Mohamad
02-15-2010, 02:02 AM
آنچه که در اين جا بايد ذکر شود پهنای باند فرکانسی در شبکه موبايل می باشد.
به طور کلی ما در استاندارد GSM نسل دوم دوسري ساختار فركانسي تعريف شده داريم
۱- GSM-900
۲-GSM-1800
در مورد GSM-900 پهناي باند در دريافت (UPLINK) از 890MHz تا ۹۱۵MHZ
پهناي باند در ارسال(DOWNLINK) از 935MHz تا ۹۶۰MHz
می باشد
در مورد GSM-1800 پهناي باند در دريافت (UPLINK) از ۱۷۱۰MHz تا ۱۷۸۵MHz
پهناي باند در ارسال(DOWNLINK) از ۱۸۰۵MHz تا ۱۸۸۰MHz می باشد
در GSM-900 كل پهناي باند چه در ارسال و چه در دريافت به 124 كانال تقسيم مي شود و
در GSM-1800 كل پهناي باند به ۳۷۴كانال تقسيم مي شود.
در ايران ما از GSM-900 و GSM_1800استفاده مي كنيم
نكته : در دفترچه هاي برخي گوشي هاي تلفن همراه ذكر شده كه گوشي مذكور DUAL BAND
مي باشد اين بدين معني است كه اين گوشي قابليت استفاده در هر دو نوع فركانس ذكر شده در بالا را دارد.
bts
در شبكه موبايل اولين بخشی كه به مستقيما با گوشی موبايل در ارتباط است به لفظ عوام آنتن موبايل و به تعبير تخصصی( BTS (base transceiver station می باشد .در شكل زير BTS نشان داده شده است .
البته شما آن را بر فراز مراكز مخابراتی و يا پشت بامها ديده ايد.
در تصوير زير پنل آنتن نمايش داده شده است البته شما ممكن است در بعضی نقاط تركيب اين پنل ها را متفاوت با تصوير ببينيد .
اين تفاوت در تعداد هر كدام از اين پنل ها در يك جهت می باشد در شكل زير در هر جهت يك پنل ديده می شود در ايران شما ممكن است در هر جهت دو يا سه پنل ببينيد اين تفاوت صرفا به خاطر نوع سيستم (دستگاه) استفاده شده است و هيچ ربطی به ظرفيت آنتن ندارد
اين پنلها توسط كابلهای ضخيم سياه رنگی كه به آن فيدر -FEEDER - می گويند به دستگاه BTS متصل است .فيدرها نوعی كابل درون تهی هستند و در آن يم لوله مسی قرار گرفته و موج بر می باشد .
همانطور كه می دانيد در فركانسهای بالا الكترونها از پوسته عبور می كنند برای همين برای انتقال از موج بر استفاده می شود نه سيم.
در نهايت توسط خطوط انتقال اين دستگاه به دستگاه ديگری به نام BSC كه وظيفه مديريت بين چند BTS را دارد متصل می شود
TDMA چيست؟
همانطور كه در مباحث گذشته عنوان شد آنتن موبايل به عنوان واسط بين گوشي موبايل با شبكه موبايل مي باشد
در شبكه موبايل گزارش آخرين مكان مشترك موبايل و ارسال و دريافت شماره تلفنها و مسائلي از اين دست به عهده كانال سيگنالينگ مي باشدو رد و بدل شدن مكالمات كه هدف اصلي مي باشد به عهده كانالهاي ترافيكي مي باشد.
به طور قطع BTSوظيفه ارائه اين كانالها را به مشترك موبايل دارا مي باشد.
يكي از مشكلات اساسي شبكه هاي موبايل كمبود فضاي فركانسي مي باشد كه به روشهاي متنوعي توانسته اند اين مشكل را برطرف كنند يكي از اين روشها استاندارد TDMAمي باشد .
در فرستندهاي محلي تلويزيون وراديو براي هر شبكه راديويي و تلويزيوني از يك فركانس استفاده مي شود ولي در شبكه موبايل از يك فركانس براي ارسال يا دريافت اطلاعات 8 مشترك استفاده مي شود .
چگونه؟
به روش TDMA
در اين روش هر 8 تايم اسلات بر روي يك فركانس مدوله (سوار) مي شود و هر تايم اسلات مسئول حمل اطلاعات صحبت يك مشترك مي باشد يعني با يك فركانس و با ايجاد تاخير زماني اندك بين 8 مشترك (بدون اينكه براي مشتركين قابل احساس باشند) آنها را به خوبي پوشش مي دهد در BTSواحدي به نام TRXوجود دارد كه نشان دهنده ظرفيت يك BTSمي باشد.
هر TRXيك فركانس مخصوص دارد و 8 تايم اسلات براي آن تعريف شده است
يعني 8 كانال دارد بسته به نوع تعريف نرم افزاري مي تواند سيگنالينك يا ترافيكي تعريف شود
راجع TDMA همانطور كه ذكر شد اين روش دقيقا يك روش مالتی پلكس می باشد البته از نوع زمانی چرا كه ما مالتی پلكس فركانسی نيز داريم به نام FDMA كه در تلفن ثابت بيشتر از آن استفاده می شود.
در تصوير زير TDMA به طور واضح نمايش داده شده است البته برای ۴ مشترك موبايل همانطور كه ذكر شد در عمل برای ۸ مشترك اين كار انجام می گيرد.
و جالب است بدانيد در همان بلوكهای رنگی اطلاعات بسيار مهمی ردو بدل ميشود مثل ارسال شماره -موقعيت مشترك در شبكه - صحبت - ديتا و ...
در ارسال ديجيتال عمل كدينگ انجام می شود اين عمل برای اين است كه در ارسال و دريافت هرگاه در بين مسير اطلاعات به خاط نويز از بين رفتند دوباره قابل باز سازی باشند در شكل بالا ديتا ۵۷ بيتی دوبار تكرار شده و يك سری بيت نيز در بين آن قرار گرفته اين بيتها صرفا برای بازسازی مجدد استفاده می شود .
در نحوه ارسال مطالب بسيار زيادی وجود دارد كه از حوصله اين وبلاگ خارج است مثلا اينكه چگونه اطلاعات ارسال شود كه حداقل صحبت در صورت وجود نويز از بين رود و يا رمز كردن صحبت بين آنتن موبايل تا گوشی كه كسی نتواند آن را شنود كند و ....
ظرفيت آنتن (TRX)
آنچه كه در اين جا مورد نظر است اين است كه ظرفيت BTS ها چگونه است ؟ آيا آنها هم ظرفيت دارند؟
جواب : بله
با توجه به محل نصب BTS ظرفيت برای آن مشخص می شود مثلا يك سايت مركز شهر مطمئنا مشترك بسيار زيادتری را پوشش می دهد تا يك سايت جادهای كه هر ساعت تعداد كمی از آن عبور می كنند پس محل نصب بسيار مهم است .
