shirin71
06-28-2011, 06:30 PM
آشنايي مختصر با جنگندهء صاعقه
Sa’eqeh, Multirole Lightweight Fighter, Iran
http://gallery.military.ir/albums/userpics/Saeqe_draw2.jpg
براي بررسي هواپيماي صاعقه – كه اطلاعات كمي از جزئيات آن موجود است – بايد خلاصهاي از سابقهء حضور هواپيماي F-5 در نيروي هوايي كشورمان داشته باشيم.
نيروي هوايي كشورمان اولين كشوري بود كه هواپيماهاي F-5A/B موسوم به «جنگندهء آزادي» يا Freedom Fighter را در سال 1343 شمسي به خدمت گرفت. سابقه بسيار طولاني و ارزشمند پرسنل تعمير و نگهداري، هزينه اورهال پائين، مصرف سوخت كم، جثه كوچك هواپيما - كه باعث ميشد از ديد برخي رادارها مخفي بماند- همگي باعث شدهاند كه سالهاي طولاني شاهد پرواز اين شكاري خوش تركيب در آسمان كشورمان باشيم.
http://gallery.military.ir/albums/userpics/IRIAF_F5E.jpg
از جمله موفقیتهای F-5 در جریان جنگ با عراق، شكار MiG-25PD عراقي در شمال شرقي شهر تبريز است كه توسط خلبان شجاع پايگاه دوم شكاري، سرهنگ «حسين شعباني» و با آتش مسلسل انجام پذيرفت.
پس از خاتمه جنگ تحميلي، در سالهاي آعازين دهه 1370 شمسي، پروژهاي به نام سيمرغ در قالب تبديل هواپيماي F-5A (تك كابين) به F-5B (نوع دوكابين جهت آموزش خلبانان مبتدي) در شركت صنايع هواپيماسازي اصفهان (هسا) و شركت صنايع هواپيمايي ايران (صها) به اجرا درآمد و پرسنل توانمند سازمان صنايع دفاع و نيروي هوايي ارتش با موفقيت توانستند قطعات و قالبهاي لازم را جهت توليد نوع دو كابين هواپيماي F-5 توليد نمايند؛ همين پروژه استارت خوبي براي بهينه سازي F-5E و همچنين نمونهسازي اين جنگنده در داخل كشور گشت.
اولين نمونهء F-5A در قالب پروژهء سيمرغ
http://gallery.military.ir/albums/userpics/Cmorgh.jpg
نيروي هوايي كشورمان تعداد قابل توجهي F-5E در اختيار داشت كه با توجه به نوع سازهء بدنه و فراواني نسبي قطعات يدكي، انگيزهء كافي براي بهينه سازي F-5E در كشورمان به وجود آمد. بايد توجه داشت كه نوع طراحي بدنهء F-5 بسيار فراتر از زمان خويش بوده و پروسهء بهيتهسازي توسط كمپاني سازنده – نورثروپ – نيز در سالهاي ابتدايي دههء 1980 در قالب ساخت هواپيماي F-20 Tiger Shark به اجرا درآمده بود. هواپيماي F-20 در مناقصهء نيروي هوايي ايالات متحده در مقابل F-16A بازنده شد و پروژهء ساخت هواپيماي F-20 با توليد تنها 3 فروند، بايگاني شد و به تاربخ پيوست.
با خاتمة جنگ تحميلي، و ادامهء تحريمهاي تسليحاتي از طرف ايالات متحده، ساخت برخي مهمات مخصوص هواپيماهاي شكاري در داخل كشور آغاز شد. مهمترين وسيلة دفاعي هواپيماي F-5E همان موشك هوابههواي حرارتياب موسوم به سايدوايندر (Sidewinder)، اكنون با روش مهندسي معكوس با نام «فاطر» با موفقيت كامل ساخته شده و در حال توليد انبوه ميباشد.
همچنين با ورود به خدمت شكاريهاي ساخت روسيه نظير MiG-29B/UB و شكاري چيني F-7، برخي موشكهاي مخصوص اين هواپيماها نيز همراه آنها به ايران وارد شدند. يكي از اين موشكها، موشك هوا به هواي R-60 يا AA-8 موسوم به آفيد ميباشد كه تقريباً نمونهء روسي موشك سايدوايندر است.
