afsanah82
07-20-2011, 09:37 PM
مقدمه
الحمد كلمه لله و الصلوه و السلام على سيدنا و نبينا رسول الله و على آله الاطهار آل الله و اللعن الدائم على اعدائهم اعداء الله ، اشهد ان لااله الا الله وحده لا شريك له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله ارسله بالهدى و دين الحق ليظهره على الدين كله و لو كره المشركون .
و اشهد ان اميرالمومنين على بن ابيطالب (ع ) وصيه سيد الوصيين و ابوالائمه الطاهرين و ان زوجته فاطمه الزهراء سيده نساء العالمين و ان الحسن و الحسين و الائمه التسعه من ولده ائمه اهل الارض و السماء على اليقين و حجج الله على الخلايق اجمعين .
و اشهد ان اقوالهم حجه و امتثالهم فريضه و طاعتهم مفروضه و مودتهم لازمه مقضيه و الاقتداء بهم منجيه و مخالفتهم مرديه و هم شفعاء يوم الدين و افضل الاوصياء المرضيين .
اللهم صل على النبى و الوصى و البتول و السبطين و السجاد و الباقر و الصادق و الكاظم و الرضا و التقى و النقى و العسكرى و المهدى صلوات الله عليهم اجمعين .
اما بعد چنين گويد بنده كثيرالجرم و قليل البضاعت المحتاج الى رحمه ربه الغنى عباس بن على اكبر ايمانى القمى غفر الله ذنو بهما كه اين مجموعه ئيست در بيان چهل حديث از احاديث مرويه از حضرت خاتم الانبياء و المرسلين و حضرات ائمه طاهرين صلوات الله عليهم اجمعين كه از كتب معتبره اخبار از كافى و خصال و بحار الانوار و ساير كتب معتبره اخبار جمع آورى نموده در اين وجيزه برشته تحرير در آوردم تاذخيره يوم لا ينفع مال و لا بنون بوده باشد.
و چون اخبار اين كتاب از ميان احاديث زبده انتخاب گرديد لذا مسمى نمودم آنرا بزبده الاحاديث در چهل حديث و ما توفيقى الا بالله عليه توكلت و اليه انيب .
مقدمه در بيان امورى است :
امر اول :
سبب تاليف چهل حديث ، نَه زيادتر، بواسطه اخبار بسيارى است كه راجع به ثواب حفظ و ضبط چهل حديث از پيغمبر خدا و ائمه هدى (ع ) وارد شده است حتى بعضى از علما ادعاى تواتر فرموده .
و در خصال پنج روايت نقل نموده است و ما براى تشويق مومنين اكتفا مى كنيم بنقل دو روايت :
اول :
قال رسول الله (ص ): من حفظ من امتى اربعين حديثا مما يحتاجون اليه من امردينهم بعثه الله يوم القيمه فقيها عالما.
خصال ص 113
صدوق بسند خود از حضرت رسولخدا (ص ) نقل نموده كه فرمود رسول خدا هر كه حفظ نمايد از امت من چهل حديث را خداوند در روز قيامت او را فقيه و عالم محشور نمايد.
دوم :
عن حنان سدير قال سمعت ابا عبدالله (ع ) يقول من حفظ اربعين حديثا من احديثنا فى الحلال و الحرام بعثه الله يوم القيمه فقيها عالما و لم يعذبه .
خصال ص 114
حنان بن سدير گويد شنيدم از حضرت صادق (ع ) كه ميفرمود كه هر كه حفظ كند چهل حديث از احاديث ما را در احكام حلال و حرام خداوند در روز قيامت او را فقيه و عالم محشور نمايد و او را عذاب نكند.
و در آخر كتاب هم حديثى بهمين مضمون نقل مينمائيم .
امر دوم :
اگر چه علما اعلام كتابهائى در چهل حديث تدوين و تاليف فرموده اند مثل علامه بزرگوار مرحوم شيخناالبهائى و علامه مجلسى و باقى علماى اعلام رضوان الله تعالى عليهم وليكن برخورد نكردم بچهل حديثى كه از چهارده معصوم (ع ) تاليف شده باشد.
لذا اين بنده مذنب چهل حديث از كلمات چهارده معصوم (ع ) جمع آورى نموده كتابى تاليف كردم و از هريك از معصومين (ع ) سه حديث زبده و انتخاب گرديد الا از حضرت فاطمه زهرا (ع ) دو حديث و او حضرت بقيه الله فى الارضين امام زمان (ع ) يك حديث .
و براى تكميل شدن چهل حديث ، حديث چهلم كه مشتمل بر چهل جمله و بسيار حديث نفيس و شريفى است از حضرت رسول خدا نقل نمودم .
امر سوم :
در فوائد خواندن و شنيدن و مذاكره نمودن حديث است بدانكه چند چيز است كه براى روشنائى دل و برطرف نمودن قساوت و سياهى آن اثر فراوانى دارد.
اول قرآن خواندن :
دوم استغفار نمودن كه از رسول خدا (ص ) مروى است كه فرمود: ان للقلوب صداء كصداء النجاس فاجلوها بالاستغفار و تلاوه القرآن .
سوم سحر خيزى و بيدارى در آخر شب .
چهارم كثرت ذكر الله و ذكر موت و مرگ نمودن : پنجم خواندن حديث و شنيدن و مذاكره نمودن آن چنانچه از حضرت رسول خدا (ص ) مروى است كه فرمود: تذاكر او و تلاقوا و تحدثوافان الحديث جلاء للقلوب و ان القلوب لترين كما يرين السيف و جلائه الحديث .
اصول كافى ص 41.
يعنى علم را مورد مذاكره قرار دهيد و يكديگر را ملاقات كنيد و براى يكديگر حديث بخوانيد زيرا حديث خواندن وسيله روشن كردن و جلاء دلها است همانا دلها زنگ گيرد مانند شمشير كه زنگ گيرد و جلا و روشنايى آن بحديث است .
و فى الخصال عن الفضيل بن يسار قال قال لى ابو جعفر يافضيل ان حديثنا يحيى القلوب .
فضيل گويد حضرت باقر العلوم فرمود يا فضيل بدرستيكه حديث ما زنده ميكند دلها را.
وعن عبدالسلام بن صالح الهروى قال سمعت ابا الحسن الرضا (ع ) يقول رحم الله عبدا احيا امرنا فقلت له فكيف يحيى امركم .
قال (ع ) يتعلم علومنا و يعلمها الناس فان الناس لو علموا محاسن كلامنا لا تبعونا
معانى الاخبار ص 180
ترجمه :
عبدالسلام گويد شنيدم از حضرت رضا (ع ) كه ميفرمود خدا رحمت كند بنده اى را كه احيا و زنده نمايد امر ما را. عرض كردم به آنحضرت چگونه زنده كند امر شما را فرمود كه ياد گيرد علوم ما را و آنرا بمردم ياد بدهد زيرا اگر مردم بدانند خوبى و محاسن كلام ما را هر آينه متابعت كنند ما را.
و اخبار بدين مضمون بسيار است ولى چون بنا بر اختصار است بهمين مقدار اكتفا شد. فلذا لازم ديدم از ميان درياى اخبار و احاديث مرويه از حضرت رسول اكرم و ائمه هدى (ع ) چهل حديث زبده و انتخاب نمايم و بصورت كتابى تاليف نمايم تا حمل و نقل آن در حضر و سفر و همه حال آسان و هم باعث ضياء و روشنائى قلوب مومنين و خوانندگان بوده باشد. و براى اختصار سند حديث را ذكر نكردم و اكتفا نمودم بذكر كتاب و راوى آخر حديث هر كه طالب تفصيل سند حديث است مراجعه كند بكتابيكه حديث از آن گرفته شده . و از ميان اخبار غالبا احاديثيكه اخلاقى و يا مشتمل بر موعظه و حكمت آميز و قليل اللفظ و سهل التناول بود انتخاب گرديد و گاهى هم خبر يكه مشتمل بر اصول و فروع دين بود بيان شد.
و در ترجمه هم اختصار را رعايت كرديم و از توضيح و تفصيل زياد صرف نظر نموديم الا قليلا مختصر شرحى نوشتيم و گاهى استشهاد و تمسك به آيه اى از آيات قرآن مجيد و يا روايتى از روايت مرويه از ائمه هدى (ع ) نموديم .
و براى تكثير فايده خائمه اى هم بر اين كتاب شريف افزوديم تا در همه حال و براى همه كس نافع و از همراه بردن كتب زياد راحت باشند.
و چون از اول اشتغالم بتحصيل علوم دينيه كه در تاريخ 24 شهر ذى القده الحرام سنه 1364 ق و مصادف با سال ورود حضرت آيه الله العظمى مرحوم آقاى بروجردى بدار الايمان قم بود علاقه زيادى بمطالعه كتب احاديث زياد داشتم و در ايام تعطيلى احاديث زياد جمع آورى نمودم .
و الحمدالله و المنه توفيق الهى شامل حال گرديد تا توانستم از ميان آنها اين كتاب شريف را زبده و انتخاب نمايم تاذخيره يوم المعاد بوده باشد.
استدعا دارم از برادران ايمانى كه اين حقير را حيا و ميتا از طلب آمرزش و مغفرت فراموش نفرمايند.
ذلك فضل الله يوتيه من يشا و الله ذوالفضل العظيم . اللهم ارزقنا خير الدنيا و الاخره و اصرف عناشر الدنيا و الاخره واحشرنا مع سيدنا و نبينا محمد و عترته البريه و ارزقنا فى الدنيا زيارتهم و فى الاخره شفاعتهم بحقهم و برحمتك يا ارحم الراحمين .
و اكنون شروع مى كنيم در احايث چهل گانه بعون الله الملك الوهاب و هو المستعان .
حديث اول
خصال ص 152
ابا امامه يقول سمعت رسول الله (ص ) يقول ايها الناس انه لا نبى بعدى و لا امه بعدكم الا فاعبدوا ربكم و صلوا خمسكم و صوموا شهركم و حجوا بيت ربكم و ادوا زكوه اموالكم طيبه بها انفسكم و اطيعوا ولاه امركم تدخلوا جنه ربكم .
ترجمه :
ابوامامه ميگويد شنيدم از رسول خدا (ص ) كه ميفرمود ايها الناس بدرستيكه نيست پيغمبرى بعد از من و نه امتى بعد از شما آگاه باشيد پس عبادت كنيد پروردگار خود را و نماز پنجگانه را بخوانيد و روزه ماره رمضانرا بگيريد و حج خانه پروردگار خود را بجا آورد وزكوه اموال خود را با طيب نفس ادا كنيد از اولى الامر خود تا وارد بهشت شويد.
مؤ لف گويد كه در روايت و لاة امر و اولى الامر تفسير بدوازده امام (ع ) شده است چنانچه در تفسير صافى و نفخات الرحمن در ذيل آيه مباركه يا ايها الذين آمنوا اطيعوالله و اطيعوا الرسول و اولى الامر منكم مذكورست .
عن جابر بن عبدالله الانصارى قال لما نزلت الايه قلت يا رسول الله عرفنا الله و رسوله فمن اولى الامر الذين قرن الله طاعتهم بطاعتك .
فقال (ص ) هم خلفائى يا جابر و ائمه المسلمين من بعدى اولهم على بن ابيطالب ثم الحسن ثم الحسين ثم على بن الحسين ثم محمد بن على المعروف فى التوريه بالباقر و ستدر كه يا جابر فاذا لقيته فاقرا منى السلام .
ثم الصادق جعفر بن محمد ثم موسى بن جعفر ثم على بن موسى ثم محمد بن على ثم على بن محمد ثم الحسن ابن على ثم سميى محمد و كنى حجه الله فى ارضه و بقيته على عباده ابن الحسن بن على ذاك الذى يفتح الله على يديه مشارق الارض و مغاربها و ذاك الذى يعيب عن شيعته و اوليائه غيبه لا يثبت على القول بامامته الا من امتحن الله قلبه لايمان - الخ .
حديث دوم
خصال ص 152
عن انس بن مالك قال قال رسول الله تقبلوا لى لسبت اتقبل لكم بالجنه اذا حدثتم فلا تكذبوا و اذا وعدتم فلا تخلفوا و اذا اتمنتم فلا تخونوا و غضوا ابصاركم و احفضوا فروجكم و كفوا ايديكم و السنتكم .
ترجمه :
انس بن مالك ميگويد كه فرمود رسول خدا (ص ) قبول نمائيد از من شش چيز را تا قبول نمايم و ضمانت كنم براى شما بهشت را.
اول چون حديث گوئيد دروغ نگوئيد. دوم هر وقت وعده داديد خلف وعده نكنيد. سوم هر وقت امين واقع شديد خيانت نكنيد چهارم چشمهاى خود را از حرام بپوشانيد. پنجم فرجهاى خود را از حرام نگاهداريد. ششم دستها و زبانهاى خود را از حرام بازداريد. مولف گويد كه در اين حديث شريف سه نهى و سه امر شده است . و يكى از اوامر مذكوره در اين حديث غض بصر و پوشانيدن چشم است از حرام كه در روايت است النظر الى الاجنبيه سهم من سهام ابليس يعنى نظر كردن باجنبيه تيرى است از تيرهاى شيطان .