برای اين كار در طراحی سلولهای شبكه اين سلولها در مراكز شهرها كوچكتر شده و در حاشيه شهرها بزرگتر . يعنی چگونه ؟
سايت ها وقتی نزديك به هم نصب شوند سلول تحت پوشش هر سايت كوچكتر می شود و اگر فاصله نصب آنها بيشتر باشد سلول بزرگتر می شود در مناطق مركزی تهران و يا مناطقی كه بيشتر از موبايل استفاده می شود وقتی شما در خيابانی بايستيد راحت می توانيد دو سايت نزديك به هم را ببينيد اين فاصله ها بعضا از حدود ۱۰۰۰ متر ويا كمتر می شود حتی ممكن است دو سايت بر روی يك دكل و يك مكان نصب شود ولی در جادها ممكن است تا ۴۰ كيلومتر فاصله دو سايت با هم اختلاف داشته باشد.
واحد ظرفيت BTS های موبايل TRX ناميده می شود (همانطور كه قبلا عنوان شد)
اين TRX ها حدود ۸ مشترك را به صورت هم زمان پوشش می دهند (مراجعه شود به مبحث TDMA) با توجه به محل نصب سايت اين تعداد آن معين می شود مثلا در محلهای شلوغ و پر تراكم هر سكتور تا ۶ TRX برای هر سايت تعريف می شود اصولا هر سايت ۳ سكتور(جهت) دارد و در هر جهت ۶ TRX داشته باشد ظرفيت آن به صورت ۶+۶+۶ نمايش داده می شود يا در يك جهت منطقه پر تراكم و در جهت ديگر كم تراك است ظرفيت مثلا ۵+۲+۲ تعريف می شود .
در سكتوری كه ۶ TRX است طبق محاسبه ۴۸ كانال در اختيار داريم كه حدود ۲ كانال آن برای سيگنالينگ (شماره گيری -پيجينگ و ....) و ۴۶ عدد ديگر برای ترافيك (انتقال صدا) می باشد.
BSC چيست؟
دومين مرحله بعد از آنتن موبايل (BTS) در شبكه دستگاهی است به نام BSC .
(Base Station Controller ) كه مخفف آن BSC ميشود
همانطور كه از اسمش پيداست وظيفه كنترل چند BTS به عهده يك BSC است و كار آن بسيار با اهميت می باشند چون تنظيم يكسری از پارامترهای مهم شبكه كه راجع به كيفيت مكالمه و تماس مطلوب است در اين دستگاه تعريف می شود.
مثلا شما در حال صحبت با گوشی موبايل خود هستيد و در يك اتومبيل د رحال حركت نشسته ايد و در حال صحبت خيابانهای متعددی را پشت سر می گذاريد ولی همچنان به مكالمه خود ادامه می دهيد در اين حالت شما از چندين آنتن موبايل گذشته ايد و هر آنتن موبايل شما را به آنتن ديگر دست به دست كرده است و كانال ترافيكی شما را با خود پاك كرده و به يك آنتن ديگر تحويل داده است . اين مديريت مكالمه كه در حال حركت اتفاق می افتد به HAND OVER معروف است و وظيفه BSC مرتبط با آن BTS می باشد.
و ديگر اينكه قدرت تشعشع (برد آنتن موبايل ) نيز در اين دستگاه تعريف می شود ، بدين صورت كه از طريق BSC بر روی خروجی يك آنتن مورد نظر تضعيف گذاشته می شود كه فركانس آن با آنتنهای ديگر تداخل نكند .
ظرفيت BSC ها بر اساس TRX انتن های متصل به آن تعريف می شود كه در حال حاضر در ايران ۱۲۸ ، ۲۵۶ و ۵۱۲ TRX آن در حال كار است .
در تهران چندين BSC در حال كار است و در بعضی استانها كل استان فقط با يك BSC كار می كند (ارتياط مستقيم با تعداد BTS دارد).
لازم به ذكر است كه BSC های استفاده شده در ايران ساخت شركتهای زيمنس ، نوكيا و اريكسون می ياشد.
نرم افزار كنترل كننده BSC زيمنس كه به LMT معروف است و كليه پارامترهای BSC و BTS از طريق اين نرم افزار به BSC داده می شود
لازم به ذكر است در صورت خرابی يك آنتن موبايل سريعا آلارم آن بر روی اين سيستم نمايش داده می شود كه بيشتر وقتها به صورت نرم افزاری از طريق همين LMT قابل رفع می باشد در غير اين صورت پرسنل متخصص برای رفع عيب سخت افزاری به محل نصب BTS اعزام می شود.
BSC به عنوان مهمترين بخش قسمت راديويی مطرح است چراكه با حجم كم سيستم آن ( همانطور كه در شكل مطلب قبلی موجود است) دارای كارايی بسيار بالا می باشد
BTS ها صرفا حكم يك واسطه راديويی را بين BSC و گوشی موبايل را دارند كه قدرت خروجی آنهم حتی با BSC معين می شود .
هر BTS با هر ساختاری كه دارد در BSC مرتبط با خود دارای يك ديتا بيس می باشد اين ديتا بيس شامل فركانس هايی كه BTS بايد با آن كار كند و شماره های LAC و CI كه بعدا راجع به آن صحبت خواهم كرد و شماره تايم اسلات هايی كه بر روی خطوط انتقال بايد از آن استفاده كند - تعداد كانالهای ترافيكی و سيگنالينگی و...
همه و همه بر روی اين سيتم تعريف می شود .در ضمن پارامترهای بسيار زيادی نيز برای بالا بردن كيفيت مكالمه و روشهای متفاوتی برای اين كار در BSC تعبيه شده است.
ترانسکدر-۱
یکی دیگر از المانهای شبکه موبایل ترانسکدر می باشد . این سیستم بعد از BSC قرار می گیرد. قبل از اینکه به توضیح این بخش بپردازم لازم است مقداری درباره PCM صحبت کنم .
PCM چیست؟
المانهای مختلف شبکه موبایل باید توسط عاملی به یکدیگر مرتبط باشد مثلا BTS که ممکن است در دورترین نقطه استان واقع باشد باید توسط یک واسطه به BSC که غالبا در مرکز استان است وصل شود .این قسمت وظیفه سیستمهای انتقال می باشد که در تمام شبکه های مخابراتی از آن استفاده می شود (در تلفن ثابت - دیتا و شبکه های دیگر مخابراتی ). سیستمهای انتقال شامل یک بستر انتقال و نیز تجهیزات انتقال است .
