mozhgan
02-28-2011, 08:43 PM
گاهنامه ی ایران باستان
ايرانيان سال خورشيدي نگاه مي‌داشتند (يعني بر اساس ارتباط خورشيد با زمين). و سال را به دوازده ماه و هر ماه به سي روز بخش مي‌كردند. به اين ترتيب سال 360 روز و شروع سال بعد هر سال پنج روز و پنج ساعت و 48 دقيقه و 46 ثانيه زودتر انجام مي‌شد. هخامنشيان رفع اين مشكل را دنبال مي‌كردند. ساسانيان تقسيم دوازده ماه، و هر ماه سي روز، در سال را حفظ كردند براي هر روز نامي معين كردند و پنج روز هم به آخر سال افزودند به نام «گات‌ها». به اين ترتيب، سال ساساني 365 روز شد و براي جبران ساعت و 48 ثانيه ، هر يكصد و بيست سال، يك ماه به سال مي‌افزودند.
در آغاز سده ششم ميلادي ساسانيان روش «كبيسه» را برگزيدند يعني هر چهار سال يك روز به ماه مي‌افزودند و آن را به نام "اورداد" يعني روز افزوده خداداد مي‌ناميدند.
هفت روز اول ماه به نام اهورا مزدا و امشا سپندان (اورمزد، بهمن، ارديبهشت، شهريور،سپندار مزد، خرداد، امرداد) و 33 روز ديگر به نام ايزدان است. روزهاي اول، هشتم، پانزدهم و بيست سوم هر ماه بنام خداوند است (اورمزد، دي به آذر،دي به مهر،دي به دين) بنابراين مي‌شود از جهتي گفت كه هر ماه به دو بخش هفت روز و دو بخش هشت روز تقسيم مي‌شود و اين نزديك‌ترين شباهت تقسيمات ماه زرتشتي با ماه به چهار هفته‌اي است.
نامهاي سي روز ماه چنين است:
اورمزد
خداوند جان و خرد
بهمن
منش (انديشه) نيك
ارديبهشت
راه راستي، دادگري
شهريور
توان برگزيده و سازنده
سپندارمزد
مهر و آرايش افزاينده
خرداد
رسايي و خودشناسي
امرداد
بي‌مرگي و جاوداني
دي به آذر
آفريدگار
آذر
آتش، فروغ
آبان
آب‌ها
خير
خورشيد
ماه
ماه
تير
ستاره باران
گوش
گيتي
دي به مهر
آفريدگار
مهر
پيمان و دوستي
سروش
كاركرد به نداي وجدان، پيام آور، راستي و دين
رشن
دادگري
فروردين
روان پاسدار، پيشرفت
وِرهرام
پيروزي
رام
صلح و آشتي
باد
باد (هوا)
دي به دين
آفريدگار
دين
وجدان و دين
ارد
بركت و داده اهورايي
اشتاد
كار، داد، راستي
آسمان
آسمان
زامياد
زمين
مانتره سپند
سخن انديشه‌زا، نماز، گفتار نيك
انارام
نور درخشنده و روشنايي بي‌پايان .
نام دوازده ماه سال:
فروردين
ماه فروشي‌ها(روانهاي پاسدار وپيشرفت‌دهنده)
ارديبهشت
ماه راستي‌ها و دادگري‌ها
خرداد
ماه خودشناسي‌ها و رسايي‌ها
تير
ماه بركت و فراواني
امرداد
ماه بي‌مرگي‌ها، جاوداني
شهريور
ماه نيروي سازنده و برگزيده
مهر
ماه دوستي و پيمان
آبان
ماه آب‌ها
آذر
ماه آتش و فروغ پاكي
دي
ماه وحش، دادار
بهمن
ماه خرد (منش نيك)
اسفند
ماه مهر و آرامش افزاينده
ماخذ: كتاب فلسفه زرتشت
ايرانيان سال خورشيدي نگاه مي‌داشتند (يعني بر اساس ارتباط خورشيد با زمين). و سال را به دوازده ماه و هر ماه به سي روز بخش مي‌كردند. به اين ترتيب سال 360 روز و شروع سال بعد هر سال پنج روز و پنج ساعت و 48 دقيقه و 46 ثانيه زودتر انجام مي‌شد. هخامنشيان رفع اين مشكل را دنبال مي‌كردند. ساسانيان تقسيم دوازده ماه، و هر ماه سي روز، در سال را حفظ كردند براي هر روز نامي معين كردند و پنج روز هم به آخر سال افزودند به نام «گات‌ها». به اين ترتيب، سال ساساني 365 روز شد و براي جبران ساعت و 48 ثانيه ، هر يكصد و بيست سال، يك ماه به سال مي‌افزودند.
در آغاز سده ششم ميلادي ساسانيان روش «كبيسه» را برگزيدند يعني هر چهار سال يك روز به ماه مي‌افزودند و آن را به نام "اورداد" يعني روز افزوده خداداد مي‌ناميدند.
هفت روز اول ماه به نام اهورا مزدا و امشا سپندان (اورمزد، بهمن، ارديبهشت، شهريور،سپندار مزد، خرداد، امرداد) و 33 روز ديگر به نام ايزدان است. روزهاي اول، هشتم، پانزدهم و بيست سوم هر ماه بنام خداوند است (اورمزد، دي به آذر،دي به مهر،دي به دين) بنابراين مي‌شود از جهتي گفت كه هر ماه به دو بخش هفت روز و دو بخش هشت روز تقسيم مي‌شود و اين نزديك‌ترين شباهت تقسيمات ماه زرتشتي با ماه به چهار هفته‌اي است.
نامهاي سي روز ماه چنين است:
اورمزد
خداوند جان و خرد
بهمن
منش (انديشه) نيك
ارديبهشت
راه راستي، دادگري
شهريور
توان برگزيده و سازنده
سپندارمزد
مهر و آرايش افزاينده
خرداد
رسايي و خودشناسي
امرداد
بي‌مرگي و جاوداني
دي به آذر
آفريدگار
آذر
آتش، فروغ
آبان
آب‌ها
خير
خورشيد
ماه
ماه
تير
ستاره باران
گوش
گيتي
دي به مهر
آفريدگار
مهر
پيمان و دوستي
سروش
كاركرد به نداي وجدان، پيام آور، راستي و دين
رشن
دادگري
فروردين
روان پاسدار، پيشرفت
وِرهرام
پيروزي
رام
صلح و آشتي
باد
باد (هوا)
دي به دين
آفريدگار
دين
وجدان و دين
ارد
بركت و داده اهورايي
اشتاد
كار، داد، راستي
آسمان
آسمان
زامياد
زمين
مانتره سپند
سخن انديشه‌زا، نماز، گفتار نيك
انارام
نور درخشنده و روشنايي بي‌پايان .
نام دوازده ماه سال:
فروردين
ماه فروشي‌ها(روانهاي پاسدار وپيشرفت‌دهنده)
ارديبهشت
ماه راستي‌ها و دادگري‌ها
خرداد
ماه خودشناسي‌ها و رسايي‌ها
تير
ماه بركت و فراواني
امرداد
ماه بي‌مرگي‌ها، جاوداني
شهريور
ماه نيروي سازنده و برگزيده
مهر
ماه دوستي و پيمان
آبان
ماه آب‌ها
آذر
ماه آتش و فروغ پاكي
دي
ماه وحش، دادار
بهمن
ماه خرد (منش نيك)
اسفند
ماه مهر و آرامش افزاينده
ماخذ: كتاب فلسفه زرتشت