R A H A
07-30-2011, 02:35 AM
چهره هر انسانی از بدو تولد تا سالمندی، کلی تغییر می کند اما خطوط کلی اش بدون تغییر می ماند و می توان با کنار هم قرار دادن عکس های یک فرد در طول زندگی متوجه یک شباهت انکار ناپذیر شد. هویت یک فرد هم چنین است. یک طرح و چارچوب کلی در هویت فرد وجود دارد که گرچه در طول زمان متحمل دگرگونی های فراوان می شود اما می توان هویت هر فردی را که موجب تمایز او از دیگران می شود، در طول زمان تشخیص داد. اگر شما هم به موضوع هویت علاقه مندید، گفتگوی ما را با دکتر فربد فدایی، دانشیار علوم بهزیستی و توان بخشی، بخوانید...
هویت چه جنبه هایی دارد؟
ـ هویت دارای جنبه های زیستی، روانی و اجتماعی است. بسیاری از ویژگی های هویت فرد ژنتیک و ارثی است؛ برای نمونه، تازه جویی یا پرهیز از رقابت. برخی از آنها در طول زمان در خانواده شکل می گیرد، از جمله نظم یا بی نظمی. برخی از ویژگی های هویت هم به محیط اجتماعی که فرد در آن زندگی می کند مربوط می شود؛
هویت قابل تغییر است؟
ـ دگرگونی هویت در طول زمان به معنی کامل تر شدن و پخته تر شدن آن است، یعنی وجوه نوینی به هویت اولیه افزوده می شود تا بتواند با شرایط پیچیده تر ناشی از رشدش تطابق یابد. بدیهی است که با هویت دوران کودکی نمی توان با مقتضیات دوران نوجوانی روبه رو شد و به همین نحو، فرد سالمند نیز برای کنار آمدن با شرایط سالمندی نیازمند هویت کامل تری است. اگر با هویت دوران کودکی به وسیله ابزارهایی چون گریستن یا پرخاشگری، کودک قادر به حل مشکلات معدود خویش باشد؛ در دوران بزرگسالی قطعا این ابزارها ناکارآمد است و تنها برنامه ریزی و سنجش واقعیت و تعامل سازنده با دیگران می تواند مشکلات را حل کند.
▪ آیا هویت صرفا جنبه فردی دارد؟
ـ هویت تنها جنبه فردی ندارد و هویت گروهی، هویت صنفی، هویت حرفه ای و هویت ملی هم مطرح است. فرد متعلق به یک گروه یا صنف یا حرفه، هویت جمعی آن گروه را هم می پذیرد. برای نمونه، هویت حرفه ای پزشکان به هر یک از اعضای این حرفه مشخصاتی را عطا می کند که با صاحبان حرفه های دیگر متفاوت است.
اصولا هویت چه طور کسب می شود؟
ـ افراد ممکن است با دلبستگی به یک سازمان یا یک باشگاه ورزشی برای خود نوعی هویت گروهی کسب کنند. نمونه اش جوانانی هستند که مثلا به یک باشگاه فوتبال وابسته می شوند و در تمام مسابقه های آن باشگاه شرکت می کنند و ضمن طرفداری از تیم خود به مخالفت با تیم مقابل و هواداران آن می پردازند. این نوع هویت گاهی نوعی جهان بینی ساده انگارانه دوقطبی به فرد می دهد که می گوید: «هر کس مانند من فکر می کند و طرفدار باشگاه محبوب من است، خوب است و در غیر این صورت بد است و من او را قبول ندارم.»
هویت در طول زندگی چه طور شکل می گیرد؟
ـ یک پسر جوان ابتدا پدرش را سرمشقی برای مرد بودن، پدر بودن و شوهر بودن قرار می دهد. سپس در دبستان و دبیرستان مربیان خود را نیز به سرمشق هایی جهت تکمیل هویت می افزاید. پس از آن، افراد مطرح در جامعه، سرمشق او قرار می گیرند. اگر در جامعه ای دانشمندان و ادیبان مطرح باشند، آنان سرمشق بخش عمده نوجوانان خواهند بود. برعکس، اگر ورزشکار، بازیگر و خواننده در جامعه مطرح باشند، آنان الهام بخش جوانان در کسب هویت خواهند شد
هویت چه جنبه هایی دارد؟
ـ هویت دارای جنبه های زیستی، روانی و اجتماعی است. بسیاری از ویژگی های هویت فرد ژنتیک و ارثی است؛ برای نمونه، تازه جویی یا پرهیز از رقابت. برخی از آنها در طول زمان در خانواده شکل می گیرد، از جمله نظم یا بی نظمی. برخی از ویژگی های هویت هم به محیط اجتماعی که فرد در آن زندگی می کند مربوط می شود؛
هویت قابل تغییر است؟
ـ دگرگونی هویت در طول زمان به معنی کامل تر شدن و پخته تر شدن آن است، یعنی وجوه نوینی به هویت اولیه افزوده می شود تا بتواند با شرایط پیچیده تر ناشی از رشدش تطابق یابد. بدیهی است که با هویت دوران کودکی نمی توان با مقتضیات دوران نوجوانی روبه رو شد و به همین نحو، فرد سالمند نیز برای کنار آمدن با شرایط سالمندی نیازمند هویت کامل تری است. اگر با هویت دوران کودکی به وسیله ابزارهایی چون گریستن یا پرخاشگری، کودک قادر به حل مشکلات معدود خویش باشد؛ در دوران بزرگسالی قطعا این ابزارها ناکارآمد است و تنها برنامه ریزی و سنجش واقعیت و تعامل سازنده با دیگران می تواند مشکلات را حل کند.
▪ آیا هویت صرفا جنبه فردی دارد؟
ـ هویت تنها جنبه فردی ندارد و هویت گروهی، هویت صنفی، هویت حرفه ای و هویت ملی هم مطرح است. فرد متعلق به یک گروه یا صنف یا حرفه، هویت جمعی آن گروه را هم می پذیرد. برای نمونه، هویت حرفه ای پزشکان به هر یک از اعضای این حرفه مشخصاتی را عطا می کند که با صاحبان حرفه های دیگر متفاوت است.
اصولا هویت چه طور کسب می شود؟
ـ افراد ممکن است با دلبستگی به یک سازمان یا یک باشگاه ورزشی برای خود نوعی هویت گروهی کسب کنند. نمونه اش جوانانی هستند که مثلا به یک باشگاه فوتبال وابسته می شوند و در تمام مسابقه های آن باشگاه شرکت می کنند و ضمن طرفداری از تیم خود به مخالفت با تیم مقابل و هواداران آن می پردازند. این نوع هویت گاهی نوعی جهان بینی ساده انگارانه دوقطبی به فرد می دهد که می گوید: «هر کس مانند من فکر می کند و طرفدار باشگاه محبوب من است، خوب است و در غیر این صورت بد است و من او را قبول ندارم.»
هویت در طول زندگی چه طور شکل می گیرد؟
ـ یک پسر جوان ابتدا پدرش را سرمشقی برای مرد بودن، پدر بودن و شوهر بودن قرار می دهد. سپس در دبستان و دبیرستان مربیان خود را نیز به سرمشق هایی جهت تکمیل هویت می افزاید. پس از آن، افراد مطرح در جامعه، سرمشق او قرار می گیرند. اگر در جامعه ای دانشمندان و ادیبان مطرح باشند، آنان سرمشق بخش عمده نوجوانان خواهند بود. برعکس، اگر ورزشکار، بازیگر و خواننده در جامعه مطرح باشند، آنان الهام بخش جوانان در کسب هویت خواهند شد