دانستنی های باستانی و طبیعی هرمزگان

[sorna]

آیا تاکنون در مورد جنگل های استثنایی حرا چیزی شنیده اید ؟
درختانی عجیب که نیمی از روز را روی آب زندگی می کنند و نیمی دیگر از روز را در زیر آب.

بهترین جایی که می توان این جنگل های اسرار آمیز را از نزدیک دید بندر لافت است ، بندری کوچک در شمال غرب جزیره ی قشم و به فاصله ی 140 کیلومتری از غرب بندرعباس.
بهترین زمان مشاهده ی حرا صبح تا ظهر است اما اگر صبح زود و حدود ساعت 5 و 6 صبح به بندر لافت برسید و به آب های اطراف نگاهی بیندازید، چیزی به جز آب های آبی و آرام خلیج فارس نخواهید دید .ولی کمی صبر کنید، بالاخره سر و کله ی جنگل پیدا خواهد شد.
حدود ساعت 7 صبح کم کم لکه های تیره رنگی به طور پراکنده سطح آب را می پوشانند که اگر خوب دقت کنید می بینید اینها چیزی جز شاخه های سرسبز درخت نیستند.
رفته رفته این لکه های سبز رنگ بیشتر و بیشتر خواهد شد و بالاخره جنگلی سرسبز با درختانی که هنوز نیمی از تنه ی آنها درون دریاست سر از آب در می آورد و تا ساعتی دیگر بقیه ی جنگل با بستر لجنی خود از آب خارج شده و با کمال تعجب یکباره جزایر بزرگی پر از درخت و پرنده از دل دریا بیرون می آید.
اگر قصد دارید جنگل را از نزدیک ببینید باید شتاب کنید و تا آب دریا دوباره بالا نیامده است به دنبال یک راهنمای محلی و قایق بگردید.
حال که در وسط این جنگل آبی هستید می توانید از قایق پیاده شده و قدم بر سطح جنگل بگذارید ولی مواظب باشید چرا که کف این جنگل پر از تیغ ها یی است که از زیر زمین بیرون آمده اند.
در حقیقت این تیغ ها ریشه های هوایی این درختان است که به شیوه ای منحصر به فرد برای تغذیه و تبدیل آب شور دریا به آب شیرین بایستی از زیر زمین خارج و به صورت هوایی قرار گیرند.
ارتفاع درختان حرا گاهی به 4 متر و قطر تنه ی آن تا 30 سانتی متر می رسد.این درختان در اواخر تیرماه و اواسط مردادماه گل هایی می دهند که عطر این گلها از فاصله ای دور به مشام می رسد.
سپس این گلها به میوه هایی بادامی شکل تبدیل می شوند که پس از مدتی این میوه ها روی پایه ی درخت مادر شکفته می شود و دانه ی آن جوانه زده و به داخل آب می افتد و دوباره شروع به رشد می کنند.
بر اساس آزمایشهای انجام شده ، برگ درخت حرا علاوه بر خوش خوراک بودن برای دامها ، ارزش غذایی معادل جو و یونجه دارد و البته میزان پروتئین آن بسیار بالاست.به همین جهت دامداران سنتی جزیره ی قشم از برگ این درختان برای تغذیه ی دام و چهار پایان خود استفاده می کنند.
به دلیل مساعد بودن شرایط زیست محیطی ، این جنگل زیستگاه بسیاری از پرندگان مهاجر و نادری است که در فصل های سرد سال به آن پناه می آورند.
انواع این پرندگان شامل : حواصیل بزرگ ، اکبرت بزرگ ، اکبرت ساحلی ، حواصیل هندی ، کفچه ی نوک تیز ، سلیم خرچنگ خوار ، سلیم خاکستری ابرو سفید ، کاکایی، دودی ، آبجلیک و سینه سرخ هستند.

