احاديث و روايات محرم

[R A H A]

ماه محرم در روايات
درباره ماه محرم ، روايات فراوانى در منابع روايى شيعه و اهل سنت وارد شده اند و اين ماه را از ابعاد گوناگون مورد بررسى قرار داده اند.


اهم موضوعاتى كه در اين روايات به آن ها پرداخته شده است عبارتند از: برخى از رويدادهايى كه در اين ماه واقع شده اند، حرام بودن اين ماه پيش از اسلام و تنفيذ آن از سوى اسلام ، اعمال و عباداتى كه انجام آنها در اين ماه داراى ثواب و پاداش زيادى است . مانند روزه ، نماز، شب زنده دارى ، مناجات و نيايش و سوگوارى براى اباعبدالله الحسين عليه السلام .


1 - عن اميرالمؤ منين عليه السلام فى حديث : ان رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم لما ثقل فى مرضه ، قال : ان السنة اثنى عشر شهرا، منها اربعة حرم .
قال ثم قال بيده : فذلك رجب مفرد، و ذو القعده و ذوالحجة و المحرم ثلاثة متواليات (26)
اميرالمؤ منان على عليه السلام فرمود: آن گاه كه بيمارى پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلم سنگين شده بود، آن حضرت فرمود: هر سالى از دوازده ماه تشكيل مى يابد كه چهار ماه از آنها، حرام مى باشد.
آن گاه پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم با اشاره به دستان مباركش فرمود: اين چهار ماه حرام عبارتند از: رجب كه منفرد واقع شد و ذى قعده ، ذى حجه و محرم كه پشت سر هم قرار گرفته اند.
2 - عن النبى صلى الله عليه و آله و سلم انه قال : تصلى اول ليلة من المحرم ركعتين ، تقراء فى الاولى فاتحة الكتاب و سورة الاءنعام و فى الركعة الثانية فاتحة الكتاب و سورة يس . (27)
پيامبر گرامى اسلام فرمود: در شب اول ماه محرم ، دو ركعت نماز به جاى آورديد و در ركعت اول ، سوره فاتحه و سوره انعام ، و در ركعت دوم سوره فاتحه و ياسين را قرائت كنيد.
3 - عن النبى صلى الله عليه و آله و سلم انه قال : ان فى المحرم ليلة شريفة و هى اول ليلة ، من صلى فيها ماءة ركعة الحمد و قل هو الله احد و يسلم آخر كل تشهد، و صام صبيحة اليوم و هو اول يوم من المحرم كان ممن يدوم عليه الخير سنة و لايزال محفوظا من الفتنة الى القابل ، و ان مات ذلك صار الى الجنة ان شاءالله . (28)
پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: در ماه محرم ، شبى شريف است . آن شب ، شب اول اين ماه است . هر كس در اين شب صد ركعت نماز به جاى آورد كه در هر ركعت آن سوره حمد و سوره قل هو الله احد را قرائت كند و در آخر هر تشهدى سلام دهد و روز آن را كه روز اول ماه محرم است ، روزه بگيرد، براى چنين شخصى در تمام سال ، خير و خوبى تداوم مى يابد و تا سال بعد از هر فتنه اى محفوظ خواهد ماند و اگر در اين روز از بين بميرد، ان شاءالله وارد بهشت مى گردد.
4 - عن النبى صلى الله عليه و آله و سلم انه قال : من صام يوما من المحرم فله بكل يوم ثلاثون يوما. (29)
پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: هر كس يك روز از ماه محرم را روزه بگيرد، براى او در برابر هر روز، سى روز پاداش منظور مى گردد.
5 - قال على عليه السلام : ان استطعت ان تحافظ على ليلة الفطر و ليلة النحر و اول من المحرم و ليلة عاشورا و اول ليلة من رجب و ليلة النصف من شعبان ، فافعل و اكثر فيهن من الدعاء و الصلاة و تلاوة القرآن . (30)
حضرت على عليه السلام فرمود: اگر توانايى شب زنده دارى در شب عيد فطر، شب عيد قربان ، شب اول ماه محرم ، شب عاشورا، شب اول رجب و شب نيمه شعبان را دارى ، آن را بجاى آور و در اين شب ها براى زياد كردن دعا، نماز و قرائت قرآن تلاش كن .

[R A H A]

6 - عن الريان بن شبيب قال : دخلت على الرضا عليه السلام فى اول يوم من المحرم فقال : يا ابن شبيب اصائم ؟ فقلت : لا. فقال : ان هذا اليوم هو اليوم الذى دعا فيه زكريا عليه السلام ربه فقال : رب لى من لدنك ذرية طيبة انك سميع الدعا، (31)
ريان بن شيب گفت : در نخستين روز ماه محرم به محضر امام رضا عليه السلام رسيدم . آن حضرت به من فرمود: اى پسر شبيب ، آيا امروز روزه دارى ؟ گفتم نه !
فرمود: به راستى امروز، روزى است كه حضرت زكريا عليه السلام در نزد پروردگارش دعا كرد و عرضه داشت : پروردگارا از ساحت مقدست به من ذريه اى پاك عنايت كن چه اين كه تو شنونده هر دعايى . پس خداى سبحان دعاى وى را اجابت كرد و به فرشته اى دستور داد كه خبر استجابتش را به زكريا برساند. هنگامى كه زكريا براى اقامه نماز در محراب ايستاده بود، فرشته الهى بر او وارد شد و به او گفت كه پروردگارت ، تو را به يحيى بشارت مى دهد.
پس هر كس ، اين روز را روزه بگيرد و سپس خداى خود را بخواند، خدا نيز او را اجابت نمايد، همانطورى كه زكريا عليه السلام را اجابت فرمود.
7 - عن ابى عبدالله عليه السلام قال : من بات عند قبر الحسين عليه السلام ليلة عاشورا لقى الله يوم القيامة ملطخا بدمه و كاءنما قتل معه فى عرصة كربلا. (32)
امام صادق عليه السلام فرمود: هر كسى كه در شب عاشورا در مزار امام حسين عليه السلام بسر ببرد، و اين شب را در آن جا بيتوته كند (و به زيارت ، سوگوارى و عبادت بپردازد) در قيامت خدا را در حالى ملاقات مى كند كه به خون امام حسين عليه السلام آغشته است و گويا در ركاب آن حضرت در دشت كربلا به شهادت رسيده است .

[R A H A]

قال ابو عبدالله (عليه السلام):
ان الله اتخذ كربلا حرما آمنا مباركا قبل ان يتخذ مكة حرما
امام صادق (ع) فرمود:
به راستى كه خدا كربلا را حرم امن و با بركت قرار داد پيش از آنكه مكه را حرم قرار دهد
كامل الزيارات، ص 267 بحار، ج،98، ص 110

سفره‏هاى نور
قال الامام الصادق (عليه السلام)
من سره ان ي*** على موائد النور يوم القيامة فليكن من زوار الحسين بن على (عليهما السلام)
امام صادق (ع) فرمود:
هر كس دوست دارد روز قيامت، بر سر سفره‏هاى نور بنشيند بايد از زائران امام حسين (عليه السلام) باشد.
وسائل الشيعه، ج 10، ص 330، بحار الانوار، ج 98، ص 72.