بستر یا محیط انتقال مانند سیم مسی -کابل کواکسیال - فضای پیرامون ما- فیبر نوری و ... می باشد که با قرار دادن مثلا یک مودم HDSL در دوطرف دو زوج سیم مسی پهنای باند 2مگا بیت را می شود منتقل کرد ویا با بکار گیری سیستمهای SDH در دو طرف فیبر نوری و یا ارتباطات رادیویی می توان هزاران کانال مخابراتی را منتقل کرد. پس به عنوان مثال کابل مسی بستر انتقال و مودم از تجهیزات انتقال ميباشد .غالبا در مخابرات مجموع بستر و تجهیزات انتقال را" سیستم انتقال" می گویند.
حال برای اینکه تمام سیستمهای تولید شده در سطح جهان بتوانند از سیستمهای انتقال استفاده کنند باعث شد تا همگان استاندارد PCM را قبول کنند.بدین صورت که هر سیستم انتقال با پهنای باند 2مگا بیت در نظر گرفته شد( یعنی 2048 بیت ) سپس آن را به 32 کانال تقسیم کرده وبه هر کانال 64 کیلو بیت اختصاص دادند.مثلا برای اینکه دو نفر با تلفن صحبت کنند باید دو کانال 64 کیلو بیت به آنها تخصیص یابد یکی در جهت ارسال و دیگری در جهت دریافت تا دو مشترک بتوانند صدای یکدیگر را بشنوند حال دومشترک در یک شهر باشند یا هر کدام در یک شهر مجزا و یا حتی در دو کشور مجزا باشند فرقی نمی کند این دو کانال باید وجود داشته باشد(البته در روش سویچینگ مداری).
در PCM ارسال و دریافت کاملا از هم جدا هستند یعنی یک سیستم کاملا برای ارسال و دیگری برای دریافت استفاده می شود برای همین PCM به صورت یک زوج بکار می رود یک 2مگا ارسال و یک 2 مگا برای دریافت .
گفتیم که هر 2 مگا (منظور زوج 2 مگا) 32 کانال دارد کانال صفر آن برای همزمانی خود سیستم انتقال استفاده می شود پس 31 کانال در اختیار سیستم مخابراتی قرار می گیرد که غالبا سیستمها یک کانال را برای سیگنالینگ استفاده می کنند و 30 کانال برای انتقال صدا و ... قرار می دهد و بخاطر همین در اصطلاح کفته می شود PCM سی کاناله .
البته زمانبندی و فریم بندی که در PCM صورت میگیرد مباحث گسترده ای دارد که از حوصله این وبلاگ خارج است .
همانطور که عنوان شد PCM به عنوان رابط انتقال مابین تجهیزات مخابراتی ایفای نقش می کند در شبکه موبایل به خاطر استفاده بهینه از یک دو مگا(PCM 30 کاناله ) از روش فشرده سازی استفاده کرده و ظرفیت یک دو مگا را تا چهار برابر افزایش می دهند و یک pcm 120 کاناله به سمت BTS می رود . علت اصلی آن است که بردن دو مگا در هر منطقه ای سختی خاص خود را داردمثلا می خواهیم یک دو مگا را به یک نقطه کوهستانی - کویری ویا کوچه پس کوچه های یک شهر یزرگ ببریم این موضوع تجهیزات گران قیمتی را لازم دارد .بنابراین تصمیم گرفته شد که Pcm که به سمت فضای بیرون یعنی به سمت BTS می رود با ظرفیت بالا باشد.
اینجا این سئوال مطرح می شود که آیا این فشرده سازی تاثیری روی کیفت صدا دارد ؟
خیر – و اگر داشته باشد بسیار ناچیز است که ما آن را درک نمی کنیم .
از لحاظ فنی بدین صورت است که فریم های PCM 30 کاناله دارای 8 بیت می باشد( که در حالت عادی مخصوص صحبت یک مشترک می باشد) در هنگام فشرده سازی اطلاعات صدای مشترک بر روی 2 بیت قرار گرفته که در این حالت ظرفیت 4 برابر می شود
(لازم به ذکر است این تبدیل 8 بیت به 2 بیت دارای الگوریتم پیشرفته ای می باشد .)
زمانی که این دو مگا 120 کاناله به BSC می رسد این سیستم آن را از طریق دو مگا مخصوصی به ترانسکدر هدایت می کند در ترانسکدر این دومگا به چهار تا دو مگا 30 کاناله تبدیل می شود و به سوییچ موبایل تحویل می شود. در کل هنگام مکالمه با موبایل صوت از سوییچ موبایل یه صورت 8 بیتی یه ترانسکدر رفته در آن فشرده شده به 2 بیت تبدیل می شود و ازطریق BSC به BTS هدایت شده و در آنجا یه گوشی موبایل می رسدو سپس همین مسیر به طور عکس طی شده و به سمت سوییچ هدایت می شود با این تفاوت که در ترانسکدر این بار 2 بیت به 8 بیت تبدیل می شود.
MSC چيست ؟
در ادامه مبحث المانهاي شبكه موبايل به [MSC] مي رسيم . [MSC] مخفف Center Mobile Switch مي باشد عملكرد سوييچ موبايل تا حدودي شبيه سوييچ تلفن ثايت مي باشد كه در ابتداي مباحث وبلاگ مورد بحث قرار گرفت .
