کاوش در اعماق دریاها با «سفره ماهی رباتیک» محقق ایرانی

[mohamad.s]

کاوش در اعماق دریاها با «سفره ماهی رباتیک» محقق ایرانی فرشاد خرمی، استاد دانشگاه پلی تکنیک در بروکلین نیویورک موفق به ابداع «سفره ماهی رباتیک» با قابلیت جاسوسی در اعماق آب شد. «سفره ماهی رباتیک» یک ربات جدید زیر دریایی است که به گشت‌های دریایی امکان می‌دهد مین‌ها را شناسایی کرده یا از آب‌های آلوده به منظور انجام مطالعات آزمایشگاهی نمونه‌گیری کنند. این ربات که جدیدترین دستاورد خرمی، رییس آزمایشگاه تحقیقات کنترل - رباتیک دانشگاه پلی تکنیک نیویورک در زمینه ساخت ربات‌ها محسوب می شود، با دمی شبیه به دم گونه‌ای سفره ماهی برقی به راحتی در زیر آب شنا می‌کند و مهندس خرمی می‌تواند در این وضعیت آن را روی صفحه نمایش لپ تاپ ببیند. به گفته خرمی، دم این ربات به آن امکان می‌دهد که نیروی رانشی در زیر آب ایجاد کرده و طوری در میان حرکات موجی خود سر بخورد که شبیه سفره ماهی به نظر می‌رسد. تاکنون نمونه اولیه این ربات تهیه شده و تحقیقات طرح ادامه دارد. قرار است خرمی و تیم تحقیقاتی وی طی دو سال آینده نسخه دومی از بدن ربات را جایگزین نمونه فعلی کنند. بدن دوکی شکل ربات شبیه به یک فیریزبی است و باله‌هایی شبیه به بال پرنده در پهلوی آن قرار دارد. البته نمونه اولیه این ربات هنوز تا حدودی با مشکل مکانیکی مواجه است که خرمی در نظر دارد این مشکل را با یک برنامه هدایت خودکار در یک سیستم رانشی منحصر به فرد برطرف کند. این برنامه با استفاده از الگوریتم هایی کنترل می‌شود که فرایند تصمیم‌گیری در مغز را شبیه‌سازی می‌کنند. هم اکنون کار مهندس خرمی تکمیل محاسبات الگوریتمی در این برنامه و رسیدن به روابط محاسبه‌یی درست و قابل قبول است. ابداعات این محقق ایرانی، کاربردهای نظامی و شهری مختلفی دارد. وی در مدت بیش از دو دهه روی پروژه‌هایی شبیه مونتاژ کننده‌های الکترونیک پرسرعت، کنترل‌های ماهواره‌یی و هواپیماهای رباتیک، هلی‌کوپتر و قایق‌های رباتیک کارکرده است. خرمی که در دانشگاه اوهایوی آمریکا، توامان در دو رشته ریاضیات و مهندسی الکترونیک تحصیل کرده و از نوجوانی و زمانی که در ایران زندگی می‌کرده علاقه زیادی به ابتکارات الکترونیکی داشته می‌گوید به این رشته‌ها دلبستگی ویژه‌ای دارد و آن را ترکیب مناسبی بین علوم و حاصل آن همیاری‌های بسیاری است. در آزمایشگاه رباتیک، خرمی و تیم وی حسگرها و تجهیزات روی بدنه این سفره ماهی رباتیک شامل دوربین‌ها، یک قطب نما و یک موتور مغناطیسی سه بعدی برای کمک به ردیابی را نصب می‌کنند. این تجهیزات می‌تواند موقعیت ربات و راستای حرکت آن را در زیر آب و در نقاطی که سیستم ماهواره‌ای gps‌ وجود دارد، مشخص کنند. خرمی پرتوهای الکترویکی را تحسین می‌کند اما آنها را کند می‌داند. وی می‌گوید: این ویژگی توانایی را به نمونه‌های رباتیک به عنوان جاسوس‌های زیر آبی می‌دهد. این ربات‌ها می‌توانند با دراز کشیدن در شن‌های کف دریا، عملکرد پرتوهای واقعی حاصل از دریازیان برقی را تقلید کنند و با حسگرهای خود کف دریا را بکاوند. به گزارش ایسنا، خرمی می‌گوید: حرکات بسیار آرام و خفیف در دم می‌تواند بسیار محتاطانه باشد و یکی از زیبایی‌های این ربات‌ها است. وی تصریح کرد: با خلق دوباره این توانایی و دستکاری آن توسط برخی مهندسان، می‌توان قابلیت‌های مکانیکی آنرا نسبت به سایر جانوران دریایی که اشعه تولید می‌کنند، افزایش داد. همچنین روبات مزبور از آلیاژ خاصی به نام «نیتینول» ساخته می شود که تلفیقی از نیکل و تیتانیوم است. این آلیاژ دارای خاصیت «حافظه شکلی» است که پس از خمیده شدن وضعیت قبلی ربات را به آن یادآوری می‌کند تا دوباره به حالت اولیه بازگردد. خرمی در نظر دارد تمام این سیستم‌ها را روی سفره ماهی رباتیک خود اعمال کند.