[R A H A]

از زيارت تا شهادت‏
قال ابو عبدالله (عليه السلام):
لا تدع زيارة الحسين بن على عليهما السلام و مر أصحابك بذلك يمد الله فى عمرك و يزيد فى رزقك و يحييك‏ء الله سعيدا و لا تموت الا شهيدا.
امام صادق (ع) فرمود:
زيارت امام حسين عليه السلام را ترك نكن وبه دوستان و يارانت نيز همين را سفارش كن! تا خدا عمرت را دراز و روزى و رزقت را زياد كند و خدا تورا با سعادت زنده دارد و نميرى مگر شهيد.
وسائل الشيعه، چ 10 ص335

نشان شيعه بودن‏
قال الصادق (عليه السلام)
من لم يأت قبر الحسين (عليه السلام) و هو يزعم انه لنا شيعة حتى يموت فليس هو لنا شيعة و ان كان من اهل الجنة فهو من ضيفان اهل الجنة
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
كسى كه به زيارت قبر امام حسين نرود و خيال كند كه شيعه ما است و با اين حال و خيال بميرد او شيعه ما نيست واگر هم از اهل بهشت باشد از ميهمانان اهل بهشت خواهد بود.
كامل الزيارات، ص 193، بحار الانوار، ج 98 ص4

حديث محبت‏
عن ابى عبد الله قال:
من اراد الله به الخير قذف فى قلبه حب الحسين (عليه السلام) وزيارته و من اراد الله به السوء قذف فى قلبه بغض الحسين (عليه السلام) و بغض زيارته.
امام صادق (ع) فرمود:
هر كس كه خدا خير خواه او باشد محبت حسين (ع) و زيارتش را در دل او مى‏اندازد و هر كس كه خدا بدخواه او باشد كينه وخشم حسين (ع) و خشم زيارتش را در دل او مى‏اندازد.
وسائل الشيعه، ج 10 ص 388، بحار الانوار، ج 98، ص76

[R A H A]

زيارت عاشورا
قال الصادق (عليه السلام)
من زار الحسين (عليه السلام) يوم عاشورا وجبت له الجنة
امام صادق (ع) فرمود: هر كس كه امام حسين (عليه السلام) را در روز عاشوار زيارت كند بهشت بر او واجب ميشود.
اقبال الاعمال، ص568
تربت شفا بخش

و لا تأخذوا من تربتى شيئا لتبركوا به فأن كل تربة لنا محرمة الا تربة جدى الحسين بن على عليهما السلام فأن الله عزوجل جعلها شفاء لشيعتنا و أوليائنا.
حضرت امام كاظم (ع) در ضمن حديثى كه از رحلت خويش خبرى مى‏داد فرمود: چيزى از خاك قبر من برنداريد تا به آن تبرك جوييد چراكه خودرن هر خاكى جز تربت جدم حسين (ع) بر ما حرام است، خداى متعال تنها تربت كربلا را براى شيعيان و دوستان ما شفا قرار داده است.
جامع الاحاديث الشيعه، ج 12، ص‏عن موسى بن جعفر (عليه السلام) قال533

[R A H A]

زيارت عاشورا
قال الصادق (عليه السلام)
من زار الحسين (عليه السلام) يوم عاشورا وجبت له الجنة
امام صادق (ع) فرمود: هر كس كه امام حسين (عليه السلام) را در روز عاشوار زيارت كند بهشت بر او واجب ميشود.
اقبال الاعمال، ص568
تربت شفا بخش

و لا تأخذوا من تربتى شيئا لتبركوا به فأن كل تربة لنا محرمة الا تربة جدى الحسين بن على عليهما السلام فأن الله عزوجل جعلها شفاء لشيعتنا و أوليائنا.
حضرت امام كاظم (ع) در ضمن حديثى كه از رحلت خويش خبرى مى‏داد فرمود: چيزى از خاك قبر من برنداريد تا به آن تبرك جوييد چراكه خودرن هر خاكى جز تربت جدم حسين (ع) بر ما حرام است، خداى متعال تنها تربت كربلا را براى شيعيان و دوستان ما شفا قرار داده است.
جامع الاحاديث الشيعه، ج 12، ص‏عن موسى بن جعفر (عليه السلام) قال533

[R A H A]

حدیث (26) امام صادق علیه السلام فرمودند:

أَقرَبُ ما یَکُونُ العَبدُ إلَی اللهِ وَ هُوَ ساجِدٌ
نزدیکترین حالات بنده به پروردگارت حالت سجده است.

(ثواب الاعمال و عقاب الاعمال)
حدیث (27) امام صادق علیه السلام فرمودند:

إنَّ اللهَ عَزَّوَجَّلَ یََرحَمُ الرَّجُلَ لَشُدَةِ حُبِّ لُوَلَدُه.
براستی که خداوند عزوجل رحم می نماید مرد را، به سبب شدت محبت او به فرزندش.

(ثواب الاعمال و عقاب الاعمال)
حدیث (28) امام حسین علیه السلام فرمودند:

مَن حاوَلَ اَمراً بمَعصِیَهِ اللهِ کانَ اَفوَتَ لِما یَرجُو وَاَسرَعَ لِمَجئ ما یَحذَرُ
آن که در کاری که نافرمانی خداست بکوشد امیدش را از دست می دهد و نگرانیها به او رو می آورد.


(بحار الانوار ، ج 3 ، ص 397)
حدیث (29) امام علی علیه السلام فرمودند:

اَلمُؤمِنُ بَشرُهُ فی وَجِهِهِ وَحُزنُهُ فی قَلبِهِ
شادی مومن در رخسار او و اندوهش در دل است.

(نهج البلاغه، کلمات قصار، شماره325)
حدیث (30) امام علی علیه السلام فرمودند:

اَلعِلمُ کَنزٌ عَظیمٌ لایَفنی
علم گنج بزرگی است که با خرج کردن تمام نمی ی

(غرور الحکم و در الکلم)

[R A H A]

حدیث (31)رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:

اَلعِبادَهُ سَبعونَ جُزء، اَفضَلُها جُزءً طَلَبُ الحَلالِ
عبادت هفتاد جزء است و بالاترین و بزرگترین جزء آن کسب حلال است.

(ثواب الاعمال و عقاب الاعمال)
حدیث (32) امام حسین علیه السلام فرمودند:

اِنّ اَعفَی النّاسِ مَن عَفا عِندَقُدرَتِهِِ
بخشنده ترین مردم کسی است که در هنگام قدرت می بخشد.

(الدره الباهره ، ص24)
حدیث (33) امام باقر علیه السلام فرمودند:

اِصبِروا عَلی اداء الفَرائضِ، وَ صابِروعَدُوُّکُم ، وَ رابِطو امامَکُمُ المُنتَظَرِِ
صبر کنید برگزاردن احکام شرع و شکیبایی ورزید در برابر دشمنتان و آماده و حاضر یراق باشید برای امامتان که در انتظار او هستید.

