Behzad AZ
07-07-2010, 08:59 AM
تشخيص آلودگی به HIV
http://www.iranhiv.com/images/2/hivtesting.jpg (http://www.salijoon.ws/)
شما ممکن است که HIV در بدن خود داشته باشيد ولی از نظر سلامتی کاملاً سالم به نظر برسيد. تنها راه مطمئن تشخيص آلودگی و يا عدم آلودگی به ويروس ايدز (HIV) انجام آزمايش خون در آزمايشگاه می باشد. از زمان ورود ويروس به بدن انسان تا زمانی که شواهد آزمايشگاهی ظاهر شود، ممکن است فاصله زمانی بين دو هفته تا شش ماه طول بکشد که به آن "دوره پنجره" (window period) می گويند. در اين دوران شخص٬ آلوده بوده و می تواند ديگران را نيز آلوده کنند، ولی ممکن است هيچ يک ازعلايم بالينی و آزمايشگاهی متداول را در خود بروز ندهد.
در صورتی که شما به رفتارخطرناکی دست زده ايد و نگران سلامت خود شده ايد، می توانيد برای انجام آزمايش HIV به پزشک خود و يا مستقيماً به مراکز انتقال خون و ديگر مراکزی که آزمايش ايدز را انجام می دهند، مراجعه کنيد.
نكته بسيارمهمی كه نبايد فراموش شود اين است كه درطی اين 6 ماه نبايد خود و ديگران را درمعرض رفتار خطرناک قرار دهيد.
جهت مشاهده آدرس و تلفن مراكز مشاوره بيماريهاي رفتاري وابسته به دانشگاههاي علوم پزشكي كشور٬ اينجا را كليك كنيد. (http://www.iranhiv.com/consult_center.htm)
افرادي كه رفتارهاي پرخطر داشته اند اما تست HIV منفي است لازم است سه ماه بعد و در صورت تداوم رفتار پرخطر هرشش ماه آزمايش HIV را تكرار نمايند.
http://www.iranhiv.com/images/5/labtesting_2.jpg (http://www.salijoon.ws/)
در بسياری از مراکز درمانی اغلب کشورها، مشاوره و انجام آزمايش HIV به صورت رايگان و ناشناس (بدون معرفی خودتان و دريافت تنها يک شماره کد)، انجام می پذيرد.
سه نوع كلي آزمايش (تست) تشخيصي HIV وجود دارد که عبارتند از:
1 – تست آنتي بادي HIV يا (HIV antibody test) : اين تست نشان ميدهد كه فرد با HIV آلوده شده است يا نه ( كه اطلاعات اين قسمت بر روی اين تست٬ متمركز شده است)
2 – تست آنتي ژن P24 يا ( P24 antigen testing) : اين تست بطور اوليه براي غربالگري نمونههاي خون استفاده ميشود ولي در برخي مناطق بعنوان تست تشخيصي HIV بكار ميبرند.
آنتي ژن P24 ، يك پروتئين است كه جزئي از ساختمان HIV ميباشد و در مراحل اوليه عفونت، به مقدار زياد توليد ميشود و بوسيلة تستهاي تشخيصي ميتوان آن را در خون آشكار كرد. تست P24 ميتواند آلودگي با HIV را قبل از "تست آنتي بادي "HIV آشكار كند بنابراين تست آنتي ژن P24 در تشخيص HIV در مراحل اوليه بكار ميرود.
3 – تست ميزان ويروس (HIV Load test) : اين تست هنگامي استفاده ميشود كه شخص از آلوده بودن خود با HIV آگاه است و با اين تست ميزان ويروس در خون مشخص ميشود.
آزمايش تشخيصي HIV
آزمايش تشخيص HIV به جستجوي آنتي باديهاي موجود در خون ميپردازد. وقتي HIV (كه يك ويروس است) وارد بدن شخصي شود يك ماده شيميايي خاصي در بدن فرد ساخته ميشود كه آنتي بادي ناميده ميشود. آنتي باديها، پاسخ بدن به عفونت هستند بنابراين اگر در خون شخصي٬ آنتي بادي بر عليه HIV وجود داشته باشد اين بدان معني است كه او با HIV آلوده است در اكثر موارد 3 ماه طول ميكشد تا اين آنتي باديها بوجود آيند ( در موارد نادر تا 6 ماه در موارد بسيار نادرتر بيشتر از 6 ماه طول ميكشد تا آنتي باديها بوجود آيند)
انجام تست قبل از 3 ماه از زمان تماس با ويروس ، نتايج نامشخص دارد و فرد آلوده ممكن است هنوز آنتي بادي بر عليه ويروس نساخته باشد.
فاصله زماني بين آلوده شدن تا ساخت آنتي بادي را دوره پنجره (window period) گويند در دورة پنجره، افراد آلوده با HIV در خونشان آنتي بادي ندارند و بوسيلة تست HIV تشخيص داده نميشود٬ هر چند كه ممكن است سطح بالايي از HIV در خون، ترشحات جنسي يا شير پستانشان وجود داشته باشد.
در دورة پنجره، HIV ميتواند از فرد آلوده به فرد ديگر منتقل شود هر چند كه تست HIV، آلوده بودن وي را مشخص نميكند. بنابراين بهترين راه اين است كه تست HIV حداقل 3 ماه بعد از در معرض خطر قرار گرفتن با HIV، انجام شود. برخي مراكز تشخيصي جهت اطمينان خاطر بيشتر، انجام آزمايش مجدد را در ماه 6 توصيه ميكنند. همچنين، بسيار مهم است كه طي دوره زماني انجام تست HIV ، فرد مجدد در معرض خطر HIV قرار نگيرد. اين تست هنگامي دقيق است كه بين زمان مواجهه با HIV و انجام تست٬ مواجهه مجددي رخ ندهد.
تنها راه مطمئن جهت تعيين آلودگي با HIV انجام تست آنتي بادي HIV ميباشد و از روي علائم باليني نميتوان آلودگي با HV را تعيين كرد.
دلايل انجام دادن تست HIV چيست؟
بسياري از كساني كه تست HIV انجام دادهاند بيدليل نگرانند چرا كه:
اگر نتيجة تست منفي باشد (يعني اينكه با HIV آلوده نيستند) ميتواند باعث آرامش خيال شود. و اگر نتيجه تست مثبت شود كارهاي بسياري براي فائق آمدن با نتيجه مثبت تست HIV و مراقبت از سلامت ميتوان انجام داد.
اگر نتيجة تست HIV شما مثبت باشد پزشك ميتواند بدقت مراقب سلامت شما باشد. بسياري از كساني كه تست HIV مثبت دارند سالها سالم باقي ميمانند ولي اگر به سمت بيماري پيش برويد داروهاي بسياري بنام antiretroviral (http://www.iranhiv.com/treatment.htm) وجود دارند كه ميتواند سرعت پيشرفت ويروس و بيماري را كم كنند و نگهدارنده سيستم ايمني باشند همچنين داروهايي براي پيشگيري و درمان برخي بيماريهايي كه افراد مبتلا به HIV به آن گرفتار ميشوند را دريافت كنيد. همچنين ممكن است تحت درمان با داروهاي جديد در روشهاي درماني خود قرار بگيريد.
- اگر پزشك بداند كه شما HIV مثبت هستيد هنگاميكه به بيمارئي مبتلا ميشويد با جديت و دقت بيشتري علائم را پيگيري ميكند.
- اگر بدانيد كه HIV مثبت هستيد بيشتر مراقب خواهيد بود تا ديگران آلوده نشوند بعنوان مثال رابطه جنسي ايمن داشتن (safe ---) و آگاه كردن شركاي جنسي قبلي خود.
- آگاه بودن به آلودگي با HIV ، ممكن است بر روي برخي تصميمات آينده شما تأثير گذار باشد ( مثلاً در مورد تشكيل خانواده ).
http://www.iranhiv.com/images/5/lab_test_conducted_small_c.jpg (http://www.salijoon.ws/)
چه کسی نياز به انجام آزمايش HIV دارد؟
در صورتی که شما سابقه انجام هر کدام از رفتارهای خطرناک زير را داشته ايد٬ نياز به انجام آزمايش HIV دارید:
* استفاده از سوزن و سرنگ مشترك در اعتياد تزريقی (حتی برای يك بار)
* ابتلاء به بيماری های آميزشی (مثل سوزاك، سيفليس، تبخال و زگيل تناسلی)
* با فرد آلوده به HIV تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد.
