اخلاق نیکو، پاکدامنی، درست‏کاری و امانت‏داری در او جلوه کند و چونان مغناطیس که ذرات را جذب می‏کند، نمونه بارز آن را می‏توان در پیامبران، پیشوایان معصوم و دیگر پیشوایان پاکدامن یافت.(وطن دوست، ص 226)

ستردگی محبوبیت ناشی از عمل



عمل صالح، بازتابی به وسعت عالم هستی دارد و شعاع محبوبیت ناشی از آن، تمام پهنه آفرینش را فرا می‏گیرد زیرا معمار آفرینش، صاحبان اعمال صالح را دوست دارد. و پس از دوستی خدا، اهل آسمان و زمین نیز مهر صاحبان اعمال صالح را در دل گرفته و آنان را دوست دارند؛ چراکه محبت ناشی از رفتار نیک، پرتوی از محبت خداست.)( وطن دوست، ص 227)

پیامبر اسلام( صل ا... ‌علیه‌‏و‏اله‏‌و‌سلم) می فرمایند: هرگاه خداوند، یکی از بندگانش را دوست بدارد