(غیبه النعمانی، ینابیع الموده)
حدیث (34) امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند:

من آنَس بِالله اِستوحَشَ مِنَ النّاس
کسی که با خدا مانوس باشد، از مردم گریزان گردد


(مسند الامام العسکری، ص287)
حدیث (35) امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند:

جُعِلتِ الخَبائِثُ فی بَیت وَ جُعِل مِفتاحُهُ الکَذِبَ
تمام پلیدیها در خانه ای قرار داده شده و کلید آن دروغگویی است.


(بحار الانوار، ج78، ص377)

[R A H A]

كربلا حرم امن‏
قال ابو عبدالله (عليه السلام):
ان الله اتخذ كربلا حرما آمنا مباركا قبل ان يتخذ مكة حرما
امام صادق (ع) فرمود:
به راستى كه خدا كربلا را حرم امن و با بركت قرار داد پيش از آنكه مكه را حرم قرار دهد
كامل الزيارات، ص 267 بحار، ج،98، ص 110

سفره‏هاى نور
قال الامام الصادق (عليه السلام)
من سره ان ي*** على موائد النور يوم القيامة فليكن من زوار الحسين بن على (عليهما السلام)
امام صادق (ع) فرمود:
هر كس دوست دارد روز قيامت، بر سر سفره‏هاى نور بنشيند بايد از زائران امام حسين (عليه السلام) باشد.
وسائل الشيعه، ج 10، ص 330، بحار الانوار، ج 98، ص 72.

[R A H A]

حدیث (45) امام موسی كاظم علیه السلام فرمودند:

مَنْ أرادَ أن یكُنَ‌ أقوَی النّاسِ‌ فَلْیتَوكَّلْ عَلی اللهِ
هر كه می خواهد كه قویترین مردم باشد بر خدا توكل نماید.


(بحار الانوار،7 ، ص143)
حدیث (46) امام موسی كاظم علیه السلام فرمودند:

أوْشَكُ دَعْوَةً‌ وَ أسْرَعُ إجابَةُ دُعاءُ الْمَرْءِ لاِخیهِ‌ بِظَهْرِ الْغَیبِ.
دعایی كه بیشتر امید اجابت آن می رود و زودتر به اجابت می رسد،‌ دعا برای برادر دینی است در پشت سر او.


(اصول كافی،ج1 ،ص52)
حدیث (47) امام علی علیه السلام فرمودند:

اُحْصُدِ الشَّرَّ مِنْ صَدْرِ غَیرِكَ بِقَلْعِهِ مِنْ صَدْرِكَ.
قلب خود را از كینه دیگران پاك كن،‌ تا قلب آنها از كینه تو پاك ی.


(الامالی، ج2، ص 174)
حدیث (48) امام علی علیه السلام فرمودند:

مَنْ ظَنَّ بِكَ‌ خَیرَاً فَصَدِقْ ظَنَّهْ.
كسی كه به تو گمان نیكی برد، گمانش را (عملاً) تصدیق كن.


(نهج البلاغه نامه 31)

[R A H A]

حدیث (49) امام علی علیه السلام فرمودند:

اَلْعَفافُ زِینَهُ‌ الْفَقْرِ، وَ الْشُّكْرُ زِینَهُ الْغِنَی.
خویشتن داری، زینت فقر است و سپاس گزاری زینت غنا و توانگری.

(تحف العقول ص 75)
حدیث (50) امام علی علیه السلام فرمودند:

إِذَا ختَشَمَ الْمُوْمِن أَخَاهُ فَقَدْ فَارقَهُ
به خشم درآوردن و شرمنده ساختن دوست، مقدمه جدایی از اوست.


(محاضرات ج2 ص28)
حدیث (51) امام علی علیه السلام فرمودند:

قِیمَهُ كُلَّ امْرِی ءٍ مَا یحسِنُهُ
قیمت و ارزش هر كس به اندازه ی كاری است كه به خوبی می تواند انجام دهد.


(بیان و التبین ص 179)

[tina]

شفاف : در خصوص کربلا و حماسه همیشه جاوید عاشورا، در کتابی با نام «سیمای کربلا، حریم حریت» سخن گفته‌ایم و چندین حدیث ازاحادیث این دفتر را نیز در آنجا البته با شرح و بسطی بیشتر آورده‌ایم. دیگر لازم نیست در این مقدمه حرف به درازا کشد، تنها به تذکر چند نکته که در فهم بهتر این مجموعه می‌تواند مفید باشد بسنده می‌شود:

۱. روایتهایی که درباره کربلا، بویژه زیارت آستان قدس حسینی علیه السلام، در منابع روایی آمده است. بیشتر از این‌ها است که در یک مجموعه چهل حدیثی بگنجد، ما از صد‌ها حدیث، این چهل نمونه را، از سخنان برگزیدگان خدا برگزیده‌ایم.

۲. احادیث از کتابهای معتبر نقل شده و بیشتر آن‌ها را در کتاب وزین کامل الزیارات می‌توان دید، کتابی که در نظر دانشوران شیعی معتبر است و محکم.

۳. در انتخاب حدیث‌ها، علاوه بر نکات چندی که در نظر بوده این نکته نیز در نظر گرفته شده است که تا حد امکان حدیثی نقل شود که کم لفظ و معتبر، اما پر معنی باشد تا حفظ آن برای همه سهل و ممکن باشد.

۴. پیشاپیش اقرار می‌شود که ترجمه‌ها نارسا بوده و آن لطف بی‌نظیری که در سخن معصوم علیه السلام است در ترجمه‌ها دیده نمی‌شود ما تلاش خویش را کرده‌ایم، امید که مقبول درگاه حضرت حق واقع گردد.

[tina]

فصل اول: فضیلت کربلا

حدیث اول: حریم پاک

عن النبی صلی الله علیه و آله و سلم قال:
.. و هی اطهر بقاع الأرض و اعظم‌ها حرمة و ان‌ها لمن بطحاء الجنة.
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در ضمن حدیث بلندی می‌فرماید: کربلا پاک‌ترین بقعه روی زمین و از نظر احترام بزرگ‌ترین بقعه‌ها است و الحق که کربلا از بساطهای بهشت است. بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۱۱۵ و نیز کامل الزیارات، ص ۲۶۴

[tina]

حدیث دوم: سرزمین نجات

قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم:
یقبر ابنی بأرض یقال ل‌ها کربلا هی البقعة التی کانت فی‌ها قبة الاسلام نجا الله التی علی‌ها المؤمنین الذین امنوا مع نوح فی الطوفان.

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: پسرم حسین در سرزمینی به خاک سپرده می‌شود که به آن کربلا گویند، زمین ممتازی که همواره گنبد اسلام بوده است، چنانکه خدا، یاران مؤمن حضرت نوح را در همانجا از طوفان نجات داد. کامل الزیارات، ص ۲۶۹، باب ۸۸، ح ۸

[tina]

حدیث سوم: مسلخ عشق

قال امیر المؤمنین علی علیه السلام:
هذا... مصارع عشاق شهداء لا یسبقهم من کان قبلهم و لا یلحقهم من کان بعدهم.

حضرت علی علیه السلام روزی گذرش از کربلا افتاد و فرمود: اینجا قربانگاه عاشقان و مشهد شهیدان است شهیدانی که نه شهدای گذشته و نه شهدای آینده به پای آن‌ها نمی‌رسند.