* با فرد تزريق كننده مواد مخدر (حتی همسر) تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد.
* با فرد دارای سابقه ابتلاء به بيماريهای آميزشی تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد.
* بدون اطلاع از سابقه ابتلاء فردی به بيماريهای آميزشی تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد.
* با فرد دارای سابقه روابط جنسی با مردان يا زنان ديگر تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد.
* با فرد دارای سابقه روابط جنسی با نوع همجنس تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد. (خصوصاً اگر رابطه بين دو مرد بوده و در اين رابطه وی مفعول بوده باشد.)
* با فردی كه در نواحی پر خطر زندگی می كند، تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد. (مناطقی كه در آن آمار ميزان افراد آلوده به HIV زياد می باشد. مثلاً بعضی كشورهای آفريقايی، کشورهای تازه استقلال يافته روسيه، افغانستان و كشورهای ناحيه خليج فارس)
* استفاده از مشروبات الكلی و مواد مخدر قبل از تماس جنسی (ترياك، هروئين، قرص اكستاسی، حشيش، گرس و .... )
* سابقه تجاوز و سوء استفاده جنسی قرار گرفتن
چه زمانی بعد از رفتار خطرناک بايستی آزمايش HIV داد؟
اغلب تستهاي HIV، تست آنتي بادي هستند که ميزان آنتي بادي ساخته شده توسط بدن در برابر HIV را اندازه گيري ميکنند. براي اينکه آنتي بادي ساخته شده توسط سيستم ايمني بدن بر عليه HIV به حدي برسد که توسط تستهاي آزمايشگاهي قابل اندازه گيري باشد مدتي زمان مي برد که اين مدت زمان از فردي به فرد ديگر متفاوت است، به اين دوره زماني اصطلاحا دوره پنجره (Window period) ميگويند.
اغلب افراد در طي ۲ تا ۸ هفته ميزان قابل ارزيابي آنتي بادي را توليد ميکنند (بطور متوسط ۲۵ روز) در عين حال احتمال اينکه توليد ميزان آنتي بادي قابل ارزيابي آزمايشگاهي براي فردي مدت زمان بيشتري طول بکشد وجود دارد بنابراين اگر تست اوليه منفي HIV در طي ۳ ماه پس از تماس احتمالي باشد تکرار تست HIV بعد از ۳ ماه از تماس احتمالي براي رد موارد منفي کاذب (false negative) بايستي انجام شود.
۹۷٪ افراد در طي ۳ ماه پس از آلودگي به HIV تستشان مثبت مي شود. در موارد بسيار نادر ممکن است مثبت شدن تست HIV تا ۶ ماه بطول انجامد.
در صورت تداوم رفتار پرخطر توسط فرد، هر شش ماه آزمايش تكرار شود.
http://www.iranhiv.com/images/3/line.gif
http://www.iranhiv.com/images/3/05-04-27-12-22-178583930.jpg (http://www.salijoon.ws/)
انواع آزمايش هاي تشخيصي براي عفونت HIV عبارتند از :
الف ) تست هاي سنجش آنتي بادي :
<LI dir=rtl>آزمون الايزا (Elisa)
Western blot test
نكته :
از آنجا كه آنتي بادي از طريق مادر آلوده وارد بدن جنين شده تا 18 ماهگي در بدن باقي مي ماند ،اين تست ها براي تشخيص آلودگي در نوزاد مناسب نمي باشند .
ب ) تست هاي سنجش آنتي ژن
<LI dir=rtl>
RT – PCR
<LI dir=rtl>
P24 antigen
DNA-PCR & RNA-PCR
نكته:
مي باشد
DNA-PCR
آزمايش ارجح٬ جهت تشخيص آلودگي نوزادان٬ آزمايش
اغلب انواع تستهاي HIV از نمونه خون فرد جهت بررسي HIV استفاده مي شود اما تستهايي هم وجود دارند که از بزاق دهان و يا ادرار جهت نمونه استفاده مي شود.
حاضر شدن جواب تست معمولا چند روز طول ميکشد اما جواب Rapid HIV test در عرض ۲۰ دقيقه آماده ميشود.
تمامي تستهاي مثبت HIV بايستي توسط تستهاي تکميلي بررسي شوند (معمولا Western blot test) که حاضر شدن جواب آن از چند روز تا چند هفته طول ميکشد.
براي انجام تست HIV نيازي به ناشتا بودن نيست (البته ممکن است همراه با تست HIV، تستهاي ديگري مانند بررسي چربي خون يا قند خون ناشتا (FBS) درخواست شده باشد که در اين صورت بايستي ناشتا بود يعني از ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از آزمايش، چيزي خورده يا آشاميده نشود.
تست غربالگري (Screening) که براي HIV استفاده مي شود ELISA است.
در ايران:
اولين آزمايش 8 هفته بعد از رفتار خطرناک
تکرار آزمايش 6 ماه بعد از رفتار خطرناک
در ايران معمولاً دسترسی به آزمايش استاندارد HIV سهل تر است. اين نوع آزمايش در ايران برای بار اول 8 هفته بعد از رفتار خطرناک به مراجعه کنندگان توصيه می شود. ولی به دليل اينکه سرعت و ميزان توليد پادتن خون در بدن افراد متفاوت است و برای انجام آزمايش دقيقی که بتوان به نتيجه آن استنتاج کرد و جواب قطعی را ارائه داد، 6 ماه بعد از رفتار خطرناک بايستی که آزمايش تکرار شود.
http://www.iranhiv.com/images/5/cath_lab_2.jpg (http://www.salijoon.ws/)
آزمايش HIV-ELISA
آزمايش استاندارد HIV ٬"تست الايزا" است. اين تست٬ استاندارد جهانی برای استفاده در بيمارستان ها، بانک های خون و يا سازمان های انتقال خون می باشد.
اين آزمايش مستقيماً خود ویروس را جستجو نمی کند. در اين روش، ميزان پادتن ( آنتی بادی) هایی که بدن شخص آلوده برعلیه HIV توليد کرده، اندازه گرفته می شود.
ELISA نسبتاً آزمایش ارزان و خیلی دقیقی است . ( اگر چه ۱۰۰٪ نیست ) در این آزمایش ( اولین آزمایشی که عموماً انجام می شود ) یک نمونه خون گرفته می شود و با دور بالا دوران داده می شود که باعث می شود سرم خون از اجزاء جامد آن مثل سلولهای خون جدا شود . هنگامیکه ماده معرف ELISA به سرم اضافه شود یک آزمایش شیمیایی که محلول را رنگی می کند وجود پادتن های HIV را مشخص می سازد .
(وقتی که HIV وارد بدن می شود، يک ماده شيميايی خاصی از سوی سيستم دفاعی توليد می شود که پادتن ( آنتی بادی) ناميده می شود. پادتن ها واکنش بدن نسبت به عفونت می باشند. بنابراين اگر بدن شخصی پادتن عليه HIV توليد کرده باشد، به معنای آن است که شخص به HIV آلوده شده است.)
توليد پادتن در بدن به مدت زمان بين چند روز تا سه هفته نياز دارد.
آزمايشی را که بتوان به نتيجه آن اعتماد کرده و بر اساس آن شخص را نسبت به نوع سلامت خود با اطلاع کرد، دربعضی منابع بين 6 هفته تا 6 ماه و بعضی ديگر بين 8 هفته تا 6 ماه بعد از ارتباط خطرناک توصيه شده است.
پس از 22 روز از آلودگي با HIV تست اليزا٬ در 50% موارد مثبت ميشود و پس از 6 هفته در 95% موارد مثبت ميشود.
حساسيت (Sensitivity) اليزا بيش از 99.9% است.
براي جلوگيري از نتايج مثبت كاذب٬ نتايج تكرار شده بايد بوسيله تست westernblot تاييد گردد.
Western blot test
به عنوان يك آزمون تأييد كننده به كار مي رود. كه وجود IgG برعليه چند نوع پروتئين ويروسي را بررسي مي كند . اين تست نسبت به الايزا اختصاصي تر بوده از حساسيت كمتري برخوردار است .
از آنجا که آزمایش Western blot نسبتاً گران است وانجام آن نیز مشکل است . ندرتاً به عنوان اولین آزمایش انجام می گیرد و بیشتر در تأیید نتایج مثبت یا مشابه آزمایش ELISA بکار می رود .
