تهران قدیم(طهران قدیم) امکانات شهری-حمل و نقل

[mozhgan]

اولین اتومبیل تهران


به دنبال کالسکه‌هایی که با بخار و آتش حرکت می‌کردند، اولین اتومبیل‌هایی که به ایران وارد شد، سواری‌های فورد کروکی کلاچی با لاستیک تو پر بود. اتومبیل‌هایی نیز شبیه وانت امروزی وارد تهران شد که به آن ها ماشین لاری می‌گفتند و هم چنین اتومبیل‌های دور سیمی که برای حمل بار و مسافر می‌آمدند. به هرحال، نخستین اتومبیل در زمان مظفرالدین شاه وارد تهران گردید.

[mozhgan]

اولین خط آهن(ماشین دودی)


نخستین خط آهن ایران، خط آهن تهران به شهرری بود که در سال ۱۲۶۱ هجری شمسی و ۱۸۸۳ میلادی، امتیاز آن را یک نفر مهندس فرانسوی« به نام مسیوبوانان» ازناصرالدین شاه گرفت. ماشین‌هایی که در این خط به کار افتادند نام ترن نداشتند بلکه در دارالخلافه آنها را ماشین دودی می‌گفتند.

[mozhgan]

دلیجان


دلیجان کالسکه‌ای هشت نفره بود با اتاق و پشتی، بار بنددار با دور چرخ‌هایی از آهن که از درشکه و کالسکه که چرخ‌هایش رزین دار، سخت‌تر و از گاری که فنر نداشت راحت‌تر بود.

[mozhgan]

کجاوه،پالکی و هودج


سه وسیله نقلیه ساخته شده از چوب بودند که بر روی قاطر، الاغ، اسب و یا شتر حمل می‌گردید. هر کجاوه و پالکی و هودج فقط جای یک نفر بود و بر مرکب از هر نوع دو تا از این جایگاه ها قرار می‌گرفت که تعادل آن برقرار گردد.

[mozhgan]

واگن اسبی


واگن اسبی به وسیله دو یا چهار اسب بر روی ریل حرکت می‌کرد و تقریباً ، بیشتر خیابان‌های اصلی شهر را به هم وصل می‌کرد. این واگن با تراموای، دارای چند قسمت بود. قسمت اول محوطه کوچکی بود مخصوص قرار گرفتن سورچی و قسمت‌های دیگر اختصاص به مسافرانی داشت که بر روی نیمکت‌هایی قرار می گرفتند که در دو طرف واگن‌ها تعبیه شده بود.
خطوط مختلف واگن اسبی در خیابان‌ها به قرار زیر بود:
اول، خط بازار که تا آخر خیابان لاله‌زار نزدیک خیابان رفاهی رفت و آمد می‌کرد. دوم، خط خیابان شاهزاده عبدالعظیم که از بازار به راه می‌افتاد و خیابان ناصریه و خیابان چراغ گاز را طی می‌کرد و از خیابان ری می‌گذشت و به کار ماشین دودی می‌رسید. سوم، خط باغ شاه که از بازار حرکت می‌کرد و بعد از شش دو راهی به دروازه باغشاه می‌رسید.

[mozhgan]

وسایل نقلیه اولیه


وسایل نقلیه ابتدایی غیر موتوری تهران قدیم عبارت بودند از:
واکن اسبی، کجاوه، پالکی، هودج، درشکه، ارایه و اسب، واگن اسبی و درشکه وسایل نقله ی مخصوص داخل شهر بودند ولی کجاوه، پالکی، هودج و ارایه مخصوص حمل مسافران خارج شهرها به شمار می‌رفتند. از جمله وسیله نقلیه آتشخوار، ماشین دودی بود.