همانطور كه از اسم سوييچ پيدا است اصلي ترين كار سوييچ انتخاب مسير مناسب جهت برقراري يك مكالمه است ساختار سوييچ تشكيل شده است از پردازنده مركزي - حافظه موقت( شبيه [Ram] كامپيوتر) - حافظه جانبي (شبيه هارد ديسك كامپيوتر ) يونيت هاي واسطه كه عمل سوييچينگ در آنها انجام مي شود و پورت ها كه حكم اينترفيس سيستم را دارند البته اين ساختار بسيار ساده شده يك سوييچ است و المانهاي مختلفي درگير مي شوند مثل راك مخصوص سيگنالينگ و غيره ولي هدف بنده دادن ديد كلي به شما مي باشد .اصلي ترين تفاوت سوييچ موبايل و سوييچ تلفن ثابت در نحوه تعريف مشترك در سوييچ است در تلفن ثابت مشترك به صورت دائم در سوييچ تعريف و سرويس هاي جانبي به او اختصاص داده مي شود يعني شماره مشترك هميشگي است مگر اينكه اپراتور تصميم به حذف مشترك بگيرد اما در سوييچ موبايل وقتي مشترك وارد منطقه تحت پوشش يك سوييچ شد فورا سوييچ مربوطه اطلاعات كامل مشترك را به طور اتوماتيك از سيستمي به نام HLR در خواست مي كند و كپي آن را در حافظه خود ذخيره كرده وبه سوييچ قبلي كه اطلاعات مشترك درآن بوده دستور حذف اطلاعات راداده و سپس HLR آدرس آخرين سوييچ كه موبايل در آن قرار گرفته را در خود ثبت مي كند (البته اين موارد قبلا توضيح داده شده است ) محلي كه اطلاعات مشترك موبايل به طور موقت در آن ثبت ميشود VLR] Visited Location Register] نام دارد موقت بودن ثبت اطلاعات در سوييچ از اين بابت است كه به محض خروج مشترك از منطقه تحت پوشش سوييچ اطلاعات آن از سوييچ مربوطه پاك مي شود پس ديديم كه اپراتور هيچ نقشي در تعريف مشترك موبايل در سوييچ ندارد .بطور مثال وقتي شما از تهران به سمت شمال حركت مي كنيد (ازمسير چالوس) ابتدا اطلاعات سيم كارت شما در يكي از سوييچهاي تهران است به محض نزديك شدن به كرج اطلاعات شما ازيكي از سوييچهاي تهران كه اطلاعات شما درآن بود حذف شده ودر VLR سوييچ كرج ثبت مي شويد وقتي وارد منطقه تحت پوشش استان مازندران مي شويد اطلاعات شما از كرج حذف ودر سوييچ بابل ثبت ميشود و الخ
MSISDN:
يكي از موارد اصلي ذخيره شده در اين واحد MSISDN يا همان شماره موبايل است كه در اختيار من و شما مي باشد و همه با اين شماره كار تماس را انجام مي دهند مثل 09121620000
IMSI:
هر سيم كارت داراي يك شماره واحد و منحصر به فرد در شبكه مي باشد كه در اصطلاح فني به آن IMSI گفته مي شود اگر الان شما موبايلي را كه در اختيار داريد خاموش كرده و سيم كارت آن را خارج كنيد در قسمت پشت سيم كارت
شماره اي حك شده است كه 10 رقم از آن به اضافه 43211 (براي شبكه IR-TCI) كه مجموعا 15 رقم مي شود را IMSI مي نامند البته 10 رقم ذكر شده به تنهايي MSIN نام دارد . در سيم كارتهاي جديد 10 رقم آخر شماره ثبت شده
در پشت سيم كارت همان MSIN ميباشد .
سئوال : اين شماره به چه دردي مي خورد ؟
يكي از كاربردهاي آن در هنگام سوختن ، مفقود شدن و يا دزديده شدن سيم كارت است اپراتور با همان شماره موبايل قبلي (MSISDN) سيم كارت جديد با شماره سيم كارت جديد صادر كرده و شماره سيم كارت قبلي شما را از شبكه حذف مي كند كه اصطلاحا گفته مي شود سيم كار سوزانده شده است .
تذكر : اين شماره(IMSI) در حافظه سيم كارت ذخيره شده است .
در شبكه موبايل در هنگام تماس با يك موبايل بيشتر اين شماره سيم كارت است كه ردو بدل مي شود بدين صورت كه وقتي ما با شماره موبايلي تماس مي گيريم بعد از تاييد HLR (محل ثبت دائمي سيم كارت) و گرفتن شماره سيم كارت توسط شبكه ارتباطات بعدي توسط اين شماره صورت مي گيرد .
ديگر كاربردي كه مي توان براي آن متصور بود هنگام پيدا كردن شبكه مي باشد .وقتي شما با گوشي خود وارد قسمت جستجوي شبكه مي شويد بعد از گرفتن امواج(مثلا در تهران) شبكه موبايلهاي موجود مثل IR-TCI و IR VALIACOM را مشاهده مي كنيد و با انتخاب IR-TCI شماره سيم كارت شما از HLR مربوطه استعلام مي شود و سپس شما اصطلاحا REGISTER شده مي توانيد تماس بگيريد و يا با شما تماس گرفته شود . همين روش در رومينگ مي باشد يعني شما وقتي به عربستان سفر مي كنيد با جستجوي شبكه عربستان توسط گوشي خود اقدام كرده و نام
SA ALJAVALرا انتخاب مي كنيد از اين به بعد با كمك شبكه عربستان و شماره سيم كارت خود در شبكه شناخته شده هستيد ( البته كشوري كه شما به آن سفر مي كنيد بايد با ايران قرارداد رومينگ داشته باشد كه تا لحظه نگارش اين متن حدود 37 كشور با ايران رومينگ دارند).
اين موضوع كه در VLR چه چيز هايي ذخيره مي شود را در اين نوشتار دنبال مي كنيم :
TMSI:
اين كد شبيه IMSI كه همان شماره سيم كارت مي باشد هست با اين تفاوت كه بعد از هر تماس سوييچ موبايل كدی را به صورت هگزادسيمال 8 كاراكتري است به صورت تصادفي به شماره سيم كارت مورد نظر نسبت داده و ابتدا با اين كد مشترك موبايل را در صورت تماس گرفته شدن خبر مي كند البته اين كد قبلا در اختيار گوشي موبايل قرارگرفته ودر حافظه گوشي ذخيره مي شود (لازم به ذكر است دوبار شبكه با كد TMSI مشترك را پيج مي كند اگر پيدا نشد به فرض اينكه گوشي از اين كد خبر ندارد با IMSI پيج مي شود كه اين كد در حافظه سيم كارت موجود مي باشد ).
TMSI به چه دردي مي خورد ؟
اين بخاطر امنيت موبايلي است كه به آن زنگ خورده است مي باشد چراكه اگر مابه صورت موازي سوييچ پيش فرضي داشته باشيم و از شماره سيم كارت مشترك نيز مطلع باشيم مي توانيم آن را پيج كنيم ولي با اين كد عملا اين مورد غير ممكن است .
LAC و CI چيست؟
در نوشتار هاي پيشين گفتم كه شبكه موبايل به صورت سلول هاي 6 ضلعي تقسيم و در نظر گرفته مي شود و سايت BTS كه غالبا سه جهت (سكتور) دارد بين سه سلول قرار مي گيرد وهر جهت يك سلول را پوشش مي دهد .در شبكه براي پيدا كردن موقعيت يك مشترك مي بايست هر سلول داراي كدي باشد كه به اين كد CELL ID) CI ) گفته مي شود كه اين كد در ايران 5 رقمي مي باشد .
حال يك شهر را به چند منطقه بزرگ كه خود اين مناطق شامل چندين CI مي باشد تقسيم مي كنند و به آن LAC مي گويند شهري مانند تهران غالبا به چند LAC و شهرهاي كوچكتر به يك LAC تقسيم مي شوند .كد LAC معمولا 4 رقمي است .
مثال : به طور مثال در ميدان وليعصر تهران يك BTS نصب مي كنيم كه داراي سه جهت (سكتور ) مي باشد به اين سلولها مثلا در LAC به شماره 1211 و در CI هاي 12115 و 22115 و 32115 تعريف مي شود و اگر شما تحت پوشش سكتور سوم اين سايت باشيد در VLR اين آدرس ثبت مي شود LAC=1211 و CI=32115 و اين آدرس شما در سوييچ مي باشد.
البته لازم به ذكر است كه سوييچ موبايل براي پيدا كردن شما هنگام تماس با موبايلتان مجبور است در كل LAC عمل پيجينگ را انجام دهد .
