R A H A
03-04-2013, 12:48 AM
به‌جاى آوردن آداب مهمان‌دارى در استان زنجان اهميت بسيار دارد. هر مهمان آشنا، از هر طبقه و گروهى که باشد، در ميان مردم زنجان داراى مقام و منزلت بس بزرگى است و تمام لوازم زندگانى براساس نحوهٔ پذيرايى از مهمانان ترتيب يافته است؛ گويى همه‌چيز از براى مهمانان است: اتاق خواب، لوازم عالى، فرش‌هاى زيبا و بالاخره وسايل خواب راحت، همه براى مهمان است.
بدين‌ترتيب پس از ورود مهمان، تمام اعضاى خانواده، از کوچک تا بزرگ، در خدمات او قرار مى‌گيرند. کسى حق استفاده از خوراکى‌ها و آشاميدنى‌هاى تدارک شده را که معمولاً چند برابر ميزان لازم است ندارد. در اين مرحله، دو رسم وجود دارد: رسم نخست، آن‌که صاحب‌خانه پس از چيدن سفرهٔ رنگين، اتاق مخصوص پذيرايى را ترک مى‌کند و مهمان را براى خوردن غذا تنها مى‌گذارد. اين رفتار بدان جهت است که آزادى عمل مطلق را به تازه‌وارد ببخشد. رسم دوم، آن‌که صاحب‌خانه پس از چيدن سفره، به فاصلهٔ يک‌مترى و دوزانو نزديک درِ ورودى مى‌نشيند و با تعارف‌هاى پى‌درپى مهمان را به خوردن غذا ترغيب و تشويق مى‌کند. پس از برچيدن سفره که همراه با تعارف‌هاى بسيار مانند «خيلى ببخشيد»، «قابل شما نبود» و ... است، افراد خانواده از بقيهٔ غذا مى‌خورند.
به هنگام استراحت، اختيار همهٔ اهل خانه به دست مهمان سپرده مى‌شود؛ چنان‌که پيش از به خواب رفتن او کسى حق استراحت را نخواهد داشت. فرداى آن روز، صاحب‌خانه قبل از طلوع آفتاب جهت پذيرايى از مهمان خود را آماده مى‌کند. با اين ترتيب، مهمان‌نوازى از مشخصات بارز مردم زنجان است و در سفرنامه‌هاى جهانگردان نيز به تفصيل از آن سخن رفته است. دربارهٔ مهمان‌دارى ضرب‌المثل‌هاى بسيارى در ميان اهالى رايج است که چند نمونه از آن‌ها در زير مى‌آيد:
- قوناقين روزى سى اوزوندن قاباق گلر (روزيِ مهمان جلوتر از خوش مى‌آيد).- قوناق اللّه عزيزيدى (مهمان عزيز خداست)و ...
بدين‌ترتيب پس از ورود مهمان، تمام اعضاى خانواده، از کوچک تا بزرگ، در خدمات او قرار مى‌گيرند. کسى حق استفاده از خوراکى‌ها و آشاميدنى‌هاى تدارک شده را که معمولاً چند برابر ميزان لازم است ندارد. در اين مرحله، دو رسم وجود دارد: رسم نخست، آن‌که صاحب‌خانه پس از چيدن سفرهٔ رنگين، اتاق مخصوص پذيرايى را ترک مى‌کند و مهمان را براى خوردن غذا تنها مى‌گذارد. اين رفتار بدان جهت است که آزادى عمل مطلق را به تازه‌وارد ببخشد. رسم دوم، آن‌که صاحب‌خانه پس از چيدن سفره، به فاصلهٔ يک‌مترى و دوزانو نزديک درِ ورودى مى‌نشيند و با تعارف‌هاى پى‌درپى مهمان را به خوردن غذا ترغيب و تشويق مى‌کند. پس از برچيدن سفره که همراه با تعارف‌هاى بسيار مانند «خيلى ببخشيد»، «قابل شما نبود» و ... است، افراد خانواده از بقيهٔ غذا مى‌خورند.
به هنگام استراحت، اختيار همهٔ اهل خانه به دست مهمان سپرده مى‌شود؛ چنان‌که پيش از به خواب رفتن او کسى حق استراحت را نخواهد داشت. فرداى آن روز، صاحب‌خانه قبل از طلوع آفتاب جهت پذيرايى از مهمان خود را آماده مى‌کند. با اين ترتيب، مهمان‌نوازى از مشخصات بارز مردم زنجان است و در سفرنامه‌هاى جهانگردان نيز به تفصيل از آن سخن رفته است. دربارهٔ مهمان‌دارى ضرب‌المثل‌هاى بسيارى در ميان اهالى رايج است که چند نمونه از آن‌ها در زير مى‌آيد:
- قوناقين روزى سى اوزوندن قاباق گلر (روزيِ مهمان جلوتر از خوش مى‌آيد).- قوناق اللّه عزيزيدى (مهمان عزيز خداست)و ...