نگاهی به شهرهای مهم استان اردبیل

[sorna]

شهر مشكین شهر(خیاو)

خیاو, گذرگاه و پناهگاهی برای سوداگران و درمانده ها بود. در سده های اولیه اسلامی مجاهدان و از جان گذشتگانی بودند كه در سبلان سنگر می گرفتند. هرگوشه این سامان نشانه هایی از آن روزها را به یادگار دارد. خیاو در حاشیه سرزمینی افتاده است كه روزگاری به اسم آران مشهور بود. این منطقه، زبانی ویژه داشت كه تا سده چهارم هچری با همه آشفتگی ها و آمیختگی هایش پایدار بود.
سكه های بدست آمده از منطقه، متعلق به چند دوره تاریخی با فاصله زمانی كوتاه و دراز و بیشتر مربوط به اتابكان آذربایجان است. نخستین سكه ای كه تازیان در آران زده اند، متعلق به سال 90 هجری است. خیاو در دوره صفویه بیشتر رونق گرفت. مدتی پس از عباس میرزا در آذربایجان، خیاو توجه ایلات شاهسون را كه در شرف قدرت گرفتن بودند جلب كرد. ییلاق شاهسون ها در امنه ساوالان رفته رفته گسترده تر شد و خیاو را مثل حلقه در میان گرفت.
سپس كشتار و غارت شروع شد. مدتها این وضع ادامه داشت تا سرانجام در زمان ناصرالدین، حاكمی به نام حسنعلی خان جنرال وارد مشگین شهر شد و به شرارت ها پایان داد. از وقایع مهم خیاو می توان پیروزی مشروطه خواهان، سركوبی اشرار در مدت 20سال حكومت رضاخانی، اسكان عشایر در مشگین شهر وقحطی در سال 1294 و 1327شمسی را نام برد.
قلعه كهنه، آغجه قلعه، مقبره شیخ حیدر، گورستان انار، سنگ نبشته شاپور ساسانی و تپه قنبر(سلاخ تپه) كه به هزاره اول پیش از میلاد مربوط میشود، از مراكزتاریخی اين شهر میباشند.

جاذبه های طبیعی

1- چشمه قوتورسو
2- چشمه قیزجه
3- چشمه ایلاوند
4- زیستگاه شیروان دره سی
5- زیستگاه موویل
6- زیستگاه هوشنگ میدانی وقره گول
7- زیستگاه حاجی لو
8- زیستگاه تنبق
9- زیستگاه ارباب كندی

[sorna]

خلخال

خلخال از شهرهای قدیمی و تاریخی آذربایجان است كه در كتاب های جغرافیایی و تاریخی سده های دوم و سوم هجری مورخان و جغرافیدانان درباره خلخال اطلاعاتی ذكر شده است. خلخال در جنوب استان درفاصله 112 كیلومتری اردبیل قرار دارد و دارای تابستانهای معتدل و طبیعی و زیبا می باشد و فصل پاییز بسیار زیبایی دارد. سابقه سكونت در خلخال به هزاره دوم قبل از میلاد میرسد.

از جاذبه های طبیعی اين شهر می توان به چشمه آب گرم معدنی خلخال در 22 كیلومتری شمال غربی هروآباد و به فاصله 96 كیلومتری میانه كه از زمین خارج می شود میتوان اشاره كرد. اطراف چشمه را سنگ های آهكی و آذرین از نوع آندزیت پور فیریك پوشانده است. خروج آب از زمین در چند مظهر نزدیك به هم به فاصله چند صد متری جاده است. آب گرم خلخال از دسته آب های بیكربناته سدیك گرم و گاز دار است كه در درمان بیماری های مفصلی , رماتیسمی و عصبی مؤثر اس

__________________

[sorna]

نمین

نمین منطقه*ای كوهستانی با جمعیتی بیش از یكصد هزار نفر واقع در حاشیه غربی دریای خزر- ارتفاع از سطح دریا 1500 متر می*باشد آب و هوایی معتدل، زمستانهای سرد و تابستان با هوای ملایم. دارای جنگل*های طبیعی فندق در شرق و جنوب نمین و باغات میوه فراوان است و فاصله آن تا اردبیل 25 كیلومتر می*باشد. طبق شواهد موجود در كتب تاریخی و آثاری كه از دل خاك بیرون آمده نشان می*دهد كه 9000 سال پیش از میلاد زمانی*كه بسیاری از شهرهای فعلی وجود خارجی نداشته*اند در این منطقه قبایلی با تمدنهای درخشان سكونت داشته*اند.
اسم نمین به خاطر این است كه در قدیم نمین در منطقه*ای جنگلی و پوشیده از درخت بوده و چون به دریا نیز نزدیك بوده هوا رطوبت بالایی داشته از این رو اسم این شهر را نمین یعنی مرطوب گذاشته*اند.
نمین دارای روستاها و دهستان*هایی در اطراف آن است كه اسامی آنها عبارتند از: قشلاق چایی، عنبران، دودران، میناباد، میرزانق، كله*سر، گرده، خانقاه علیا و سفلی، خشه* حیران، دولت*آباد، سیف*آباد، جیگركندی، ویلگیج، نوده، سولوط، سولا، خان*كندی، جید، قره چناق، بیله*سوار و...
نمین دارای گردشگاههای طبیعی و بسیار زیبایی برای عموم است. چشمه*هایی با آب گوارا و سرد، زمین*های پوشیده از گل و گیاه، در شمال قریه آرپاتپه منطقه جنگلی با درختان فندق، گیلاس و ازگیل وجود دارد كه فندق آن مشهور است.
از مهمترین محصول كشاورزی نمین گندم، جو، عدس و علوفه دامی است. محصول گندم بسیار مرغوب است و علوفه دامی به اندازه كافی و برای هر روستایی به اندازه نیاز وجود دارد و به*دست می*آید به*طوری كه اهالی و دامداران نیازی به خرید علوفه ندارند و خودشان آن را كشت می*كنند.
محصولات درختی و باغداری در نمین گوجه*درختی، آلبالو، گیلاس، گلابی، سیب، میوه به، گردو و سایر میوه*ها نیز كم و بیش وجود دارد. فصل برداشت میوه ها معمولاً مرداد ماه است.
زنبورداری در نمین رونق خوبی دارد و عسل خوبی هم به*دست می*آید كندوها در باغچه*ها نگهداری می*شوند و زنبورها از شهد گلها و گیاهان طبیعی تغذیه می*كنند و عسلی كه از این كندوها برداشت می*شود از بهترین نوع بوده دارای عطر و مزه مطبوعی است.

اماكن زیارتی و مذهبی

• پیربدر نمین
• بابا روشن
• پیرلنگ
• تربه

مراكزتاریخی وباستانی

1- قلعه شندان
2- گور قلعه سی
3- تپه سلوط
4- سربندتپه
5- آریا تپه
6- قره تپه
7- تپه حاجی نصیر
8- بولان تپه
9- ییدی دیوقیزی
10- اوزریك تپه (تپه اسفند)
11- قوشا تپه

جاذبه های طبیعی

1- مشه*سوئی
2- گرده سوئی
3- بروكش سوئی
4- چشمه كهریز
5- زری بولاغی
6- جوجی بولاغی