دماوند، پرجاذبه‌تر از فوجي

[sorna]

بلندترين قله ايران
دماوند، پرجاذبه‌تر از فوجي


http://www.jamejamonline.ir/Media/images/1388/03/06/100907810985.jpg

جام جم آنلاين: آيا تاكنون به دامنه‌هاي كوه دماوند رفته‌ايد؟ طبيعت اطراف اين كوه بلند و زيبا را چقدر مي‌شناسيد؟ آيا به اين قله سربلند و هميشه بيدار صعود كرده‌ايد؟ آيا مي‌دانيد دماوند و دامنه‌هايش چه جاذبه‌هايي دارد؟
دماوند ، بلندترين قله ايران ، يكي از بزرگ‌ترين جاذبه‌هاي گردشگري ورزشي و طبيعي ايران است كه متاسفانه بسياري از ما از آن بهره نگرفته‌ايم و چه‌بسا فقط در مسير خود به شمال ايران از كنارش گذشته و به تماشاي چند دقيقه‌اي آن اكتفا كرده‌ايم و شايد هم گفته‌ايم اي‌كاش مي‌توانستيم آن بالاتر برفراز بام ايران بايستيم و از آنجا اطراف را تماشا كنيم.

كوه دماوند و طبيعت اطرافش مي‌تواند جايگاهي مهم در صنعت گردشگري ايران داشته باشد و علاوه بر جذب شمار درخور توجهي از هموطنان، گردشگران زيادي را هم به كشورمان بكشاند؛ اما درباره اين كوه، خوب تبليغ و برنامه‌ريزي نشده است. حتي خود ما خوب نمي‌دانيم كه منطقه كوه دماوند چه جاهاي ديدني و رويايي دارد. در اين صورت نبايد توقع داشته باشيم كه دوستداران طبيعت بكر در خارج از كشور، اين كوه را خوب و كامل بشناسند.


دماوند، كوهي فقط براي صعود كوهنوردان ورزيده نيست. اين كوه را مي‌توان در دسترس همگان قرار داد و با فراهم آوردن امكانات و تسهيلات و تبليغات خوب و گسترده، آن را به يكي از مهم‌ترين مناطق گردشگري ايران و خاورميانه تبديل كرد. اگر بخواهيم مقايسه‌اي ميان دماوند و كوه فوجي‌ياماي ژاپن انجام دهيم، بخوبي به اين نتيجه مي‌رسيم كه دماوند زيباتر و پرشكوه‌تر از فوجي و دسترسي به آن حتي آسان‌تر از اين كوه ژاپني است؛ اما ژاپني‌ها درباره فوجي چنان تبليغ و برنامه‌ريزي كرده‌اند كه مهم‌ترين جاذبه‌ طبيعي اين كشور شده و در اين رهگذر درآمد سرشاري كسب كرده‌اند.

[sorna]

سالي 200 هزار صعود


هر سال بيش از 200 هزار نفر به كوه فوجي صعود مي‌كنند كه 30 درصدشان را خارجي‌ها تشكيل مي‌دهند. علاقه‌مندان صعود به فوجي با ثبت‌نام در تورها، حركت خود را از يكي از ايستگاه‌هاي پنجگانه اتوبوس شروع مي‌كنند. قيمت بليت اتوبوس براساس طول مسير تعيين مي‌شود. وقتي به پايانه‌ها در دامنه فوجي برسيد، آنجا آنقدر امكانات و تسهيلات مهياست كه حتي اگر توانايي كوهپيمايي نداشته باشيد، مي‌توانيد چند ساعتي گردش و استراحت كنيد يا به پياده‌روي در مسيرهاي جالب بپردازيد و عصر با اتوبوس به محل زندگي خود برگرديد.


صعود بر قله براساس آمادگي افراد از 3 تا 8 ساعت طول مي‌كشد و براي بازگشت از قله تا پايان آن به زماني بين 2 تا 5 ساعت نياز داريد. مسير صعود براي كوهپيمايي 10 ايستگاه دارد. ايستگاه پنجم در ارتفاع 2300 متري واقع شده كه خيلي‌ها بويژه سالمندان و افرادي با آمادگي جسماني كم تا اين ايستگاه مي‌روند و برمي‌گردند؛ البته اگر قصد رفتن با خودروي شخصي يا اتوبوس را تا اين ارتفاع داشته باشيد، مشكلي وجود ندارد. خيلي‌ها صعود خود را از ايستگاه پنجم آغاز مي‌كنند و با كوهروي ساده به قله مي‌رسند. در فصل صعود در مسيرهاي چهارگانه اصلي، مردم زنجيروار به سمت قله بالا مي‌روند.

