mehraboOon
04-30-2011, 12:57 AM
ازبکستان
جمهوری ازبكستان در بخش مركزی آسیای میانه و بخش بزرگی از سرزمین‌های واقع در بین رودخانه‌های سیردریا و آمودریا قرار گرفته است. ازبكستان با پنج كشور قرقیزستان در شمال شرقی، قزاقستان در شمال و شمال غربی، تركمنستان در جنوب غربی، تاجیكستان در جنوب شرقی و افغانستان در جنوب هم‌مرز است. مساحت سرزمین ازبكستان ۴۴۷٬۴۰۰ کلیومتر مربع و طول آن از شمال تا جنوب 930 كیلومتر و از غرب تا شرق 1425 كیلیومتر است.
ازبكستان دارای طبیعتی رنگارنگ و زمینی ناهمار است. بعضی مناطق آن دارای كوهستان‌های بلند و رودخانه و دریاچه‌های فصلی و بعضی مناطق دیگر آن از بیابان‌ها و زمینهای كم‌آب تشكیل یافته است. مناطق كوهستانی، تقریباً یك پنجم خاك ازبكستان را تشكیل می‌دهد و بلندترین نقطه آن در ازبكستان به 4643 متر می‌رسد. تعداد كل دریاچه‌های ازبكستان به حدود هشتاد می‌رسد كه اكثر آن‌ها را دریاچه‌های كوچك تشكیل می‌دهد. بزرگترین دریاچه ازبكستان «آرال» نام دارد كه بخش جنوبی آن به ازبكستان تعلق دارد.
ازبكستان پرجمعیت‌ترین كشور در میان جمهوری‌های آسیای میانه است و از لحاظ شمار جمعیت، سومین كشور بعد از روسیه و اوكراین قرار دارد. بنا به آمار سال 2004 جمعیت كشور به 26 میلیون نفر می‌رسد كه حدود 63 درصد آن در روستاها زندگی می‌كنند.
در سال 1924 به شوروی سابق ملحق شد و در سال 1991 از آن استقلال یافت. كشوری كم ارتفاع است كه فقط در مناطق جنوبی وشرقی، دارای ارتفاعات و كوههای مختلف می باشد. آب وهوای قاره ای وخشك، با زمستانهای كوتاه و ملایم، از ویژگیهای ازبكستان است. كوههای جنوبی این كشور، از جهت تولید برق و آبیاری زمینهای زیر كشت، اهمیت فراوانی دارند. این كشور، بزرگترین تولید كننده ماشین آلات و صنایع سنگین درآسیای میانه بوده، و به علت دارا بودن خاك حاصلخیز وچراگاههای فراوان، تولیدكننده كتان، گوشت و لبنیات نیز می باشد. ازبكستان، ذخایر معدنی و طبیعی مانند: زغال سنگ – نفت – آهن و گاز طبیعی دارد
کشوری کم ارتفاع است که فقط در مناطق جنوبی وشرقی، دارای ارتفاعات و کوههای مختلف می باشد. آب وهوای قاره ای وخشک، با زمستانهای کوتاه و ملایم، از ویژگیهای ازبکستان است. کوههای جنوبی این کشور، از جهت تولید برق و آبیاری زمینهای زیر کشت، اهمیت فراوانی دارند .غرب ازبکستان پست و عمدتا بیابانی است.
رودهای مهم: آمودریا ، کارادریا.
بلندترین نقطه: قله بانووکا 4488 متر
اقتصاد
این کشور، بزرگترین تولید کننده ماشین آلات و صنایع سنگین درآسیای میانه بوده، و به علت دارا بودن خاک حاصلخیز و چراگاههای فراوان تولید کنند کتان، گوشت و لبنیات نیز می باشد.ازبکستان یکی از بزرگترین تولید کنندگان پنبه در جهان است، ولی استفاده از آمو دریا و شاخه هایش برای آبیاری موجب کوچکتر شدن تدریجی دریاچه آرال شده است.
ازبکستان، ذخایر معدنی و طبیعی مانند: زغال سنگ ، نفت ، آهن و گاز طبیعی دارد، اقتصاد هنوز عمدتا در تملک دولت است از مرکز به برنامه ریزی میشود.
تاریخ معاصر
ازبکها تا قبل از تابع شدن خانهای بخارا و خیوه به تزار روسیه (طی 1868 تا 1873) تحت سلطه روسیه نرفتند.
پس از انقلاب روسیه، شورش باسمه چی(1918 تا 1922) در برابر حکومت شوروی مقاومت کردند، ولی خانها سرانجام سرنگون شدند (1920) و جمهوری شوروی برقرار شد (1923 تا 1924) ازبکستان هنگامی که مرزبندیهای آسیانه میانه شوروی تجدید سازمان یافت در 1924 ایجاد شد.