به طور کلی ما در استاندارد GSM نسل دوم دوسري ساختار فركانسي تعريف شده داريم
۱- GSM-900
۲-GSM-1800
در مورد GSM-900 پهناي باند در دريافت (UPLINK) از 890MHz تا ۹۱۵MHZ
پهناي باند در ارسال(DOWNLINK) از 935MHz تا ۹۶۰MHz
می باشد
در مورد GSM-1800 پهناي باند در دريافت (UPLINK) از ۱۷۱۰MHz تا ۱۷۸۵MHz
پهناي باند در ارسال(DOWNLINK) از ۱۸۰۵MHz تا ۱۸۸۰MHz می باشد
در GSM-900 كل پهناي باند چه در ارسال و چه در دريافت به 124 كانال تقسيم مي شود و
در GSM-1800 كل پهناي باند به ۳۷۴كانال تقسيم مي شود.
در ايران ما از GSM-900 و GSM_1800استفاده مي كنيم
نكته : در دفترچه هاي برخي گوشي هاي تلفن همراه ذكر شده كه گوشي مذكور DUAL BAND
مي باشد اين بدين معني است كه اين گوشي قابليت استفاده در هر دو نوع فركانس ذكر شده در بالا را دارد.
bts
در شبكه موبايل اولين بخشی كه به مستقيما با گوشی موبايل در ارتباط است به لفظ عوام آنتن موبايل و به تعبير تخصصی( BTS (base transceiver station می باشد .در شكل زير BTS نشان داده شده است .
البته شما آن را بر فراز مراكز مخابراتی و يا پشت بامها ديده ايد.
در تصوير زير پنل آنتن نمايش داده شده است البته شما ممكن است در بعضی نقاط تركيب اين پنل ها را متفاوت با تصوير ببينيد .
اين تفاوت در تعداد هر كدام از اين پنل ها در يك جهت می باشد در شكل زير در هر جهت يك پنل ديده می شود در ايران شما ممكن است در هر جهت دو يا سه پنل ببينيد اين تفاوت صرفا به خاطر نوع سيستم (دستگاه) استفاده شده است و هيچ ربطی به ظرفيت آنتن ندارد
اين پنلها توسط كابلهای ضخيم سياه رنگی كه به آن فيدر -FEEDER - می گويند به دستگاه BTS متصل است .فيدرها نوعی كابل درون تهی هستند و در آن يم لوله مسی قرار گرفته و موج بر می باشد .
همانطور كه می دانيد در فركانسهای بالا الكترونها از پوسته عبور می كنند برای همين برای انتقال از موج بر استفاده می شود نه سيم.
در نهايت توسط خطوط انتقال اين دستگاه به دستگاه ديگری به نام BSC كه وظيفه مديريت بين چند BTS را دارد متصل می شود
TDMA چيست؟
همانطور كه در مباحث گذشته عنوان شد آنتن موبايل به عنوان واسط بين گوشي موبايل با شبكه موبايل مي باشد
در شبكه موبايل گزارش آخرين مكان مشترك موبايل و ارسال و دريافت شماره تلفنها و مسائلي از اين دست به عهده كانال سيگنالينگ مي باشدو رد و بدل شدن مكالمات كه هدف اصلي مي باشد به عهده كانالهاي ترافيكي مي باشد.
به طور قطع BTSوظيفه ارائه اين كانالها را به مشترك موبايل دارا مي باشد.
يكي از مشكلات اساسي شبكه هاي موبايل كمبود فضاي فركانسي مي باشد كه به روشهاي متنوعي توانسته اند اين مشكل را برطرف كنند يكي از اين روشها استاندارد TDMAمي باشد .
در فرستندهاي محلي تلويزيون وراديو براي هر شبكه راديويي و تلويزيوني از يك فركانس استفاده مي شود ولي در شبكه موبايل از يك فركانس براي ارسال يا دريافت اطلاعات 8 مشترك استفاده مي شود .
چگونه؟
به روش TDMA
در اين روش هر 8 تايم اسلات بر روي يك فركانس مدوله (سوار) مي شود و هر تايم اسلات مسئول حمل اطلاعات صحبت يك مشترك مي باشد يعني با يك فركانس و با ايجاد تاخير زماني اندك بين 8 مشترك (بدون اينكه براي مشتركين قابل احساس باشند) آنها را به خوبي پوشش مي دهد در BTSواحدي به نام TRXوجود دارد كه نشان دهنده ظرفيت يك BTSمي باشد.
هر TRXيك فركانس مخصوص دارد و 8 تايم اسلات براي آن تعريف شده است
يعني 8 كانال دارد بسته به نوع تعريف نرم افزاري مي تواند سيگنالينك يا ترافيكي تعريف شود
راجع TDMA همانطور كه ذكر شد اين روش دقيقا يك روش مالتی پلكس می باشد البته از نوع زمانی چرا كه ما مالتی پلكس فركانسی نيز داريم به نام FDMA كه در تلفن ثابت بيشتر از آن استفاده می شود.
در تصوير زير TDMA به طور واضح نمايش داده شده است البته برای ۴ مشترك موبايل همانطور كه ذكر شد در عمل برای ۸ مشترك اين كار انجام می گيرد.
و جالب است بدانيد در همان بلوكهای رنگی اطلاعات بسيار مهمی ردو بدل ميشود مثل ارسال شماره -موقعيت مشترك در شبكه - صحبت - ديتا و ...
در ارسال ديجيتال عمل كدينگ انجام می شود اين عمل برای اين است كه در ارسال و دريافت هرگاه در بين مسير اطلاعات به خاط نويز از بين رفتند دوباره قابل باز سازی باشند در شكل بالا ديتا ۵۷ بيتی دوبار تكرار شده و يك سری بيت نيز در بين آن قرار گرفته اين بيتها صرفا برای بازسازی مجدد استفاده می شود .
در نحوه ارسال مطالب بسيار زيادی وجود دارد كه از حوصله اين وبلاگ خارج است مثلا اينكه چگونه اطلاعات ارسال شود كه حداقل صحبت در صورت وجود نويز از بين رود و يا رمز كردن صحبت بين آنتن موبايل تا گوشی كه كسی نتواند آن را شنود كند و ....
ظرفيت آنتن (TRX)
آنچه كه در اين جا مورد نظر است اين است كه ظرفيت BTS ها چگونه است ؟ آيا آنها هم ظرفيت دارند؟
جواب : بله
با توجه به محل نصب BTS ظرفيت برای آن مشخص می شود مثلا يك سايت مركز شهر مطمئنا مشترك بسيار زيادتری را پوشش می دهد تا يك سايت جادهای كه هر ساعت تعداد كمی از آن عبور می كنند پس محل نصب بسيار مهم است .