[sorna]

از تهران تا دماوند


رفتن به منطقه كوه دماوند از جاده‌هاي مختلف امكان‌پذير است. اگر بتوانيم مبدا سفر را مانند سفر به فوجي پايتخت در نظر بگيريم بايد برنامه‌هاي متنوع صعود از تهران تدارك ديده شود. علاقه‌مندان بايد در جاده هزار پيش بروند تا به بخش آبگرم لاريجان برسند كه اين بخش از قله در استان مازندران قرار دارد. كساني كه اولين بار عازم دماوند مي‌شوند و تجربه كمتري دارند، به پلور و از آنجا به روستاي رينه مي‌روند كه قرارگاه بزرگي در آنجا براي استراحت كوهنوردان ساخته شده است. رينه مبدا حركت ما به قله از مسير جنوبي است كه ساده‌ترين و پررفت و آمدترين مسير دسترسي به قله به حساب مي‌آيد؛ اما سوال اين است آيا چنين امكاني در تهران وجود خواهد داشت كه در آينده مانند توكيو براي صعود به دماوند، از تهران چند مبدا اتوبوسراني احداث كنند و اتوبوس‌ها مسافران را به دماوند ببرند؟ در پاسخ بايد ملاحظات زيادي را در نظر گرفت. ابتدا بايد درباره معرفي و تبليغ دماوند خوب و گسترده كار شود و در مردم انگيزه سفر به دماوند ايجاد شود. از آن مهم‌تر، ايجاد امكانات در رينه و ديگر دامنه‌هاي دماوند براي گردشگران كوهروست. در وضع كنوني در فصل تابستان كساني كه به پاي كوه دماوند مي روند با مشكلاتي روبه‌رو مي‌شوند.

دماوند ميتواند جايگاه مهمي در صنعت گردشگري ايران داشته باشد اما درباره اين كوه، خوب تبليغ و برنامه‌ريزي نشده است

نكته ديگر اين‌كه برخلاف فوجي، صعود به دماوند از مسير جنوبي براي هر كس ممكن نيست. كوه فوجي با ارتفاع بسيار كمتر از دماوند براي كوهروها، مشكلات گوناگون ارتفاع و هواي بسيار سرد را ندارد. صعود به قله‌هاي زير 4 هزار متر مشكلات چنداني را براي مردم عادي ايجاد نمي‌كند و آنها با كمي آمادگي مي‌توانند صعود كنند؛ اما كساني كه قصد صعود به قلعه 5671 متري دماوند را دارند، بايد مدت‌ها به كوهروي در ارتفاعات بالاي 3500 متر بپردازند و بدنشان قادر به هم هوايي با ارتفاع دماوند شود.

[sorna]

راه‌هاي جذب گردشگر خارجي

در فصل‌هاي صعود به قله‌هاي معروف جهان، شمار كثيري كوهنورد و گردشگر طبيعت براي صعود به اين قله‌ها برنامه‌ريزي مي‌كنند و عازم مناطق موردنظر خود مي‌شوند. اشاره كرديم 30 درصد از صعود‌كنندگان فوجي را خارجي‌ها تشكيل مي‌دهند.

اگر براي دماوند هم تبليغات گسترده شود و تسهيلات و امكانات براي سفر كوهنوردان و كوهروهاي خارجي فراهم شود، هر سال هزاران گردشگر به عزم صعود به دماوند به كشورمان مي‌آيند كه حاصل آن درآمد ارزي خوب و معرفي بهتر دماوند و ديگر جاذبه‌هاي طبيعي ايران به جهانيان است، زيرا شمار در خور توجهي از كوهنوردان بين‌المللي اقدام به نگارش سفر صعود خود مي‌كنند و از اين راه كتاب‌هاي تازه‌اي به طبع آراسته مي‌شود. براي پذيرش گردشگران كوهنورد، جا دارد پناهگاه‌هاي بزرگي در مسيرهاي صعود به دماوند احداث شود.

پناهگاه‌هاي موجود قادر به پاسخگويي به نياز شمار زيادي از كوهنوردان نخواهد بود. در حال حاضر در يال‌هاي مختلف دماوند، چند پناهگاه وجود دارد كه از جمله مي‌توان به بارگاه سوم در ارتفاع 4150 متري يال جنوبي، جان‌پناه يال شمالي در ارتفاع 4000 متري، پناهگاه تخت فريدون در ارتفاع 4400 متر يال شمال شرقي و پناهگاه سيمرغ در ارتفاع 4000 متري يال شمال غربي اشاره كرد.

قله دماوند حدود 60 مسير اصلي و تركيبي صعود دارد كه همين يكي از ويژگي‌هاي اين كوه و برتري‌اش بر فوجي است.

در اين ميان 8 مسير اصلي صعود به قله اهميت بيشتري دارند، نكته مهم اين است كه كوهنوردان براساس آمادگي جسماني، تجربه و مهارت خود مي‌توانند مسيرهاي ساده تا مشكل را انتخاب كنند. دماوند براي بسياري از كوهنوردان خارجي جذابيت دارد و آنها اين كوه را ميشناسند و آرزويشان صعود به‌ آن بويژه از مسيرهاي شمالي و شمال شرقي و شمال غربي است.

شايد كم نباشند كوهنوردان بزرگي كه درباره دره يخار مطالعه كرده و در روياي مبارزه يا يخ‌هاي يخار و صعود به قله‌ از اين راه باشند، اما يا امكان سفرشان فراهم نيست يا اين كه نمي‌دانند وقتي به كشورمان بيايند، تسهيلات خوبي در اختيارشان قرار مي‌گيرد يا نه، بنابراين فدراسيون كوهنوردي، سازمان تربيت بدني و سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بايد برنامه‌ريزي اصولي و كار تبليغاتي مجذوب‌كننده را براي جذب گردشگران كوهنورد انجام دهند.