اختصاصي بودن (Specificity) تست وسترن بلات وقتيكه با اليزا همراه شود٬ بيش از 99.9% است
نتايج نامشخص (indeterminate) در تست وسترن بلات در اين موارد است:
- مراحل اوليه عفونت با HIV
- آلودگي با HIV-2
- بيماري خودايمني (Autoimmune disease)
- حاملگي
- تجويز اخير توكسوئيد كزاز
آزمايش HIV-PCR
به زبان بسيار ساده اين آزمايش مستقيماً وجود HIV در خون را جستجو می کند.
PCR= Polymerase Chain Reaction
تست HIV-PCR ژن ويروس (DNA ) را در خون رديابی می کند. اگر شخصی آلوده شده باشد DNA ويروس ايدز در خون او وجود خواهد داشت. ميزان اطمينان به دقت اين تست 95% می باشد. بعضی منابع اين آزمايش را دو هفته بعد از داشتن ارتباط خطرناک (ارتباطی که به تماس مشکوک با خون منجر شود) و بعضی ديگر ابتدا 4 هفته بعد، توصيه می کنند. معمولاً بين 5 روز تا يک هفته طول می کشد تا نتيجه اين آزمايش دريافت شود.
از نظرهزينه اين تست به طور معمول بسيار گران تر از تست HIV-ELISA مي باشد.
در طی این آزمایش اجزاء مختلف ویروسی روی نوارهای خاص روی صفحه آزمایش که در سرم فرد مورد آزمایش قرار میگیرد قرار دارند .
اگر سرم پادتن HIV داشته باشد ، به نوارهای ویروسی متصل می شوند ، که باعث تغییر رنگ آنها می شود . گر چه آزمایش HIV در حال حاضر خیلی در دسترس است . غربالگری گسترده انجام نمی پذیرد .
بـا توجه به اين كه در اين آزمون ژنوم ويروس مورد مطــالعه قرار ميگيرد لذا در تشخيص زودرس بيماري ويا نوزاد متولد شده از مادر آلوده مفيد است . بخاطر حساس بودن زياد ، موارد مثبت كاذب اين آزمون بالا است. تشخيص مثبت با PCR درهرحال بايد با تست سرولوژيك اثبات شود.
مثبت کاذب: ،آزمایش درصد کمی از افراد چه با آزمایش الایزا یا وسترن بلات می تواند غلط باشد . امکان دارد تغییر رنگ اندکی در بعضی از افرادی که HIV ندارند مشاهده شود و بطور غلط به عنوان HIV مثبت شناخته شوند .
منفی کاذب : در بعضی موارد آزمایش می تواند علی رغم وجود پادتنها نتواند تغییر رنگ نشان دهد . بنابراین کسی که آلوده به ویروس است اشتباهاً ممکن است منفی تلقی شود .
آنتي ژن P24 :
در اين روش آنتي ژن ويروس مورد بــررسي قرار مي گيرد . لذا مي تواند در تشخيص زود هنگام آلودگي كمك كننده باشد. البته در مراحل عفونت بدون علامت و يا درمان ضد ويروس ، با توجه به اينكه تعداد ويروس موجود در خون كم است ممكن است منفي كاذب داشته باشيم .
RNA test:
اين تست ماده ژنتيکي خود ويروس HIV را بررسي ميکند و جهت غربالگري منابع خون و نيز آشکارسازي ويروس در مراحل اوليه استفاده کرد ( ۹ تا ۱۱ روز پس از در معرض HIV قرار گرفتن) و نيز در موارد بسيار نادر که تستهاي آنتي بادي قادر به آشکارسازي آنتي بادي عليه HIV نيستند.
آزمايش ميزان ويروس (HIV viral load test) :
اين آزمايش٬ ميزان HIV هاي در حال تقسيم را نشان ميدهد٬ كه با پيشرفت بيماري و نيز پاسخ به درمان ضد ويروسي٬ مرتبط است.
اين آزمايش٬ بهترين تست در دسترس براي تشخيص عفونت فعال HIV است. اگرچه نتايج مثبت كاذب٬ معمول است خصوصا وقتيكه ميزان ويروس (Viral load) پايين باشد.
CBC (آزمايش كامل خون ):
در مراحل پيشرفته HIV اين موارد شايع است:
كم خوني (آنمي) ٬ كمي نوتروفيلها (نوتروپني) ٬ كمي پلاكتها (ترومبوسيتوپني)
تعداد لنفوسيتهاي CD4 :
بيشتر از همه بعنوان عامل پيشگويي كننده پيشرفت HIV بكار ميرود.
خطر پيشرفت به سمت عفونتهاي فرصت طلب ايدز يا بدخيمي ها وقتي كه CD4 ها كمتر از 200cell/µl باشد٬ بالاست.
درصد لنفوسيتهاي CD4 :
ممكن است درصد CD4 ها قابل اطمينان تر از تعداد آنها باشد.
خطر پيشرفت به سمت عفونتهاي فرصت طلب ايدز يا بدخيمي ها وقتي كه درصد CD4 ها كمتر از 20% باشد٬ بالاست.
تنها راه مطمئن جهت تعيين آلودگي با HIV انجام تست آنتي بادي HIV ميباشد و از روي علائم باليني نميتوان آلودگي با HV را تعيين كرد.
با توجه به در دسترس بودن روش الايزا و وسترن بلات در ايران و همچنين اختصاصي بودن بالا (موارد مثبت كاذب كمتر)، ملاك تشخيص قطعي آلودگي يك فرد٬ مثبت بودن دو آزمايش ELISA و يك آزمایش Western blot است.
http://www.iranhiv.com/images/8/HIV_test.gif (http://www.salijoon.ws/)
http://www.iranhiv.com/images/new/IMG_6015_small.jpg (http://www.iranhiv.com/images/new/cmdt.htm)
CDC AIDS case definition for surveillance of adults and adolescents (http://www.iranhiv.com/images/new/cmdt.htm)
تست HIV شامل چه چيزهايي است ؟
در اغلب كشورها، مكانهاي متعددي براي انجام تست HIV وجود دارد. توصيه ميشود كه تست HIV در كلينيكهاي بهداشتي، نزد پزشكان يا نزد افراد مجرب در مكانهاي مخصوص مشاوره و تست HIV انجام شود (VCT).
هنگاميكه شما تصميم به انجام تست HIV بگيريد، يك پزشك يا يك مشاور مجرب، يك پرستار و يا يك فرد مجرب در امور سلامتي و بهداشت را بصورت خصوصي ملاقات خواهيد كرد ، وي براي شما توضيح خواهد داد كه تست شامل چه چيزهايي است و نتايج چه معنا و مفهومي دارند. بطور معمول، مقدار كمي نمونه از خون از دست شما گرفته ميشود و به آزمايشگاه براي انجام آزمايش فرستاده ميشود.
- جواب تست هميشه محرمانه است و تنها با رضايت شما براي ديگران بازگو خواهد شد. و حتي جواب تست بدون اجازه شما به پزشك شخصيتان هم گفته نخواهد شد.
Rapid test:
يک تست غربالگري است که جواب آن در عرض ۲۰ دقيقه آماده ميشود. اين تست از نمونه خون وريدي يا خون سرانگشت يا ترشحات دهان براي بررسي آنتي بادي HIV استفاده مي کند، جواب مثبت بايستي توسط تستهاي تاييدي (مانند وسترن بلات) بررسي مجدد شود. ميزان صحت (accuracy rate) اين تست همانند آزمايش اليزا است.
تست سريع HIV به تجهيزات آزمايشگاهي و افراد مجرب نياز ندارد، اين ويژگي باعث ميشود تا بتوان از آن در كشورهاي فقير استفاده كرد.
نشريه ميثاق مديران
نشريه تخصصي مديران پيشرفته ايران - جديدترين مطالب نشريه را آنلاين بخوانيد همراه با گالري عکس و ...