[sorna]

استان هرمزگان طبق آخرين تقسيمات كشوري مشتمل بر 8 شهرستان، 21 بخش، 69 دهستان و 2046 آبادي داراي سكنه است و شهرستان هاي آن عبارتنداز بندرعباس، بندر لنگه، رودان، قشم، جاسك، حاجي آباد و ابوموسي. همچنين 14 جزيره كوچك و بزرگ به نام هاي ابوموسي، بني فرور، تنب كوچك و تنب بزرگ و سيري، شتور، فرور، كيش، لاوان، قشم، لارك،هرمز، هندورابي و هنگام در محدوده آب هاي ساحلي اين استان قرار دارند.

ديدنيهاي استان:
بندرعباس
در قرن چهارم هجري در حوالي بندرعباس فعلي بندر و روستاي كوچكي بنام ”سورو“ وجود داشت كه جغرافيا نويسان قرن چهاردهم هجري قمري از آن نام برده اند. برخي معتقدند ”شهرو“ كه اصطخري به عنوان ”دهي كوچك بر كنار دريا“ از آن نام برده همان بندر”سورو“ است.
http://www.irankulturevi.com/turkce/iran/aksha/HORM1.JPG http://www.irankulturevi.com/turkce/iran/aksha/HORM2.JPG

جزيره قشم
جزيره قشم بزرگترين جزيره ايران است كه در شمال غربي تنگه هرمز قرار دارد. طول آن 115 كيلومتر و عرض آن از 10 تا 35 كيلومتر متغير است.
شهر قشم مركز اين جزيره در شمال شرقي جزيره واقع شده و وسعت آن 3 كيلومتر مربع و ارتفاع ان از سطح دريا 10 متر است.

جزيره كيش
اين جزيره بيضي شكل با مساحت 7/89 كيلومتر مربع و با طول 156 و عرض 7 كيلومتر در جنوب غربي بندرعباس و در ميان آب هاي نيلگون خليج فارس واقع شده است. سواحل كم نظير اين جزيره مرجاني نه تنها در فصول گوناگون سال بلكه در طول يك روز در ساعات مختلف جلوه هاي بديع و گونه گون و بسيار زيبايي از طبيعت را به تماشا مي گذارند. سواحل كيش در شرق و شمال شرقي و جنوب از زيباترين سواحل جهان است. در سواحل جنوب غربي آن زيباترين منظره غروب خورشيد را مي توان ديد.

http://www.irankulturevi.com/turkce/iran/aksha/HORM3.JPG http://www.irankulturevi.com/turkce/iran/aksha/HORM4.JPG
جنگل هاي حرا
منطقه حفاظت شده جنگل هلي حرا (مانگرو) گونه جنگلي حرا (مانگرو) از ويژگيهاي اكوسيستم سواحل جنوبي ايران است كه به طور پراكنده از تنگه هرمز به سمت شرق و اقيانوس هند در سواحل عمان پديد آمده اند. اين جنگل ها سواحل خليج فارس در اطراف بندر لافت شمال جزيره قشم؛ بندر خمير و ...

صنايع دستي و سوغاتي ها
خوس (خوص) دوزي كه بافتن با برگ درخت خرما مي باشد، گلابتون دوزي- سفال گري
چادر شب بافي و ...
سوزن دوزي- سبد بافي و حصير بافي- قالي بافي
صنايع دستي دريايي

[sorna]

جزيره كيش

اين جزيره بيضي شكل با مساحت 7 / 89 كيلومتر مربع و با طول 6 / 15 و عرض 7 كيلومتر ، در جنوب غربي بندرعباس و در ميان آب هاي نيلگون خليج فارس واقع شده است. فاصله دريايي اين جزيره تا بندرلنگه پنجاه مايل دريايي است. جزيره كيش از نظر محيط زيست طبيعي، يكي از بكرترين مناطق خليج فارس است. استعدادهاي طبيعي و موقعيت جغرافيايي ويژه آن زمينه بهرهبرداري جهانگردي و تجاري از آن را در حد قابل توجهي فراهم ساخته است. سواحل كم نظير اين جزيره مرجاني، نه تنها در فصول گوناگون سال، بلكه در طول يك روز، در ساعات مختلف جلوههاي بديع و گونهگون و بسيار زيبايي از طبيعت را به تماشا ميگذارند. سواحل كيش در شرق و شمال شرقي و جنوب از زيباترين سواحل جهان است. در سواحل جنوب غربي آن زيباترين منظره غروب خورشيد را ميتوان ديد. از جمله نقاط ديدني جزيره كيش آكواريوم بزرگ آن است كه در گوشه شرقي جزيره، با معماري زيبا قرار دارد و گونههاي مختلف ماهيان و آبزيان اطراف جزيره در آن به تماشا گذارده شده است.