برای اين كار در طراحی سلولهای شبكه اين سلولها در مراكز شهرها كوچكتر شده و در حاشيه شهرها بزرگتر . يعنی چگونه ؟
سايت ها وقتی نزديك به هم نصب شوند سلول تحت پوشش هر سايت كوچكتر می شود و اگر فاصله نصب آنها بيشتر باشد سلول بزرگتر می شود در مناطق مركزی تهران و يا مناطقی كه بيشتر از موبايل استفاده می شود وقتی شما در خيابانی بايستيد راحت می توانيد دو سايت نزديك به هم را ببينيد اين فاصله ها بعضا از حدود ۱۰۰۰ متر ويا كمتر می شود حتی ممكن است دو سايت بر روی يك دكل و يك مكان نصب شود ولی در جادها ممكن است تا ۴۰ كيلومتر فاصله دو سايت با هم اختلاف داشته باشد.
واحد ظرفيت BTS های موبايل TRX ناميده می شود (همانطور كه قبلا عنوان شد)
اين TRX ها حدود ۸ مشترك را به صورت هم زمان پوشش می دهند (مراجعه شود به مبحث TDMA) با توجه به محل نصب سايت اين تعداد آن معين می شود مثلا در محلهای شلوغ و پر تراكم هر سكتور تا ۶ TRX برای هر سايت تعريف می شود اصولا هر سايت ۳ سكتور(جهت) دارد و در هر جهت ۶ TRX داشته باشد ظرفيت آن به صورت ۶+۶+۶ نمايش داده می شود يا در يك جهت منطقه پر تراكم و در جهت ديگر كم تراك است ظرفيت مثلا ۵+۲+۲ تعريف می شود .
در سكتوری كه ۶ TRX است طبق محاسبه ۴۸ كانال در اختيار داريم كه حدود ۲ كانال آن برای سيگنالينگ (شماره گيری -پيجينگ و ....) و ۴۶ عدد ديگر برای ترافيك (انتقال صدا) می باشد.
BSC چيست؟
دومين مرحله بعد از آنتن موبايل (BTS) در شبكه دستگاهی است به نام BSC .
(Base Station Controller ) كه مخفف آن BSC ميشود
همانطور كه از اسمش پيداست وظيفه كنترل چند BTS به عهده يك BSC است و كار آن بسيار با اهميت می باشند چون تنظيم يكسری از پارامترهای مهم شبكه كه راجع به كيفيت مكالمه و تماس مطلوب است در اين دستگاه تعريف می شود.
مثلا شما در حال صحبت با گوشی موبايل خود هستيد و در يك اتومبيل د رحال حركت نشسته ايد و در حال صحبت خيابانهای متعددی را پشت سر می گذاريد ولی همچنان به مكالمه خود ادامه می دهيد در اين حالت شما از چندين آنتن موبايل گذشته ايد و هر آنتن موبايل شما را به آنتن ديگر دست به دست كرده است و كانال ترافيكی شما را با خود پاك كرده و به يك آنتن ديگر تحويل داده است . اين مديريت مكالمه كه در حال حركت اتفاق می افتد به HAND OVER معروف است و وظيفه BSC مرتبط با آن BTS می باشد.
و ديگر اينكه قدرت تشعشع (برد آنتن موبايل ) نيز در اين دستگاه تعريف می شود ، بدين صورت كه از طريق BSC بر روی خروجی يك آنتن مورد نظر تضعيف گذاشته می شود كه فركانس آن با آنتنهای ديگر تداخل نكند .
ظرفيت BSC ها بر اساس TRX انتن های متصل به آن تعريف می شود كه در حال حاضر در ايران ۱۲۸ ، ۲۵۶ و ۵۱۲ TRX آن در حال كار است .
در تهران چندين BSC در حال كار است و در بعضی استانها كل استان فقط با يك BSC كار می كند (ارتياط مستقيم با تعداد BTS دارد).
لازم به ذكر است كه BSC های استفاده شده در ايران ساخت شركتهای زيمنس ، نوكيا و اريكسون می ياشد.
نرم افزار كنترل كننده BSC زيمنس كه به LMT معروف است و كليه پارامترهای BSC و BTS از طريق اين نرم افزار به BSC داده می شود
لازم به ذكر است در صورت خرابی يك آنتن موبايل سريعا آلارم آن بر روی اين سيستم نمايش داده می شود كه بيشتر وقتها به صورت نرم افزاری از طريق همين LMT قابل رفع می باشد در غير اين صورت پرسنل متخصص برای رفع عيب سخت افزاری به محل نصب BTS اعزام می شود.
BSC به عنوان مهمترين بخش قسمت راديويی مطرح است چراكه با حجم كم سيستم آن ( همانطور كه در شكل مطلب قبلی موجود است) دارای كارايی بسيار بالا می باشد
BTS ها صرفا حكم يك واسطه راديويی را بين BSC و گوشی موبايل را دارند كه قدرت خروجی آنهم حتی با BSC معين می شود .
هر BTS با هر ساختاری كه دارد در BSC مرتبط با خود دارای يك ديتا بيس می باشد اين ديتا بيس شامل فركانس هايی كه BTS بايد با آن كار كند و شماره های LAC و CI كه بعدا راجع به آن صحبت خواهم كرد و شماره تايم اسلات هايی كه بر روی خطوط انتقال بايد از آن استفاده كند - تعداد كانالهای ترافيكی و سيگنالينگی و...
همه و همه بر روی اين سيتم تعريف می شود .در ضمن پارامترهای بسيار زيادی نيز برای بالا بردن كيفيت مكالمه و روشهای متفاوتی برای اين كار در BSC تعبيه شده است.
ترانسکدر-۱
یکی دیگر از المانهای شبکه موبایل ترانسکدر می باشد . این سیستم بعد از BSC قرار می گیرد. قبل از اینکه به توضیح این بخش بپردازم لازم است مقداری درباره PCM صحبت کنم .
PCM چیست؟
المانهای مختلف شبکه موبایل باید توسط عاملی به یکدیگر مرتبط باشد مثلا BTS که ممکن است در دورترین نقطه استان واقع باشد باید توسط یک واسطه به BSC که غالبا در مرکز استان است وصل شود .این قسمت وظیفه سیستمهای انتقال می باشد که در تمام شبکه های مخابراتی از آن استفاده می شود (در تلفن ثابت - دیتا و شبکه های دیگر مخابراتی ). سیستمهای انتقال شامل یک بستر انتقال و نیز تجهیزات انتقال است .
بستر یا محیط انتقال مانند سیم مسی -کابل کواکسیال - فضای پیرامون ما- فیبر نوری و ... می باشد که با قرار دادن مثلا یک مودم HDSL در دوطرف دو زوج سیم مسی پهنای باند 2مگا بیت را می شود منتقل کرد ویا با بکار گیری سیستمهای SDH در دو طرف فیبر نوری و یا ارتباطات رادیویی می توان هزاران کانال مخابراتی را منتقل کرد. پس به عنوان مثال کابل مسی بستر انتقال و مودم از تجهیزات انتقال ميباشد .غالبا در مخابرات مجموع بستر و تجهیزات انتقال را" سیستم انتقال" می گویند.