و اهميت حجاب و حرمت نگاه كردن مردان بزنان و بالعكس از آيات و روايات بسيار استفاده ميشود طالبين به آيه 30 و 31 سوره نور و روايات وارده در ذيل اين دو آيه بتفاسير عربى و فارسى و كتاب وسائل باب نكاح مراجعه نمايند. و هم باتفاق علما شيعه حرام است نظر كردن بر بدن نامحرم از طرفين الا موارد استثناء و اگر خلافى هست در وجه و كفين است و ما عين عبارت يكى از علما بزرگ شيعه حضرت آيه الله العظمى مرحوم آقاى سيد ابوالحسن اصفهانى (ره ) را در اينجا نقل مى نمائيم .
وسيله النجاه ص 232.
مسئله 18 - لا اشكال فى عدم جواز نظر الرجل الى ماعد الوجه و الكفين من المرثه الاجنبيه من شعرها و سائر جسدها سواء كان فيه تلذذ و ريبه ام لا و كذا الوجه و الكفان اذا كان بتلذذ و ريبه . و اما بدونها ففيه قولان بل اقوال الجواز مطلقا و عدمه مطلقا و التفصيل بين نظره واحده فالاول و تكرار النظر فالثانى و احوط الاقوال بل اقواها و اوسطها.
خلاصه ترجمه :
اشكالى نيست در جايز نبودن نظر كردن مرد بغير از وجه و كفين از زن اجنبيه از مو و باقى بدن او چه در آن نظر تلذذ و ريبه باشد يا نه . و هم چنين جايز نيست نظر بوجه و كفين هرگاه باتلذذ و ريبه باشد.
و امام بدون تلذذ و ريبه پس در جواز نظر و عدم جواز دو قول بلكه سه قول است . اول جواز نظر مطلقا. دوم عدم جواز مطلقا. سوم تفصيل بين يك نظر. پس قول اول است و بين تكرار نظر پس قول دوم است و احوط الاقوال بلكه اقوى آنها قول وسط است كه آن عدم جواز نظر است مطلقا.
حديث سوم
اثنى عشريه ص 245.
قال النبى (ص ) يا على تمنى جبرئيل ان يكون من بنى آدم بسبع خصال و هى الصلوه فى الجماعه و مجالسه العلما و الصلح بين الاثنين و اكرام اليتيم و عياده المريض و تشييع الجنازه و سقى الما فى الحج فاحرص ذلك .
ترجمه :
پيغمبر خدا (ص ) فرمود يا على (ع ) آرزو كرده جبرئيل كه از بنى آدم باشد بواسطه هفت خصلت :
1 - نماز بجماعت خواندن
2 - مجالست با علماء نمودن
3 - صلح ميان دو نفر دادن
4 - اكرام يتيم كردن
5 - عيادت مريض نمودن .
6 - تشييع جنازه كردن
7 - سيراب نمودن تشنگان در حج است پس بر اين امور هفتگانه حريص باش . مولف گويد راجع بثواب و اهميت اين هفت چيز اخبار بسيارى از اهل عصمت وارد شده است كه اين مختصر گنجايش ذكر آنها را ندارد.
ولى درباره ثواب سيراب كردن تشنگان بنقل دو روايت تبرك ميجوئيم . اول در منازل الاخره ص 56.
از حضرت رسول (ص ) مروى است كه در رويا ديدم عمويم حمزه بن عبدالمطلب و برادم جعفر بن ابيطالب را كه در پيش آنها طبقى است از سدر پس يكساعتى از آن ميل كردند پس از آن سدر مبدل شد بانگور پس يكساعتى از آن خوردند پس از آن انگور رطب شد پس يك ساعتى از آن ميل كردند.
من نزديك ايشان رفتم و گفتم پدرم فداى شما باد چه عملى يافتيد كه از همه اعمال افضل باشد.
گفتند پدران و مادران ما فداى تو باد يافتيم ما افضل اعمال را صلوات بر تو و سقايت آب و محبت على بن ابيطالب (ع ).
دوم در وسيله النجاه ص 192.
و فى الامالى باسناده عن الصادق (ع ) عن آبائه عن رسول الله (ص ) قال من اطعم مومنا من جوع اطمعه الله من ثماد الجنه .
و من كساه من عرى كساء الله من استبرق و حرير و من سقاه شربه من عطش سقاه الله من الرحيق المختوم و من اعانه او كشف كربته اظلله الله فى ضل عرشه يوم لا ضل الاظله .
حديث چهارم
خصال ص 26
عن ابى عبدالله (ع ) قال امير المومنين (ع ) فى وصيته لا بنه محمد بن الحنيفه واعلم ان مروه المسلم مروتان مروه فى حضر و مروه فى سفر فاما مروه الحضر فقرائه القرآن و مجالسه العلماء و النظر فى الفقه و المحافظه على الصلوه فى الجماعات و اما مروه السفر فبذل الزاد و قله الخلاف على من صحبك و كثره ذكر الله عزوجل فى كل مصعد و مهبط و نزول و قيام و قعود.
ترجمه :
مروى است از حضرت صادق (ع ) كه فرمود حضرت امير المومنين (ع ) در وصيت خود بفرزندش محمد بن الحنفيه . بدانكه همانا جوانمردى مرد مسلمان دو جوانمردى است يكى جوانمردى در حضر و ديگرى جوانمردى در سفر. اما جوانمردى در حضر پس آن عبارت است از خواندن قرآن و نشستن باعلما و نظر و تدبر در فقه نمودن و محافظت بر نماز در جماعتها كردن . و اما جوانمردى در سفر پس آن عبارت است از بذل زاد و توشه و قلت خلاف بارفقا و همراهان .
و زياد ذكر خداوند عزوجل نمودن در هر بالا رفتن و پائين آمدن و فرود آمدن و ايستادن و نشستن . حقير گويد نظير همين روايت روايت ديگرى است كه امام هشتم (ع ) از آباء گرام خود از وجود مقدس حضرت امير المومنين از پيغمبر خدا روايت فرموده است و ما براى تكثير فايده تمام آنرا نقل مينمائيم .
خصال ص 153
قال حدثنى ابوالحسن على بن موسى الرضا عن ابيه عن آبائه عن على بن ابيطالب (ع ) قال قال رسول الله (ص ) ست من المروه ثلاث منها فى الحضر و ثلاث منها فى السفر.
فاما التى فى الحضر فتلاوه كتاب الله عزوجل و عماره مساجد الله و اتخاذ الاخوان فى الله عزوجل . و اما التى فى السفر فبذل الزادو حسن الخلق و المزاح فى غير المعاصى .
ترجمه :
امام هشتم حضرت على بن موسى الرضا (ع ) از آباء گرام خود از امير المومنين (ع ) نقل ميفرمايد كه رسول خدا (ص ) فرمود شش چيز از جوانمردى است سه تاى از آن در حضر و سه تاى ديگر آن در سفر.
اما آن سه كه در حضر است پس آن تلاوت كتاب خداوند عزوجل و تعمير مسجدهاى خداوند و گرفتن برادران در راه خداوند تعالى است . و اما آن سه كه در سفر است پس آن بذل زاد و اخلاق نيكو و مزاح در غير معاصى نمودن است .
حديث پنجم
خصال ص 160
باسناد يرفعه الى امير المومنين (ع ) انه قال كمال الرجل بست خصال باصغريه و اكبريه و هيبتيه .
فاما اصغراه فقلبه و لسانه ان قاتل قاتل بجنان و ان تكلم تكلم ببيان و اما اكبراه فعقله و همته و اما هيبتاه فماله و جماله .
ترجمه :
صدوق (ره ) مرفوعا از حضرت امير المومنين (ع ) روايت ميكند كه آنحضرت فرمود كمال مرد بشش خصلت است بدو كوچك و دو بزرگ و دو هيبت .
و اما دو كوچك او پس دل و زبان است اگر جهاد كند جهاد نمايد بوسيله دل و اگر تكلم كند تكلم نمايد و بوسيله بيان . و اما دو بزرگ او پس عقل او و همت اوست . و اما دو هيبت او پس مال او وجمال اوست
حديث ششم
خصال ص 110
عن الاصبغ بن نباته قال قال امير المومنين (ع ) قال الله تبارك و تعالى لموسى (ع ) يا موسى احفظ وصيتى لك باربعه اشياء.
اوليهن مادمت لاترى ذنولك تغفر فلا تشتغل بعيوب غيرك . و الثانيه مادمت لاترى كنوزى قد نفدت فلا تغتم بسبب رزقك . و الثالثه مادمت لاترى زوال ملكى فلا ترج احدا غيرى و الرابعه مادمت لاترى الشيطان ميتا فلاتامن مكره
ترجمه :
اصبغ بن نباته ميگويد حضرت امير المومنين (ع ) فرمود كه خداوند تبارك و تعالى بموسى فرمود اى موسى حفظ كن وصيت مرا در چهار چيز. اول تا وقتيكه نمى بينى گناهان خود را آمرزيده پس بعيوب غير خودت مشغول مشو
دوم تا وقتيكه نمى بينى گنجهاى مرا تمام شده پس بواسطه روزى خودت غمناك مشو
سوم تا وقتيكه نمى بينى زوال ملك مرا پس باحدى غير از من اميدوار مباش
چهارم تاوقتيكه نمى بينى شيطانرا مرده پس از مكر او ايمن مباش .
حديث هفتم
اصول كافى ص 667
عن زراره عن ابى عبدالله (ع ) قال جائت فاطمه تشكو الى رسول الله (ص ) بعض امر هافا عطاها رسول الله (ص ) كربه فقال تعلمى ما فيها فاذا فيها من كان يومن بالله و اليوم الاخر فلا يوذى جاره و من كان يومن بالله و اليوم الاخر فليكرم ضيفه و من كان يومن بالله و اليوم الاخر فليقل خيرا اوليسك .
ترجمه :
حضرت صادق (ع ) فرمود كه حضرت فاطمه (ع ) بشكايت آورد بسوى رسول خدا (ص ) بعضى امور خود را پس رسول خدا (ص ) عطا فرمود باو چوبى پهن مانند شانه يا لوحى پس فرمود ياد بگير آنچه در او است پس ناگاه يافت در او نوشته بود سه جمله :
هركه ايمان بخدا و روز قيامت دارد پس بايد اذيت نكند همسايه خود را
و هر كه ايمان بخدا و روز قيامت دارد پس بايد اكرام نمايد مهمان خود را.
و هر كه ايمان بخدا و روز قيامت دارد پس بايد بگويد خير را يا ساكت باشد
حديث هشتم
منتهى الامال ص 98
محدث فيض در خلاصه الاذكار نقل كرده از حضرت زهرا (ع ) روايت است كه حضرت رسول (ص ) بر من وارد شد در وقتيكه رختخواب خود را پهن كرده بودم و ميخواستم بخوابم فرمود اى فاطمه مخواب مگر بعد از آنكه چهار عمل بجا آورى : ختم قرآن كنى و پيغمبران راشفيعان خود گرانى و مومنين را از خود خوشنود گردانى و حج و عمره بكنى .
اين را فرمود و داخل نماز شد من توقف كردم تا نماز خود را تمام كرد. گفتم يا رسول الله (ص ) امر فرمودى بچهار چيز يكه من قدرت ندارم در اين وقت آنها را بجا آورم .
آنحضرت تبسم كرد و فرمود:
هرگاه بخوانى قل هو الله احد را سه مرتبه پس گويا ختم قرآن كردى
و هرگاه صلوات بفرستى بر من و بر پيغمبران پيش از من ما شفيعان تو خواهيم بود در روز قيامت
و هرگاه استغفار كنى از براى مومنين پس تمامى ايشان از تو خوشنود شوند. و هرگاه بگوئى سبحان الله والحمدلله و لااله الا الله و الله اكبر پس گويا حج و عمره كرده اى
مولف گويد بركات و يادگاريهاى حضرت فاطمه (ع ) بسيار است از جمله همين دو حديثيكه مذكور گرديد حديث هفت و هشت . و از جمله دعاى نور و استغاثه و ساير نمازهاى آن حضرت است . و از جمله تسبيح آن حضرت است كه احاديث در فضيلت آن بسيار است و كافى است آنكه هر كه مداومت كند به آن شقى بدعاقبت نمى شود. و خواندن آن بعد از هر نماز بهتر است نزد حضرت صادق (ع ) از هزار ركعت نماز گزاردن در هر روزى و آن ذكر كثير است كه خداوند در قرآن ياد فرمود.
و خواندن آن بعد از هر نماز و وقت خوابيدن و وقت خروج بمسافرت مستحب است و كيفيت آن على الاشهر 34 مرتبه الله اكبر و 33 مرتبه الحمدلله و 33 مرتبه سبحان الله كه مجموعا صد ميشود.