با عنايت به موارد فوق، بهينهسازي هواپيماي F-5E در جهتي پيش رفت كه نمونهء جديد، قابليت استفاده از اينگونه مهمات جديد را داشته باشد، ضمن اينكه با افزودن يك سكان عمودي، بر قابليتهاي ديناميكي F-5E افزوده گشت. همچنين دو صفحه LCD تمام رنگي به جاي برخي از نشانگرهاي قديمي نشست. (در این مورد، یعنی ایجاد کابین شیشه ای یا کابین مجهز به نمایشگرهای تلویزیونی، تشکیک وجود دارد، زیرا خلبانان نیروی هوایی، با این گونه ادوات آشنایی ندارند؛ ضمن اینکه توان طراحی، نصب و تبدیل کابین آنالوگ به دیجیتال، در اختیار کشورهای معدودی قرار دارد.)
http://gallery.military.ir/albums/userpics/Cockpit%7E1.jpg
همچنين قابليت حمل و پرتاب بمبهاي 2000 پوندی هدايت شونده ليزري به نام «قاصد» نيز بر روي آذرخش اضافه شده است. اين بمبهاي هدايت شوند، از نوع ليزري بوده (يعني توسط اشعهء ليزر هدايت ميشوند) و بارها توسط صاعقه آزمايش شده و دقت بسيار بالايي دارند.
موتور RD-33 یا J-85 ؟ مسئله این است.
دو موتور توربوفن RD-33 ساخت كليموف، توان و چالاكي ويژهاي می توانند به صاعقه ببخشند. اين جنگنده با موتور RD-33 و استفاده از پسسوز، ميتواند به راحتي به سرعتهايي بين 1.6 تا 1.8 ماخ دست يابد كه از اين نظر حدود 14 تا 28 درصد افزایش سرعت نهایی هواپیما را داریم. البته با تصاویری که از صاعقه منتشر شده است، تفاوت چندانی بین اندازهء ظاهری موتورهای آن با F-5 مشاهده نمی شود، ضمن اینکه دود سهمگین موتورهای RD-33 را شاهد نیستیم؛ از این رو، به نظر می رسد تغییرات اعمالی در صاعقه، در قسمتهای آویونیک و سکان عمودی به وقوع پیوسته است و موتورها، همان J-85 مورد استفاده در F-5 می باشند.
صاعقه-80 یا آذرخش-2 ؟
صاعقه، گام بعدی نیروی هوایی ایران در روند سیر تکاملی جنگنده های مورد استفاده اش می باشد. (80 به معنی سال 1380 می باشد؛ سالی که جنگندهء صاعقه برای نخستین پرواز کرد.)
نکتهء بسیار مهم این است که صاعقه و آذرخش، هر دو طرح های دگرگون شده ای از جنگندهء اف-5 می باشند، اما باید توجه کرد که صاعقه، شباهت زیادی به آذرخش ندارد و در ساخت آن، به جای شرکت صها (IACI)، «مرکز فنآوری نیروی هوایی و صنایع الکترونیک» (MATSA) همکاری داشته اند. از نظر شکل ظاهری، صاعقه را می توان مهم ترین مدل ارتقاء یافتهء آذرخش دانست؛ یا به عبارتی دیگر: آذرخش-2 که در تولید آن، تمامی موارد بهبود یافتهء آذرخش، اعمال شده است.
علی الظاهر، مقامات مسئول، به اطلاق نام های جدید، علاقهء وافری دارند و برای هر تغییر جزئی یا انجام بهینه سازی روی هواپیماهای قدیمی، از نام های جدید استفاده می کنند. برای مثال برنامهء تولید هواپیمای آموزش «تذآرو» را در نظر بگیرید که در مقاطع گوناگون زمانی، با اسامی «رعد» ، «تندر» و «تذآرو» نامیده شده است.