قريب هفتاد نوع ماهيهاي تزئيني در اين آكواريوم وجود دارد كه از نظر شكل و رنگ پولك ها و زيبايي ظاهري، كم نظير و برخي از آنها نيز بسيار كمياب هستند. علاوه بر اين، مركز پرورش و كشت مرواريد كيش يكي از جذاب ترين ديدني هاي جزيره است. اسكله تفريحي جزيره كيش با امكانات مفيد و مختصر در بخش جنوبي جزيره از ديگر جاذبه هاي كيش است. در اين اسكله سرگرمي هايي از قبيل گردش در روي آب با قايق كف شيشهاي كه از بالاي آن ميتوان عبور گروهي ماهي ها و زيبايي هاي دنياي زير آب را مشاهده كرد، هم چنين امكانات ورزش اسكي روي آب براي علاقه مندان فراهم شده است. تفريح غواصي نيز از جمله تفريحات به يادماندني است كه در آب هاي گرم خليج فارس همراه راهنمايان مجرب امكانپذير است.

در كنار اسكله تفريحي، پيست دوچرخه سواري نيز در پيرامون جزيره احداث شده است. در اين مجموعه (اسكله تفريحي) امكان بازديد از هتل بزرگ كيش و ساختمان ساحلي كازينوي سابق وجود دارد. هم چنين در اطراف يكي از كهنسال ترين درختان جزيره، مجموعهاي تفريحي و ديدني ايجاد شده كه به مجموعه درخت سبز معروف است و از جمله مراكز زيبا و جذاب جزيره كيش ميباشد و مسافران بسياري را به خود جذب ميكند. جزيره كيش همچنين معماري خاصي را به نمايش گذاشته است كه براي هر تازه واردي جالب و در خور تحسين است. معماري كيش دو شكل متمايز دارد: يكي معماري سنتي و ديگري معماري مدرن. معماري سنتي جالب توجه است و مصالح آن غالباً از سنگ هاي مرجاني موجود در جزيره تشكيل شده است. معماري جديد و مدرن جزيره نيز تقليدي از معماري بومي و سنتي آن است كه نمونه آن در «صفين» ديده ميشود. تنها تفاوتي كه ميان خانههاي جديد و قديم وجود دارد، پراكندگي نسبي و تنوع ارتفاع آنها است. علاوه بر آن، معابر عمومي جديد نيز به نسبت وسيع تر از معابر بخش قديمي هستند. وسيله رفت و آمد به كيش، كشتي و هواپيما است كه از طريق پرواز از تهران يا شيراز يا بندر عباس صورت ميگيرد. از جمله امكانات موجود در اين جزيره ميتوان به هتل سه طبقه، هتل كيش، كلبههاي ويلايي، چهاركاخ از مجموعه كاخها، يك رستوران ساحلي همراه با يك سلسله ويلاهاي خصوصي و توريستي مدرن و غيره اشاره كرد. افزون بر اين، جزيره كيش داراي امكاناتي از قبيل قايقراني، شهربازي، بازارها، مراكز عمده خريد و فروش نيز ميباشد. جزيره كيش همچنين اولين بندر آزاد تجاري ايران است كه امروزه به طور روزانه هزاران نفر جهت خريد و ديدار از زيبايي های طبيعی اين جزيره به سمت کيش عزيمت می کنند .