به دنبال کودتای فرجام کمونیستهای تندرو در مسکو (سپتامبر 1991) اعلام استقلال کرد و پس از انحلال شوروی (دسامبر 1991) از سوی جامعه بین المللی به رسمیت شناخته شد
نژاد
نژاد روس به فراوانی در این منطقه وجود دارد و نژاد ازبک هم همینطور، ولی هم اکنون در آنجا از نژادهای دیگر خیلی کم یافت میشود.
اتسویوکی اکابه، پژوهشگر آسیای میانه می‌نویسد: «در دوران باستان مردم آبادی‌نشین آسیای میانه ایرانی بودند. از سده ششم میلادی به بعد چند موج از گروه‌های کوچی ترک‌تبار به آبادی‌های منطقه رخنه کردند و از جمله در وادی فرغانه سکنی گزیدند که در پی آن، برخی از ایرانیان ویژگیهای ترکی کسب کردند. ترک تباران در روستاها و شهرها ماندگار شدند. علی‌رغم روند تاریخی ترکی‌سازی منطقه شمار زیادی از مردم در محل‌های مختلف ایرانی باقی ماندند و تا به سده بیستم میلادی رسیدند.[۲]
در سدهٔ دهم میلادی، منطقهٔ کنونی ازبکستان جزیی از قلمرو سامانیان بود[۳]. منطقهٔ کنونی ازبکستان بعدها به ترتیب جزئی از حکومتهای غزنوی، سلجوقی، خوارزمشاهی ، مغول ، تیموری و ازبک شد. در سدهٔ نوزدهم میلادی ، غرب و شمال ازبکستان زیر سلطهٔ خانات خوارزم ، و جنوب ازبکستان جزئی از خانات بخارا بوده‌است. خانات بخارا و خوارزم در سال ۱۸۶۶ زیر سلطهٔ روسیه درآمدند. شیبانی‌ها به مدت ۴۰۰ سال در ازبکستان حکومت کردند.
پس از انقلاب اکتبر، در سال ۱۹۲۴ ، جمهوری ازبکستان (جزئی از اتحاد جماهیر شوروی) تشکیل شد. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ، در سال ۱۹۹۱ ، ازبکستان به استقلال دست یافت. واژهٔ ازبکستان از دو بخش "ازبک" و "ستان" تشکیل شده است، که به معنای "سرزمین ازبکها" است.
جمهوری ازبكستان در بخش مركزی آسیای میانه و بخش بزرگی از سرزمین‌های واقع در بین رودخانه‌های سیردریا و آمودریا قرار گرفته است. ازبكستان با پنج كشور قرقیزستان در شمال شرقی، قزاقستان در شمال و شمال غربی، تركمنستان در جنوب غربی، تاجیكستان در جنوب شرقی و افغانستان در جنوب هم‌مرز است. مساحت سرزمین ازبكستان ۴۴۷٬۴۰۰ کلیومتر مربع و طول آن از شمال تا جنوب 930 كیلومتر و از غرب تا شرق 1425 كیلیومتر است.
ازبكستان دارای طبیعتی رنگارنگ و زمینی ناهمار است. بعضی مناطق آن دارای كوهستان‌های بلند و رودخانه و دریاچه‌های فصلی و بعضی مناطق دیگر آن از بیابان‌ها و زمینهای كم‌آب تشكیل یافته است. مناطق كوهستانی، تقریباً یك پنجم خاك ازبكستان را تشكیل می‌دهد و بلندترین نقطه آن در ازبكستان به 4643 متر می‌رسد. تعداد كل دریاچه‌های ازبكستان به حدود هشتاد می‌رسد كه اكثر آن‌ها را دریاچه‌های كوچك تشكیل می‌دهد. بزرگترین دریاچه ازبكستان «آرال» نام دارد كه بخش جنوبی آن به ازبكستان تعلق دارد.
ازبكستان پرجمعیت‌ترین كشور در میان جمهوری‌های آسیای میانه است و از لحاظ شمار جمعیت، سومین كشور بعد از روسیه و اوكراین قرار دارد. بنا به آمار سال 2004 جمعیت كشور به 26 میلیون نفر می‌رسد كه حدود 63 درصد آن در روستاها زندگی می‌كنند.