نقشه راهنماي راههاي ايران و دنيا
با استفاده از اين نرم افزار ميتوانيد به بهترين نقاط ايران سفر كنيد
I30T (http://www.i30t.com/)
<< تست HIV در منزل چيست؟ >>
نمونهگيري در منزل Home testing kits:
Consumer-controlled test kits (کيتهاي تست کنترل شده مصرف کننده) که به کيتهاي تست در خانه (Home testing kits) موسومند اولين بار در سال ۱۹۹۷ گواهي تاييد گرفتند. اگرچه اين کيتها گهگاه در اينترنت تبليغ ميشوند ولي تنها
Home Access HIV-1 test system توسط FDA (سازمان غذا و داروي ايالات متحده) تاييد شده است و صحت بقيه انواع کيتها مورد تاييد نيست.
طرز استفاده آن بدين صورت است که قطره خوني از سر انگشت بر روي کارت مخصوص آن چکانده و کارت را به يکي از آزمايشگاههاي مورد تاييد که اين آزمايش را انجام ميدهند پست ميکنيد، به هر فرد يک شناسه داده ميشود تا براي پيگيري جواب از طريق تلفن مورد استفاده قرار گيرد، فرد ميتواند با يک مشاور، قبل و بعد از آماده شدن جواب تست، مشورت کند.
تمامي کساني که تست آنها مثبت شده جهت انجام تست تاييدي ارجاع ميشوند.
مزيت عمدة « نمونهگيري در منزل» شامل راحتي، سرعت و محرمانه بودن آن است. در كشورهايي كه تست HIV رايگان نيست « نمونهگيري در منزل» يك راه مقرون به صرفه براي انجام تست است ولي عدم وجود "مشاورهٔ رو در رو" قبل و بعد از انجام تست يكي از اشكالات آن است.
در ايالات متحده تنها يك كارخانه، مجوزِ FDA (سازمان غذا و داروي جهاني) را براي ساخت كيت « تست HIV در منزل» دارد.
در انگلستان فروش هر گونه كيت براي مصرف شخصي، غير قانوني است.
كيت تست فوري HIV
كيت تست فوري HIV بمعناي آن است كه نتيجه تست، بدون نياز به مشورت کردن با فرد مجرب، در همان لحظه خوانده ميشود. بطور كلي اينگونه تستها بخاطر دقت كم آنها و فقدان حمايت عاطفي براي فرد، توصيه نميشوند. در حال حاضراين نوع تست در بسياري از كشورها بطور قانوني خريد و فروش نميشود.
http://www.iranhiv.com/images/5/scope5.jpg (http://www.salijoon.ws/)
اگر تست HIV من منفي باشد آيا بدين معناست که شريک جنسي من هم HIV منفي است؟
خير، جواب تست HIV شما تنها وضعيت آلودگي با HIV شما را مشخص ميکند و اينکه شريک جنسي شما HIV منفي است يا مثبت است را مشخص نميکند و او هم مي بايست تست HIV بدهد تا وضعيت سلامتش از نظر آلودگي با HIV تعيين گردد.
اگر تست HIV من مثبت باشد و مشخص شود که HIV مثبتم، چه بايد بکنم؟
دراين حالت، شما هرچه زودتر از سلامت خود مراقبت کنيد بهتر است. درمان اوليه و پيش گرفتن شيوه زندگي سالم، به شما کمک ميکند که سالم بمانيد و مراقبتهاي پزشکي، ظهور علايم ايدز و ايجاد وضعيتهاي تهديدکننده حيات را در شما به تاخير مي اندازد.
کارهاي بسيار مهمي که بايستي سريعا براي محافظت از سلامت خود انجام دهيد عبارتند از:
۱- به پزشکي که در زمينه ايدز کار ميکند مراجعه کنيد، حتي اگر احساس مريضي نميکنيد. پزشکي را بيابيد که تجربه درمان افراد HIV مثبت را دارد. امروزه داروهاي فراواني براي آلودگي با HIV وجود دارد که ميتواند سلامت شما را تداوم بخشد. هيچگاه نگوييد که «هنوز براي فکر کردن براي درمان خيلي زود است!»
۲- تست سل (TB test) انجام دهيد. ممکن است آلوده به سل باشيد و از آن آگاه نباشيد، سل کشف نشده ميتواند منجر به بيماريهاي وخيمي گردد ولي اگر زود تشخيص داده شود با موفقيت قابل درمان است.
۳- سيگار کشيدن، نوشيدن زياد الکل يا استفاده از مواد مخدر (مانند متاآمفتامين ها) ميتواند سيستم ايمني شما را تضعيف کند. براي ترک يا کاهش مصرف اينگونه مواد، هرچه زودتر اقدام کنيد.
۴- جهت بررسي از نظرتشخيص بيماريهاي مقاربتي (STD) اقدام کنيد. بيماريهاي مقاربتي تشخيص داده نشده ميتواند باعث مشکلات جدي شود. همچنين بايد براي جلوگيري از بيماريهاي مقاربتي (STD) حتما از کاندوم استفاده کنيد (safe s e x)
http://www.iranhiv.com/images/3/line.gif
مطالعه مطالب زير٬ به همکاران پزشک توصيه ميشود:
شرايط لازم براي انجام آزمايش HIVab:
1- در تمام موارد، مشاوره از آزمايش بايستي انجام گيرد و فرد از نظر روحي و رواني در آمادگي مطلوب قرار گيرد و بعد از آزمايش نيز مشاوره صورت گيرد.
2- آزمايش بايستي داوطلبانه باشد و تنها موارد آزمايش اجباري در كساني است كه قصد اهداء خون ، بافت يا عضو را داشته باشند.
3- در موارد تشخيصي بنا به نظر پزشك وحتي الامكان با رضايت بيمار انجام گيرد در عين حال اگر پزشكي انجام آزمايش را در تشخيص بيماري موثر مي داند آن را درخواست نمايد ولي بايستي خدمات مشاوره اي را به بيمار معرفي نمايد و مراتب ارجاع را بشناسد.
4- آزمايش HIVab قبل از اعمال جراحي به هيچ عنوان توصيه نشده است به اين علت كه رعايت اصول احتياطات استاندارد (http://www.iranhiv.com/prevention.htm#sp) براي پيشگيري از بيماري كافي مي باشد و درصورتي كه ما بدانيم فرد HIV مثبت نمي باشد ممكن است در رعايت اين اصول كوتاهي صورت گيرد و با توجه به خصوصيت ويروس كه از بين 2 هفته تا 6 ماه با وجودي كه فرد HIV مثبت است، مي تواند آزمايش منفي باشد خطر انتقال حتي با انجام آزمايش افزايش يابد از طرف ديگر چون مشاوره با بيمار صورت نمي گيرد وي را در بحران و مشكلات بعدي قرارمي دهيم.
اصول برخورد ومراقبت درعفونت HIV:
اين نكته بسيار مهم است كه باتوجه به انگ اجتماعي اين بيماري وبرخوردهاي اجتماعي وخانوادگي احتمالي با افراد آلوده به HIV درممالك پيشرفته اعلام آلودگي به بيمار بايد حتما پس از قطعي شدن تشخيص و به دنبال انجام مشاوره وآماده سازي رواني باشد .
اين قسمت نامه واقعي فردي است كه تست تشخيصي HIV را انجام داده است :
سلام، من يك زن 30 ساله هستم و در حال حاضر فرزندي ندارم. من معتاد تزريقي يا يك بيمار هموفيلي نيستم اگرچه چندين رابطه جنسي محافظت نشده داشتهام، ميدانم كه اين عمل ميتواند نتايج مرگ باري بدنبال داشته باشد، در 10 سال گذشته 2 تست منفي HIV داشتهام كه آخرين آن در سال 1996 بوده و بعد از آن 5 مرتبه رابط جنسي محافظت نشده داشتهام تا چندي پيش به اين مساله توجهي نداشتم تا اينكه شنيدم كه در خانوادهاي نوزاد HIV مثبت بدنيا آمده است٬ از آن زمان در مورد رفتارم فكر كردم و اينكه چگونه با زندگيم بازي ميكردم و زندگي ديگران را در معرض خطر قرار ميدادم از اينكه 2 تست HIV قبليام منفي بودهاند شكر گذارم. طي 2 هفته گذشته٬ كتاب و مقاله دربارة AIDS , HIV و داستان زنان آلوده با HIV و چگونگي مبارزه آنها با آن را خواندم. آرزو ميكردم كه يك شانس ديگر داشته باشم و تست HIV بعدي من منفي باشد.... تا اينكه امورز صبح تست HIV را انجام دادم.… خدا را شكر…. دوباره منفي بود. من از همه ميخواهم كه تست HIV را انجام بدهند.... شما زندگي مرا دگرگون كرديد.
http://www.iranhiv.com/images/2/hivtesting.jpg (http://www.salijoon.ws/)
شما ممکن است که HIV در بدن خود داشته باشيد ولی از نظر سلامتی کاملاً سالم به نظر برسيد. تنها راه مطمئن تشخيص آلودگی و يا عدم آلودگی به ويروس ايدز (HIV) انجام آزمايش خون در آزمايشگاه می باشد. از زمان ورود ويروس به بدن انسان تا زمانی که شواهد آزمايشگاهی ظاهر شود، ممکن است فاصله زمانی بين دو هفته تا شش ماه طول بکشد که به آن "دوره پنجره" (window period) می گويند. در اين دوران شخص٬ آلوده بوده و می تواند ديگران را نيز آلوده کنند، ولی ممکن است هيچ يک ازعلايم بالينی و آزمايشگاهی متداول را در خود بروز ندهد.