حديث نهم
17 بحار الانوار ص 207
قال مولانا الحسن (ع ) ان الله عزوجل ادب نبيه احسن الادب فقال خذا العفو و امر بالعرف و اعرض عن الجاهلين سوره اعراف آيه 199
فلما وعى الذى امره قال تعالى و ما آتيكم الرسول فخذوه و مانهيكم عنه فانتهوا سوره حشر آيه 7
فقال (ص ) لجبرئيل و ما العفو قال ان تصل من قطعك و تعطى من حرمك و تعفو عمن ظلمك فلما فعل ذلك اوحى الله و انك لعلى خلق عظيم سوره قلم آيه 4
ترجمه :
حضرت امام حسن مجتبى (ع ) فرمود بدرستيكه خداوند عزوجل تاديب فرمود پيغمبر خود را به نيكوترين ادب
پس فرمود عفو را بگير و امر بمعروف كن و از جاهلين اعراض كن
پس چون حفظ فرمود پيغمبر آنچه را كه خدا امر فرموده بود خداوند تعالى فرمود و آنچه بياورد پيغمبر شما را پس بگيريد آنرا و آنچه نهى فرمايد شما را از آن پس باز ايستيد و بجا نياوريد.
پس فرمود حضرت رسول (ص ) بجبرئيل كه عفو كدام است گفت اينكه صله و احسان باكسيكه قطع رحم كرده تو را و عطا كنى بكسيكه محروم كرده تو را و عفو كنى از كسيكه ظلم كرده تو را.
پس چون بجا آورد پيغمبر اين امور را خداوند وحى فرمود بسوى او و بدرستيكه تو هر آينه برخلق بزرگى هستى
حديث دهم
خصال ص 15
قال حدثنا الحسن عن الحسن عن الحسن (ع ) ان احسن الحسن الخلق الحسن .
ترجمه :
حضرت امام حسن مجتبى (ع ) فرمود بدرستيكه نيكوترين نيكوئى خلق نيكو است .
حقير گويد روايات بسيار راجع با خلاق نيكو و فوائد آن وارد شده كه ما ببعض آنها تبرك ميجوئيم .
اول : عن امير المومنين (ع ) قال حسن الخلق فى ثلاث اجتناب المحارم و طلب الحلال و التواسع على العيال .
سفينه البحار ص 411
ترجمه :
حضرت امير المومنين فرمود كه حسن خلق در سه چيز است .
اول اجتناب نمودن از محرمات
دوم طلب حلال كردن
سوم توسعه دادن بر عيال
دوم : و قد تكر رت الاحاديث فى مدح حسن الخلق كقوله (ع ) اكثر ما يدخل الناس الجنه تقوى الله و حسن الخلق و قوله (ع ) ان العبد ليدرك بحسن خلقه درجه الصائم القائم و قوله (ص ) بعثت لاتمم مكارم الاخلاق .
سفينه البحار ص 410
سوم : عن ابى جعفر (ع ) قال اتى النبى (ص ) باسارى فامر بقتلهم و خلى رجلا من بينهم فقال الرجل يا نبى الله كيف اطلقت عنى من بينهم فقال اخبرنى جبرئيل عن الله جل جلاله ان فيك خمس خصال يحبها الله و رسوله الغيره الشديده على حرمك و السخاء و حسن الخلق و صدق اللسان و الشجاعه فلما منها الرجل اسلم و حسن اسلام و قاتل مع رسول الله قتالا شديدا حتى استشهد.
ترجمه :
حضرت امام محمد باقر (ع ) فرمود اسيرانى حضور پيغمبر خدا (ص ) آوردند پس آنحضرت امر فرمود بكشتن آنها و يك مرد از ميان آنها رها فرمود
پس آنمرد عرض كرد يا رسول الله چگونه و براى چه مرا از ميان آنها رها كردى
پس آنحضرت فرمود جبرئيل خبر داد مرا از جانب خداوند تعالى كه بدرستيكه در تو پنج خصلت است كه خدا و رسول او آنها را دوست ميدارند.
اول غيرت شديد بر حفظ حرم و ناموست
دوم سخاوت
سوم حسن خلق
چهارم صدق لسان و راست گوئى
پنجم شجاعت
پس وقتيكه آنمرد اينها را شنيد اسلام را آورد و نيكو شد اسلام او و جهاد كرد با رسول خدا يك جهاد شديدى تا بدرجه رفيع شهادت رسيد.
مترجم گويد ملاحظه كن كه چگونه اين مرد بواسطه حسن خلق و ساير صفات حميده از كشته شدن نجات پيدا كرد و بشرف اسلام و سعادت شهادت نائل گرديد.
و خلاصه فوائد آن بسيار است از جمله طول عمر و توسعه رزق و سنگينى ميزان عمل
چنانچه در روايت است كه در روز قيامت هيچ چيز در نامه عمل مومن گذاشته نمى شود كه سنگين تر باشد از حسن خلق و صلوات بر محمد و آل محمد و آنكه اخلاق نيكو مورد الطاف خداوند تعالى و مخلوق است .
و نعم ما قال :آنكه باخلاق نكو خو گرفت
در دو جهان رتبه نيكو گرفت
خلق و خدايش همه دارند دوست
فعل نكو زاده خلق نكو است
حديث يازدهم
10 بحار الانوار ص 132
عن جناده بن ابى اميه قال دخلت على الحسن بن على ابن ابيطالب (ع ) فى مرضه الذى توفى فيه و بين يديه طست يقذف عليه الدم و يخرج كبده قطعه قطعه من السم الذى اسقاه معويه لعنه الله فقلت يا مولاى مالك لاتعالج نفسك . فقال (ع ) يا ابا عبدالله بماذا اعالج الموت فقلت انالله و انا اليه راجعون .
ثم التفت الى فقال و الله لقد عهد الينا رسول الله (ص ) ان هذا الامر يملكه اثنى عشر اماما احد عشر منهم من ولد على و فاطمه (ع ) مامنا الا مسموم او مقتول ثم رفعت الطست و بكى (ع )
قال فقلت له عظنى يابن رسول الله (ص ) قال نعم .
استعدلسفر و حصل زادك قبل حلول اجلك . و اعلم انك تطلب الدنيا و الموت يطلبك و لا تحمل هم يومك الذى لم ياءت على يومك الذى انت فيه . و اعلم انك لاتكسب من المال شيئا فوق قوتك الا كنت فيه خازنا لغيرك .
و اعلم ان فى حلالها حسابا و فى حرامها عقابا و فى الشبهات عتابا فانزل الدنيا بمنزله الميته خذ منها ما يكفيك فان كان ذلك حلالا قد زهدت فيها و ان كان حراما لم يكن فيه وزر فاخذت كما اخذت من الميته و ان كان العتاب فالعتاب يسير
و اعمل لدنياك كانك تعيش ابدا و اعمل لاخرتك كانك تموت غدا و اذا اردت عزا بلا عشيره و هيبه بلاسلطان فاخرج من ذل معصيه الله الى عز طاعه الله عزوجل - الخ .
ترجمه :
علامه مجلسى (ره ) در دهم بحار بسند معتبر از جناده ابن ابى اميه روايت كرده است كه در مرض حضرت امام حسن (ع ) كه به آن مرض ارتحال فرمود.
بخدمت او رفتم ديدم در پيش روى او طشتى گذاشته بودند و پاره پاره جگر مباركش در آن طشت مير پخت بواسطه زهرى كه معاويه باو خورانيده بود.
پس گفتم اى مولاى من چرا خود را معالجه نميكنى فرمود اى بنده خدا مرگ رابچه چيز علاج ميتوان كرد گفتم انالله و انا اليه راجعون .
پس بجانب من ملتفت شد و فرمود كه خبر داد ما را رسول خدا (ص ) كه بعد از او دوازده خليفه و امام خواهند بود يازده كس ايشان از فرزندان على و فاطمه (ع ) باشند و همه ايشان به تيغ يا بزهر شهيد شوند. پس طشت را نزد آن حضرت برداشتند حضرت گريست من گفتم يا بن رسول الله مرا موعظه كن
فرمود كه مهياى سفر آخرت باش و توشه آن سفر را پيش از رسيدن اجل تحصيل نما.
و بدانكه تو طلب دنيا ميكنى و مرگ ترا طلب ميكند و بار مكن اندوه روزى را كه هنوز نيامده است بر روزيكه در آن هستى . و بدانكه هر چه از مال تحصيل نمائى زياده از قوت خود در آن بهره اى نخواهى داشت و خزينه دار ديگرى خواهى بود.
و بدانكه در حلال دنيا حساب است و در حرام دنيا عقاب و مرتكب شبهات آن شدن موجب عتاب است .
پس دنيا را نزد خود بمنزله مردارى فرض كن و از آن مگير و مگر بقدر آنچه ترا كافى باشد كه اگر حلال باشد زهد در آن ورزيده باشى و اگر حرام باشد در آن و رز و گناهى نداشته باشى
زيرا كه آنچه گرفته باشى بر تو حلال باشد چنانچه ميته حلال ميشود در حال ضرورت و اگر عتابى باشد عتاب آن كمتر باشد.
و از براى دنياى خود چنان كار كن كه گويا هميشه خواهى بود و براى آخرت خود چنان كار كن كه گويا فردا خواهى مرد.
و اگر خواهى كه عزيز باشى بى قوم و قبيله و داراى هيبت باشى بى سلطنت و حكونت پس بيرون برو از ذلت معصيت خدا بسوى عزت طاعت و فرمانبردارى خداوند عزوجل . و از اين نوع مواعظ و سخنان اعجاز نشان فرمود تا آنكه نفس مقدسش قطع گشت و رنگ مباركش زرد شد.
حديث دوزادهم
روى ان الحسين بن على (ع ) جائه رجل و قال انا رجل عاصى و لا اصبر على المعصيه فعظنى بموعظه .
فقال (ع ) افعل خمسه اشيا و اذنب ماشئت
فالاول ذلك لاتاكل رزق الله و اذنب ماشئت
و الثانى اخرج من ولايه الله و اذنب ماشئت
و الثالث اطلب موضعا لايراك الله و اذنب ماشئت
و الرابع اذا جا ملك الموت ليقبض روحك فادفعه عن نفسك و اذنب ماشئت
و الخامس اذا ادخلك مالك فى النار فلا تدخل فى النارو اذنب ماشئت
ترجمه :
علامه مجلسى نقل فرموده كه مردى آمد حضور حضرت حسين بن على (ع ) و عرض كرد كه من مرد گنهكارى هستم و صبر بر معصيت ندارم پس مرا موعظه كن
پس حضرت فرمود كه پنج كار بجا بياور هرچه ميخواهى گناه بكن .
اول روزى خدا را نخور هر چه ميخواهى گناه بكن . دوم از مملكت خدا بيرون برو هر چه ميخواهى گناه بكن . سوم مكانى را طلب بكن كه خدا ترا نبيند هر چه ميخواهى گناه بكن
چهارم وقتيكه ملك الموت بيايد براى اينكه قبض نمايد روح ترا او را از خود دور كن هر چه ميخواهى گناه بكن
پنجم وقتيكه مالك جهنم ترا وارد آتش نمايد پس داخل مشو در آتش هر چه ميخواهى گناه بكن
مولف گويد كه همين حديث را در كتاب اثنى عشريه از حضرت امام حسن مجتبى (ع ) نقل كرده هر كه طالب است به آنجا رجوع نمايد.
حديث سيزدهم
17 بحار الانوار ص 151
قال الصادق (ع ) حدثنى ابى عن ابيه (ع ) ان رجلا من اهل الكوفه كتب الى ابى الحسين بن على (ع ) يا سيدى اخبر نى بخير الدنيا و الاخره فكتب (ع ) بسم الله الرحمن الرحيم
اما بعد فان من طلب رضى الله بسخط الناس كفاه الله و امور الناس
و من طلب رضا الناس بسخط الله و كلمه الله الى الناس و السلام .
ترجمه :
حضرت صادق (ع ) فرمود كه حديث كرد مرا پدرم از پدرش كه مردى از اهل كوفه نوشت بسوى پدرم حضرت حسين ابن على (ع ) كه اى سيد و آقاى من خبر ده مرا بخير دنيا و آخرت .
حضرت در جواب نوشت بسم الله الرحمن الرحيم .
اما بعد پس بدرستيكه هر كه طلب نمايد رضايت خدا را بغضب مردم خداوند كفايت فرمايد امور مردم را از او و هر كه طلب نمايد رضايت مردم را بغضب خداوند تعالى خدا واگذارد او را بسوى مردم والسلام .
حديث چهاردهم
17 بحار الانوار ص 151
الدره الباهره قال الحسين بن على (ع ) ان حوائج الناس اليكم من نعم الله عليكم فلا تملوا النعم
ترجمه :
امام سوم حضرت حسين بن على (ع ) فرمود بدرستيكه حاجتهاى مردم بسوى شما از نعمتهاى خدا است بر شما پس ملول و خسته نشويد از نعمتهاى خدا
و قال (ع ) فى مسيره الى كربلا فى حديث ان الناس عبيد الدنيا و الدين لعق السنتهم يحوطه نه مادرت معايشهم فاذا محصوا بالبلاء قل الديانون .
فرمود آنحضرت در وقت رفتن بكربلا دنيايند و دين لعقه ئيست بزبانشان بطرف دين ميروند آنقدريكه معيشت آنها خوش باشد. پس وقتيكه بمقام امتحان بر آمدند كم ميشوند دينداران .