[sorna]

جزيره لاوان

اين جزيره از شمال شرقي به بندر مقام، از شرق به جزيره شتور و از جنوب به حوزه هاي نفتي رسالت، رشادت و سلمان محدود ميشود. وسعت اين جزيره 76 كيلومتر مربع است و پس از قشم و كيش بزرگ ترين جزيره ايران در آب هاي خليج فارس است. فاصله اين جزيره تا بندر لنگه 91 و تا بندرعباس حدود 198 مايل دريايي است. جزيره لاوان دور ترين جزيره نسبت به مركز استان هرمزگان است. آب و هواي آن گرم و مرطوب و دماي آن در تابستان به حدود پنجاه درجه سانتي گراد ميرسد و رطوبت هواي آن نيز بسيار زياد است. ذخاير نفتي آب هاي نزديك جزيره لاوان بسيار قابل توجه است. در حال حاضر صنايع جزيره منحصر به تأسيسات نفتي است كه با نام «مجتمع پالايشي لاوان» فعاليت دارد.

يكي ازشگفتيهاي اين جزيره وجود كندو هاي عسل در كنار تأسيسات نفتي و مخازن آنها است كه عسل آنها به رنگ سبز تيره است و بوي نفت ميدهد، اما طعم آن مشابه عسلهاي معمولي است. اهالي جزيره در فصل معيني از سال به صيد مرواريد ميپردازند و تنها كالاي صادراتي جزيره، مرواريد آن است. اين جزيره يك بندرگاه مناسب براي صدور فرآورده هاي نفتي و يك اسكله فلزي جهت حمل و نقل دريايي دارد.


__________________

جزيره هندورابي

جزيره هندورابي با 8 / 22 كيلومتر مربع مساحت، در فاصله 325 كيلومتري بندر عباس و 133 كيلومتري بندرلنگه و در حد فاصل بين دو جزيره كيش و لاوان قرار گرفته است. اين جزيره سرزميني هموار و تقريباً بدون عارضه طبيعي است. بلندترين نقطه آن بيست و نه متر و بزرگترين قطر آن هفت و نيم كيلومتر است. اين جزيره از يك رشته ارتفاعات كوتاه پوشيده است و كرانههاي آن با شيب ملايمي به دريا منتهي ميشوند. مجاورت با دريا، اغلب موجب بالا رفتن ميزان باران و رطوبت ميشود. با اين حال در تمام كرانههاي خليج فارس، همجواري با دريا، تأثير چنداني بر ميزان بارش اين نواحي ندارد. فعاليت اقتصادي اكثر اهالي در جزيره هندورابي، صيد و غواصي است. فعاليت هاي صنعتي يا بهره برداري از معادن و منابع زيرزميني و حتي صنايع دستي در هندورابي وجود ندارد. محيط زيست جزيره به دليل بسته بودن آن محدود است و موجوداتي از قبيل انواع پرندگان كوچك، پرندگان مهاجري نظير باز و شاهين و انواع كمي از خزندگان و موش صحرايي در آنجا يافت ميشود. منابع تأمين آب جزيره بسيار محدود و كم است و آب مصرفي آن از طريق چاه يا آب انبار تأمين ميشود. اين جزيره از نظر سياحت و ايرانگردي از زير مجموعههاي كيش است كه با توجه به امكانات و استعداد طبيعي جزيره از نظر آب، خاك، هوا و شرايط خاص تجاري جزيره كيش و همچنين برخورداري از زيباييهاي طبيعي، قادر است بخشي از نيازهاي سياحتي و گردشگري ايرانگردان را تأمين كند.

[sorna]

جزيره شتور

جزيره شتور در فاصله حدود يك و نيم كيلومتري جنوب شرقي جزيره لاوان قرار دارد. طول جزيره 7 / 1 كيلومتر و عرض آن 800 متر است. جزيره شتور غير مسكوني است و هيچگونه فعاليتي در آن ديده نميشود. اين جزيره از با ارزش ترين و مهم ترين پناهگاه هاي حيات وحش (پرندگان، لاكپشت هاي دريايي، ماهي ها و دلفين ها) در خليج فارس است و جزء مناطق حفاظت شده كشور ميباشد.