در صورتی که شما به رفتارخطرناکی دست زده ايد و نگران سلامت خود شده ايد، می توانيد برای انجام آزمايش HIV به پزشک خود و يا مستقيماً به مراکز انتقال خون و ديگر مراکزی که آزمايش ايدز را انجام می دهند، مراجعه کنيد.
نكته بسيارمهمی كه نبايد فراموش شود اين است كه درطی اين 6 ماه نبايد خود و ديگران را درمعرض رفتار خطرناک قرار دهيد.
جهت مشاهده آدرس و تلفن مراكز مشاوره بيماريهاي رفتاري وابسته به دانشگاههاي علوم پزشكي كشور٬ اينجا را كليك كنيد. (http://www.iranhiv.com/consult_center.htm)
افرادي كه رفتارهاي پرخطر داشته اند اما تست HIV منفي است لازم است سه ماه بعد و در صورت تداوم رفتار پرخطر هرشش ماه آزمايش HIV را تكرار نمايند.
http://www.iranhiv.com/images/5/labtesting_2.jpg (http://www.salijoon.ws/)
در بسياری از مراکز درمانی اغلب کشورها، مشاوره و انجام آزمايش HIV به صورت رايگان و ناشناس (بدون معرفی خودتان و دريافت تنها يک شماره کد)، انجام می پذيرد.
سه نوع كلي آزمايش (تست) تشخيصي HIV وجود دارد که عبارتند از:
1 – تست آنتي بادي HIV يا (HIV antibody test) : اين تست نشان ميدهد كه فرد با HIV آلوده شده است يا نه ( كه اطلاعات اين قسمت بر روی اين تست٬ متمركز شده است)
2 – تست آنتي ژن P24 يا ( P24 antigen testing) : اين تست بطور اوليه براي غربالگري نمونههاي خون استفاده ميشود ولي در برخي مناطق بعنوان تست تشخيصي HIV بكار ميبرند.
آنتي ژن P24 ، يك پروتئين است كه جزئي از ساختمان HIV ميباشد و در مراحل اوليه عفونت، به مقدار زياد توليد ميشود و بوسيلة تستهاي تشخيصي ميتوان آن را در خون آشكار كرد. تست P24 ميتواند آلودگي با HIV را قبل از "تست آنتي بادي "HIV آشكار كند بنابراين تست آنتي ژن P24 در تشخيص HIV در مراحل اوليه بكار ميرود.
3 – تست ميزان ويروس (HIV Load test) : اين تست هنگامي استفاده ميشود كه شخص از آلوده بودن خود با HIV آگاه است و با اين تست ميزان ويروس در خون مشخص ميشود.
آزمايش تشخيصي HIV
آزمايش تشخيص HIV به جستجوي آنتي باديهاي موجود در خون ميپردازد. وقتي HIV (كه يك ويروس است) وارد بدن شخصي شود يك ماده شيميايي خاصي در بدن فرد ساخته ميشود كه آنتي بادي ناميده ميشود. آنتي باديها، پاسخ بدن به عفونت هستند بنابراين اگر در خون شخصي٬ آنتي بادي بر عليه HIV وجود داشته باشد اين بدان معني است كه او با HIV آلوده است در اكثر موارد 3 ماه طول ميكشد تا اين آنتي باديها بوجود آيند ( در موارد نادر تا 6 ماه در موارد بسيار نادرتر بيشتر از 6 ماه طول ميكشد تا آنتي باديها بوجود آيند)
انجام تست قبل از 3 ماه از زمان تماس با ويروس ، نتايج نامشخص دارد و فرد آلوده ممكن است هنوز آنتي بادي بر عليه ويروس نساخته باشد.
فاصله زماني بين آلوده شدن تا ساخت آنتي بادي را دوره پنجره (window period) گويند در دورة پنجره، افراد آلوده با HIV در خونشان آنتي بادي ندارند و بوسيلة تست HIV تشخيص داده نميشود٬ هر چند كه ممكن است سطح بالايي از HIV در خون، ترشحات جنسي يا شير پستانشان وجود داشته باشد.
در دورة پنجره، HIV ميتواند از فرد آلوده به فرد ديگر منتقل شود هر چند كه تست HIV، آلوده بودن وي را مشخص نميكند. بنابراين بهترين راه اين است كه تست HIV حداقل 3 ماه بعد از در معرض خطر قرار گرفتن با HIV، انجام شود. برخي مراكز تشخيصي جهت اطمينان خاطر بيشتر، انجام آزمايش مجدد را در ماه 6 توصيه ميكنند. همچنين، بسيار مهم است كه طي دوره زماني انجام تست HIV ، فرد مجدد در معرض خطر HIV قرار نگيرد. اين تست هنگامي دقيق است كه بين زمان مواجهه با HIV و انجام تست٬ مواجهه مجددي رخ ندهد.
تنها راه مطمئن جهت تعيين آلودگي با HIV انجام تست آنتي بادي HIV ميباشد و از روي علائم باليني نميتوان آلودگي با HV را تعيين كرد.
دلايل انجام دادن تست HIV چيست؟
بسياري از كساني كه تست HIV انجام دادهاند بيدليل نگرانند چرا كه:
اگر نتيجة تست منفي باشد (يعني اينكه با HIV آلوده نيستند) ميتواند باعث آرامش خيال شود. و اگر نتيجه تست مثبت شود كارهاي بسياري براي فائق آمدن با نتيجه مثبت تست HIV و مراقبت از سلامت ميتوان انجام داد.
اگر نتيجة تست HIV شما مثبت باشد پزشك ميتواند بدقت مراقب سلامت شما باشد. بسياري از كساني كه تست HIV مثبت دارند سالها سالم باقي ميمانند ولي اگر به سمت بيماري پيش برويد داروهاي بسياري بنام antiretroviral (http://www.iranhiv.com/treatment.htm) وجود دارند كه ميتواند سرعت پيشرفت ويروس و بيماري را كم كنند و نگهدارنده سيستم ايمني باشند همچنين داروهايي براي پيشگيري و درمان برخي بيماريهايي كه افراد مبتلا به HIV به آن گرفتار ميشوند را دريافت كنيد. همچنين ممكن است تحت درمان با داروهاي جديد در روشهاي درماني خود قرار بگيريد.
- اگر پزشك بداند كه شما HIV مثبت هستيد هنگاميكه به بيمارئي مبتلا ميشويد با جديت و دقت بيشتري علائم را پيگيري ميكند.
- اگر بدانيد كه HIV مثبت هستيد بيشتر مراقب خواهيد بود تا ديگران آلوده نشوند بعنوان مثال رابطه جنسي ايمن داشتن (safe ---) و آگاه كردن شركاي جنسي قبلي خود.
- آگاه بودن به آلودگي با HIV ، ممكن است بر روي برخي تصميمات آينده شما تأثير گذار باشد ( مثلاً در مورد تشكيل خانواده ).
http://www.iranhiv.com/images/5/lab_test_conducted_small_c.jpg (http://www.salijoon.ws/)
چه کسی نياز به انجام آزمايش HIV دارد؟
در صورتی که شما سابقه انجام هر کدام از رفتارهای خطرناک زير را داشته ايد٬ نياز به انجام آزمايش HIV دارید:
* استفاده از سوزن و سرنگ مشترك در اعتياد تزريقی (حتی برای يك بار)
* ابتلاء به بيماری های آميزشی (مثل سوزاك، سيفليس، تبخال و زگيل تناسلی)
* با فرد آلوده به HIV تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد.