MATSA مخفف Air Force Technology and Electronic Centre
IACI مخفف Iran Aircraft Industries
Sa’eqeh, Multirole Lightweight Fighter, Iran
http://gallery.military.ir/albums/userpics/Saeqe_draw2.jpg
براي بررسي هواپيماي صاعقه – كه اطلاعات كمي از جزئيات آن موجود است – بايد خلاصهاي از سابقهء حضور هواپيماي F-5 در نيروي هوايي كشورمان داشته باشيم.
نيروي هوايي كشورمان اولين كشوري بود كه هواپيماهاي F-5A/B موسوم به «جنگندهء آزادي» يا Freedom Fighter را در سال 1343 شمسي به خدمت گرفت. سابقه بسيار طولاني و ارزشمند پرسنل تعمير و نگهداري، هزينه اورهال پائين، مصرف سوخت كم، جثه كوچك هواپيما - كه باعث ميشد از ديد برخي رادارها مخفي بماند- همگي باعث شدهاند كه سالهاي طولاني شاهد پرواز اين شكاري خوش تركيب در آسمان كشورمان باشيم.
http://gallery.military.ir/albums/userpics/IRIAF_F5E.jpg
از جمله موفقیتهای F-5 در جریان جنگ با عراق، شكار MiG-25PD عراقي در شمال شرقي شهر تبريز است كه توسط خلبان شجاع پايگاه دوم شكاري، سرهنگ «حسين شعباني» و با آتش مسلسل انجام پذيرفت.
پس از خاتمه جنگ تحميلي، در سالهاي آعازين دهه 1370 شمسي، پروژهاي به نام سيمرغ در قالب تبديل هواپيماي F-5A (تك كابين) به F-5B (نوع دوكابين جهت آموزش خلبانان مبتدي) در شركت صنايع هواپيماسازي اصفهان (هسا) و شركت صنايع هواپيمايي ايران (صها) به اجرا درآمد و پرسنل توانمند سازمان صنايع دفاع و نيروي هوايي ارتش با موفقيت توانستند قطعات و قالبهاي لازم را جهت توليد نوع دو كابين هواپيماي F-5 توليد نمايند؛ همين پروژه استارت خوبي براي بهينه سازي F-5E و همچنين نمونهسازي اين جنگنده در داخل كشور گشت.
اولين نمونهء F-5A در قالب پروژهء سيمرغ
http://gallery.military.ir/albums/userpics/Cmorgh.jpg
نيروي هوايي كشورمان تعداد قابل توجهي F-5E در اختيار داشت كه با توجه به نوع سازهء بدنه و فراواني نسبي قطعات يدكي، انگيزهء كافي براي بهينه سازي F-5E در كشورمان به وجود آمد. بايد توجه داشت كه نوع طراحي بدنهء F-5 بسيار فراتر از زمان خويش بوده و پروسهء بهيتهسازي توسط كمپاني سازنده – نورثروپ – نيز در سالهاي ابتدايي دههء 1980 در قالب ساخت هواپيماي F-20 Tiger Shark به اجرا درآمده بود. هواپيماي F-20 در مناقصهء نيروي هوايي ايالات متحده در مقابل F-16A بازنده شد و پروژهء ساخت هواپيماي F-20 با توليد تنها 3 فروند، بايگاني شد و به تاربخ پيوست.
با خاتمة جنگ تحميلي، و ادامهء تحريمهاي تسليحاتي از طرف ايالات متحده، ساخت برخي مهمات مخصوص هواپيماهاي شكاري در داخل كشور آغاز شد. مهمترين وسيلة دفاعي هواپيماي F-5E همان موشك هوابههواي حرارتياب موسوم به سايدوايندر (Sidewinder)، اكنون با روش مهندسي معكوس با نام «فاطر» با موفقيت كامل ساخته شده و در حال توليد انبوه ميباشد.
همچنين با ورود به خدمت شكاريهاي ساخت روسيه نظير MiG-29B/UB و شكاري چيني F-7، برخي موشكهاي مخصوص اين هواپيماها نيز همراه آنها به ايران وارد شدند. يكي از اين موشكها، موشك هوا به هواي R-60 يا AA-8 موسوم به آفيد ميباشد كه تقريباً نمونهء روسي موشك سايدوايندر است.
