PDA

توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : از احمدآباد تا احمدآباد



mehraboOon
02-23-2011, 12:57 AM
از احمدآباد تا احمدآباد

دكتر محمد مصدق در اردیبهشت ماه 1261 شمسی در تهران متولد شد. پدرش میرزا هدایت‌الله وزیر دفتر و مادرش خانم
http://img.tebyan.net/big/1387/12/25381781161441302231182221021222407522107.jpg
ملك تاج نجم‌السلطنه فرزند عبدالمجید میرزا فرمانفرما و نوه عباس میرزا نایب‌السلطنه ایران بود. میرزا هدایت‌الله در 1275 به وزارت لشكر رسید و در 1290 وزیر دفتر شد و لقب وزیر دفتری گرفت. وی در 1310 قمری در گذشت. ناصرالدین شاه با توجه به خدمات وی به محمد فرزند 9 ساله او لقب مصدق‌السلطنه اعطاء كرد. مصدق السلطنه به مناسبت انتساب به دربار مورد توجه مظفر‌الدین شاه و مورد مشورت او قرار می‌گرفت و اولین سمت دولتی یعنی استیفا و مستوفی‌گری اول ایالت خراسان تا صدور فرمان مشروطیت به عهده او قرار داشت. پس از صدور فرمان مشروطیت و تشكیل مجلس شورای ملی كاندیدای انتخابات شد و از طرف اعیان اصفهان به نمایندگی برگزیده شد ولی اعتبارنامه او با اعتراض وكیل كرمان به سن او رد شد و به مجلس راه نیافت. در سال 1287 شمسی (26 سالگی) برای ادامه تحصیلات به اروپا رفت و در مدرسه علوم سیاسی پاریس در رشته علوم مالیه به تحصیل پرداخت و سپس به سوئیس رفت و به اخذ دكترای حقوق نایل گردید. در سال 1292 شمسی به ایران بازگشت و به تدریس در مدرسه علوم سیاسی مشغول شد . پس از چندی به عضویت كمیسیون تطبیق وزارت مالیه انتخاب شد. در 1296 شمسی معاونت وزارت مالیه و ریاست كل محاسبات آن وزارت‌خانه به وی محول گردید. در 1298 شمسی مجددا به اروپا رفت. در همان موقع وثوق‌الدوله قرار داد معروف 1919 را با انگلیسی‌ها منعقد نمود. پس از سقوط كابینه وثوق‌الدوله، برای بار دوم میرزا حسین خان مشیرالدوله رییس الوزراء شد و مصدق را برای تصدی وزارت عدلیه به ایران احضار كرد وی از طریق بندر بوشهر وارد فارس شد و چون والی فارس عبدالحسین میرزا فرمانفرما (دایی مصدق) به تهران احضار شده بود مردم خواستار حكومت وی شدند و مشیرالدوله هم ولایت فارس را به او واگذار كرد. پس از كودتای سید ضیاءالدین و رضا خان در 1299 وی از والیگری فارس استعفا داد. در كابینه قوام‌السلطنه كه پس از سقوط سید ضیاءالدین ، رییس الوزراء شده بود به وزارت دارایی انتخاب و مشغول بكار گردید. در زمان ریاست وزرایی مجدد مشیرالدوله، والی آذربایجان شد وی مدت 4 ماه در این سمت باقی ماند و در این مدت قسمتی از خاك آذربایجان توسط سیمیتقو و اتباع او تصرف شد. مصدق برای اولین بار در دوره پنجم مجلس شورای ملی از طرف مردم تهران به مجلس راه یافت و جزء هیأت شش نفری مشاوره سردار سپه قرار گرفت. پس از رأی مجلس پنجم به انقراض قاجاریه و به سلطنت رسیدن رضا خان، مصدق در دوره ششم مجلس حضور یافت ولی در اقلیت مجلس كه مدرس در رأس آن بود قرار نگرفت.