حديث پانزدهم
انوار البهيه ص 53
روى انه جاء رجل الى على بن الحسين (ع ) يشكو اليه حاله .
فقال (ع ) مسكين بن آدم له فى كل يوم ثلاث مصائب لا يعتبر بواحده منهن و لو اعتبر لهانت عليه المصائب و امر الدنيا. فاما المصيبه الاولى فاليوم الذى ينقص من عمره و ان ناله نقصان فى ماله اغنم به والدرهم بخلف عنه و العمر لا يرده شى
و الثانيه انه يستوفى فان كان حلالا حوسب عليه و ان كان حراما عوقب
قال و الثالثه اعظم من ذلك قيل و ماهى قال (ع ) ما من يمسى الا وقد دنى من الاخره مرحله لا يدرى على الجنه ام على النار.
ترجمه :
روايت شده كه مردى آمد حضور حضرت على بن الحسين (ع ) امام چهارم كه شكايت نمايد از حال خود
پس فرمود آنحضرت كه بيچاره فرزند آدم براى او در هر روزى سه مصيبت است كه بهيچيك از آنها عبرت نميگيرد و اگر عبرت بگيرد سهل و آسان شود بر او مصيبتها و امر دنيا. اما مصيبت اول كم شدن هر روز است از عمر او همانا اگر در مال او نقصان پديد آيد مغموم شود با آنكه جاى در هم رفته درهمى مى آيد و عمر را چيزى بر نميگرداند. مصيبت دوم استيضاء روزى او است پس هرگاه حلال باشد حساب از او كشند و اگر حرام باشد او را عقاب كنند
مصيبت سوم از اين بزرگتر است پرسيدند چيست ؟ فرمود هيچ روزى را شب نميكند مگر اينكه به آخرت يك منزل نزديك ميشود لكن نميداند كه ببهشت وارد ميشود يا بدوزخ .
حديث شانزدهم
سفينه البحار ص 517
اعلام الدين قال على بن الحسين (ع ) لا يهلك مومن بين ثلاث خصال :
شهاده ان لااله الا الله وحده لا شريك له و شفاعه رسول الله (ص ) وسعه رحمه الله
ترجمه :
امام چهارم حضرت على بن الحسين (ع ) فرمود كه هلاك نميشود مومت در بين سه خصلت :
اول گواهى دادن بيگانگى خدا و كلمه توحيد.
دوم شفاعت حضرت رسول خدا (ص )
سوم رحمت واسعه خداوند تعالى .
حديث هفدهم
سفينه البحار ص 516
عن محمد بن مسلم عن الصادق (ع ) عن ابينه (ع ) قال قال ابى الحسين (ع ) يا بنى انظر خمسه فلا تصاحبهم و لا تحادثهم و لا ترافقهم فى طريق فقال يا ابه من هم عرفنيهم . قال اياك و مصاحبه الكذاب فانه بمنزله السراب يقرب لك البعيد و يبعد لك القريب . و اياك و مصاحبه الفاسق فانه با يعك باكله او اقل من ذلك
و اياك و مصاحبه البخيل فانه يخذلك فى ماله احوج ما تكون اليه .
و اياك و مصاحبه الاحمق فانه يريد ان ينفعك فيضرك و اياك و مصاحبه القاطع لرحمه فانى وجدته ملعونافى كتاب الله عزوجل فى ثلاثه مواضع
قال الله تعالى آيه 22 سوره محمد. و قال عزوجل آيه 25 سوره رعد
و قال تعالى آيه 27 سوره بقره
ترجمه :
حضرت صادق (ع ) از پدرش امام محمد باقر (ع ) نقل مى فرمايد كه فرمود پدرم حضرت على بن الحسين (ع ) فرمود اى پسر جان من با پنج طبقه از مردم مصاحبت مكن و سخن با ايشان مگوى و رفاقت مكن با ايشان در راه
پس امام باقر گفت اى پدر بزرگوارم آنها كيانند معرفى بفرمائيد
فرمود اول باكذاب مصاحبت مكن زيرا كه او بمنزله شراب است دور ميكند از تو نزديك را و نزديك ميكند بتو دور را
دوم با فاسق مصاحبت مكن زيرا كه او ترا بلقمه اى و كمتر از آن ميفروشد. سوم با بخيل مصاحبت مكن زيرا كه ترا محروم مينمايد از مالش در وقتيكه كمال احتياج را به آن دارى
چهارم با احمق مصاحبت مكن زيرا كه او ميخواهد نفع برساند از نادانى خود ضرر ميرساند
پنجم با قاطع رحم مصاحبت مكن زيرا كه من يافتم او را ملعون در سه موضع از كتاب خدايتعالى
براى اختصار شماره آيات و سور آن در متن حديث بيان شد مراجعه شود
مولف گويد كه احاديث بسيار در ثواب و فوائد صله رحم كه از جمله آن طول عمر است و هم در عقاب قاطع رحم و ضرر آن كه از جمله كوتاهى عمر است وارد شده كه اين كتاب گنجايش ذكر آنها را ندارد
لكن ما بنقل يك روايت كه مشتمل بر فوائد بسيارى است تبرك ميجوئيم
در بحار از اعلام الذين ديلمى از حضرت امير المومنين (ع ) روايت كرده كه فرمود جاء رجل الى النبى (ص ).
فقال علمنى يجنى الله و يجنى المخلوقون و يثرى الله مالى و يصح بدنى و يطيل عمرى و يحشرنى معك
قال (ص ) هده ست خصال تحتاج الى ست خصال اذا اردت ان يحبك الله فخفه واتقه
و اذا اردت ان يحبك المخلوقون فاحسن اليهم و ادفض ما فى ايديهم . و اذا اردت ان يثرى الله مالك فزكه . و اذا اردت ان يصح الله بدنك فاكثر من الصدقه و اذا اردت ان يطيل الله عمرك فصل ذوى ارحامك و اذا اردت ان يحشرك الله معى فاطل السجود بين يدى الله الواحد القهار.
ترجمه :
حضرت امير المومنين (ع ) فرمود كه مردى آمد حضور پيغمبر خدا (ص ) پس عرض كرد ياد بده بمن عملى راكه خدا و مخلوق مرا دوست بدارند و مالم زياد شود و بدنم سالم بماند و عمرم طولانى شود و با تو محشور شوم حضرت فرمود كه اين شش خصلت است محتاج بشش خصلت ميباشد
اگر ميخواهى كه خدا ترا دوست بدارد از خدا بترس و داراى تقوى باش
و اگر ميخواهى كه مخلوق ترا دوست دارند احسان كن به آنهاو واگذار آنچه در دست آنها است . و اگر ميخواهى مالت زياد شود زكوه بده و اگر ميخواهى كه خدا بدنت را سالم بدارد زياد صدقه بده
و اگر ميخواهى عمرت را خدا طولانى نمايد صله رحم كن .
و اگر ميخواهى كه خدا ترا با من محشور كند پس سجده طولانى بجا بياورد در مقابل خداوند و احد قهار
حقير گويد كه در صله رحم پنج فايده است : اول قبولى اعمال
دوم زيادى اموال
سوم دفع بلا
چهارم آسانى حساب
پنجم طول عمر كما فى الكافى قال ابوجعفر (ع ) صله الارحام تزكى الاعمال و تنى الاموال و تدفع البلوى و تيسر الحساب و تنسى فى الاجل .
حديث هيجدهم
خصال ص 53
عن الفضيل بن يسار عن ابى جعفر (ع ) قال عشر من لقى الله عزوجل بهن دخل الجنه
شهاده ان لااله الا الله وان محمدا رسول الله (ص ) و الا قرار بما جاء من عندالله عزوجل و اقام الصلوه و ايتاء الزكوه و صوم شهر رمضان و حج البيت و الولايه لاولياء الله و البرائه من اعدا الله و اجتناب كل مسكر.
ترجمه :
حضرت امام محمد باقر (ع ) فرموده چيز است كه هر كه ملاقات كند خداوند عزوجل را به آنها داخل بهشت شود اول شهادت دادن بيگانگى خدا
دوم شهادت دادن باينكه محمد (ص ) رسول خدا است . سوم اقرار به آنچه پيغمبر از جانب خدا آورده .
چهارم بپاداشتن نماز
پنجم دادن زكوه
ششم روزه گرفتن ماه رمضان
هفتم حج خانه خدا بجا آوردن
هشتم ولايت و دوستى با اوليا خدا
نهم برائت و بيزارى از دشمنان خدا
دهم اجتناب نمودن از هر مسكر و مست كننده
حديث نوزدهم
بحار الانوار ص 164
قال مولانا الباقر (ع ) ان الله عفو بات للقلوب و الا بدان ضنك فى المعشيه و وهن فى العباده و ماضرب عبد بعقوبه اعظم من قسوه القلب .
ترجمه :
حضرت امام محمد باقر (ع ) فرمود بدرستيكه براى خدا عقوباتى است در دلها و بدنها
اما عقوبت در بدن تنگى در معيشت و سستى در عبادت است . و اما عقوبت در دل قساوت قلب است و هيچ بنده زده نشده بعقوباتيكه بزرگتر باشد از قساوت قلب .
حديث بيستم
خصال ص 131
عن ابى حمزه الثمالى قال قال ابو جعفر (ع ) بنى الاسلام على خمس
اقام الصلوه و ايتاء الزكوه و حج البيت و صوم شهر رمضان و الولايه لنا اهل البيت . فجعل فى اربع منها رخصه و لم يجعل فى الولايه رخصه .
من لم يكن له مال لم تكن عليه الزكوه . و من لم يكن عنده مال فليس عليه حج
و من كان مريضا صلى قاعدا و افطر شهر رمضان . و الولايه صحيحا كان او مريضا اوذا مال اولامال له فهى لازمه .
ترجمه :
ابوحمزه ثمالى گويد كه حضرت امام محمد باقر (ع ) فرمود كه بنا شده اسلام بر پنج چيز
اول بپاداشتن نماز
دوم دادن زكوه
سوم حج خانه خدا
چهارم روزه ماه رمضان
پنجم ولايت ما اهل بيت (ع )
پس قرا داده شده در چهار چيز از آنها رخصت و لكن قرار داده نشده در ولايت رخصتى
كسيكه مال ندارد زكوه و حج بر او واجب نيست و كسيكه مريض باشد نشسته نماز ميخواند و روزه ماه رمضانرا افطار ميكند
و اما ولايت چه صحيح باشد يا مريض صاحب مال باشد يابى مالى پس آن لازم است واحدى استثنا نخورده . مولف گويد كه به اين مضمون روايات بسيارى شده و اينكه ولايت ائمه هدى (ع ) شرط قبولى تمام عبادات است و ولايت آخر واجب در دين اسلام و كمال دين به آن شده است و باعث تقرب بندگان بخداوند تعالى ولايت است و اينكه اطاعت ائمه اثنى عشر (ع ) اطاعت خدا و رسول است و محبت آنها ايمان و بغض با آنها كفر است .
اصول كمافى الكافى ص 91
عن محمد بن الفضل قال سئله عن افضل ما يتقرب به العباد الى الله عزوجل .
قال (ع ) افضل ما يتقرب به العباد الى الله عزوجل طاعه الله و طاعه رسوله و طاعه اولى الامر.
قال ابوجعفر (ع ) حبنا ايمان و بغضنا كفر
ترجمه :
محمد بن الفضل گويد كه سوال كردم از حضرت امام محمد باقر (ع ) از افضل چيزيكه بندگان بخداوند عزوجل تقرب پيدا ميكنند
فرمود افضل چيزيكه بندگان بوسيله آن بخداوند تعالى تقرب پيدا ميكنند و نزديك ميشوند طاعت خدا و طاعت رسول خدا و طاعت اولى الامر است .
بعد امام باقر (ع ) فرمود كه حب ما ايمان و بغض ما كفر است .
حديث بيست و يكم
اثنى عشريه ص 169
قال الصادق (ع ) اوحى الله تعالى آدم (ع ) يا آدم انى اجمع لك الحكمه فى اربع كلمات . واحده لى و واحده لك و واحده فيما بينى و بينك و واحده بينك و بين الناس
فاما التى فتعبدنى لاتشرك بى شيئا. و اما التى لك فاجازيك بعملك احوج ما تكون اليه و اما التى فيما بينى و بينك فعليك الدعا و على الاجابه
و اما التى بينك و بين الناس فترضى للناس ما ترضى لنفسك .
ترجمه :
حضرت صادق (ع ) فرمود كه خداوند تعالى وحى فرمود بسوى آدم اى آدم بدرستيكه من جمع مى كنم براى تو حكمت را در چهار كلمه :
يكى براى من است و يكى براى تو است و يكى ما بين من و تست و يكى ما بين تو و مردم است .
اما آن چيزى كه براى من است پس اين است كه عبادت كنى مرا و شرك نياورى
و اما آنچيزيكه براى تو است پس جزا ميدهم تو را بمقابل عملت وقتيكه كمال احتياج را به آن دارى
و اما آنكه ما بين من و تو است پس بر تست دعا كردن و بر من است اجابت نمودن
و اما آنكه ما بين تو و مردم است پس بخواه براى مردم آنچه براى خود ميخواهى .