تهذیب، ج ۶، ص ۷۳ و بحار، ج ۹۸، ص ۱۱۶

[tina]

حدیث چهارم: عطر عشق

قال علی علیه السلام:
وا‌ها لک أیت‌ها التربة لیحشرن منک قوم یدخلون الجنة بغیر حساب.
امیر المؤمنین علیه السلام خطاب به خاک کربلا فرمود: چه خوشبوئی‌ای خاک! در روز قیامت قومی از تو بپا خیزند که بدون حساب و بی‌درنگ به بهشت روند.

شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج ۴، ص ۱۶۹

[tina]

حدیث پنجم: ستاره سرخ محشر

قال علی بن الحسین علیه السلام:
تزهر أرض کربلا یوم القیامة کالکوکب الدری و تنادی أنا أرض الله المقدسة الطیبة المبارکة التی تضمنت سید الشهداء و سید شباب اهل الجنة.

امام سجاد علیه السلام فرمود: زمین کربلا، در روز رستاخیز، چون ستاره مرواریدی می‌درخشد و ندا در می‌دهد که من زمین مقدس خدایم، زمین پاک و مبارکی که پیشوای شهیدان و سالار جوانان بهشت را در بر گرفته است. ادب الطف، ج ۱، ص ۲۳۶، به نقل از کامل الزیارات، ص ۲۶۸

[tina]

حدیث ششم: کربلا و بیت المقدس

قال ابو عبد الله علیه السلام:
الغاضریة من تربة بیت المقدس.
امام صادق علیه السلام فرمود: کربلا از خاک بیت المقدس است. کامل الزیارات، ص ۲۶۹، باب ۸۸، ح ۷

[tina]

حدیث هفتم: فرات و کربلا

قال ابو عبد الله علیه السلام
أن أرض کربلا و ماء الفرات اول ارض و اول ماء قدس الله تبارک و تعالی...

امام صادق علیه السلام فرمود: سرزمین کربلا و آب فرات، اولین زمین و نخستین آبی بودند که خداوند متعال به آن‌ها قداست و شرافت بخشید. بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۱۰۹ و نیز کامل الزیارات، ص ۲۶9

[tina]

حدیث هشتم: کربلا، کعبه انبیاء

قال ابو عبد الله علیه السلام:
لیس نبی فی السموات و الارض، اءلا یسألون الله تبارک و تعالی أن یؤذن لهم فی زیارة الحسین (علیه السلام)، ففوج ینزل و فوج یعرج.

امام صادق علیه السلام فرمود: هیچ پیامبری در آسمان‌ها و زمین نیست مگر اینکه می‌خواهند خداوند متعال به آنان رخصت دهد تا به زیارت امام حسین علیه السلام مشرف شوند، چنین است که گروهی به کربلا فرود آیند و گروهی از آنجا عروج کنند. مستدرک الوسائل، ج ۱۰، ص ۲۴۴، به نقل از کامل الزیارات، ص ۱۱۱

[tina]

حدیث نهم: کربلا، مطاف فرشتگان

قال ابو عبد الله علیه السلام:
لیس من ملک فی السموات و الأرض الا یسألون الله تبارک و تعالی أن یؤذن لهم فی زیارة الحسین (علیه السلام)، ففوج ینزل و فوج یعرج.

امام صادق علیه السلام فرمود:
هیچ فرشته‌ای در آسمان‌ها و زمین نیست مگر اینکه می‌خواهد خداوند متعال به او رخصت دهد تا به زیارت امام حسین علیه السلام مشرف شود، چنین است که همواره فوجی از فرشتگان به کربلا فرود آیند و فوجی دیگر عروج کنند و از آنجا اوج گیرند. مستدرک الوسائل، ج ۱۰، ص ۲۴۴، به نقل از کامل الزیارات ص ۱۱۴

[tina]

حدیث دهم: راه بهشت

قال ابو عبد الله علیه السلام:
موضع قبر الحسین علیه السلام ترعة من ترع الجنة

امام صادق علیه السلام فرمود: جایگاه قبر امام حسین علیه السلام دری از درهای بهشت است. کامل الزیارات، ص ۲۷۱، باب ۸۹، ح ۱

[tina]

حدیث یازدهم: کربلا، حرم امن


قال ابو عبد الله علیه السلام:
ان الله اتخذ کربلا حرما آمنا مبارکا قبل أن یتخذ مکة حرما.
امام صادق علیه السلام فرمود: به راستی که خدا کربلا را حرم امن و با برکت قرار داد پیش از آنکه مکه را حرم قرار دهد. کامل الزیارات، ص ۲۶۷ بحار، ج ۹۸، ص ۱۱۰

[tina]

حدیث دوازدهم: زیارت مداوم

قال الصادق علیه السلام:
زوروا کربلا و لا تقطعوه فاءن خیر أولاد الانبیاء ضمنته...
امام صادق عیه السلام فرمود: کربلا را زیارت کنید و این کار را ادامه دهید، چرا که کربلا بهترین فرزندان پیامبران را در آغوش خویش گرفته است. کامل الزیارات، ص ۲۶۹

[tina]

حدیث سیزدهم: بارگاه مبارک

قال الصادق علیه السلام:
«شاطی ء الوادی الأیمن» الذی ذکره الله فی القرآن، (۱) هو الفرات و «البقعة المبارکة» هی کربلا.
امام صادق علیه السلام فرمود: آن «ساحل وادی ایمن» که خدا در قرآن یاد کرده فرات است و «بارگاه با برکت» نیز کربلا است. (۲)

[tina]

فصل دوم: زیارت کربلا

حدیث چهاردهم: شوق زیارت

قال الامام الباقر علیه السلام:
لو یعلم الناس ما فی زیارة قبر الحسین علیه السلام من الفضل، لماتوا شوقا.
امام باقر علیه السلام فرمود: اگر مردم می‌دانستند که چه فضیلتی در زیارت مرقد امام حسین علیه السلام است از شوق زیارت می‌مردند. ثواب الاعمال، ص ۳۱۹، به نقل از کامل الزیارات.

[tina]

حدیث پانزدهم: حج مقبول و ممتاز

قال ابو جعفر علیه السلام:
زیارة قبر رسول الله صلی الله علیه و آله و زیارة قبور الشهداء، و زیارة قبر الحسین بن علی علیهما السلام، تعدل حجة مبرورة مع رسول الله صلی الله علیه و آله.
امام باقر علیه السلام فرمود: زیارت قبر رسول خدا «ص»، و زیارت مزار شهیدان، و زیارت مرقد امام حسین علیه السلام معادل است با حج مقبولی که همراه رسول خدا «ص» بجا آورده شود. مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۲۶۶، و نیز کامل الزیارات، ص ۱۵۶

[tina]

حدیث شانزدهم: تولدی تازه

عن حمران قال: زرت قبر الحسین علیه السلام فلما قدمت جاءنی. ابو جعفر محمد بن علی علیه السلام... فقال علیه السلام:
ابشر یا حمران فمن زار قبور شهداء آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم یرید الله بذلک وصلة نبیه حرج من ذنوبه کیوم ولدته امه.
حمران می‌گوید: هنگامی که از سفر زیارت امام حسین علیه السلام برگشتم، امام باقر علیه السلام به دیدارم آمد و فرمود:‌ای حمران! به تو مژده می‌دهم که هر کس قبور شهیدان آل محمد (ص) را زیارت کند و مرادش از این کار رضایت خدا و تقرب به پیامبر (ص) باشد، از گناهانش بیرون می‌آید چون روزی که مادرش او را زاد. امالی شیخ طوسی، ج ۲، ص ۲۸، چاپ نجف بحار، ج ۹۸، ص. ۲۰