* با فرد تزريق كننده مواد مخدر (حتی همسر) تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد.
* با فرد دارای سابقه ابتلاء به بيماريهای آميزشی تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد.
* بدون اطلاع از سابقه ابتلاء فردی به بيماريهای آميزشی تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد.
* با فرد دارای سابقه روابط جنسی با مردان يا زنان ديگر تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد.
* با فرد دارای سابقه روابط جنسی با نوع همجنس تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد. (خصوصاً اگر رابطه بين دو مرد بوده و در اين رابطه وی مفعول بوده باشد.)
* با فردی كه در نواحی پر خطر زندگی می كند، تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد. (مناطقی كه در آن آمار ميزان افراد آلوده به HIV زياد می باشد. مثلاً بعضی كشورهای آفريقايی، کشورهای تازه استقلال يافته روسيه، افغانستان و كشورهای ناحيه خليج فارس)
* استفاده از مشروبات الكلی و مواد مخدر قبل از تماس جنسی (ترياك، هروئين، قرص اكستاسی، حشيش، گرس و .... )
* سابقه تجاوز و سوء استفاده جنسی قرار گرفتن
چه زمانی بعد از رفتار خطرناک بايستی آزمايش HIV داد؟
اغلب تستهاي HIV، تست آنتي بادي هستند که ميزان آنتي بادي ساخته شده توسط بدن در برابر HIV را اندازه گيري ميکنند. براي اينکه آنتي بادي ساخته شده توسط سيستم ايمني بدن بر عليه HIV به حدي برسد که توسط تستهاي آزمايشگاهي قابل اندازه گيري باشد مدتي زمان مي برد که اين مدت زمان از فردي به فرد ديگر متفاوت است، به اين دوره زماني اصطلاحا دوره پنجره (Window period) ميگويند.
اغلب افراد در طي ۲ تا ۸ هفته ميزان قابل ارزيابي آنتي بادي را توليد ميکنند (بطور متوسط ۲۵ روز) در عين حال احتمال اينکه توليد ميزان آنتي بادي قابل ارزيابي آزمايشگاهي براي فردي مدت زمان بيشتري طول بکشد وجود دارد بنابراين اگر تست اوليه منفي HIV در طي ۳ ماه پس از تماس احتمالي باشد تکرار تست HIV بعد از ۳ ماه از تماس احتمالي براي رد موارد منفي کاذب (false negative) بايستي انجام شود.
۹۷٪ افراد در طي ۳ ماه پس از آلودگي به HIV تستشان مثبت مي شود. در موارد بسيار نادر ممکن است مثبت شدن تست HIV تا ۶ ماه بطول انجامد.
در صورت تداوم رفتار پرخطر توسط فرد، هر شش ماه آزمايش تكرار شود.
http://www.iranhiv.com/images/3/line.gif
http://www.iranhiv.com/images/3/05-04-27-12-22-178583930.jpg (http://www.salijoon.ws/)
انواع آزمايش هاي تشخيصي براي عفونت HIV عبارتند از :
الف ) تست هاي سنجش آنتي بادي :
<LI dir=rtl>آزمون الايزا (Elisa)
Western blot test
نكته :
از آنجا كه آنتي بادي از طريق مادر آلوده وارد بدن جنين شده تا 18 ماهگي در بدن باقي مي ماند ،اين تست ها براي تشخيص آلودگي در نوزاد مناسب نمي باشند .
ب ) تست هاي سنجش آنتي ژن
<LI dir=rtl>
RT – PCR
<LI dir=rtl>
P24 antigen
DNA-PCR & RNA-PCR
نكته:
مي باشد
DNA-PCR
آزمايش ارجح٬ جهت تشخيص آلودگي نوزادان٬ آزمايش
اغلب انواع تستهاي HIV از نمونه خون فرد جهت بررسي HIV استفاده مي شود اما تستهايي هم وجود دارند که از بزاق دهان و يا ادرار جهت نمونه استفاده مي شود.
حاضر شدن جواب تست معمولا چند روز طول ميکشد اما جواب Rapid HIV test در عرض ۲۰ دقيقه آماده ميشود.
تمامي تستهاي مثبت HIV بايستي توسط تستهاي تکميلي بررسي شوند (معمولا Western blot test) که حاضر شدن جواب آن از چند روز تا چند هفته طول ميکشد.
براي انجام تست HIV نيازي به ناشتا بودن نيست (البته ممکن است همراه با تست HIV، تستهاي ديگري مانند بررسي چربي خون يا قند خون ناشتا (FBS) درخواست شده باشد که در اين صورت بايستي ناشتا بود يعني از ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از آزمايش، چيزي خورده يا آشاميده نشود.
تست غربالگري (Screening) که براي HIV استفاده مي شود ELISA است.
در ايران:
اولين آزمايش 8 هفته بعد از رفتار خطرناک
تکرار آزمايش 6 ماه بعد از رفتار خطرناک
در ايران معمولاً دسترسی به آزمايش استاندارد HIV سهل تر است. اين نوع آزمايش در ايران برای بار اول 8 هفته بعد از رفتار خطرناک به مراجعه کنندگان توصيه می شود. ولی به دليل اينکه سرعت و ميزان توليد پادتن خون در بدن افراد متفاوت است و برای انجام آزمايش دقيقی که بتوان به نتيجه آن استنتاج کرد و جواب قطعی را ارائه داد، 6 ماه بعد از رفتار خطرناک بايستی که آزمايش تکرار شود.
http://www.iranhiv.com/images/5/cath_lab_2.jpg (http://www.salijoon.ws/)
آزمايش HIV-ELISA
آزمايش استاندارد HIV ٬"تست الايزا" است. اين تست٬ استاندارد جهانی برای استفاده در بيمارستان ها، بانک های خون و يا سازمان های انتقال خون می باشد.
اين آزمايش مستقيماً خود ویروس را جستجو نمی کند. در اين روش، ميزان پادتن ( آنتی بادی) هایی که بدن شخص آلوده برعلیه HIV توليد کرده، اندازه گرفته می شود.
ELISA نسبتاً آزمایش ارزان و خیلی دقیقی است . ( اگر چه ۱۰۰٪ نیست ) در این آزمایش ( اولین آزمایشی که عموماً انجام می شود ) یک نمونه خون گرفته می شود و با دور بالا دوران داده می شود که باعث می شود سرم خون از اجزاء جامد آن مثل سلولهای خون جدا شود . هنگامیکه ماده معرف ELISA به سرم اضافه شود یک آزمایش شیمیایی که محلول را رنگی می کند وجود پادتن های HIV را مشخص می سازد .
(وقتی که HIV وارد بدن می شود، يک ماده شيميايی خاصی از سوی سيستم دفاعی توليد می شود که پادتن ( آنتی بادی) ناميده می شود. پادتن ها واکنش بدن نسبت به عفونت می باشند. بنابراين اگر بدن شخصی پادتن عليه HIV توليد کرده باشد، به معنای آن است که شخص به HIV آلوده شده است.)
توليد پادتن در بدن به مدت زمان بين چند روز تا سه هفته نياز دارد.
آزمايشی را که بتوان به نتيجه آن اعتماد کرده و بر اساس آن شخص را نسبت به نوع سلامت خود با اطلاع کرد، دربعضی منابع بين 6 هفته تا 6 ماه و بعضی ديگر بين 8 هفته تا 6 ماه بعد از ارتباط خطرناک توصيه شده است.
پس از 22 روز از آلودگي با HIV تست اليزا٬ در 50% موارد مثبت ميشود و پس از 6 هفته در 95% موارد مثبت ميشود.
حساسيت (Sensitivity) اليزا بيش از 99.9% است.
براي جلوگيري از نتايج مثبت كاذب٬ نتايج تكرار شده بايد بوسيله تست westernblot تاييد گردد.
Western blot test
به عنوان يك آزمون تأييد كننده به كار مي رود. كه وجود IgG برعليه چند نوع پروتئين ويروسي را بررسي مي كند . اين تست نسبت به الايزا اختصاصي تر بوده از حساسيت كمتري برخوردار است .
از آنجا که آزمایش Western blot نسبتاً گران است وانجام آن نیز مشکل است . ندرتاً به عنوان اولین آزمایش انجام می گیرد و بیشتر در تأیید نتایج مثبت یا مشابه آزمایش ELISA بکار می رود .