حال برای اینکه تمام سیستمهای تولید شده در سطح جهان بتوانند از سیستمهای انتقال استفاده کنند باعث شد تا همگان استاندارد PCM را قبول کنند.بدین صورت که هر سیستم انتقال با پهنای باند 2مگا بیت در نظر گرفته شد( یعنی 2048 بیت ) سپس آن را به 32 کانال تقسیم کرده وبه هر کانال 64 کیلو بیت اختصاص دادند.مثلا برای اینکه دو نفر با تلفن صحبت کنند باید دو کانال 64 کیلو بیت به آنها تخصیص یابد یکی در جهت ارسال و دیگری در جهت دریافت تا دو مشترک بتوانند صدای یکدیگر را بشنوند حال دومشترک در یک شهر باشند یا هر کدام در یک شهر مجزا و یا حتی در دو کشور مجزا باشند فرقی نمی کند این دو کانال باید وجود داشته باشد(البته در روش سویچینگ مداری).
در PCM ارسال و دریافت کاملا از هم جدا هستند یعنی یک سیستم کاملا برای ارسال و دیگری برای دریافت استفاده می شود برای همین PCM به صورت یک زوج بکار می رود یک 2مگا ارسال و یک 2 مگا برای دریافت .
گفتیم که هر 2 مگا (منظور زوج 2 مگا) 32 کانال دارد کانال صفر آن برای همزمانی خود سیستم انتقال استفاده می شود پس 31 کانال در اختیار سیستم مخابراتی قرار می گیرد که غالبا سیستمها یک کانال را برای سیگنالینگ استفاده می کنند و 30 کانال برای انتقال صدا و ... قرار می دهد و بخاطر همین در اصطلاح کفته می شود PCM سی کاناله .
البته زمانبندی و فریم بندی که در PCM صورت میگیرد مباحث گسترده ای دارد که از حوصله این وبلاگ خارج است .
همانطور که عنوان شد PCM به عنوان رابط انتقال مابین تجهیزات مخابراتی ایفای نقش می کند در شبکه موبایل به خاطر استفاده بهینه از یک دو مگا(PCM 30 کاناله ) از روش فشرده سازی استفاده کرده و ظرفیت یک دو مگا را تا چهار برابر افزایش می دهند و یک pcm 120 کاناله به سمت BTS می رود . علت اصلی آن است که بردن دو مگا در هر منطقه ای سختی خاص خود را داردمثلا می خواهیم یک دو مگا را به یک نقطه کوهستانی - کویری ویا کوچه پس کوچه های یک شهر یزرگ ببریم این موضوع تجهیزات گران قیمتی را لازم دارد .بنابراین تصمیم گرفته شد که Pcm که به سمت فضای بیرون یعنی به سمت BTS می رود با ظرفیت بالا باشد.
اینجا این سئوال مطرح می شود که آیا این فشرده سازی تاثیری روی کیفت صدا دارد ؟
خیر – و اگر داشته باشد بسیار ناچیز است که ما آن را درک نمی کنیم .
از لحاظ فنی بدین صورت است که فریم های PCM 30 کاناله دارای 8 بیت می باشد( که در حالت عادی مخصوص صحبت یک مشترک می باشد) در هنگام فشرده سازی اطلاعات صدای مشترک بر روی 2 بیت قرار گرفته که در این حالت ظرفیت 4 برابر می شود
(لازم به ذکر است این تبدیل 8 بیت به 2 بیت دارای الگوریتم پیشرفته ای می باشد .)
زمانی که این دو مگا 120 کاناله به BSC می رسد این سیستم آن را از طریق دو مگا مخصوصی به ترانسکدر هدایت می کند در ترانسکدر این دومگا به چهار تا دو مگا 30 کاناله تبدیل می شود و به سوییچ موبایل تحویل می شود. در کل هنگام مکالمه با موبایل صوت از سوییچ موبایل یه صورت 8 بیتی یه ترانسکدر رفته در آن فشرده شده به 2 بیت تبدیل می شود و ازطریق BSC به BTS هدایت شده و در آنجا یه گوشی موبایل می رسدو سپس همین مسیر به طور عکس طی شده و به سمت سوییچ هدایت می شود با این تفاوت که در ترانسکدر این بار 2 بیت به 8 بیت تبدیل می شود.
MSC چيست ؟
در ادامه مبحث المانهاي شبكه موبايل به [MSC] مي رسيم . [MSC] مخفف Center Mobile Switch مي باشد عملكرد سوييچ موبايل تا حدودي شبيه سوييچ تلفن ثايت مي باشد كه در ابتداي مباحث وبلاگ مورد بحث قرار گرفت .
همانطور كه از اسم سوييچ پيدا است اصلي ترين كار سوييچ انتخاب مسير مناسب جهت برقراري يك مكالمه است ساختار سوييچ تشكيل شده است از پردازنده مركزي - حافظه موقت( شبيه [Ram] كامپيوتر) - حافظه جانبي (شبيه هارد ديسك كامپيوتر ) يونيت هاي واسطه كه عمل سوييچينگ در آنها انجام مي شود و پورت ها كه حكم اينترفيس سيستم را دارند البته اين ساختار بسيار ساده شده يك سوييچ است و المانهاي مختلفي درگير مي شوند مثل راك مخصوص سيگنالينگ و غيره ولي هدف بنده دادن ديد كلي به شما مي باشد .اصلي ترين تفاوت سوييچ موبايل و سوييچ تلفن ثابت در نحوه تعريف مشترك در سوييچ است در تلفن ثابت مشترك به صورت دائم در سوييچ تعريف و سرويس هاي جانبي به او اختصاص داده مي شود يعني شماره مشترك هميشگي است مگر اينكه اپراتور تصميم به حذف مشترك بگيرد اما در سوييچ موبايل وقتي مشترك وارد منطقه تحت پوشش يك سوييچ شد فورا سوييچ مربوطه اطلاعات كامل مشترك را به طور اتوماتيك از سيستمي به نام HLR در خواست مي كند و كپي آن را در حافظه خود ذخيره كرده وبه سوييچ قبلي كه اطلاعات مشترك درآن بوده دستور حذف اطلاعات راداده و سپس HLR آدرس آخرين سوييچ كه موبايل در آن قرار گرفته را در خود ثبت مي كند (البته اين موارد قبلا توضيح داده شده است ) محلي كه اطلاعات مشترك موبايل به طور موقت در آن ثبت ميشود VLR] Visited Location Register] نام دارد موقت بودن ثبت اطلاعات در سوييچ از اين بابت است كه به محض خروج مشترك از منطقه تحت پوشش سوييچ اطلاعات آن از سوييچ مربوطه پاك مي شود پس ديديم كه اپراتور هيچ نقشي در تعريف مشترك موبايل در سوييچ ندارد .بطور مثال وقتي شما از تهران به سمت شمال حركت مي كنيد (ازمسير چالوس) ابتدا اطلاعات سيم كارت شما در يكي از سوييچهاي تهران است به محض نزديك شدن به كرج اطلاعات شما ازيكي از سوييچهاي تهران كه اطلاعات شما درآن بود حذف شده ودر VLR سوييچ كرج ثبت مي شويد وقتي وارد منطقه تحت پوشش استان مازندران مي شويد اطلاعات شما از كرج حذف ودر سوييچ بابل ثبت ميشود و الخ
MSISDN:
يكي از موارد اصلي ذخيره شده در اين واحد MSISDN يا همان شماره موبايل است كه در اختيار من و شما مي باشد و همه با اين شماره كار تماس را انجام مي دهند مثل 09121620000
IMSI:
هر سيم كارت داراي يك شماره واحد و منحصر به فرد در شبكه مي باشد كه در اصطلاح فني به آن IMSI گفته مي شود اگر الان شما موبايلي را كه در اختيار داريد خاموش كرده و سيم كارت آن را خارج كنيد در قسمت پشت سيم كارت
شماره اي حك شده است كه 10 رقم از آن به اضافه 43211 (براي شبكه IR-TCI) كه مجموعا 15 رقم مي شود را IMSI مي نامند البته 10 رقم ذكر شده به تنهايي MSIN نام دارد . در سيم كارتهاي جديد 10 رقم آخر شماره ثبت شده
در پشت سيم كارت همان MSIN ميباشد .