اولین سمت دولتی یعنی استیفا و مستوفی‌گری اول ایالت خراسان تا صدور فرمان مشروطیت به عهده او قرار داشت


http://img.tebyan.net/big/1387/12/18110412711224012514831146911867983230128186.jpg
پس از مجلس ششم برای مدتی سیاست را رها كرد و در احمدآباد زادگاه خود روزگار می‌گذرانید و پس از رفتن رضا شاه از ایران، در سال 1322 وكیل اول تهران در مجلس چهاردهم گردید. در انتخابات دوره پانزدهم به عنوان اعتراض به انتخابات فرمایشی در دربار متحصن شد و نتیجه‌ای بدست نیاورد. با كشته شدن هژیر وزر وقت دربار در 13 آبان 1328 در تهران حكومت نظامی اعلام و دكتر مصدق به قولی به احمدآباد تبعید گردید. سرانجام دكتر مصدق از تهران در دوره شانزدهم به مجلس راه یافت و فكر تشیكل جبهه ملی متشكل از نیروهای ملی و آزادی‌خواه!!‌ قوت گرفت و به اجرا در آمد. مصدق پس از قتل رزم‌آرا و استعفای علا، در اردیبهشت 1330 به نخست وزیری انتخاب گردید و برنامه ملی شدن صنعت نفت و خلع ید از شركت‌های انگلیسی را با حمایت آیت‌الله كاشانی به اجرا گذاشت و در سازمان ملل و دادگاه لاهه برای دفاع از خلع ید انگلیسی‌ها شركت نمود. وی در 22 تیر 1331 از مجلس هفدهم درخواست اختیارات ویژه به مفهوم تنظیم لوایح و اجرای 6 ماهه آنها قبل از ارائه به مجلس و تصویب قانونی آنها را نمود و با مخالفت شاه، از نخست وزیری استعفا كرد و احمد قوام به نخست وزیری رسید. قوام با پافشاری و مخالفت صریح آیت‌الله كاشانی و با قیام عمومی 30 تیر ماه 1331 مردم سرنگون گردید و بار دیگر مصدق به نخست وزیری رسید.
قوام با پافشاری و مخالفت صریح آیت‌الله كاشانی و با قیام عمومی 30 تیر ماه 1331 مردم سرنگون گردید و بار دیگر مصدق به نخست وزیری رسید.

مصدق بر خلاف انتظار عمومی، مسببین حوادث 30 تیر را به مجازات نرسانده و بعضی عوامل آنها را در صدر امور نگهداشت و مجددا خواهان اختیارات از مجلس شد كه با مخالفت مجلس مواجه و لذا آن مجلس را با مجلس سنا منحل اعلام كرد و به توصیه‌های آیت‌الله كاشانی گوش فرا نداد. با انحلال مجلسین ، شاه امكان یافت كه سپهبد زاهدی را به نخست وزیری انتخاب نماید. آمریكا و انگلیس ابتدا در 25 مرداد اقدام به كودتا نمودند و با عدم موفقیت آن، مجددا در تاریخ 28 مرداد 1332 اقدام به كودتا كردند و بخاطر عدم توجه مصدق به اخطار آیت‌الله كاشانی و هشدار وی از انجام كودتا، كودتاگران موفق به بركناری مصدق و بازگرداندن شاه گردیدند.
مصدق بر خلاف انتظار عمومی، مسببین حوادث 30 تیر را به مجازات نرسانده و بعضی عوامل آنها را در صدر امور نگهداشت و مجددا خواهان اختیارات از مجلس شد كه با مخالفت مجلس مواجه و لذا آن مجلس را با مجلس سنا منحل اعلام كرد و به توصیه‌های آیت‌الله كاشانی گوش فرا نداد.

مصدق روز 9 مرداد خود را به دولت كودتای زاهدی تسلیم نمود و به سه سال زندان‌!!‌ محكوم شد كه پس از طی این دوره به احمدآباد تبعید گردید او در سال 1345 در سن 84 سالگی در احمد‌آباد درگذشت و در همانجا مدفون گردید.
منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی( با تغییر و تلخیص)،
تنظیم برای تبیان: عطاالله باباپور