الحمد كلمه لله و الصلوه و السلام على سيدنا و نبينا رسول الله و على آله الاطهار آل الله و اللعن الدائم على اعدائهم اعداء الله ، اشهد ان لااله الا الله وحده لا شريك له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله ارسله بالهدى و دين الحق ليظهره على الدين كله و لو كره المشركون .
و اشهد ان اميرالمومنين على بن ابيطالب (ع ) وصيه سيد الوصيين و ابوالائمه الطاهرين و ان زوجته فاطمه الزهراء سيده نساء العالمين و ان الحسن و الحسين و الائمه التسعه من ولده ائمه اهل الارض و السماء على اليقين و حجج الله على الخلايق اجمعين .
و اشهد ان اقوالهم حجه و امتثالهم فريضه و طاعتهم مفروضه و مودتهم لازمه مقضيه و الاقتداء بهم منجيه و مخالفتهم مرديه و هم شفعاء يوم الدين و افضل الاوصياء المرضيين .
اللهم صل على النبى و الوصى و البتول و السبطين و السجاد و الباقر و الصادق و الكاظم و الرضا و التقى و النقى و العسكرى و المهدى صلوات الله عليهم اجمعين .
اما بعد چنين گويد بنده كثيرالجرم و قليل البضاعت المحتاج الى رحمه ربه الغنى عباس بن على اكبر ايمانى القمى غفر الله ذنو بهما كه اين مجموعه ئيست در بيان چهل حديث از احاديث مرويه از حضرت خاتم الانبياء و المرسلين و حضرات ائمه طاهرين صلوات الله عليهم اجمعين كه از كتب معتبره اخبار از كافى و خصال و بحار الانوار و ساير كتب معتبره اخبار جمع آورى نموده در اين وجيزه برشته تحرير در آوردم تاذخيره يوم لا ينفع مال و لا بنون بوده باشد.
و چون اخبار اين كتاب از ميان احاديث زبده انتخاب گرديد لذا مسمى نمودم آنرا بزبده الاحاديث در چهل حديث و ما توفيقى الا بالله عليه توكلت و اليه انيب .
مقدمه در بيان امورى است :
امر اول :
سبب تاليف چهل حديث ، نَه زيادتر، بواسطه اخبار بسيارى است كه راجع به ثواب حفظ و ضبط چهل حديث از پيغمبر خدا و ائمه هدى (ع ) وارد شده است حتى بعضى از علما ادعاى تواتر فرموده .
و در خصال پنج روايت نقل نموده است و ما براى تشويق مومنين اكتفا مى كنيم بنقل دو روايت :
اول :
قال رسول الله (ص ): من حفظ من امتى اربعين حديثا مما يحتاجون اليه من امردينهم بعثه الله يوم القيمه فقيها عالما.
خصال ص 113
صدوق بسند خود از حضرت رسولخدا (ص ) نقل نموده كه فرمود رسول خدا هر كه حفظ نمايد از امت من چهل حديث را خداوند در روز قيامت او را فقيه و عالم محشور نمايد.
دوم :
عن حنان سدير قال سمعت ابا عبدالله (ع ) يقول من حفظ اربعين حديثا من احديثنا فى الحلال و الحرام بعثه الله يوم القيمه فقيها عالما و لم يعذبه .
خصال ص 114
حنان بن سدير گويد شنيدم از حضرت صادق (ع ) كه ميفرمود كه هر كه حفظ كند چهل حديث از احاديث ما را در احكام حلال و حرام خداوند در روز قيامت او را فقيه و عالم محشور نمايد و او را عذاب نكند.
و در آخر كتاب هم حديثى بهمين مضمون نقل مينمائيم .
امر دوم :
اگر چه علما اعلام كتابهائى در چهل حديث تدوين و تاليف فرموده اند مثل علامه بزرگوار مرحوم شيخناالبهائى و علامه مجلسى و باقى علماى اعلام رضوان الله تعالى عليهم وليكن برخورد نكردم بچهل حديثى كه از چهارده معصوم (ع ) تاليف شده باشد.
لذا اين بنده مذنب چهل حديث از كلمات چهارده معصوم (ع ) جمع آورى نموده كتابى تاليف كردم و از هريك از معصومين (ع ) سه حديث زبده و انتخاب گرديد الا از حضرت فاطمه زهرا (ع ) دو حديث و او حضرت بقيه الله فى الارضين امام زمان (ع ) يك حديث .
و براى تكميل شدن چهل حديث ، حديث چهلم كه مشتمل بر چهل جمله و بسيار حديث نفيس و شريفى است از حضرت رسول خدا نقل نمودم .
امر سوم :
در فوائد خواندن و شنيدن و مذاكره نمودن حديث است بدانكه چند چيز است كه براى روشنائى دل و برطرف نمودن قساوت و سياهى آن اثر فراوانى دارد.
اول قرآن خواندن :
دوم استغفار نمودن كه از رسول خدا (ص ) مروى است كه فرمود: ان للقلوب صداء كصداء النجاس فاجلوها بالاستغفار و تلاوه القرآن .
سوم سحر خيزى و بيدارى در آخر شب .
چهارم كثرت ذكر الله و ذكر موت و مرگ نمودن : پنجم خواندن حديث و شنيدن و مذاكره نمودن آن چنانچه از حضرت رسول خدا (ص ) مروى است كه فرمود: تذاكر او و تلاقوا و تحدثوافان الحديث جلاء للقلوب و ان القلوب لترين كما يرين السيف و جلائه الحديث .
اصول كافى ص 41.
يعنى علم را مورد مذاكره قرار دهيد و يكديگر را ملاقات كنيد و براى يكديگر حديث بخوانيد زيرا حديث خواندن وسيله روشن كردن و جلاء دلها است همانا دلها زنگ گيرد مانند شمشير كه زنگ گيرد و جلا و روشنايى آن بحديث است .
و فى الخصال عن الفضيل بن يسار قال قال لى ابو جعفر يافضيل ان حديثنا يحيى القلوب .
فضيل گويد حضرت باقر العلوم فرمود يا فضيل بدرستيكه حديث ما زنده ميكند دلها را.
وعن عبدالسلام بن صالح الهروى قال سمعت ابا الحسن الرضا (ع ) يقول رحم الله عبدا احيا امرنا فقلت له فكيف يحيى امركم .
قال (ع ) يتعلم علومنا و يعلمها الناس فان الناس لو علموا محاسن كلامنا لا تبعونا
معانى الاخبار ص 180
ترجمه :
عبدالسلام گويد شنيدم از حضرت رضا (ع ) كه ميفرمود خدا رحمت كند بنده اى را كه احيا و زنده نمايد امر ما را. عرض كردم به آنحضرت چگونه زنده كند امر شما را فرمود كه ياد گيرد علوم ما را و آنرا بمردم ياد بدهد زيرا اگر مردم بدانند خوبى و محاسن كلام ما را هر آينه متابعت كنند ما را.
و اخبار بدين مضمون بسيار است ولى چون بنا بر اختصار است بهمين مقدار اكتفا شد. فلذا لازم ديدم از ميان درياى اخبار و احاديث مرويه از حضرت رسول اكرم و ائمه هدى (ع ) چهل حديث زبده و انتخاب نمايم و بصورت كتابى تاليف نمايم تا حمل و نقل آن در حضر و سفر و همه حال آسان و هم باعث ضياء و روشنائى قلوب مومنين و خوانندگان بوده باشد. و براى اختصار سند حديث را ذكر نكردم و اكتفا نمودم بذكر كتاب و راوى آخر حديث هر كه طالب تفصيل سند حديث است مراجعه كند بكتابيكه حديث از آن گرفته شده . و از ميان اخبار غالبا احاديثيكه اخلاقى و يا مشتمل بر موعظه و حكمت آميز و قليل اللفظ و سهل التناول بود انتخاب گرديد و گاهى هم خبر يكه مشتمل بر اصول و فروع دين بود بيان شد.
و در ترجمه هم اختصار را رعايت كرديم و از توضيح و تفصيل زياد صرف نظر نموديم الا قليلا مختصر شرحى نوشتيم و گاهى استشهاد و تمسك به آيه اى از آيات قرآن مجيد و يا روايتى از روايت مرويه از ائمه هدى (ع ) نموديم .
و براى تكثير فايده خائمه اى هم بر اين كتاب شريف افزوديم تا در همه حال و براى همه كس نافع و از همراه بردن كتب زياد راحت باشند.
و چون از اول اشتغالم بتحصيل علوم دينيه كه در تاريخ 24 شهر ذى القده الحرام سنه 1364 ق و مصادف با سال ورود حضرت آيه الله العظمى مرحوم آقاى بروجردى بدار الايمان قم بود علاقه زيادى بمطالعه كتب احاديث زياد داشتم و در ايام تعطيلى احاديث زياد جمع آورى نمودم .
و الحمدالله و المنه توفيق الهى شامل حال گرديد تا توانستم از ميان آنها اين كتاب شريف را زبده و انتخاب نمايم تاذخيره يوم المعاد بوده باشد.
استدعا دارم از برادران ايمانى كه اين حقير را حيا و ميتا از طلب آمرزش و مغفرت فراموش نفرمايند.
ذلك فضل الله يوتيه من يشا و الله ذوالفضل العظيم . اللهم ارزقنا خير الدنيا و الاخره و اصرف عناشر الدنيا و الاخره واحشرنا مع سيدنا و نبينا محمد و عترته البريه و ارزقنا فى الدنيا زيارتهم و فى الاخره شفاعتهم بحقهم و برحمتك يا ارحم الراحمين .
و اكنون شروع مى كنيم در احايث چهل گانه بعون الله الملك الوهاب و هو المستعان .
حديث اول
خصال ص 152
ابا امامه يقول سمعت رسول الله (ص ) يقول ايها الناس انه لا نبى بعدى و لا امه بعدكم الا فاعبدوا ربكم و صلوا خمسكم و صوموا شهركم و حجوا بيت ربكم و ادوا زكوه اموالكم طيبه بها انفسكم و اطيعوا ولاه امركم تدخلوا جنه ربكم .
ترجمه :
ابوامامه ميگويد شنيدم از رسول خدا (ص ) كه ميفرمود ايها الناس بدرستيكه نيست پيغمبرى بعد از من و نه امتى بعد از شما آگاه باشيد پس عبادت كنيد پروردگار خود را و نماز پنجگانه را بخوانيد و روزه ماره رمضانرا بگيريد و حج خانه پروردگار خود را بجا آورد وزكوه اموال خود را با طيب نفس ادا كنيد از اولى الامر خود تا وارد بهشت شويد.
مؤ لف گويد كه در روايت و لاة امر و اولى الامر تفسير بدوازده امام (ع ) شده است چنانچه در تفسير صافى و نفخات الرحمن در ذيل آيه مباركه يا ايها الذين آمنوا اطيعوالله و اطيعوا الرسول و اولى الامر منكم مذكورست .
عن جابر بن عبدالله الانصارى قال لما نزلت الايه قلت يا رسول الله عرفنا الله و رسوله فمن اولى الامر الذين قرن الله طاعتهم بطاعتك .
فقال (ص ) هم خلفائى يا جابر و ائمه المسلمين من بعدى اولهم على بن ابيطالب ثم الحسن ثم الحسين ثم على بن الحسين ثم محمد بن على المعروف فى التوريه بالباقر و ستدر كه يا جابر فاذا لقيته فاقرا منى السلام .
ثم الصادق جعفر بن محمد ثم موسى بن جعفر ثم على بن موسى ثم محمد بن على ثم على بن محمد ثم الحسن ابن على ثم سميى محمد و كنى حجه الله فى ارضه و بقيته على عباده ابن الحسن بن على ذاك الذى يفتح الله على يديه مشارق الارض و مغاربها و ذاك الذى يعيب عن شيعته و اوليائه غيبه لا يثبت على القول بامامته الا من امتحن الله قلبه لايمان - الخ .
حديث دوم
خصال ص 152
عن انس بن مالك قال قال رسول الله تقبلوا لى لسبت اتقبل لكم بالجنه اذا حدثتم فلا تكذبوا و اذا وعدتم فلا تخلفوا و اذا اتمنتم فلا تخونوا و غضوا ابصاركم و احفضوا فروجكم و كفوا ايديكم و السنتكم .
ترجمه :
انس بن مالك ميگويد كه فرمود رسول خدا (ص ) قبول نمائيد از من شش چيز را تا قبول نمايم و ضمانت كنم براى شما بهشت را.
اول چون حديث گوئيد دروغ نگوئيد. دوم هر وقت وعده داديد خلف وعده نكنيد. سوم هر وقت امين واقع شديد خيانت نكنيد چهارم چشمهاى خود را از حرام بپوشانيد. پنجم فرجهاى خود را از حرام نگاهداريد. ششم دستها و زبانهاى خود را از حرام بازداريد. مولف گويد كه در اين حديث شريف سه نهى و سه امر شده است . و يكى از اوامر مذكوره در اين حديث غض بصر و پوشانيدن چشم است از حرام كه در روايت است النظر الى الاجنبيه سهم من سهام ابليس يعنى نظر كردن باجنبيه تيرى است از تيرهاى شيطان .