[tina]

حدیث هفدهم: زیارت مظلوم

عن ابی جعفر و ابی عبد الله علیه السلام یقولان:
من احب أن یکون مسکنه و مأواه الجنة، فلا یدع زیارة المظلوم.
از امام باقر و امام صادق علیهما السلام نقل شده که فرمودند: هر کس که می‌خواهد مسکن و مأوایش بهشت باشد، زیارت مظلوم علیه السلام را ترک نکند. مستدرک الوسائل، ج ۱۰، ص ۲۵۳

[tina]

حدیث هجدهم: شهادت و زیارت

قال الامام الصادق علیه السلام:
زوروا قبر الحسین (علیه السلام) و لا تجفوه، فاءنه سید شباب أهل الجنة من الخلق، و سید شباب الشهداء.
امام صادق علیه السلام فرمود: مرقد امام حسین علیه السلام را زیارت کنید و با ترک زیارتش به او ستم نورزید چرا که او سید جوانان بهشت از مردم، و سالار جوانان شهید است. مستدرک الوسائل، ج ۱۰، ص ۲۵۶: و کامل، ص ۱۰۹

[tina]

حدیث نوزدهم: زیارت، بهترین کار

قال ابو عبد الله علیه السلام:
زیارة قبر الحسین بن علی علیهما السلام من افضل ما یکون من الاعمال.
امام صادق علیه السلام فرمود: زیارت قبر امام حسین علیه السلام از بهترین کارهاست که می‌تواند انجام یابد. مستدرک الوسائل، ج ۱۰، ص. ۳۱۱

[tina]

حدیث بیستم: سفره‌های نور

قال الامام الصادق علیه السلام:
من سره ان یکون علی موائد النور یوم القیامة فلیکن من زوار الحسین بن علی (علیهما السلام)
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس دوست دارد روز قیامت، بر سر سفره‌های نور بنشیند باید از زائران امام حسین (علیه السلام) باشد. وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۳۰ بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۷۲

[tina]

حدیث بیست و یکم: شرط شرافت

قال الصادق علیه السلام: من اراد أن یکون فی جوار نبیه و جوار علی و فاطمة فلا یدع زیارة الحسین علیهم السلام
امام صادق علیه السلام فرمود: کسی که می‌خواهد در همسایگی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و در کنار علی (علیه السلام) و فاطمه (س) باشد، زیارت امام حسین (علیه السلام) را ترک نکند. وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۳۱، ح. ۳۹

[tina]

حدیث بیست و دوم: زیارت، فریضه الهی

قال ابو عبد الله علیه السلام:
لو أن احدکم حج دهره ثم لم یزر الحسین بن علی علیه السلام لکان تارکا حقا من حقوق رسول الله (ص) لأن حق الحسین فریضة من الله تعالی، واجبة علی کل مسلم.
امام صادق علیه السلام فرمود: اگر یکی از شما تمام عمرش را احرام حج بندد، اما امام حسین علیه السلام را زیارت نکند، حقی از حقوق رسول خدا (ص) را ترک کرده است چرا که حق حسین علیه السلام فریضه الهی و بر هر مسلمانی واجب و لازم است. وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص. ۳۳۳

[tina]

حدیث بیست و سوم: کربلا، کعبه کمال

قال ابو عبد الله علیه السلام:
من لم یأت قبر الحسین علیه السلام حتی یموت کان منتقص الاءیمان، منتقص الدین، اءن ادخل الجنة کان دون المؤمنین فی‌ها.
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس به زیارت قبر امام حسین علیه السلام نرود تا بمیرد، ایمانش ناتمام و دینش ناقص خواهد بود، به بهشت هم که برود پایین‌تر از مؤمنان در آنجا خواهد بود. وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص. ۳۳۵

[tina]

حدیث بست و چهارم: از زیارت تا شهادت

قال ابو عبد الله علیه السلام:
لا تدع زیارة الحسین بن علی علیهما السلام و مر أصحابک بذلک یمد الله فی عمرک و یزید فی رزقک و یحییک ء الله سعیدا و لا تموت الا شهیدا.
امام صادق علیه السلام فرمود: زیارت امام حسین علیه السلام را ترک نکن و به دوستان و یارانت نیز همین را سفارش کن! تا خدا عمرت را دراز و روزی و رزقت را زیاد کند و خدا تو را با سعادت زنده دارد و نمی‌ری مگر شهید. وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۳۵

[tina]

حدیث بیست و پنجم: حدیث محبت

عن ابی عبد الله علیه السلام قال:
من اراد الله به الخیر قذف فی قلبه حب الحسین علیه السلام و زیارته، و من اراد الله به السوء قذف فی قلبه بغض الحسین علیه السلام و بغض زیارته.
از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود: هر کس که خدا خیر خواه او باشد، محبت حسین (علیه السلام) و زیارتش را در دل او می‌اندازد و هر کس که خدا بدخواه او باشد، کینه و خشم حسین (علیه السلام) و خشم زیارتش را در دل او می‌اندازد. وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۸۸، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۷۶

[tina]

حدیث بیست و ششم: نشان شیعه بودن

قال الصادق علیه السلام:
من لم یأت قبر الحسین علیه السلام و هو یزعم انه لنا شیعة حتی یموت فلیس هو لنا شیعة، و ان کان من اهل الجنة فهو من ضیفان اهل الجنة.
امام صادق علیه السلام فرمود: کسی که به زیارت قبر امام حسین نرود و خیال کند که شیعه ما است و با این حال و خیال بمیرد، او شیعه ما نیست، و اگر هم از اهل بهشت باشد، از میهمانان اهل بهشت خواهد بود. کامل الزیارات، ص ۱۹۳، بحار الانوار، ج ۹۸، ص. ۴

[tina]

حدیث بیست و هفتم: سکوی معراج

قال الصادق علیه السلام:
من اتی قبر الحسین علیه السلام عارفا بحقه کتبه الله عز و جل فی اعلی علیین.
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس که به زیارت قبر حسین علیه السلام نایل شود و به حق آن حضرت معرفت داشته باشد، خدای متعال او را در بلند‌ترین درجه عالی مقامان ثبت می‌کند. من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص. ۵۸۱

[tina]

حدیث بیست و هشتم: مکتب معرفت

قال ابو الحسن موسی بن جعفر علیه السلام:
أدنی ما یثاب به زائر أبی عبد الله (علیه السلام) بشط فرات، اذا عرف حقه و حرمته و ولایته، أن یغفر له ما تقدم من ذنبه و ما تأخر.
حضرت امام موسی کاظم علیه السلام فرمود: کمترین ثوابی که به زائر امام حسین علیه السلام در کرانه فرات، داده می‌شود این است که تمام گناهان، مقدم و مؤخرش بخشوده می‌شود. بشرط اینکه حق و حرمت و ولایت آن حضرت را شناخته باشد. مستدرک الوسائل، ج ۱۰، ص ۲۳۶، به نقل از کامل الزیارات، ص. ۱۳۸