با عنايت به موارد فوق، بهينهسازي هواپيماي F-5E در جهتي پيش رفت كه نمونهء جديد، قابليت استفاده از اينگونه مهمات جديد را داشته باشد، ضمن اينكه با افزودن يك سكان عمودي، بر قابليتهاي ديناميكي F-5E افزوده گشت. همچنين دو صفحه LCD تمام رنگي به جاي برخي از نشانگرهاي قديمي نشست. (در این مورد، یعنی ایجاد کابین شیشه ای یا کابین مجهز به نمایشگرهای تلویزیونی، تشکیک وجود دارد، زیرا خلبانان نیروی هوایی، با این گونه ادوات آشنایی ندارند؛ ضمن اینکه توان طراحی، نصب و تبدیل کابین آنالوگ به دیجیتال، در اختیار کشورهای معدودی قرار دارد.)
http://gallery.military.ir/albums/userpics/Cockpit%7E1.jpg
همچنين قابليت حمل و پرتاب بمبهاي 2000 پوندی هدايت شونده ليزري به نام «قاصد» نيز بر روي آذرخش اضافه شده است. اين بمبهاي هدايت شوند، از نوع ليزري بوده (يعني توسط اشعهء ليزر هدايت ميشوند) و بارها توسط صاعقه آزمايش شده و دقت بسيار بالايي دارند.
موتور RD-33 یا J-85 ؟ مسئله این است.
دو موتور توربوفن RD-33 ساخت كليموف، توان و چالاكي ويژهاي می توانند به صاعقه ببخشند. اين جنگنده با موتور RD-33 و استفاده از پسسوز، ميتواند به راحتي به سرعتهايي بين 1.6 تا 1.8 ماخ دست يابد كه از اين نظر حدود 14 تا 28 درصد افزایش سرعت نهایی هواپیما را داریم. البته با تصاویری که از صاعقه منتشر شده است، تفاوت چندانی بین اندازهء ظاهری موتورهای آن با F-5 مشاهده نمی شود، ضمن اینکه دود سهمگین موتورهای RD-33 را شاهد نیستیم؛ از این رو، به نظر می رسد تغییرات اعمالی در صاعقه، در قسمتهای آویونیک و سکان عمودی به وقوع پیوسته است و موتورها، همان J-85 مورد استفاده در F-5 می باشند.
صاعقه-80 یا آذرخش-2 ؟
صاعقه، گام بعدی نیروی هوایی ایران در روند سیر تکاملی جنگنده های مورد استفاده اش می باشد. (80 به معنی سال 1380 می باشد؛ سالی که جنگندهء صاعقه برای نخستین پرواز کرد.)
نکتهء بسیار مهم این است که صاعقه و آذرخش، هر دو طرح های دگرگون شده ای از جنگندهء اف-5 می باشند، اما باید توجه کرد که صاعقه، شباهت زیادی به آذرخش ندارد و در ساخت آن، به جای شرکت صها (IACI)، «مرکز فنآوری نیروی هوایی و صنایع الکترونیک» (MATSA) همکاری داشته اند. از نظر شکل ظاهری، صاعقه را می توان مهم ترین مدل ارتقاء یافتهء آذرخش دانست؛ یا به عبارتی دیگر: آذرخش-2 که در تولید آن، تمامی موارد بهبود یافتهء آذرخش، اعمال شده است.
علی الظاهر، مقامات مسئول، به اطلاق نام های جدید، علاقهء وافری دارند و برای هر تغییر جزئی یا انجام بهینه سازی روی هواپیماهای قدیمی، از نام های جدید استفاده می کنند. برای مثال برنامهء تولید هواپیمای آموزش «تذآرو» را در نظر بگیرید که در مقاطع گوناگون زمانی، با اسامی «رعد» ، «تندر» و «تذآرو» نامیده شده است.
MATSA مخفف Air Force Technology and Electronic Centre
IACI مخفف Iran Aircraft Industries