و اهميت حجاب و حرمت نگاه كردن مردان بزنان و بالعكس از آيات و روايات بسيار استفاده ميشود طالبين به آيه 30 و 31 سوره نور و روايات وارده در ذيل اين دو آيه بتفاسير عربى و فارسى و كتاب وسائل باب نكاح مراجعه نمايند. و هم باتفاق علما شيعه حرام است نظر كردن بر بدن نامحرم از طرفين الا موارد استثناء و اگر خلافى هست در وجه و كفين است و ما عين عبارت يكى از علما بزرگ شيعه حضرت آيه الله العظمى مرحوم آقاى سيد ابوالحسن اصفهانى (ره ) را در اينجا نقل مى نمائيم .
وسيله النجاه ص 232.
مسئله 18 - لا اشكال فى عدم جواز نظر الرجل الى ماعد الوجه و الكفين من المرثه الاجنبيه من شعرها و سائر جسدها سواء كان فيه تلذذ و ريبه ام لا و كذا الوجه و الكفان اذا كان بتلذذ و ريبه . و اما بدونها ففيه قولان بل اقوال الجواز مطلقا و عدمه مطلقا و التفصيل بين نظره واحده فالاول و تكرار النظر فالثانى و احوط الاقوال بل اقواها و اوسطها.
خلاصه ترجمه :
اشكالى نيست در جايز نبودن نظر كردن مرد بغير از وجه و كفين از زن اجنبيه از مو و باقى بدن او چه در آن نظر تلذذ و ريبه باشد يا نه . و هم چنين جايز نيست نظر بوجه و كفين هرگاه باتلذذ و ريبه باشد.
و امام بدون تلذذ و ريبه پس در جواز نظر و عدم جواز دو قول بلكه سه قول است . اول جواز نظر مطلقا. دوم عدم جواز مطلقا. سوم تفصيل بين يك نظر. پس قول اول است و بين تكرار نظر پس قول دوم است و احوط الاقوال بلكه اقوى آنها قول وسط است كه آن عدم جواز نظر است مطلقا.
حديث سوم
اثنى عشريه ص 245.
قال النبى (ص ) يا على تمنى جبرئيل ان يكون من بنى آدم بسبع خصال و هى الصلوه فى الجماعه و مجالسه العلما و الصلح بين الاثنين و اكرام اليتيم و عياده المريض و تشييع الجنازه و سقى الما فى الحج فاحرص ذلك .
ترجمه :
پيغمبر خدا (ص ) فرمود يا على (ع ) آرزو كرده جبرئيل كه از بنى آدم باشد بواسطه هفت خصلت :
1 - نماز بجماعت خواندن
2 - مجالست با علماء نمودن
3 - صلح ميان دو نفر دادن
4 - اكرام يتيم كردن
5 - عيادت مريض نمودن .
6 - تشييع جنازه كردن
7 - سيراب نمودن تشنگان در حج است پس بر اين امور هفتگانه حريص باش . مولف گويد راجع بثواب و اهميت اين هفت چيز اخبار بسيارى از اهل عصمت وارد شده است كه اين مختصر گنجايش ذكر آنها را ندارد.
ولى درباره ثواب سيراب كردن تشنگان بنقل دو روايت تبرك ميجوئيم . اول در منازل الاخره ص 56.
از حضرت رسول (ص ) مروى است كه در رويا ديدم عمويم حمزه بن عبدالمطلب و برادم جعفر بن ابيطالب را كه در پيش آنها طبقى است از سدر پس يكساعتى از آن ميل كردند پس از آن سدر مبدل شد بانگور پس يكساعتى از آن خوردند پس از آن انگور رطب شد پس يك ساعتى از آن ميل كردند.
من نزديك ايشان رفتم و گفتم پدرم فداى شما باد چه عملى يافتيد كه از همه اعمال افضل باشد.
گفتند پدران و مادران ما فداى تو باد يافتيم ما افضل اعمال را صلوات بر تو و سقايت آب و محبت على بن ابيطالب (ع ).
دوم در وسيله النجاه ص 192.
و فى الامالى باسناده عن الصادق (ع ) عن آبائه عن رسول الله (ص ) قال من اطعم مومنا من جوع اطمعه الله من ثماد الجنه .
و من كساه من عرى كساء الله من استبرق و حرير و من سقاه شربه من عطش سقاه الله من الرحيق المختوم و من اعانه او كشف كربته اظلله الله فى ضل عرشه يوم لا ضل الاظله .
حديث چهارم
خصال ص 26
عن ابى عبدالله (ع ) قال امير المومنين (ع ) فى وصيته لا بنه محمد بن الحنيفه واعلم ان مروه المسلم مروتان مروه فى حضر و مروه فى سفر فاما مروه الحضر فقرائه القرآن و مجالسه العلماء و النظر فى الفقه و المحافظه على الصلوه فى الجماعات و اما مروه السفر فبذل الزاد و قله الخلاف على من صحبك و كثره ذكر الله عزوجل فى كل مصعد و مهبط و نزول و قيام و قعود.
ترجمه :
مروى است از حضرت صادق (ع ) كه فرمود حضرت امير المومنين (ع ) در وصيت خود بفرزندش محمد بن الحنفيه . بدانكه همانا جوانمردى مرد مسلمان دو جوانمردى است يكى جوانمردى در حضر و ديگرى جوانمردى در سفر. اما جوانمردى در حضر پس آن عبارت است از خواندن قرآن و نشستن باعلما و نظر و تدبر در فقه نمودن و محافظت بر نماز در جماعتها كردن . و اما جوانمردى در سفر پس آن عبارت است از بذل زاد و توشه و قلت خلاف بارفقا و همراهان .
و زياد ذكر خداوند عزوجل نمودن در هر بالا رفتن و پائين آمدن و فرود آمدن و ايستادن و نشستن . حقير گويد نظير همين روايت روايت ديگرى است كه امام هشتم (ع ) از آباء گرام خود از وجود مقدس حضرت امير المومنين از پيغمبر خدا روايت فرموده است و ما براى تكثير فايده تمام آنرا نقل مينمائيم .
خصال ص 153
قال حدثنى ابوالحسن على بن موسى الرضا عن ابيه عن آبائه عن على بن ابيطالب (ع ) قال قال رسول الله (ص ) ست من المروه ثلاث منها فى الحضر و ثلاث منها فى السفر.
فاما التى فى الحضر فتلاوه كتاب الله عزوجل و عماره مساجد الله و اتخاذ الاخوان فى الله عزوجل . و اما التى فى السفر فبذل الزادو حسن الخلق و المزاح فى غير المعاصى .
ترجمه :
امام هشتم حضرت على بن موسى الرضا (ع ) از آباء گرام خود از امير المومنين (ع ) نقل ميفرمايد كه رسول خدا (ص ) فرمود شش چيز از جوانمردى است سه تاى از آن در حضر و سه تاى ديگر آن در سفر.
اما آن سه كه در حضر است پس آن تلاوت كتاب خداوند عزوجل و تعمير مسجدهاى خداوند و گرفتن برادران در راه خداوند تعالى است . و اما آن سه كه در سفر است پس آن بذل زاد و اخلاق نيكو و مزاح در غير معاصى نمودن است .
حديث پنجم
خصال ص 160
باسناد يرفعه الى امير المومنين (ع ) انه قال كمال الرجل بست خصال باصغريه و اكبريه و هيبتيه .
فاما اصغراه فقلبه و لسانه ان قاتل قاتل بجنان و ان تكلم تكلم ببيان و اما اكبراه فعقله و همته و اما هيبتاه فماله و جماله .
ترجمه :
صدوق (ره ) مرفوعا از حضرت امير المومنين (ع ) روايت ميكند كه آنحضرت فرمود كمال مرد بشش خصلت است بدو كوچك و دو بزرگ و دو هيبت .
و اما دو كوچك او پس دل و زبان است اگر جهاد كند جهاد نمايد بوسيله دل و اگر تكلم كند تكلم نمايد و بوسيله بيان . و اما دو بزرگ او پس عقل او و همت اوست . و اما دو هيبت او پس مال او وجمال اوست
حديث ششم
خصال ص 110
عن الاصبغ بن نباته قال قال امير المومنين (ع ) قال الله تبارك و تعالى لموسى (ع ) يا موسى احفظ وصيتى لك باربعه اشياء.
اوليهن مادمت لاترى ذنولك تغفر فلا تشتغل بعيوب غيرك . و الثانيه مادمت لاترى كنوزى قد نفدت فلا تغتم بسبب رزقك . و الثالثه مادمت لاترى زوال ملكى فلا ترج احدا غيرى و الرابعه مادمت لاترى الشيطان ميتا فلاتامن مكره
ترجمه :
اصبغ بن نباته ميگويد حضرت امير المومنين (ع ) فرمود كه خداوند تبارك و تعالى بموسى فرمود اى موسى حفظ كن وصيت مرا در چهار چيز. اول تا وقتيكه نمى بينى گناهان خود را آمرزيده پس بعيوب غير خودت مشغول مشو
دوم تا وقتيكه نمى بينى گنجهاى مرا تمام شده پس بواسطه روزى خودت غمناك مشو
سوم تا وقتيكه نمى بينى زوال ملك مرا پس باحدى غير از من اميدوار مباش
چهارم تاوقتيكه نمى بينى شيطانرا مرده پس از مكر او ايمن مباش .
حديث هفتم
اصول كافى ص 667
عن زراره عن ابى عبدالله (ع ) قال جائت فاطمه تشكو الى رسول الله (ص ) بعض امر هافا عطاها رسول الله (ص ) كربه فقال تعلمى ما فيها فاذا فيها من كان يومن بالله و اليوم الاخر فلا يوذى جاره و من كان يومن بالله و اليوم الاخر فليكرم ضيفه و من كان يومن بالله و اليوم الاخر فليقل خيرا اوليسك .
ترجمه :
حضرت صادق (ع ) فرمود كه حضرت فاطمه (ع ) بشكايت آورد بسوى رسول خدا (ص ) بعضى امور خود را پس رسول خدا (ص ) عطا فرمود باو چوبى پهن مانند شانه يا لوحى پس فرمود ياد بگير آنچه در او است پس ناگاه يافت در او نوشته بود سه جمله :
هركه ايمان بخدا و روز قيامت دارد پس بايد اذيت نكند همسايه خود را
و هر كه ايمان بخدا و روز قيامت دارد پس بايد اكرام نمايد مهمان خود را.
و هر كه ايمان بخدا و روز قيامت دارد پس بايد بگويد خير را يا ساكت باشد
حديث هشتم
منتهى الامال ص 98
محدث فيض در خلاصه الاذكار نقل كرده از حضرت زهرا (ع ) روايت است كه حضرت رسول (ص ) بر من وارد شد در وقتيكه رختخواب خود را پهن كرده بودم و ميخواستم بخوابم فرمود اى فاطمه مخواب مگر بعد از آنكه چهار عمل بجا آورى : ختم قرآن كنى و پيغمبران راشفيعان خود گرانى و مومنين را از خود خوشنود گردانى و حج و عمره بكنى .
اين را فرمود و داخل نماز شد من توقف كردم تا نماز خود را تمام كرد. گفتم يا رسول الله (ص ) امر فرمودى بچهار چيز يكه من قدرت ندارم در اين وقت آنها را بجا آورم .
آنحضرت تبسم كرد و فرمود:
هرگاه بخوانى قل هو الله احد را سه مرتبه پس گويا ختم قرآن كردى
و هرگاه صلوات بفرستى بر من و بر پيغمبران پيش از من ما شفيعان تو خواهيم بود در روز قيامت
و هرگاه استغفار كنى از براى مومنين پس تمامى ايشان از تو خوشنود شوند. و هرگاه بگوئى سبحان الله والحمدلله و لااله الا الله و الله اكبر پس گويا حج و عمره كرده اى
مولف گويد بركات و يادگاريهاى حضرت فاطمه (ع ) بسيار است از جمله همين دو حديثيكه مذكور گرديد حديث هفت و هشت . و از جمله دعاى نور و استغاثه و ساير نمازهاى آن حضرت است . و از جمله تسبيح آن حضرت است كه احاديث در فضيلت آن بسيار است و كافى است آنكه هر كه مداومت كند به آن شقى بدعاقبت نمى شود. و خواندن آن بعد از هر نماز بهتر است نزد حضرت صادق (ع ) از هزار ركعت نماز گزاردن در هر روزى و آن ذكر كثير است كه خداوند در قرآن ياد فرمود.
و خواندن آن بعد از هر نماز و وقت خوابيدن و وقت خروج بمسافرت مستحب است و كيفيت آن على الاشهر 34 مرتبه الله اكبر و 33 مرتبه الحمدلله و 33 مرتبه سبحان الله كه مجموعا صد ميشود.