جزيره ابوموسي

جنوبي ترين جزيره ايراني آبهاي خليج فارس، جزيره ابوموسي است. اين جزيره در 222 كيلومتري بندرعباس و هم چنين در 75 كيلومتري بندر لنگه واقع شده است. جزيره ابوموسي يكي از چهارده جزيره استان هرمزگان است كه بيشترين فاصله از سواحل ايراني خليج فارس را دارد و طول و عرض آن درحدود 5 / 4 كيلومتر است. شهر ابوموسي مركز جزيره ابوموسي ميباشد. ارتفاع آن از سطح دريا 46 متر و مساحت آن دو و دو دهم كيلومتر مربع است. جزيره ابوموسي نزديك ترين پهنه خشكي از خاك ايران به خط استوا است كه آب و هواي مرطوب و گرمتري دارد. اين جزيره فاقد آب و اراضي مناسب كشاورزي است؛ ولي كشت و زرع محدودي در آن صورت ميگيرد و بيشتر مردم بومي محل به صيد ماهي اشتغال دارند.

اين جزيره يكي از مراكز صدور نفت خام كشور است كه با ظرفيتي قابل توجه فعاليت ميكند. وسعت شهرستان ابوموسي 8 / 68 كيلومتر مربع است كه مشتمل بر جزاير ابوموسي (با 12 كيلومتر مربع)، جزيره تنب بزرگ (با 3/10 كيلومتر مربع) تنب كوچك (با 5/1 كيلومتر مربع)، سيري (با 3/17 دهم) كيلومتر مربع، فرور بزرگ (با 2/26كيلومتر مربع) و فرور كوچك (با 5/1 كيلومتر مربع) ميباشد.

[sorna]

جزيره تـنب بزرگ

اين جزيره در فاصله چهارده مايل دريايي از جنوب غربي جزيره قشم، در فاصله نود و هفت مايل دريايي از بندرعباس و در فاصله بيست و هفت مايل دريايي از شمال شرقي ابوموسي واقع شده است. طول و عرض آن سه و هفتاد و پنج دهم در سه و نه دهم كيلومتر و مساحت آن ده و سه دهم كيلومتر مربع ميباشد. مرتفع ترين نقطه جزيره تنب پنجاه و سه متر از سطح دريا ارتفاع دارد در قسمتهاي جنوب غربي اين جزيره و در نزديكي سواحل آن، خانه هاي مسكوني از راه چندين خيابان و جاده به هم پيوستهاند. اين جزيره داراي موج شكن و لنگرگاه است. مردم بومي اين جزيره از صيد ماهي و مرواريد امرار معاش ميكنند. در اين جزيره معدن خاك سرخ نيز وجود دارد.

جزيره تـنب كوچك

اين جزيره مثلث شكل در شش مايلي غرب جزيره تنب بزرگ قرار دارد. فاصله آن تا مركز استان، از طريق دريا، حدود صدو پنج مايل دريايي ميباشد. بزرگترين قطر جزيره يك و نه دهم كيلومتر و مساحت آن حدود دو كيلومتر مربع است. اين جزيره غيرمسكوني است و مرتفع ترين نقطه آن از سطح دريا، بيست و يك متر ارتفاع دارد.