سئوال : اين شماره به چه دردي مي خورد ؟
يكي از كاربردهاي آن در هنگام سوختن ، مفقود شدن و يا دزديده شدن سيم كارت است اپراتور با همان شماره موبايل قبلي (MSISDN) سيم كارت جديد با شماره سيم كارت جديد صادر كرده و شماره سيم كارت قبلي شما را از شبكه حذف مي كند كه اصطلاحا گفته مي شود سيم كار سوزانده شده است .
تذكر : اين شماره(IMSI) در حافظه سيم كارت ذخيره شده است .
در شبكه موبايل در هنگام تماس با يك موبايل بيشتر اين شماره سيم كارت است كه ردو بدل مي شود بدين صورت كه وقتي ما با شماره موبايلي تماس مي گيريم بعد از تاييد HLR (محل ثبت دائمي سيم كارت) و گرفتن شماره سيم كارت توسط شبكه ارتباطات بعدي توسط اين شماره صورت مي گيرد .
ديگر كاربردي كه مي توان براي آن متصور بود هنگام پيدا كردن شبكه مي باشد .وقتي شما با گوشي خود وارد قسمت جستجوي شبكه مي شويد بعد از گرفتن امواج(مثلا در تهران) شبكه موبايلهاي موجود مثل IR-TCI و IR VALIACOM را مشاهده مي كنيد و با انتخاب IR-TCI شماره سيم كارت شما از HLR مربوطه استعلام مي شود و سپس شما اصطلاحا REGISTER شده مي توانيد تماس بگيريد و يا با شما تماس گرفته شود . همين روش در رومينگ مي باشد يعني شما وقتي به عربستان سفر مي كنيد با جستجوي شبكه عربستان توسط گوشي خود اقدام كرده و نام
SA ALJAVALرا انتخاب مي كنيد از اين به بعد با كمك شبكه عربستان و شماره سيم كارت خود در شبكه شناخته شده هستيد ( البته كشوري كه شما به آن سفر مي كنيد بايد با ايران قرارداد رومينگ داشته باشد كه تا لحظه نگارش اين متن حدود 37 كشور با ايران رومينگ دارند).
اين موضوع كه در VLR چه چيز هايي ذخيره مي شود را در اين نوشتار دنبال مي كنيم :
TMSI:
اين كد شبيه IMSI كه همان شماره سيم كارت مي باشد هست با اين تفاوت كه بعد از هر تماس سوييچ موبايل كدی را به صورت هگزادسيمال 8 كاراكتري است به صورت تصادفي به شماره سيم كارت مورد نظر نسبت داده و ابتدا با اين كد مشترك موبايل را در صورت تماس گرفته شدن خبر مي كند البته اين كد قبلا در اختيار گوشي موبايل قرارگرفته ودر حافظه گوشي ذخيره مي شود (لازم به ذكر است دوبار شبكه با كد TMSI مشترك را پيج مي كند اگر پيدا نشد به فرض اينكه گوشي از اين كد خبر ندارد با IMSI پيج مي شود كه اين كد در حافظه سيم كارت موجود مي باشد ).
TMSI به چه دردي مي خورد ؟
اين بخاطر امنيت موبايلي است كه به آن زنگ خورده است مي باشد چراكه اگر مابه صورت موازي سوييچ پيش فرضي داشته باشيم و از شماره سيم كارت مشترك نيز مطلع باشيم مي توانيم آن را پيج كنيم ولي با اين كد عملا اين مورد غير ممكن است .
LAC و CI چيست؟
در نوشتار هاي پيشين گفتم كه شبكه موبايل به صورت سلول هاي 6 ضلعي تقسيم و در نظر گرفته مي شود و سايت BTS كه غالبا سه جهت (سكتور) دارد بين سه سلول قرار مي گيرد وهر جهت يك سلول را پوشش مي دهد .در شبكه براي پيدا كردن موقعيت يك مشترك مي بايست هر سلول داراي كدي باشد كه به اين كد CELL ID) CI ) گفته مي شود كه اين كد در ايران 5 رقمي مي باشد .
حال يك شهر را به چند منطقه بزرگ كه خود اين مناطق شامل چندين CI مي باشد تقسيم مي كنند و به آن LAC مي گويند شهري مانند تهران غالبا به چند LAC و شهرهاي كوچكتر به يك LAC تقسيم مي شوند .كد LAC معمولا 4 رقمي است .
مثال : به طور مثال در ميدان وليعصر تهران يك BTS نصب مي كنيم كه داراي سه جهت (سكتور ) مي باشد به اين سلولها مثلا در LAC به شماره 1211 و در CI هاي 12115 و 22115 و 32115 تعريف مي شود و اگر شما تحت پوشش سكتور سوم اين سايت باشيد در VLR اين آدرس ثبت مي شود LAC=1211 و CI=32115 و اين آدرس شما در سوييچ مي باشد.
البته لازم به ذكر است كه سوييچ موبايل براي پيدا كردن شما هنگام تماس با موبايلتان مجبور است در كل LAC عمل پيجينگ را انجام دهد .