حديث نهم
17 بحار الانوار ص 207
قال مولانا الحسن (ع ) ان الله عزوجل ادب نبيه احسن الادب فقال خذا العفو و امر بالعرف و اعرض عن الجاهلين سوره اعراف آيه 199
فلما وعى الذى امره قال تعالى و ما آتيكم الرسول فخذوه و مانهيكم عنه فانتهوا سوره حشر آيه 7
فقال (ص ) لجبرئيل و ما العفو قال ان تصل من قطعك و تعطى من حرمك و تعفو عمن ظلمك فلما فعل ذلك اوحى الله و انك لعلى خلق عظيم سوره قلم آيه 4
ترجمه :
حضرت امام حسن مجتبى (ع ) فرمود بدرستيكه خداوند عزوجل تاديب فرمود پيغمبر خود را به نيكوترين ادب
پس فرمود عفو را بگير و امر بمعروف كن و از جاهلين اعراض كن
پس چون حفظ فرمود پيغمبر آنچه را كه خدا امر فرموده بود خداوند تعالى فرمود و آنچه بياورد پيغمبر شما را پس بگيريد آنرا و آنچه نهى فرمايد شما را از آن پس باز ايستيد و بجا نياوريد.
پس فرمود حضرت رسول (ص ) بجبرئيل كه عفو كدام است گفت اينكه صله و احسان باكسيكه قطع رحم كرده تو را و عطا كنى بكسيكه محروم كرده تو را و عفو كنى از كسيكه ظلم كرده تو را.
پس چون بجا آورد پيغمبر اين امور را خداوند وحى فرمود بسوى او و بدرستيكه تو هر آينه برخلق بزرگى هستى
حديث دهم
خصال ص 15
قال حدثنا الحسن عن الحسن عن الحسن (ع ) ان احسن الحسن الخلق الحسن .
ترجمه :
حضرت امام حسن مجتبى (ع ) فرمود بدرستيكه نيكوترين نيكوئى خلق نيكو است .
حقير گويد روايات بسيار راجع با خلاق نيكو و فوائد آن وارد شده كه ما ببعض آنها تبرك ميجوئيم .
اول : عن امير المومنين (ع ) قال حسن الخلق فى ثلاث اجتناب المحارم و طلب الحلال و التواسع على العيال .
سفينه البحار ص 411
ترجمه :
حضرت امير المومنين فرمود كه حسن خلق در سه چيز است .
اول اجتناب نمودن از محرمات
دوم طلب حلال كردن
سوم توسعه دادن بر عيال
دوم : و قد تكر رت الاحاديث فى مدح حسن الخلق كقوله (ع ) اكثر ما يدخل الناس الجنه تقوى الله و حسن الخلق و قوله (ع ) ان العبد ليدرك بحسن خلقه درجه الصائم القائم و قوله (ص ) بعثت لاتمم مكارم الاخلاق .
سفينه البحار ص 410
سوم : عن ابى جعفر (ع ) قال اتى النبى (ص ) باسارى فامر بقتلهم و خلى رجلا من بينهم فقال الرجل يا نبى الله كيف اطلقت عنى من بينهم فقال اخبرنى جبرئيل عن الله جل جلاله ان فيك خمس خصال يحبها الله و رسوله الغيره الشديده على حرمك و السخاء و حسن الخلق و صدق اللسان و الشجاعه فلما منها الرجل اسلم و حسن اسلام و قاتل مع رسول الله قتالا شديدا حتى استشهد.
ترجمه :
حضرت امام محمد باقر (ع ) فرمود اسيرانى حضور پيغمبر خدا (ص ) آوردند پس آنحضرت امر فرمود بكشتن آنها و يك مرد از ميان آنها رها فرمود
پس آنمرد عرض كرد يا رسول الله چگونه و براى چه مرا از ميان آنها رها كردى
پس آنحضرت فرمود جبرئيل خبر داد مرا از جانب خداوند تعالى كه بدرستيكه در تو پنج خصلت است كه خدا و رسول او آنها را دوست ميدارند.
اول غيرت شديد بر حفظ حرم و ناموست
دوم سخاوت
سوم حسن خلق
چهارم صدق لسان و راست گوئى
پنجم شجاعت
پس وقتيكه آنمرد اينها را شنيد اسلام را آورد و نيكو شد اسلام او و جهاد كرد با رسول خدا يك جهاد شديدى تا بدرجه رفيع شهادت رسيد.
مترجم گويد ملاحظه كن كه چگونه اين مرد بواسطه حسن خلق و ساير صفات حميده از كشته شدن نجات پيدا كرد و بشرف اسلام و سعادت شهادت نائل گرديد.
و خلاصه فوائد آن بسيار است از جمله طول عمر و توسعه رزق و سنگينى ميزان عمل
چنانچه در روايت است كه در روز قيامت هيچ چيز در نامه عمل مومن گذاشته نمى شود كه سنگين تر باشد از حسن خلق و صلوات بر محمد و آل محمد و آنكه اخلاق نيكو مورد الطاف خداوند تعالى و مخلوق است .
و نعم ما قال :آنكه باخلاق نكو خو گرفت
در دو جهان رتبه نيكو گرفت
خلق و خدايش همه دارند دوست
فعل نكو زاده خلق نكو است
حديث يازدهم
10 بحار الانوار ص 132
عن جناده بن ابى اميه قال دخلت على الحسن بن على ابن ابيطالب (ع ) فى مرضه الذى توفى فيه و بين يديه طست يقذف عليه الدم و يخرج كبده قطعه قطعه من السم الذى اسقاه معويه لعنه الله فقلت يا مولاى مالك لاتعالج نفسك . فقال (ع ) يا ابا عبدالله بماذا اعالج الموت فقلت انالله و انا اليه راجعون .
ثم التفت الى فقال و الله لقد عهد الينا رسول الله (ص ) ان هذا الامر يملكه اثنى عشر اماما احد عشر منهم من ولد على و فاطمه (ع ) مامنا الا مسموم او مقتول ثم رفعت الطست و بكى (ع )
قال فقلت له عظنى يابن رسول الله (ص ) قال نعم .
استعدلسفر و حصل زادك قبل حلول اجلك . و اعلم انك تطلب الدنيا و الموت يطلبك و لا تحمل هم يومك الذى لم ياءت على يومك الذى انت فيه . و اعلم انك لاتكسب من المال شيئا فوق قوتك الا كنت فيه خازنا لغيرك .
و اعلم ان فى حلالها حسابا و فى حرامها عقابا و فى الشبهات عتابا فانزل الدنيا بمنزله الميته خذ منها ما يكفيك فان كان ذلك حلالا قد زهدت فيها و ان كان حراما لم يكن فيه وزر فاخذت كما اخذت من الميته و ان كان العتاب فالعتاب يسير
و اعمل لدنياك كانك تعيش ابدا و اعمل لاخرتك كانك تموت غدا و اذا اردت عزا بلا عشيره و هيبه بلاسلطان فاخرج من ذل معصيه الله الى عز طاعه الله عزوجل - الخ .
ترجمه :
علامه مجلسى (ره ) در دهم بحار بسند معتبر از جناده ابن ابى اميه روايت كرده است كه در مرض حضرت امام حسن (ع ) كه به آن مرض ارتحال فرمود.
بخدمت او رفتم ديدم در پيش روى او طشتى گذاشته بودند و پاره پاره جگر مباركش در آن طشت مير پخت بواسطه زهرى كه معاويه باو خورانيده بود.
پس گفتم اى مولاى من چرا خود را معالجه نميكنى فرمود اى بنده خدا مرگ رابچه چيز علاج ميتوان كرد گفتم انالله و انا اليه راجعون .
پس بجانب من ملتفت شد و فرمود كه خبر داد ما را رسول خدا (ص ) كه بعد از او دوازده خليفه و امام خواهند بود يازده كس ايشان از فرزندان على و فاطمه (ع ) باشند و همه ايشان به تيغ يا بزهر شهيد شوند. پس طشت را نزد آن حضرت برداشتند حضرت گريست من گفتم يا بن رسول الله مرا موعظه كن
فرمود كه مهياى سفر آخرت باش و توشه آن سفر را پيش از رسيدن اجل تحصيل نما.
و بدانكه تو طلب دنيا ميكنى و مرگ ترا طلب ميكند و بار مكن اندوه روزى را كه هنوز نيامده است بر روزيكه در آن هستى . و بدانكه هر چه از مال تحصيل نمائى زياده از قوت خود در آن بهره اى نخواهى داشت و خزينه دار ديگرى خواهى بود.
و بدانكه در حلال دنيا حساب است و در حرام دنيا عقاب و مرتكب شبهات آن شدن موجب عتاب است .
پس دنيا را نزد خود بمنزله مردارى فرض كن و از آن مگير و مگر بقدر آنچه ترا كافى باشد كه اگر حلال باشد زهد در آن ورزيده باشى و اگر حرام باشد در آن و رز و گناهى نداشته باشى
زيرا كه آنچه گرفته باشى بر تو حلال باشد چنانچه ميته حلال ميشود در حال ضرورت و اگر عتابى باشد عتاب آن كمتر باشد.
و از براى دنياى خود چنان كار كن كه گويا هميشه خواهى بود و براى آخرت خود چنان كار كن كه گويا فردا خواهى مرد.
و اگر خواهى كه عزيز باشى بى قوم و قبيله و داراى هيبت باشى بى سلطنت و حكونت پس بيرون برو از ذلت معصيت خدا بسوى عزت طاعت و فرمانبردارى خداوند عزوجل . و از اين نوع مواعظ و سخنان اعجاز نشان فرمود تا آنكه نفس مقدسش قطع گشت و رنگ مباركش زرد شد.
حديث دوزادهم
روى ان الحسين بن على (ع ) جائه رجل و قال انا رجل عاصى و لا اصبر على المعصيه فعظنى بموعظه .
فقال (ع ) افعل خمسه اشيا و اذنب ماشئت
فالاول ذلك لاتاكل رزق الله و اذنب ماشئت
و الثانى اخرج من ولايه الله و اذنب ماشئت
و الثالث اطلب موضعا لايراك الله و اذنب ماشئت
و الرابع اذا جا ملك الموت ليقبض روحك فادفعه عن نفسك و اذنب ماشئت
و الخامس اذا ادخلك مالك فى النار فلا تدخل فى النارو اذنب ماشئت
ترجمه :
علامه مجلسى نقل فرموده كه مردى آمد حضور حضرت حسين بن على (ع ) و عرض كرد كه من مرد گنهكارى هستم و صبر بر معصيت ندارم پس مرا موعظه كن
پس حضرت فرمود كه پنج كار بجا بياور هرچه ميخواهى گناه بكن .
اول روزى خدا را نخور هر چه ميخواهى گناه بكن . دوم از مملكت خدا بيرون برو هر چه ميخواهى گناه بكن . سوم مكانى را طلب بكن كه خدا ترا نبيند هر چه ميخواهى گناه بكن
چهارم وقتيكه ملك الموت بيايد براى اينكه قبض نمايد روح ترا او را از خود دور كن هر چه ميخواهى گناه بكن
پنجم وقتيكه مالك جهنم ترا وارد آتش نمايد پس داخل مشو در آتش هر چه ميخواهى گناه بكن
مولف گويد كه همين حديث را در كتاب اثنى عشريه از حضرت امام حسن مجتبى (ع ) نقل كرده هر كه طالب است به آنجا رجوع نمايد.
حديث سيزدهم
17 بحار الانوار ص 151
قال الصادق (ع ) حدثنى ابى عن ابيه (ع ) ان رجلا من اهل الكوفه كتب الى ابى الحسين بن على (ع ) يا سيدى اخبر نى بخير الدنيا و الاخره فكتب (ع ) بسم الله الرحمن الرحيم
اما بعد فان من طلب رضى الله بسخط الناس كفاه الله و امور الناس
و من طلب رضا الناس بسخط الله و كلمه الله الى الناس و السلام .
ترجمه :
حضرت صادق (ع ) فرمود كه حديث كرد مرا پدرم از پدرش كه مردى از اهل كوفه نوشت بسوى پدرم حضرت حسين ابن على (ع ) كه اى سيد و آقاى من خبر ده مرا بخير دنيا و آخرت .
حضرت در جواب نوشت بسم الله الرحمن الرحيم .
اما بعد پس بدرستيكه هر كه طلب نمايد رضايت خدا را بغضب مردم خداوند كفايت فرمايد امور مردم را از او و هر كه طلب نمايد رضايت مردم را بغضب خداوند تعالى خدا واگذارد او را بسوى مردم والسلام .
حديث چهاردهم
17 بحار الانوار ص 151
الدره الباهره قال الحسين بن على (ع ) ان حوائج الناس اليكم من نعم الله عليكم فلا تملوا النعم
ترجمه :
امام سوم حضرت حسين بن على (ع ) فرمود بدرستيكه حاجتهاى مردم بسوى شما از نعمتهاى خدا است بر شما پس ملول و خسته نشويد از نعمتهاى خدا
و قال (ع ) فى مسيره الى كربلا فى حديث ان الناس عبيد الدنيا و الدين لعق السنتهم يحوطه نه مادرت معايشهم فاذا محصوا بالبلاء قل الديانون .
فرمود آنحضرت در وقت رفتن بكربلا دنيايند و دين لعقه ئيست بزبانشان بطرف دين ميروند آنقدريكه معيشت آنها خوش باشد. پس وقتيكه بمقام امتحان بر آمدند كم ميشوند دينداران .