جزيره سيري

اين جزيره در قلب آبهاي خليج فارس قرار دارد. فاصله آن تا مركز شهرستان ابوموسي كه در قسمت شرقي جزيره سيري واقع شده، درحدود بيست و هفت كيلومتر است همچنين فاصله دريايي آن تا مركز استان، در حدود 152 مايل دريايي است. وسعت جزيره سيري 3/17 كيلومتر مربع ميباشد. اين جزيره فاقد پستي و بلندي بوده و نسبتاً مسطح است. مرتفع ترين نقطه آن بيست و چهار متر از سطح دريا ارتفاع دارد و بزرگ ترين ابعاد طولي و عرضي جزيره شش و يک و چهار و شش دهم كيلومتر است. در قسمت هاي شمالي و نزديك سواحل جزيره، مناطق مسكوني همراه با ساير تأسيسات جاي گرفتهاند. اهالي بومي جزيره از طريق ماهيگيري و صيد ميگو و كشاورزي محدود، زندگي و امرار معاش ميكنند و همچنين عدهاي ازمردم جزيره در تأسيسات نفتي كار ميكنند. در اين جزيره تعداد قابل توجهي نخل خرما بطور پراكنده وجود دارد كه محصول آن فقط مصرف محلي دارد. اين منطقه پوشش گياهي فقيري دارد. در اين جزيره معدن خاك سرخ نيز موجود است.

[sorna]

جزيره فرور بزرگ

يكي ديگر از جزاير قلمرو استان هرمزگان، جزيره فرور بزرگ است كه در فاصله سي و شش مايلي شهر ابوموسي و در فاصله حدود صد و چهل و يك مايلي از بندرعباس قرار دارد. بزرگ ترين ابعاد طولي و عرضي جزيره هفت و نيم و چهار و نيم كيلومتر ميباشد. فاصله آن تا نزديك ترين نقطه سواحل ايران در حدود بيست كيلومتر و مساحت آن بيست و شش و دو دهم كيلومتر مربع و ارتفاع بلندترين نقطه آن از سطح دريا صد و چهل و پنج متر است. سطح جزيره از تپه ماهورهاي كوچك تشكيل شده است. اين جزيره بر روي يكي از كمربندهاي زلزله خيز جهان قرار دارد. رنگ آب در نزديكي جزيره سياه است. جزيره شيبهاي تند و پرتگاههايي دارد كه گاهي ارتفاع آنها از ده متر بيشتر است. بقاياي ساختمانهاي مخروبه و اراضي كشاورزي باير و چاه هاي آب نشانه مسكوني بودن جزيره در زمانهاي گذشته است؛ ولي در حال حاضر، جزيره غيرمسكوني است و تنها تعدادي مأمور دولتي در آن حضور دارند. در آبهاي اين جزيره ماهي فراوان وجود دارد و به همين خاطر صيادان در اطراف آن فعاليت زيادي دارند. از كانسارهاي مهمي كه در اين جزيره وجود دارد، معدن آهن است است كه از يك لايه رسوبي تشكيل شده و ذخيره آن حدود پانصدهزار تن برآورد شده است. در اين جزيره يك چراغ دريايي نيز وجود دارد.



جزيره فرور بزرگ يكي از كانونهاي زيست حيات وحش است و تعداد بيشماري از پرندگان از قبيل: عقاب ماهيگير، طوطي، چكچك، قمري خانگي، چكاوك كاكلي، پرستو، بلبل خرما، چاخ لق، هدهد، دم جنبانك زرد، دو سرخ معمولي، چكچك سرسياه، زنبور خور معمولي، ياكريم و ... همچنين پستانداراني از قبيل جير و جانوراني همچون يك نوع خارپشت، مارمولك، مار جعفري و عقرب در آن زندگي ميكنند.


جزيره فرور كوچك

اين جزيره در قسمت شمال غربي جزيره ابوموسي واقع شده است و حدود سي و شش مايل دريايي تا شهر ابوموسي و صد و چهل و نه مايل دريايي تا بندرعباس فاصله دارد. مساحت اين جزيره يك و نيم كيلومتر مربع و بلندي مرتفع ترين نقطه آن از سطح دريا سي و شش متر است. بزرگ ترين ابعاد طولي و عرضي جزيره، يك و چهار دهم و يك و يك دهم كيلومتر ميباشد. جزيره فرور كوچك و سواحل آن، به علت موقعيت اقليمي و استقرار در مسير مهاجرت پرندگان دريايي، زيستگاه گونههاي متنوع پرندگان مهاجر و بومي است. اين جزيره غير مسكوني ميباشد.