اختصاصي بودن (Specificity) تست وسترن بلات وقتيكه با اليزا همراه شود٬ بيش از 99.9% است
نتايج نامشخص (indeterminate) در تست وسترن بلات در اين موارد است:
- مراحل اوليه عفونت با HIV
- آلودگي با HIV-2
- بيماري خودايمني (Autoimmune disease)
- حاملگي
- تجويز اخير توكسوئيد كزاز
آزمايش HIV-PCR
به زبان بسيار ساده اين آزمايش مستقيماً وجود HIV در خون را جستجو می کند.
PCR= Polymerase Chain Reaction
تست HIV-PCR ژن ويروس (DNA ) را در خون رديابی می کند. اگر شخصی آلوده شده باشد DNA ويروس ايدز در خون او وجود خواهد داشت. ميزان اطمينان به دقت اين تست 95% می باشد. بعضی منابع اين آزمايش را دو هفته بعد از داشتن ارتباط خطرناک (ارتباطی که به تماس مشکوک با خون منجر شود) و بعضی ديگر ابتدا 4 هفته بعد، توصيه می کنند. معمولاً بين 5 روز تا يک هفته طول می کشد تا نتيجه اين آزمايش دريافت شود.
از نظرهزينه اين تست به طور معمول بسيار گران تر از تست HIV-ELISA مي باشد.
در طی این آزمایش اجزاء مختلف ویروسی روی نوارهای خاص روی صفحه آزمایش که در سرم فرد مورد آزمایش قرار میگیرد قرار دارند .
اگر سرم پادتن HIV داشته باشد ، به نوارهای ویروسی متصل می شوند ، که باعث تغییر رنگ آنها می شود . گر چه آزمایش HIV در حال حاضر خیلی در دسترس است . غربالگری گسترده انجام نمی پذیرد .
بـا توجه به اين كه در اين آزمون ژنوم ويروس مورد مطــالعه قرار ميگيرد لذا در تشخيص زودرس بيماري ويا نوزاد متولد شده از مادر آلوده مفيد است . بخاطر حساس بودن زياد ، موارد مثبت كاذب اين آزمون بالا است. تشخيص مثبت با PCR درهرحال بايد با تست سرولوژيك اثبات شود.
مثبت کاذب: ،آزمایش درصد کمی از افراد چه با آزمایش الایزا یا وسترن بلات می تواند غلط باشد . امکان دارد تغییر رنگ اندکی در بعضی از افرادی که HIV ندارند مشاهده شود و بطور غلط به عنوان HIV مثبت شناخته شوند .
منفی کاذب : در بعضی موارد آزمایش می تواند علی رغم وجود پادتنها نتواند تغییر رنگ نشان دهد . بنابراین کسی که آلوده به ویروس است اشتباهاً ممکن است منفی تلقی شود .
آنتي ژن P24 :
در اين روش آنتي ژن ويروس مورد بــررسي قرار مي گيرد . لذا مي تواند در تشخيص زود هنگام آلودگي كمك كننده باشد. البته در مراحل عفونت بدون علامت و يا درمان ضد ويروس ، با توجه به اينكه تعداد ويروس موجود در خون كم است ممكن است منفي كاذب داشته باشيم .
RNA test:
اين تست ماده ژنتيکي خود ويروس HIV را بررسي ميکند و جهت غربالگري منابع خون و نيز آشکارسازي ويروس در مراحل اوليه استفاده کرد ( ۹ تا ۱۱ روز پس از در معرض HIV قرار گرفتن) و نيز در موارد بسيار نادر که تستهاي آنتي بادي قادر به آشکارسازي آنتي بادي عليه HIV نيستند.
آزمايش ميزان ويروس (HIV viral load test) :
اين آزمايش٬ ميزان HIV هاي در حال تقسيم را نشان ميدهد٬ كه با پيشرفت بيماري و نيز پاسخ به درمان ضد ويروسي٬ مرتبط است.
اين آزمايش٬ بهترين تست در دسترس براي تشخيص عفونت فعال HIV است. اگرچه نتايج مثبت كاذب٬ معمول است خصوصا وقتيكه ميزان ويروس (Viral load) پايين باشد.
CBC (آزمايش كامل خون ):
در مراحل پيشرفته HIV اين موارد شايع است:
كم خوني (آنمي) ٬ كمي نوتروفيلها (نوتروپني) ٬ كمي پلاكتها (ترومبوسيتوپني)
تعداد لنفوسيتهاي CD4 :
بيشتر از همه بعنوان عامل پيشگويي كننده پيشرفت HIV بكار ميرود.
خطر پيشرفت به سمت عفونتهاي فرصت طلب ايدز يا بدخيمي ها وقتي كه CD4 ها كمتر از 200cell/µl باشد٬ بالاست.
درصد لنفوسيتهاي CD4 :
ممكن است درصد CD4 ها قابل اطمينان تر از تعداد آنها باشد.
خطر پيشرفت به سمت عفونتهاي فرصت طلب ايدز يا بدخيمي ها وقتي كه درصد CD4 ها كمتر از 20% باشد٬ بالاست.
تنها راه مطمئن جهت تعيين آلودگي با HIV انجام تست آنتي بادي HIV ميباشد و از روي علائم باليني نميتوان آلودگي با HV را تعيين كرد.
با توجه به در دسترس بودن روش الايزا و وسترن بلات در ايران و همچنين اختصاصي بودن بالا (موارد مثبت كاذب كمتر)، ملاك تشخيص قطعي آلودگي يك فرد٬ مثبت بودن دو آزمايش ELISA و يك آزمایش Western blot است.
http://www.iranhiv.com/images/8/HIV_test.gif (http://www.salijoon.ws/)
http://www.iranhiv.com/images/new/IMG_6015_small.jpg (http://www.iranhiv.com/images/new/cmdt.htm)
CDC AIDS case definition for surveillance of adults and adolescents (http://www.iranhiv.com/images/new/cmdt.htm)
تست HIV شامل چه چيزهايي است ؟
در اغلب كشورها، مكانهاي متعددي براي انجام تست HIV وجود دارد. توصيه ميشود كه تست HIV در كلينيكهاي بهداشتي، نزد پزشكان يا نزد افراد مجرب در مكانهاي مخصوص مشاوره و تست HIV انجام شود (VCT).
هنگاميكه شما تصميم به انجام تست HIV بگيريد، يك پزشك يا يك مشاور مجرب، يك پرستار و يا يك فرد مجرب در امور سلامتي و بهداشت را بصورت خصوصي ملاقات خواهيد كرد ، وي براي شما توضيح خواهد داد كه تست شامل چه چيزهايي است و نتايج چه معنا و مفهومي دارند. بطور معمول، مقدار كمي نمونه از خون از دست شما گرفته ميشود و به آزمايشگاه براي انجام آزمايش فرستاده ميشود.
- جواب تست هميشه محرمانه است و تنها با رضايت شما براي ديگران بازگو خواهد شد. و حتي جواب تست بدون اجازه شما به پزشك شخصيتان هم گفته نخواهد شد.
Rapid test:
يک تست غربالگري است که جواب آن در عرض ۲۰ دقيقه آماده ميشود. اين تست از نمونه خون وريدي يا خون سرانگشت يا ترشحات دهان براي بررسي آنتي بادي HIV استفاده مي کند، جواب مثبت بايستي توسط تستهاي تاييدي (مانند وسترن بلات) بررسي مجدد شود. ميزان صحت (accuracy rate) اين تست همانند آزمايش اليزا است.
تست سريع HIV به تجهيزات آزمايشگاهي و افراد مجرب نياز ندارد، اين ويژگي باعث ميشود تا بتوان از آن در كشورهاي فقير استفاده كرد.
نشريه ميثاق مديران
نشريه تخصصي مديران پيشرفته ايران - جديدترين مطالب نشريه را آنلاين بخوانيد همراه با گالري عکس و ...
نقشه راهنماي راههاي ايران و دنيا
با استفاده از اين نرم افزار ميتوانيد به بهترين نقاط ايران سفر كنيد
I30T (http://www.i30t.com/)
<< تست HIV در منزل چيست؟ >>
نمونهگيري در منزل Home testing kits:
Consumer-controlled test kits (کيتهاي تست کنترل شده مصرف کننده) که به کيتهاي تست در خانه (Home testing kits) موسومند اولين بار در سال ۱۹۹۷ گواهي تاييد گرفتند. اگرچه اين کيتها گهگاه در اينترنت تبليغ ميشوند ولي تنها
Home Access HIV-1 test system توسط FDA (سازمان غذا و داروي ايالات متحده) تاييد شده است و صحت بقيه انواع کيتها مورد تاييد نيست.