حديث پانزدهم
انوار البهيه ص 53
روى انه جاء رجل الى على بن الحسين (ع ) يشكو اليه حاله .
فقال (ع ) مسكين بن آدم له فى كل يوم ثلاث مصائب لا يعتبر بواحده منهن و لو اعتبر لهانت عليه المصائب و امر الدنيا. فاما المصيبه الاولى فاليوم الذى ينقص من عمره و ان ناله نقصان فى ماله اغنم به والدرهم بخلف عنه و العمر لا يرده شى
و الثانيه انه يستوفى فان كان حلالا حوسب عليه و ان كان حراما عوقب
قال و الثالثه اعظم من ذلك قيل و ماهى قال (ع ) ما من يمسى الا وقد دنى من الاخره مرحله لا يدرى على الجنه ام على النار.
ترجمه :
روايت شده كه مردى آمد حضور حضرت على بن الحسين (ع ) امام چهارم كه شكايت نمايد از حال خود
پس فرمود آنحضرت كه بيچاره فرزند آدم براى او در هر روزى سه مصيبت است كه بهيچيك از آنها عبرت نميگيرد و اگر عبرت بگيرد سهل و آسان شود بر او مصيبتها و امر دنيا. اما مصيبت اول كم شدن هر روز است از عمر او همانا اگر در مال او نقصان پديد آيد مغموم شود با آنكه جاى در هم رفته درهمى مى آيد و عمر را چيزى بر نميگرداند. مصيبت دوم استيضاء روزى او است پس هرگاه حلال باشد حساب از او كشند و اگر حرام باشد او را عقاب كنند
مصيبت سوم از اين بزرگتر است پرسيدند چيست ؟ فرمود هيچ روزى را شب نميكند مگر اينكه به آخرت يك منزل نزديك ميشود لكن نميداند كه ببهشت وارد ميشود يا بدوزخ .
حديث شانزدهم
سفينه البحار ص 517
اعلام الدين قال على بن الحسين (ع ) لا يهلك مومن بين ثلاث خصال :
شهاده ان لااله الا الله وحده لا شريك له و شفاعه رسول الله (ص ) وسعه رحمه الله
ترجمه :
امام چهارم حضرت على بن الحسين (ع ) فرمود كه هلاك نميشود مومت در بين سه خصلت :
اول گواهى دادن بيگانگى خدا و كلمه توحيد.
دوم شفاعت حضرت رسول خدا (ص )
سوم رحمت واسعه خداوند تعالى .
حديث هفدهم
سفينه البحار ص 516
عن محمد بن مسلم عن الصادق (ع ) عن ابينه (ع ) قال قال ابى الحسين (ع ) يا بنى انظر خمسه فلا تصاحبهم و لا تحادثهم و لا ترافقهم فى طريق فقال يا ابه من هم عرفنيهم . قال اياك و مصاحبه الكذاب فانه بمنزله السراب يقرب لك البعيد و يبعد لك القريب . و اياك و مصاحبه الفاسق فانه با يعك باكله او اقل من ذلك
و اياك و مصاحبه البخيل فانه يخذلك فى ماله احوج ما تكون اليه .
و اياك و مصاحبه الاحمق فانه يريد ان ينفعك فيضرك و اياك و مصاحبه القاطع لرحمه فانى وجدته ملعونافى كتاب الله عزوجل فى ثلاثه مواضع
قال الله تعالى آيه 22 سوره محمد. و قال عزوجل آيه 25 سوره رعد
و قال تعالى آيه 27 سوره بقره
ترجمه :
حضرت صادق (ع ) از پدرش امام محمد باقر (ع ) نقل مى فرمايد كه فرمود پدرم حضرت على بن الحسين (ع ) فرمود اى پسر جان من با پنج طبقه از مردم مصاحبت مكن و سخن با ايشان مگوى و رفاقت مكن با ايشان در راه
پس امام باقر گفت اى پدر بزرگوارم آنها كيانند معرفى بفرمائيد
فرمود اول باكذاب مصاحبت مكن زيرا كه او بمنزله شراب است دور ميكند از تو نزديك را و نزديك ميكند بتو دور را
دوم با فاسق مصاحبت مكن زيرا كه او ترا بلقمه اى و كمتر از آن ميفروشد. سوم با بخيل مصاحبت مكن زيرا كه ترا محروم مينمايد از مالش در وقتيكه كمال احتياج را به آن دارى
چهارم با احمق مصاحبت مكن زيرا كه او ميخواهد نفع برساند از نادانى خود ضرر ميرساند
پنجم با قاطع رحم مصاحبت مكن زيرا كه من يافتم او را ملعون در سه موضع از كتاب خدايتعالى
براى اختصار شماره آيات و سور آن در متن حديث بيان شد مراجعه شود
مولف گويد كه احاديث بسيار در ثواب و فوائد صله رحم كه از جمله آن طول عمر است و هم در عقاب قاطع رحم و ضرر آن كه از جمله كوتاهى عمر است وارد شده كه اين كتاب گنجايش ذكر آنها را ندارد
لكن ما بنقل يك روايت كه مشتمل بر فوائد بسيارى است تبرك ميجوئيم
در بحار از اعلام الذين ديلمى از حضرت امير المومنين (ع ) روايت كرده كه فرمود جاء رجل الى النبى (ص ).
فقال علمنى يجنى الله و يجنى المخلوقون و يثرى الله مالى و يصح بدنى و يطيل عمرى و يحشرنى معك
قال (ص ) هده ست خصال تحتاج الى ست خصال اذا اردت ان يحبك الله فخفه واتقه
و اذا اردت ان يحبك المخلوقون فاحسن اليهم و ادفض ما فى ايديهم . و اذا اردت ان يثرى الله مالك فزكه . و اذا اردت ان يصح الله بدنك فاكثر من الصدقه و اذا اردت ان يطيل الله عمرك فصل ذوى ارحامك و اذا اردت ان يحشرك الله معى فاطل السجود بين يدى الله الواحد القهار.
ترجمه :
حضرت امير المومنين (ع ) فرمود كه مردى آمد حضور پيغمبر خدا (ص ) پس عرض كرد ياد بده بمن عملى راكه خدا و مخلوق مرا دوست بدارند و مالم زياد شود و بدنم سالم بماند و عمرم طولانى شود و با تو محشور شوم حضرت فرمود كه اين شش خصلت است محتاج بشش خصلت ميباشد
اگر ميخواهى كه خدا ترا دوست بدارد از خدا بترس و داراى تقوى باش
و اگر ميخواهى كه مخلوق ترا دوست دارند احسان كن به آنهاو واگذار آنچه در دست آنها است . و اگر ميخواهى مالت زياد شود زكوه بده و اگر ميخواهى كه خدا بدنت را سالم بدارد زياد صدقه بده
و اگر ميخواهى عمرت را خدا طولانى نمايد صله رحم كن .
و اگر ميخواهى كه خدا ترا با من محشور كند پس سجده طولانى بجا بياورد در مقابل خداوند و احد قهار
حقير گويد كه در صله رحم پنج فايده است : اول قبولى اعمال
دوم زيادى اموال
سوم دفع بلا
چهارم آسانى حساب
پنجم طول عمر كما فى الكافى قال ابوجعفر (ع ) صله الارحام تزكى الاعمال و تنى الاموال و تدفع البلوى و تيسر الحساب و تنسى فى الاجل .
حديث هيجدهم
خصال ص 53
عن الفضيل بن يسار عن ابى جعفر (ع ) قال عشر من لقى الله عزوجل بهن دخل الجنه
شهاده ان لااله الا الله وان محمدا رسول الله (ص ) و الا قرار بما جاء من عندالله عزوجل و اقام الصلوه و ايتاء الزكوه و صوم شهر رمضان و حج البيت و الولايه لاولياء الله و البرائه من اعدا الله و اجتناب كل مسكر.
ترجمه :
حضرت امام محمد باقر (ع ) فرموده چيز است كه هر كه ملاقات كند خداوند عزوجل را به آنها داخل بهشت شود اول شهادت دادن بيگانگى خدا
دوم شهادت دادن باينكه محمد (ص ) رسول خدا است . سوم اقرار به آنچه پيغمبر از جانب خدا آورده .
چهارم بپاداشتن نماز
پنجم دادن زكوه
ششم روزه گرفتن ماه رمضان
هفتم حج خانه خدا بجا آوردن
هشتم ولايت و دوستى با اوليا خدا
نهم برائت و بيزارى از دشمنان خدا
دهم اجتناب نمودن از هر مسكر و مست كننده
حديث نوزدهم
بحار الانوار ص 164
قال مولانا الباقر (ع ) ان الله عفو بات للقلوب و الا بدان ضنك فى المعشيه و وهن فى العباده و ماضرب عبد بعقوبه اعظم من قسوه القلب .
ترجمه :
حضرت امام محمد باقر (ع ) فرمود بدرستيكه براى خدا عقوباتى است در دلها و بدنها
اما عقوبت در بدن تنگى در معيشت و سستى در عبادت است . و اما عقوبت در دل قساوت قلب است و هيچ بنده زده نشده بعقوباتيكه بزرگتر باشد از قساوت قلب .
حديث بيستم
خصال ص 131
عن ابى حمزه الثمالى قال قال ابو جعفر (ع ) بنى الاسلام على خمس
اقام الصلوه و ايتاء الزكوه و حج البيت و صوم شهر رمضان و الولايه لنا اهل البيت . فجعل فى اربع منها رخصه و لم يجعل فى الولايه رخصه .
من لم يكن له مال لم تكن عليه الزكوه . و من لم يكن عنده مال فليس عليه حج
و من كان مريضا صلى قاعدا و افطر شهر رمضان . و الولايه صحيحا كان او مريضا اوذا مال اولامال له فهى لازمه .
ترجمه :
ابوحمزه ثمالى گويد كه حضرت امام محمد باقر (ع ) فرمود كه بنا شده اسلام بر پنج چيز
اول بپاداشتن نماز
دوم دادن زكوه
سوم حج خانه خدا
چهارم روزه ماه رمضان
پنجم ولايت ما اهل بيت (ع )
پس قرا داده شده در چهار چيز از آنها رخصت و لكن قرار داده نشده در ولايت رخصتى
كسيكه مال ندارد زكوه و حج بر او واجب نيست و كسيكه مريض باشد نشسته نماز ميخواند و روزه ماه رمضانرا افطار ميكند
و اما ولايت چه صحيح باشد يا مريض صاحب مال باشد يابى مالى پس آن لازم است واحدى استثنا نخورده . مولف گويد كه به اين مضمون روايات بسيارى شده و اينكه ولايت ائمه هدى (ع ) شرط قبولى تمام عبادات است و ولايت آخر واجب در دين اسلام و كمال دين به آن شده است و باعث تقرب بندگان بخداوند تعالى ولايت است و اينكه اطاعت ائمه اثنى عشر (ع ) اطاعت خدا و رسول است و محبت آنها ايمان و بغض با آنها كفر است .
اصول كمافى الكافى ص 91
عن محمد بن الفضل قال سئله عن افضل ما يتقرب به العباد الى الله عزوجل .
قال (ع ) افضل ما يتقرب به العباد الى الله عزوجل طاعه الله و طاعه رسوله و طاعه اولى الامر.
قال ابوجعفر (ع ) حبنا ايمان و بغضنا كفر
ترجمه :
محمد بن الفضل گويد كه سوال كردم از حضرت امام محمد باقر (ع ) از افضل چيزيكه بندگان بخداوند عزوجل تقرب پيدا ميكنند
فرمود افضل چيزيكه بندگان بوسيله آن بخداوند تعالى تقرب پيدا ميكنند و نزديك ميشوند طاعت خدا و طاعت رسول خدا و طاعت اولى الامر است .
بعد امام باقر (ع ) فرمود كه حب ما ايمان و بغض ما كفر است .
حديث بيست و يكم
اثنى عشريه ص 169
قال الصادق (ع ) اوحى الله تعالى آدم (ع ) يا آدم انى اجمع لك الحكمه فى اربع كلمات . واحده لى و واحده لك و واحده فيما بينى و بينك و واحده بينك و بين الناس
فاما التى فتعبدنى لاتشرك بى شيئا. و اما التى لك فاجازيك بعملك احوج ما تكون اليه و اما التى فيما بينى و بينك فعليك الدعا و على الاجابه
و اما التى بينك و بين الناس فترضى للناس ما ترضى لنفسك .
ترجمه :
حضرت صادق (ع ) فرمود كه خداوند تعالى وحى فرمود بسوى آدم اى آدم بدرستيكه من جمع مى كنم براى تو حكمت را در چهار كلمه :
يكى براى من است و يكى براى تو است و يكى ما بين من و تست و يكى ما بين تو و مردم است .
اما آن چيزى كه براى من است پس اين است كه عبادت كنى مرا و شرك نياورى
و اما آنچيزيكه براى تو است پس جزا ميدهم تو را بمقابل عملت وقتيكه كمال احتياج را به آن دارى
و اما آنكه ما بين من و تو است پس بر تست دعا كردن و بر من است اجابت نمودن
و اما آنكه ما بين تو و مردم است پس بخواه براى مردم آنچه براى خود ميخواهى .