[tina]

حدیث بیست و نهم: همچون زیارت خدا

قال الامام الرضا علیه السلام:
من زار قبر الحسین (علیه السلام) بشط الفرات کان کمن زار الله.
امام رضا علیه السلام فرمود: کسی که قبر امام حسین علیه السلام را در کرانه فرات زیارت کند، مثل کسی است که خدا را زیارت کرده است. مستدرک الوسائل، ج ۱۰، ص ۲۵۰، به نقل از کامل

[tina]

فصل سوم: عاشورا و اربعین

حدیث سی‌ام: زیارت عاشورا

قال الصادق علیه السلام:
من زار الحسین علیه السلام یوم عاشورا وجبت له الجنة.
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس که امام حسین علیه السلام را در روز عاشورا زیارت کند، بهشت بر او واجب می‌شود. اقبال الاعمال، ص ۵۶۸

[tina]

حدیث سی و یکم: بالا‌تر از روسپیدی

قال ابو عبد الله علیه السلام:
من بات عند قبر الحسین علیه السلام لیلة عاشورا لقی الله یوم القیامة ملطخا بدمه، کانما قتل معه فی عرصة کربلا.
امام صادق علیه السلام فرمود: کسی که شب عاشورا را در کنار مرقد امام حسین علیه السلام سحر کند، روز قیامت در حالی به پیشگاه خدا خواهد شتافت که به خونش آغشته باشد، مثل کسی که در میدان کربلا و در کنار امام حسین علیه السلام کشته شده باشد. وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص. ۳۷۲

[tina]

حدیث سی و دوم: نشانه‌های ایمان

قال ابو محمد الحسن العسکری علیه السلام:
علامات المؤمن خمس: صلاة الخمسین، و زیارة الاربعین، و التختم، فی الیمین، و تعفیر الجبین و الجهر ببسم الله الرحمن الرحیم.
امام حسن عسگری علیه السلام فرمود: نشانه‌های مؤمن پنج چیز است: ۱ نمازهای پنجاهگانه (۳) ۲ زیارت اربعین
۲ انگش‌تر به دست راست کردن ۴ بر خاک سجده کردن ۵ بسم الله الرحمن الرحیم را بلند گفتن. وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۷۳، و نیز التهذیب، ج ۶، ص ۵۲

[tina]

فصل چهارم: تربت و تسبیح عشق

حدیث سی و سوم: رواق منظر یار

قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم:
الا و ان الاجابة تحت قبته، و الشفاء فی تربته، و الأئمة (علیهم السلام) من ولده
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: بدانید که اجابت دعا، زیر گنبد حرم او و شفاء در تربت او، و امامان علیهم السلام از فرزندان اوست. مستدرک الوسائل، ج ۱۰، ص. ۳۳۵

[tina]

حدیث سی و چهارم: تربت و تربیت

قال الصادق علیه السلام:
حنکوا أولادکم بتربة الحسین (علیه السلام) فان‌ها امان.
امام صادق علیه السلام فرمود: کام کودکانتان را با تربت حسین (علیه السلام) بردارید، چرا که خاک کربلا، فرزندانتان را بیمه می‌کند. وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص. ۴۱۰

[tina]

حدیث سی و پنجم: بزرگ‌ترین دارو

قال ابو عبد الله علیه السلام:
فی طین قبر الحسین (علیه السلام)، الشفاء من کل داء، و هو الدواء الاکبر.
امام صادق علیه السلام فرمود: شفای هر دردی در تربت قبر حسین علیه السلام است و‌‌ همان است که بزرگ‌ترین داروست. کامل الزیارات، ص ۲۷۵ و وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص. ۴۱۰

[tina]

حدیث سی و ششم: تربت و هفت حجاب

قال الصادق علیه السلام:
السجود علی تربة الحسین علیه السلام یخرق الحجب السبع.
امام صادق علیه السلام فرمود: سجده بر تربت حسین علیه السلام حجابهای هفتگانه را پاره می‌کند. مصباح المتهجد، ص ۵۱۱، و بحار الانوار، ج ۹۸، ص. ۱۳۵

[tina]

حدیث سی و هفتم: سجده بر تربت عشق

کان الصادق علیه السلام لا یسجد الا علی تربة الحسین علیه السلام تذللا لله و استکانة الیه.
رسم حضرت امام صادق علیه السلام چنین بود که: جز بر تربت حسین علیه السلام به خاک دیگری سجده نمی‌کرد و این کار را از سر خشوع و خضوع برای خدا می‌کرد. وسائل الشیعه، ج ۳، ص. ۶۰۸

[tina]

حدیث سی و هشتم: تسبیح تربت

قال الصادق علیه السلام: السجود علی طین قبر الحسین علیه السلام ینور الی الارض السابعة و من کان معه سبحة من طین قبر الحسین علیه السلام کتب مسبحا و ان لم یسبح ب‌ها...
امام صادق علیه السلام فرمود: سجده بر تربت قبر حسین علیه السلام تا زمین هفتم را نور باران می‌کند و کسی که تسبیحی از خاک مرقد حسین علیه السلام را با خود داشته باشد، تسبیح گوی حق محسوب می‌شود، اگر چه با آن تسبیح هم نگوید. من لا یحضره الفقیه، ج ۱، ص ۲۶۸، وسائل الشیعه، ج ۳، ص. ۶۰۸

[tina]

حدیث سی و نهم: تربت شفابخش

عن موسی بن جعفر علیه السلام قال: و لا تأخذوا من تربتی شیئا لتبرکوا به فان کل تربة لنا محرمة الا تربة جدی الحسین بن علی علیهما السلام فان الله عز و جل جعل‌ها شفاء لشیعتنا و أولیائنا.
حضرت امام کاظم علیه السلام در ضمن حدیثی که از رحلت خویش خبری می‌داد، فرمود: چیزی از خاک قبر من بر ندارید تا به آن تبرک جویید چرا که خوردن هر خاکی جز تربت جدم حسین علیه السلام، بر ما حرام است، خدای متعال تنها تربت کربلا را، برای شیعیان و دوستان ما شفا قرار داده است. جامع احادیث الشیعه، ج ۱۲، ص. ۵۳۳

[tina]

حدیث چهلم: یکی از چهار نیاز

قال الامام موسی الکاظم علیه السلام: لا تستغنی شیعتنا عن أربع: خمرة یصلی علی‌ها، و خاتم یتختم به، و سواک یستاک به، و سبحة من طین قبر أبی عبد الله علیه السلام...
حضرت امام موسی بن جعفر علیه السلام فرمود: پیروان ما از چهار چیز بی‌نیاز نیستند: ۱ سجاده‌ای که بر روی آن نماز خوانده شود. ۲ انگشتری که در انگشت باشد. ۳ مسواکی که با آن دندان‌ها را مسواک کنند. ۴ و تسبیحی از خاک مرقد امام حسین علیه السلام... تهذیب الاحکام، ج ۶، ص ۷۵

پی نوشت‏‌ها:
۱. قرآن مجید، سوره قصص، آیه ۳۰
۲. بحار الانوار، ج ۵۷، ص ۲۰۳، به نقل از تهذیب
۳. منظور نمازهای روزانه و نوافل آنهاست که پنجاه رکعت می‌شود.
چهل حدیث کربلا، محمد صحتی سردرودی

[tina]

حدیث: معرفت امام حسین، پنهان در دل مومنان
به گزارش شفاف، در کتاب الخرائج و الجرائح ضمن نقل معجزاتی از حسنین علیهم‌السلام آمده است:

قال النبی صلوات الله علیه و آله ان للحسين في بواطن المؤمنين معرفهٌ مكتومة

همانا برای حسین علیه السلام در درون مؤمنان، معرفتی پنهانی است.