[sorna]

چشمه‌هاي آب گرم

جاذبه‌هاي دماوند فقط به قله زيبا، كاسه برفي بزرگ روي قله و يخچال‌هاي شگفت‌انگيزش محدود نمي‌شود چشمه‌هاي آب گرم اطراف دماوند نيز در جذب گردشگر موثرند. درباره اين چشمه‌ها خوب تبليغ نشده و امكانات پذيرايي از گردشگر در مناطقي كه اين چشمه‌ها قرار دارند، به اندازه كافي نيست. حيف است از اين نعمت‌هاي ارزشمند خدادادي خوب استفاده نشود و با آنها صنعت گردشگري را رونق نداد.

عمده‌ترين چشمه‌هاي آب گرم دماوند عبارتند از آب گرم لاريجان، آب گرم استراباكوه، آب گرم اسك. چشمه‌هاي معدني ديگري نيز در قسمت‌هاي غربي دماوند در محلي به نام سه‌سنگ و دره پنجاب جاري‌اند كه چون راه‌هاي رسيدن به آنها دشوار است، كمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. هر يك از چشمه‌هاي آب گرم دماوند، براي رونق گردشگري در منطقه اهميت دارند. چشمه آب گرم لاريجان هر سال بيشترين مراجعه‌كننده را دارد. حرارت آن در حدود 65 تا 70 درجه سانتي‌گراد است و از چشمه هر دقيقه 1000 ليتر آب بيرون مي‌آيد.

اين چشمه داراي املاح بي‌كربنات منيزيم است و براي استحمام و درمان بيماري‌هاي پوستي، زخم‌هاي كهنه، رماتيسم، بيماري‌هاي مجراي تنفسي و ناراحتي‌هاي عصبي سودمند است.

آب گرم اسك نيز يكي ديگر از جاذبه‌هاي كوه دماوند است. اين آب گرم در كنار جاده هراز در 90 كيلومتري تهران در روستاي آب اسك قرار دارد. اين چشمه سرشار از آهك است. اين آب از نظر طبي در درمان بيماري‌هاي معده، انسداد مجاري لنفاوي و رماتيسم موثر است.

[sorna]

ديدني‌هاي تاريخي

كوه دماوند تنها از لحاظ طبيعي مشهور و جذاب نيست، بلكه اطرافش آثار تاريخي متعددي وجود دارد كه در شناساندن آنها زياد كار نشده است. قلعه شونادشت يكي از آنهاست.

اين قلعه در جنوب روستاي شونادشت واقع شده و از روستاهاي بالاي لاريجان در قسمت شرقي دره هراز و قلعه دماوند است.

برخي ديگر از آثار تاريخي مهم اطراف دماوند عبارتند از كاروانسرايي قديمي در داخل دره لار به نام كاروانسراي سفيدآب كه بر اثر بي‌توجهي مخروبه شده و تنها قسمت‌هايي از آن باقي مانده است. عمارت خانلرخان در يورت‌خانلر در قسمت جنوب غربي دماوند و قوشخانه يا قوشي‌خانه در شمال قله از ديگر بناهاي تاريخي دماوند به شمار مي‌آيند. قوشي‌خانه عمارت بزرگي بوده كه به مرور زمان از بين رفته و روي آن را خاك گرفته است.

دماوند كوهي است منفرد كه تنها از طريق يال شمال غربي، موسوم به يال سرداغ، به ساير ارتفاعات البرز مركزي متصل مي‌شود. در مقايسه با فوجي از آنجا كه ارتفاعي بسيار بيشتر دارد و راه‌هاي دسترسي به آن چندان آسان نيست، نمي‌توان انتظار داشت كه در فصل مناسب صعود مانند فوجي هر هفته هزاران صعودكننده داشته باشد.

نكته مهم و تفاوت ويژه در برنامه تورهاي صعود فوجي و دماوند در اين است كه به علت ارتفاع كم فوجي، با يك برنامه يكروزه مي‌توان از توكيو به فوجي رفت و صعود كرد و شب به خانه برگشت؛ اما برنامه صعود به دماوند از تهران دست‌كم به 3 روز وقت نياز دارد، بنابراين در تهران نمي‌توان مانند توكيو سرويس‌هاي روزانه اتوبوسراني به پاي دماوند را برقرار كرد. مي‌توان راه‌هايي يافت كه علاقه‌مندان بسهولت به دماوند دسترسي داشته باشند كه يكي از آنها تورهاي صعود به اين قله با حمايت سازمان گردشگري و نهادهاي ورزشي است، ولي پيش از آن بايد دماوند، يخچال‌هايش و جلوه‌هاي طبيعي و تاريخي متعدد و متنوع آن به مردم كشورمان و جهانيان شناسانده شود. امروزه تبليغات مهم‌ترين راه جذب گردشگر است. در اين باره دست‌كم درخصوص دماوند كوتاهي شده است.