طرز استفاده آن بدين صورت است که قطره خوني از سر انگشت بر روي کارت مخصوص آن چکانده و کارت را به يکي از آزمايشگاههاي مورد تاييد که اين آزمايش را انجام ميدهند پست ميکنيد، به هر فرد يک شناسه داده ميشود تا براي پيگيري جواب از طريق تلفن مورد استفاده قرار گيرد، فرد ميتواند با يک مشاور، قبل و بعد از آماده شدن جواب تست، مشورت کند.
تمامي کساني که تست آنها مثبت شده جهت انجام تست تاييدي ارجاع ميشوند.
مزيت عمدة « نمونهگيري در منزل» شامل راحتي، سرعت و محرمانه بودن آن است. در كشورهايي كه تست HIV رايگان نيست « نمونهگيري در منزل» يك راه مقرون به صرفه براي انجام تست است ولي عدم وجود "مشاورهٔ رو در رو" قبل و بعد از انجام تست يكي از اشكالات آن است.
در ايالات متحده تنها يك كارخانه، مجوزِ FDA (سازمان غذا و داروي جهاني) را براي ساخت كيت « تست HIV در منزل» دارد.
در انگلستان فروش هر گونه كيت براي مصرف شخصي، غير قانوني است.
كيت تست فوري HIV
كيت تست فوري HIV بمعناي آن است كه نتيجه تست، بدون نياز به مشورت کردن با فرد مجرب، در همان لحظه خوانده ميشود. بطور كلي اينگونه تستها بخاطر دقت كم آنها و فقدان حمايت عاطفي براي فرد، توصيه نميشوند. در حال حاضراين نوع تست در بسياري از كشورها بطور قانوني خريد و فروش نميشود.
http://www.iranhiv.com/images/5/scope5.jpg (http://www.salijoon.ws/)
اگر تست HIV من منفي باشد آيا بدين معناست که شريک جنسي من هم HIV منفي است؟
خير، جواب تست HIV شما تنها وضعيت آلودگي با HIV شما را مشخص ميکند و اينکه شريک جنسي شما HIV منفي است يا مثبت است را مشخص نميکند و او هم مي بايست تست HIV بدهد تا وضعيت سلامتش از نظر آلودگي با HIV تعيين گردد.
اگر تست HIV من مثبت باشد و مشخص شود که HIV مثبتم، چه بايد بکنم؟
دراين حالت، شما هرچه زودتر از سلامت خود مراقبت کنيد بهتر است. درمان اوليه و پيش گرفتن شيوه زندگي سالم، به شما کمک ميکند که سالم بمانيد و مراقبتهاي پزشکي، ظهور علايم ايدز و ايجاد وضعيتهاي تهديدکننده حيات را در شما به تاخير مي اندازد.
کارهاي بسيار مهمي که بايستي سريعا براي محافظت از سلامت خود انجام دهيد عبارتند از:
۱- به پزشکي که در زمينه ايدز کار ميکند مراجعه کنيد، حتي اگر احساس مريضي نميکنيد. پزشکي را بيابيد که تجربه درمان افراد HIV مثبت را دارد. امروزه داروهاي فراواني براي آلودگي با HIV وجود دارد که ميتواند سلامت شما را تداوم بخشد. هيچگاه نگوييد که «هنوز براي فکر کردن براي درمان خيلي زود است!»
۲- تست سل (TB test) انجام دهيد. ممکن است آلوده به سل باشيد و از آن آگاه نباشيد، سل کشف نشده ميتواند منجر به بيماريهاي وخيمي گردد ولي اگر زود تشخيص داده شود با موفقيت قابل درمان است.
۳- سيگار کشيدن، نوشيدن زياد الکل يا استفاده از مواد مخدر (مانند متاآمفتامين ها) ميتواند سيستم ايمني شما را تضعيف کند. براي ترک يا کاهش مصرف اينگونه مواد، هرچه زودتر اقدام کنيد.
۴- جهت بررسي از نظرتشخيص بيماريهاي مقاربتي (STD) اقدام کنيد. بيماريهاي مقاربتي تشخيص داده نشده ميتواند باعث مشکلات جدي شود. همچنين بايد براي جلوگيري از بيماريهاي مقاربتي (STD) حتما از کاندوم استفاده کنيد (safe s e x)
http://www.iranhiv.com/images/3/line.gif
مطالعه مطالب زير٬ به همکاران پزشک توصيه ميشود:
شرايط لازم براي انجام آزمايش HIVab:
1- در تمام موارد، مشاوره از آزمايش بايستي انجام گيرد و فرد از نظر روحي و رواني در آمادگي مطلوب قرار گيرد و بعد از آزمايش نيز مشاوره صورت گيرد.
2- آزمايش بايستي داوطلبانه باشد و تنها موارد آزمايش اجباري در كساني است كه قصد اهداء خون ، بافت يا عضو را داشته باشند.
3- در موارد تشخيصي بنا به نظر پزشك وحتي الامكان با رضايت بيمار انجام گيرد در عين حال اگر پزشكي انجام آزمايش را در تشخيص بيماري موثر مي داند آن را درخواست نمايد ولي بايستي خدمات مشاوره اي را به بيمار معرفي نمايد و مراتب ارجاع را بشناسد.
4- آزمايش HIVab قبل از اعمال جراحي به هيچ عنوان توصيه نشده است به اين علت كه رعايت اصول احتياطات استاندارد (http://www.iranhiv.com/prevention.htm#sp) براي پيشگيري از بيماري كافي مي باشد و درصورتي كه ما بدانيم فرد HIV مثبت نمي باشد ممكن است در رعايت اين اصول كوتاهي صورت گيرد و با توجه به خصوصيت ويروس كه از بين 2 هفته تا 6 ماه با وجودي كه فرد HIV مثبت است، مي تواند آزمايش منفي باشد خطر انتقال حتي با انجام آزمايش افزايش يابد از طرف ديگر چون مشاوره با بيمار صورت نمي گيرد وي را در بحران و مشكلات بعدي قرارمي دهيم.
اصول برخورد ومراقبت درعفونت HIV:
اين نكته بسيار مهم است كه باتوجه به انگ اجتماعي اين بيماري وبرخوردهاي اجتماعي وخانوادگي احتمالي با افراد آلوده به HIV درممالك پيشرفته اعلام آلودگي به بيمار بايد حتما پس از قطعي شدن تشخيص و به دنبال انجام مشاوره وآماده سازي رواني باشد .
اين قسمت نامه واقعي فردي است كه تست تشخيصي HIV را انجام داده است :
سلام، من يك زن 30 ساله هستم و در حال حاضر فرزندي ندارم. من معتاد تزريقي يا يك بيمار هموفيلي نيستم اگرچه چندين رابطه جنسي محافظت نشده داشتهام، ميدانم كه اين عمل ميتواند نتايج مرگ باري بدنبال داشته باشد، در 10 سال گذشته 2 تست منفي HIV داشتهام كه آخرين آن در سال 1996 بوده و بعد از آن 5 مرتبه رابط جنسي محافظت نشده داشتهام تا چندي پيش به اين مساله توجهي نداشتم تا اينكه شنيدم كه در خانوادهاي نوزاد HIV مثبت بدنيا آمده است٬ از آن زمان در مورد رفتارم فكر كردم و اينكه چگونه با زندگيم بازي ميكردم و زندگي ديگران را در معرض خطر قرار ميدادم از اينكه 2 تست HIV قبليام منفي بودهاند شكر گذارم. طي 2 هفته گذشته٬ كتاب و مقاله دربارة AIDS , HIV و داستان زنان آلوده با HIV و چگونگي مبارزه آنها با آن را خواندم. آرزو ميكردم كه يك شانس ديگر داشته باشم و تست HIV بعدي من منفي باشد.... تا اينكه امورز صبح تست HIV را انجام دادم.… خدا را شكر…. دوباره منفي بود. من از همه ميخواهم كه تست HIV را انجام بدهند.... شما زندگي مرا دگرگون كرديد.