منبع: الخرائج ‏والجرائح ج : 2 ص : 842

[tina]

ای هلال ماه غم خون جگـــر آورده ای



سوز دل فریاد جان اشکی بسـر آورده ای



با قد خم گشته خود بر فـــــراز آسمان



از هلال دختر زهرا خبــــــــر آورده ای



آتش و خاکستر و کعب و نی و زخم زبان



از برای عترت خیرالبشــــــــر آورده ای



بر دل فرزند زهرا تیــــــر داری در کمان



یا برای اصغرش تیر دگــــــــر آورده ای



ای محرم وای بر تو پیش تیـــــــر حرمله ‏



حلق اصغر چشم سقا را سپـــــر آورده ای



ای محرم این تو هستی که یتیم وحــــی را



در کنار جسم عریان پــــــــدر آورده ای

[R A H A]

جلوه ماه بنی هاشم در کربلا





حضرت عبّاس علیه السلام، جلوه عشق و ایثار، تبلور رادمردى، صفا و وقار، و تجسّم شجاعت، شهامت و كرامت است. او در میان حماسه آفرینان كربلا و شهیدان تاریخ، از چنان جایگاه بلند و مكانت والایى برخوردار است كه به گفته سیّد الساجدین، زین العابدین علیه السلام:

إنَّ لِلعَبّاسِ عِندَ اللّه ِ تَبارَكَ و تَعالى مَنزِلَةً یَغبِطُهُ بِها جَمیعُ الشُّهَداءِ یَومَ القِیامَةِ.(1)

براى عبّاس علیه السلام، نزد خداوند تبارك و تعالى، منزلتى است كه همه شهدا در روز قیامت، به او رَشك مى برند.

او از مادرى بزرگوار از قبیله بنى كِلاب كه شجاع ترین، رزم آورترین و تیزْتك ترین مردانِ روزگار را در خود داشت، و در دامان پُرمهر او و در كنار برادران بى نظیرى همچون امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام، بالید و رشد كرد .

كنیه آن بزرگوار، ابوالفضل و ابو قِربه (صاحب مَشك) و القابش، سقّا(2) و قمر بنى هاشم(3) است.

عبّاس علیه السلام، قامتى بلند، سینه اى سِتَبر، بازوانى توانمند و چهره اى بس زیبا داشت، بدان سان كه او را «ماه بنى هاشم» مى گفتند .
عبّاس علیه السلام، در كلام معصومان علیهم السلام، به ایثار، بصیرت، استوارى در ایمان، جهاد عظیم، آزمایش نیكو و داشتن جایگاه رَشك آور در قیامت، ستوده شده است

او از آغاز قیام ابا عبداللّه الحسین علیه السلام، همراه و همدل ایشان و در هنگامه نبرد كربلا، پرچمدار سپاه او بود.(4) عبّاس علیه السلام، در روزهاى سخت محاصره امام علیه السلام و یارانش، سقایت سپاه و آب رسانى به كودكان را بر عهده داشت .

او در آستانه شب عاشورا، در جمع همراهان حسین علیه السلام، هنگامى كه امام علیه السلام از آنها خواسته بود تا بروند و ایشان را تنها بگذارند اوّلین كسى بود كه با جملاتى سرشار از عشق و ایمان، و آكَنده از ایثار، هم گامى و جان فشانى اش را اعلام كرد .


شمر بن ذى الجوشن، در كربلا براى عبّاس علیه السلام و سه برادرش، امان نامه آورد. او كه در آغاز، حتّى از رویارو شدن با شمر، نفرت داشت، در ردّ پیشنهاد سفاهت آمیز او ، شكوهمند و استوار ، گفت:

لَعَنَكَ اللّه ُ و لَعَنَ أمانَكَ ! أتُؤمِنُنا وَابنُ بِنتِ رَسولِ اللّه ِ صلى الله علیه و آله لا أمانَ لَهُ ؟! (5)

لعنت خدا بر تو و امان نامه ات باد! آیا به ما امان مى دهى، در حالى كه پسر پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در امان نیست ؟!

عبّاس علیه السلام، در كلام معصومان علیهم السلام، به ایثار، بصیرت، استوارى در ایمان، جهاد عظیم، آزمایش نیكو و داشتن جایگاه رَشك آور در قیامت، ستوده شده است.

امام صادق علیه السلام درباره او فرمود:

كانَ عَمُّنَا العَبّاسُ نافِذَ البَصیرَةِ، صَلبَ الإِیمانِ، جاهَدَ مَعَ أبی عَبدِ اللّه ِ الحُسَینِ علیه السلام و أبلى بَلاءً حَسَناً و مَضى شَهیداً.(6)

عمویمان عبّاس علیه السلام، دارای بصیرتی عمیق بود و ایمانى استوار داشت. همراه ابا عبداللّه الحسین علیه السلام، جهاد كرد و نیكو از آزمایش به در آمد و به شهادت رسید.
او از آغاز قیام ابا عبداللّه الحسین علیه السلام، همراه و همدل ایشان و در هنگامه نبرد كربلا، پرچمدار سپاه او بود.(4) عبّاس علیه السلام، در روزهاى سخت محاصره امام علیه السلام و یارانش، سقایت سپاه و آب رسانى به كودكان را بر عهده داشت

این قهرمان شكوهمند قیام كربلا و پشتیبان شكست ناپذیر ابا عبداللّه علیه السلام، در هنگامه اوج تنهایى امام علیه السلام و در راه رساندن آب به كام هاى خشكیده كاروان حسین علیه السلام، شهدِ شهادت نوشید .

غم شهادت او ، جان امام حسین علیه السلام را بسى فِسُرد ، بدان گونه كه در كنار قامت خونینش ، از سرِ سوز ، در سوگ آن عزیز از دست رفته فرمود :

الآنَ انكَسَرَ ظَهری، و قَلَّت حیلَتی(7)؛ اكنون، پشتم شكست و چاره ام، ناچار شد.

در «زیارت ناحیه مقدّسه»، در باره او آمده است:

السَّلامُ عَلَى أبی الفَضلِ العَبّاسِ بنِ أمیرِ المُؤمِنینَ، المُواسی أخاهُ بِنَفسِهِ، الآخِذِ لِغَدِهِ مِن أمسِهِ، الفادی لَهُ الواقی، السّاعی إلَیهِ بِمائِهِ، المَقطوعَةِ یَداهُ

سلام بر ابوالفضل عبّاس، فرزند امیر مؤمنان؛ از خود در گذرنده با جان براى برادر، برگیرنده از دیروزش براى فردایش، فدایىِ او ، نگهدارنده، كوشنده براى رساندن آب به او، و كسى كه دست هایش بُریده .