در سال 1924 به شوروی سابق ملحق شد و در سال 1991 از آن استقلال یافت. كشوری كم ارتفاع است كه فقط در مناطق جنوبی وشرقی، دارای ارتفاعات و كوههای مختلف می باشد. آب وهوای قاره ای وخشك، با زمستانهای كوتاه و ملایم، از ویژگیهای ازبكستان است. كوههای جنوبی این كشور، از جهت تولید برق و آبیاری زمینهای زیر كشت، اهمیت فراوانی دارند. این كشور، بزرگترین تولید كننده ماشین آلات و صنایع سنگین درآسیای میانه بوده، و به علت دارا بودن خاك حاصلخیز وچراگاههای فراوان، تولیدكننده كتان، گوشت و لبنیات نیز می باشد. ازبكستان، ذخایر معدنی و طبیعی مانند: زغال سنگ – نفت – آهن و گاز طبیعی دارد
کشوری کم ارتفاع است که فقط در مناطق جنوبی وشرقی، دارای ارتفاعات و کوههای مختلف می باشد. آب وهوای قاره ای وخشک، با زمستانهای کوتاه و ملایم، از ویژگیهای ازبکستان است. کوههای جنوبی این کشور، از جهت تولید برق و آبیاری زمینهای زیر کشت، اهمیت فراوانی دارند .غرب ازبکستان پست و عمدتا بیابانی است.
رودهای مهم: آمودریا ، کارادریا.
بلندترین نقطه: قله بانووکا 4488 متر
اقتصاد
این کشور، بزرگترین تولید کننده ماشین آلات و صنایع سنگین درآسیای میانه بوده، و به علت دارا بودن خاک حاصلخیز و چراگاههای فراوان تولید کنند کتان، گوشت و لبنیات نیز می باشد.ازبکستان یکی از بزرگترین تولید کنندگان پنبه در جهان است، ولی استفاده از آمو دریا و شاخه هایش برای آبیاری موجب کوچکتر شدن تدریجی دریاچه آرال شده است.
ازبکستان، ذخایر معدنی و طبیعی مانند: زغال سنگ ، نفت ، آهن و گاز طبیعی دارد، اقتصاد هنوز عمدتا در تملک دولت است از مرکز به برنامه ریزی میشود.
تاریخ معاصر
ازبکها تا قبل از تابع شدن خانهای بخارا و خیوه به تزار روسیه (طی 1868 تا 1873) تحت سلطه روسیه نرفتند.
پس از انقلاب روسیه، شورش باسمه چی(1918 تا 1922) در برابر حکومت شوروی مقاومت کردند، ولی خانها سرانجام سرنگون شدند (1920) و جمهوری شوروی برقرار شد (1923 تا 1924) ازبکستان هنگامی که مرزبندیهای آسیانه میانه شوروی تجدید سازمان یافت در 1924 ایجاد شد.
به دنبال کودتای فرجام کمونیستهای تندرو در مسکو (سپتامبر 1991) اعلام استقلال کرد و پس از انحلال شوروی (دسامبر 1991) از سوی جامعه بین المللی به رسمیت شناخته شد
نژاد
نژاد روس به فراوانی در این منطقه وجود دارد و نژاد ازبک هم همینطور، ولی هم اکنون در آنجا از نژادهای دیگر خیلی کم یافت میشود.
اتسویوکی اکابه، پژوهشگر آسیای میانه می‌نویسد: «در دوران باستان مردم آبادی‌نشین آسیای میانه ایرانی بودند. از سده ششم میلادی به بعد چند موج از گروه‌های کوچی ترک‌تبار به آبادی‌های منطقه رخنه کردند و از جمله در وادی فرغانه سکنی گزیدند که در پی آن، برخی از ایرانیان ویژگیهای ترکی کسب کردند. ترک تباران در روستاها و شهرها ماندگار شدند. علی‌رغم روند تاریخی ترکی‌سازی منطقه شمار زیادی از مردم در محل‌های مختلف ایرانی باقی ماندند و تا به سده بیستم میلادی رسیدند.[۲]
در سدهٔ دهم میلادی، منطقهٔ کنونی ازبکستان جزیی از قلمرو سامانیان بود[۳]. منطقهٔ کنونی ازبکستان بعدها به ترتیب جزئی از حکومتهای غزنوی، سلجوقی، خوارزمشاهی ، مغول ، تیموری و ازبک شد. در سدهٔ نوزدهم میلادی ، غرب و شمال ازبکستان زیر سلطهٔ خانات خوارزم ، و جنوب ازبکستان جزئی از خانات بخارا بوده‌است. خانات بخارا و خوارزم در سال ۱۸۶۶ زیر سلطهٔ روسیه درآمدند. شیبانی‌ها به مدت ۴۰۰ سال در ازبکستان حکومت کردند.
پس از انقلاب اکتبر، در سال ۱۹۲۴ ، جمهوری ازبکستان (جزئی از اتحاد جماهیر شوروی) تشکیل شد. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ، در سال ۱۹۹۱ ، ازبکستان به استقلال دست یافت. واژهٔ ازبکستان از دو بخش "ازبک" و "ستان" تشکیل شده است، که به معنای "سرزمین ازبکها" است.