لازم به ذکر است که هیچ سخنى از امیر مؤمنان علیه السلام خطاب به عبّاس علیه السلام یا در باره وى در منابع معتبر، ثبت نشده است. (8)


چگونگی شهادت عباس قمر بنی هاشم علیه السلام

شیخ مفید (ره) می نویسد:

دشمنان، بر حسین علیه السلام حمله بردند و بر لشكرش، غلبه كردند. تشنگى بر او شدّت گرفت. بر سیل بند فرات، بالا رفت تا خود را به آب برساند و برادرش عبّاس علیه السلام، پیشِ رویش بود . سواران ابن سعد ، راه بر او گرفتند . در میان آنان ، مردى از بنى دارِم بود كه به آن سواران گفت : واى بر شما ! میان او و فرات ، حائل شوید و آب را در اختیارش نگذارید.

در ادامه می نویسد: دشمنان ، گِرد عبّاس علیه السلام را گرفتند و او را از حسین علیه السلام ، جدا كردند . عبّاس علیه السلام نیز به تنهایى با آنها جنگید تا به شهادت رسید.(9)
عمویمان عبّاس علیه السلام، دارای بصیرتی عمیق بود و ایمانى استوار داشت. همراه ابا عبداللّه الحسین علیه السلام، جهاد كرد و نیكو از آزمایش به در آمد و به شهادت رسید

ابن شهرآشوب می نویسد: عبّاس، سقا، ماه بنى هاشم و پرچمدار حسین علیه السلام بود. او از دیگر برادرانش بزرگ تر بود و در طلب آب مى رفت كه بر او حمله بُردند. او هم به آنها حمله بُرد. پس آنان را متفرّق كرد. زید بن وَرقاى جُهَنى، در پشت درخت خرمایى به كمین او نشست و حَكیم بن طُفَیل سِنبِسى نیز او را یارى داد و بر دست راست عبّاس علیه السلام ضربه اى زد [و آن را قطع كرد]. عبّاس علیه السلام، شمشیر را به دست چپ گرفت و به آنها حمله بُرد و چنین رَجَز مى خواند:

وَاللّه ِ إن قَطَعتُمُ یَمینی / إنّی اُحامی أبَداً عَن دینی

و عَن إمامٍ صادِقِ الیَقینِ / نَجلِ النَّبِیِّ الطّاهِرِ الأَمینِ


به خدا سوگند، اگر دست راستم را قطع كنید / من، همیشه از دینم حمایت مى كنم

و نیز از امام راستگو و استوارباورى / كه نواده پیامبرِ پاك و امین است

آن گاه ، جنگید تا ناتوان شد . حَكیم بن طُفَیل طایى ، از پشت درخت خرما به او كمین زد و بر دست چپش ضربه اى زد [ و آن را قطع كرد ] . عبّاس علیه السلام نیز خواند:

یا نَفسُ لا تَخشَی مِنَ الكُفّارِ / وأبشِری بِرَحمَةِ الجَبّارِ

مَعَ النَّبِیِّ السَّیِّدِ المُختارِ / قَد قَطَعوا بِبَغیِهِم یَساری



اى جان ! از كافران مترس / و به رحمت خداى جبران كننده، بشارتت باد !

همراه با پیامبر صلى الله علیه و آله ، سَرور برگزیده ! / با سركشى شان، دست چپم را قطع كردند

پس آن ملعون، با عمود آهنین [به او زد و] عبّاس علیه السلام را به شهادت رساند.(10)



پی نوشت ها:

1. الأمالی للصدوق: ص 547 ح 731

2. إعلام الورى: ج 1 ص 395

3. مقاتل الطالبیّین: ص 89

4. الإرشاد : ج 2 ص 95

5. أنساب الأشراف : ج 3 ص 391

6. سرّ السلسلة العلویّة: ص 89

7. مقتل الحسین علیه السلام، خوارزمی: ج 2 ص 29

8. دانش نامه امام حسین علیه السلام ج7 ص76

9. الإرشاد: ج 2 ص 1ظ 9

10. المناقب: ج 4 ص 1ظ 8

[s.rozekabood]

قال ابو عبدالله (علیه السلام
):
لا تدع زیارة الحسین بن على علیهما السلام و مر أصحابك بذلك یمد الله فى عمرك و یزید فى رزقك و یحییك‏ء الله سعیدا و لا تموت الا شهیدا.

امام صادق (ع) فرمود:
زیارت امام حسین علیه السلام را ترك نكن وبه دوستان و یارانت نیز همین را سفارش كن! تا خدا عمرت را دراز و روزى و رزقت را زیاد كند و خدا تورا با سعادت زنده دارد و نمیرى مگر شهید.

وسائل الشیعه، چ 10 ص335

نشان شیعه بودن‏

قال الصادق (علیه السلام)
من لم یأت قبر الحسین (علیه السلام) و هو یزعم انه لنا شیعة حتى یموت فلیس هو لنا شیعة و ان كان من اهل الجنة فهو من ضیفان اهل الجنة

امام صادق (علیه السلام) فرمود:
كسى كه به زیارت قبر امام حسین نرود و خیال كند كه شیعه ما است و با این حال و خیال بمیرد او شیعه ما نیست واگر هم از اهل بهشت باشد از میهمانان اهل بهشت خواهد بود.

كامل الزیارات، ص 193، بحار الانوار، ج 98 ص4

حدیث محبت‏

عن ابى عبد الله قال:
من اراد الله به الخیر قذف فى قلبه حب الحسین (علیه السلام) وزیارته و من اراد الله به السوء قذف فى قلبه بغض الحسین (علیه السلام) و بغض زیارته.

امام صادق (ع) فرمود:
هر كس كه خدا خیر خواه او باشد محبت حسین (ع) و زیارتش را در دل او مى‏اندازد و هر كس كه خدا بدخواه او باشد كینه وخشم حسین (ع) و خشم زیارتش را در دل او مى‏اندازد.

وسائل الشیعه، ج 10 ص 388، بحار الانوار، ج 98، ص76

زیارت عاشورا

قال الصادق (علیه السلام)
من زار الحسین (علیه السلام) یوم عاشورا وجبت له الجنة

امام صادق (ع) فرمود:
هر كس كه امام حسین (علیه السلام) را در روز عاشوار زیارت كند بهشت بر او واجب میشود.

اقبال الاعمال، ص568

تربت شفا بخش

‏عن موسى بن جعفر (علیه السلام) قال
و لا تأخذوا من تربتى شیئا لتبركوا به فأن كل تربة لنا محرمة الا تربة جدى الحسین بن على علیهما السلام فأن الله عزوجل جعلها شفاء لشیعتنا و أولیائنا.

حضرت امام كاظم (ع) در ضمن حدیثى كه از رحلت خویش خبرى مى‏داد فرمود: چیزى از خاك قبر من برندارید تا به آن تبرك جویید چراكه خودرن هر خاكى جز تربت جدم حسین (ع) بر ما حرام است، خداى متعال تنها تربت كربلا را براى شیعیان و دوستان ما شفا قرار داده است.